Morgunblaðið - 09.12.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUISrBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. DBSBMJBBR 1969

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltriii
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
I lausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
VINNUFRIÐUR TIL LANDS
OG SJÁVAR
C|vo sem kunnugt er hafa
^ aðildarfélög Sjómanna-
sambandsins sagt upp samn-
ingum við útgerðarmenn frá
áramótum. Ein höfuð krafa
sjómanna er sú, að breyting
verði gerð á lögum þeim um
ráðstafanir vegna sjávarút-
vegs, sem samþykkt voru á
Alþingi fyrir u.þ.b. einu ári.
Þessi lög voru einn stærsti
þátturinn í þeim ráðstöfun-
um, sem rikisstjómin beitti
sér fyrir í kjölfar gengis-
breytingariniiar á sl. ári og
lögðu grundvöll að góðri af-
komu útgerðarinnar í ár.
Ástæða er til að leggja
áherzlu á þá staðreynd, að
sjómenn sömdu við útgerð-
armenn, eftir að þessi lög
voru samþykkt á Alþingi og
tóku gildi. Sú samningsgerð
var beinlínis á grundvelli lag
anna og m.a. þeirra vegna
tókst sjómönnum að ná fram
í samningum við útgerðar-
menn ákvæðum um lífeyris-
sjóð í áföngum á naestu tveim
ur árum og fríu fæði að
mestu. Enginn vafi leikur á
því, að hagur útgerðarinnar
hefur batnað á þessu ári, en
það þýðir að hagur sjómanna
hefur einnig batnað til muna.
Það liggur ljóst fyrir, að
vinnufriðurinn getur verið í
voða vegna þessa máls. Samn
ingar verkalýðsfélaganna eru
í gildi út vertíðina, þannig að
engin hætta er á, að hún
stöðvist vegna verkfalla í
landi. Sjómannaverkfallið
eftir síðustu áramót átti veru
legan þátt í því mikla at-
vinnuleysi, sem þá var í land
inu og fram eftir vetri. Áreið
anlega þurfa landsmenn á
öliu að halda til þess að forða
atvinnuleysi í vetur. Þess
vegna væri það þjóðarógæfa,
ef bátaflotinn stöðvaðist í
upphafi vetrarvertíðar.
Vonandi ber þjóðin gæfu
til að komast hjá slíku. Á
þessu ári hefur óneitanlega
miðað vel í áttina til betri
lífskjara. Ef vertíðin gengur
vel og vinnufriður helzt, setti
þess ekki að vera langt að
bíða, að kjör almennings
batni. En miklu skiptir, að
það sem þegar hefur áunnizt,
verði ekki eyðilagt með
ótímabærum aðgerðum. Þess
vegna vona landsmenn allir,
að sjómönnum og útvegs-
mönnum takist að leysa
ágreiningsmál sín.
*
Itarlegar skýrslur um EFTA
TT’in helzta röksemd EFTA-
" andstæðinga og þeirra,
sem ekki vita enn hvaða af-
stöðu þeir eiga að taka til
málsins, hefur verið sú, að
-imdirbúningur hafi ekki ver-
ið nægiiegur heima fyrir. Nú
hefur verið lögð fram á Al-
þingi þingsályktunartillaga
um aðild íslands að EFTA og
ásamt henni fjölmörg fylgi-
skjöl. Meðal þeirra fylgi-
skjala, sem lögð hafa verið
fram, eru tvær skýrslur, sem
vekja munu sérstaka athygli.
Annars vegar er skýrsla Guð-
mundar Magnússonar, pró-
fessors, um íslenzkan iðnað
og EFTA. Sú skýrsla er tek-
in saman skv. beiðni Jóhanns
Hafsteins, iðnaðarmálaráð-
'herra, og gefur glögga mynd
af áhrifum EFTA-aðildar á
Menzkan iðnað. Hins vegar
er greinargerð um möguleika
á útflutningi iðnaðarvara,
sem þrír ungir sérfræðingar
hafa tekið saman. Hefur Mbl.
birt þá greinargerð að mestu
í heild.
Þessar tvær skýrsilur gefa
svör við þeirn spurningum,
sem mest leita á menn í sam-
bandi við EFTA-aðild Is-
lands. En auk þess eru fjöl-
margar aðrar upplýsingar,
sem fram koma í fylgiskjöl-
um. í greinargerðinni er ítar-
legt yfirlit um niðurstöður
samningaviðræðna við EFTA
ríkin og með samanburði við
ræðu þá er viðskiptamálaráð-
herra hélt á fundi EFTA-ráðs
ins, er umsókn íslands var
lögð fram, kemur í ljós, að
EFTA-ríkin hafa fallizt á öll
skilyrðd íslands og í rauninni
gert nokkru betur.
Eftir að þingskjöl þessi
eru fram komin, verður því
ekki lengur haldið fram með
rökum, að nægar upplýsing-
ar séu ekki fyrir hendi. Þeir
stjórnmálaflokkar, sem hing-
að til hafa ekki vitað í hvorn
fótinn þeir eiga að stíga í
þessu máli, hafa því enga af-
sökun lengur. En það er vissu
lega í samræmi við afötöðu
Framsóknarflofcksins til stór-
mála fyrr og síðar, að for-
maður hans hefur nú lagt til
að málinu verði frestað.
----------Vo
BÓKASPJALL
_______
EFTIR
STEINAR J. LÚÐVÍKSSON
ÆVISAGNARITUN heifuir llöniguim sikip-
að aflll fyriiriferöairmiikiinin seisis í ísilenzk-
uim bákirrueninJtiuim. Áriiega kicumia úit niokikir
ar æviisöigiuir, fþair seim höfuimdiainniir tíiuanda
ítarilaga DíifsiMiaiup sditit og biirtia smieð viö-
eiiganidd fjölisikyilduljóisimiynidiir. Suimiir böf-
umidamiiir haifia Tieymdiair firá fiáu mienki-
illagu aið seigjia, en fyrir aðna hafia ýmis
atviik bcuriið, sem verð eiriu íriáisiaigniair-
iininiair, og eiiga eirimdi úit fyirir naðir fijötl-
skyldu og vamdiamanma.
í haust kam út bók er nieifiniiist „Lífið
er dásaimliagt" og er eftiir Jómiais beitinn
Sveiinssion læknd. Er hér ekki uim að
ræða ævisögu þass mæta mianinis, halduir
mifefliu firemur sumiduirleitar sivipmyndir
finá stiairfi hanis og Ilífii, auik huigilieiðimiga
og söguispjiaflllis. „Kafiíliairináir hafia feviíkmað
hver af öðrum“, segiir höfiumdiuirimin í
ilökaikiaÆla bófcairiininiair. Jónas mun hiafia
ætila-ð sér að vinmia mueiira að beisisiu riit-
vertoi, en enitist efaki afliduir tii. „Á lefð-
ininii um ævimtýnaliönid lífisinis er það niú
einiu siinnd þanniiig, að vdðiriabrigðin verðia
ekki ilesiiin við Ijóts uppiriemmanidi sóiar.
Ailt getiur stoe® án þeisis að við höfium
buigboð um nioklkurn Skapaðian hlu-t. Við
vökniuim gllaðir og neifiir -að miongni, og
svo skeður þalð istoynidiilega, að vi-ð enum
bniifnir á brott firá önn dagsims. Ferð-imni
er iokið, og þ-aæ mieð sú saga í iífi hveons
Okkar iiðin og búin“, seigir Jómiais í ör-
stuttum aðlf-ariaonðium bótoairiininiar, og
visisiuliaga eru þeftitia orð -að sönmu.
Bók Jómaisiar Sveimsisomar saminiar aug-
Ijósfllega -bæfilileilka hamis til ritstarfa og
er milkiill stoaði að banm skyidi okki
haía ge-t-að gefiið sig mieiina að þe-im. Frá-
sögn hams er jafinain lifiainidd og Skýr —
á köfiium beinilíiniiis speanniamdi. Og h-amn
dneguir ekfcert omid-an og skýrir bispurs-
lauist finá málum sena ienigst af hafa ver-
ilð háiflgerð fieiminiismóll, eins og t.d. ynig-
iinigaaðgerðírmiar.
Bn bók Jómasar er einmig baináttusaiga,
sem ætti að vera ölflum ialemdinigum holl
iesniiinig. Hún opmair auigu miamnis fyriir því
hv-að naumveiriuflleiga -eir stiuitit síðán -að ís-
ierudiinigar iifiðiu við hin firumistæðustu
kjör oig stoiiyrðd — hvað stutt er síðan
að fiá ráð voru tillitæk í banáttunin-i við
sjúkdlómaia og dlaiulða. Þá vonu lælkniisstörfi
in ekki nieirnn diainis á nósium og ekki -aflflt-
af hægt að bíðía efitir gegnumllýsimigum
eða myrudatöbum. Leisitur siiíikmar bókar
<etti að verðá umgu-m iæikinuim hvatmiimg
til þess að starfa úti á iiamdsibyggðiinini,
jafinrvel þótt aðEtað'an ®é þar venri og
iaund-n ef til viflfl. iægri. Menn lifa eikiki
á einiu samian brauðinu.
Athygil'iisverðusitu kafiiarnir í bók Jótn-
aisar Sveimssoniar eru þeir, er fjallia um
iæknissitönf banis á Hvammistaniga og ynig
imgaa-ðigerðir hans. Um þær hafia mynd-
ast matngs koniar saigmiiæ, seoi sumar
hverjiair sverjia silg í ætt við riamm-ísflienzk
ar þjóðsagnir. V-ar því fienigur a)ð fó frá-
sögn um þær firó fynstu hanid-i. Bg bygg,
að marigir hafi venið þeiinriar sflooðunar,
að þessar aðigerð-ir Jómiasatr hatfi nénast
verið æviinitýrafliegt uppátæk-í uintgs lækn-
is, sem taild-i sér -alia vagi fæira, án umd-
anigeniglinniar atbugumair og meninitumiar,
en bóikin upplýisir að svo var ailis ektoi..
Jóruais var aðedinis að stígia siknefi á þekri
bnaut, sem aðrir þekktir iækniar h-öfðu
þeglar iagt út á, ja-Snivel þó-tt þær muwu
ekki saimræmast niútknia keiruruiinigum um
Iþessii efini.
í bðkdirnnii gueiitruir Jónas firó því, bvem-
ig söguimiar spun-niust út um lönd uim
þessiar iæton-inigaiaðgeirðir hans, m.a. á
þenmiain hátt: „Mér var melðlail annairs
sent til Hvaimmistamga einfcult afi Alge-
mieirue Zeituimg mieð 'þrigigja dálika fieit-
letraöri fy-rirsögn á þá iumid, að umigur
iækmir við aðaisj-úkraibúsið í Húnavatms-
sýsiu, einirni atf útborguim Hvaimmistaniga
á tsllain-dL hefiði gert rúmlllaga áttræðan
kairll a-ð tvítuigum uniglimigi!"
Bókin „Lífiið er dá8aimflieigit“ sikiptist í
18 kafia, sem eims og á-ður sieigir fja-Ila
um mörig óskild efmi. I niæst isíðasta kafil-a
bótoarimruar brieigður Jómais up-p gilöglgiri
og heiisteyptri mynd -afi Júlíuisii Havsteen
sýsiumanmii á Húsiavík. I þessium kiaifla
kiemur hvað bezt í Ij ós, hvie Jómias á létt
með aö sikrifa — hvermiig bainin seiðir
firam úr peinma Eiímium bugllljúf-a og námiast
róma-ntíistoa, en þó riaumisiamma, m-ymid afi
teragdiaifiöður síinium.
Stærsiti galii bótoarimimair er hve stutt
hún er. Af fir'ásögmiuim Jóraasiar hefðd m-að
ur viljað fiá rnieira a'ð hieyma. Bn eins og
J-ómas seigir í áður tilviitmuðiuim uppfliafis-
orðum — þá var ferð-inmd lofci-ð án fyrir-
varia og saigan Mðin og búim-. Bf aliliar
þær ævisögur og minmiimgálþættir er út
koma og eiga efit-ir að komia út kiæmust í
hállfikivist Vi!ð bók Jómaaar, þá væri ekki
þörfi á aið kvartia.
Larsen hefur
unnið 4 í röð
— er í öðru sæti á eftir Petrosjan
Fyrrverandi heimsmeistari í
skák, Tigran Petrosjan gerði
jafintefli við ungverska stór-
meistarann Szabo í 10. umferð
á stórmeistaramótinu á Mall-
orca. Petrosjan -heldur enn for-
ystu í mótinu með 7 vinninga.
Bent Larsen er annar með 614
vinning, en hann vanin Sj>ánverj
ann del Corral í 10. umferð, en
4. sigur Danans í röð á mótinu.
Röð aimmama toeppiendia ofltir
19 uimifieirðir er 'þðsisi: 3.—4.
Spassiky, Sovéltmíkijiumium ag
Hort, Tékkóslóyaíklúu rnieið 0 vimin
iniga hvor. 1 5.—7 sæti enu (hdmm
1(7 ára Meckimg firá Bmasálíiu, (em
Ihiamin tapaðd fyrir Enigiemdlinigm-
uim Pen-rose í 10. lutm/ferð) biin
59 áira kempa Nlaótíianf ifirá Amgem
tírau og Rússd/nm Ktoffltsmói mieð
5V2 vinning hvieir. Del Oarxial,
Fenrose og Páinmia, Júlgóslavíu
bafia 5 vinmiilmgla íuvler. Szaibo,
Bolbotsov, Búlgariiu og Foimiar,
Spánii enu í llll—13. sætfl maieð
4(4 vinninjg bvler. Uiniziclker.V-
Þýzlkallaindi, Faranio, Ariganltíniu
-o|g Tor-ara, Siþánli Iha/Oa 4 viminúnlga
hver. Medlina, Spárai er mieð 314
virarairag og eiraa biðiskák og iast-
i/raa nékur júgóslilaivinieáki stór-
mieiistariiran DamljáinlaviiC imieð 3
virarairaga og biðislkák við Medliraa.
Handavinna
geðsjúklinga
UM þessar miuradir stendur yfir
í. S júknalhúsinu í Stýkkishólmi
sýnirag á bandavin-rau gieðsjúkl-
iraga þeirra sem þar dve-lj ast nú
og hafia dva-lizt urada-ntfarini ár.
Þessi sýnin'g er tilkorraumikil
þaga-r gætt er aðstæðna og sjúkna
húsiniu tifl sóm-a. V-anninigur sá,
se-m þanna er til sýnis og söiu, er
ofinm, prjóraaður og hötola-ðúr ag
befiur 'valkið athygli þeima er séð
h-afa. — Bréttaritari.