Morgunblaðið - 19.02.1970, Blaðsíða 12

12
MOROUNKLA£>IÐ, FIMMTUDAGUR 19. FBBRUAR 1970

Útgefandi
Frainkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr. 165-00
i lausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðalstræti 6. Simi 22-4-80.
á mánuði inn.nlands.
kr. .10.00 einibkið.
INNRA STARF SKOLANNA
¥ grein eftir Braga Ásgeirs-
son, einn af myndlistar-
gagnrýnendum Morgunblaðs-
ins, sem birtist fyrir skömmu
í Lesbókinni, er skýrt frá um
mælum bandarísks prófessors
um háskólamenntun á ís-
landi. Prófessor þessi var um
skeið við íslenzkunám við Há
skólann. Eftir honum eru
höfð þessi ummæli:
„Mér var brugðið, þegar ég
horfði á stúdentana sitja
kennslustund eftir kennslu-
stund viðbragðslausa hripa
hjá sér minnisgreinar af mik-
illi samvizkusemi. Þeir beittu
ekki gagnrýninni hugsun, af
því að þeim hafði aldrei ver-
ið kennt það. Ég man ekki
eftir eirnum einasta fundi eða
kennslustund um neitt efni,
þar sem fram færu lifandi
umræður. Og það sem olli
mér enn meiri áhyggjum var
sá grunur — ekki með öllu
ástæðulaus, er ég hrædd um
— að þessir stúdentar hefðu
ekki einasta verið ofurseldir
fáfræði, heldur beinlínis ald-
ir upp í tregðu til að taka
þátt í skynsamlegum rökræð-
um.“
Nú er það að vísu ofsagt
hjá hinum bandaríska pró-
fessor, að stúdentar við Há-
skóla Íslands séu ofurseldir
fáfræði. En þau ummæli eiga
vissulega nokkum rétt á sér,
að hvorki háskólastúdentum
eða yfirleitt nemendum í ís-
lenzkum skólum er kennt að
beita gagnrýninni hugsun.
Kennsluaðferðir í skólum
okkar hafa um áratuga skeið
miðazt við að koma á fram-
færí við nemendur miklum
fróðleik. Próf byggjast ekki
BÍzt á því, að nemendur leggi
á minnið fjölmörg atriði í
hinum ýmsu kennslugrein-
um. Nánast ekkert er gert til
þess, að nemendur temji sér
sjálfstæða hugsun eða að
hvatt sé til lifandi umræðna
í skólunum. Að vísu breytast
kennsluaðferðir nokkuð, þeg-
ar í Háskólann kemur, en eng
an veginn svo mikið, sem
æt'la mætti í fljótu bragði.
Þess verður mjög vart,
þegar unglingar eða ungt
fólk frá íslandi kemur á
mannamót með jafnöldrum
sínum frá öðrum löndum, að
íslendingamir eru næsta fá-
málir og leggja lítið til mál-
anna. Þetta er bein afleiðing
af því uppeldi, sem skólamir
veita nemendum sínum.
Gamla ítroðsluaðferðin ræð-
ur enn ríkjum í íslenzkum
skólum. íslenzkt æskufólk
hefur ekki lært að koma
skoðunum sínum á framfæri.
Á undanfömiun misserum
hefur mikið verið rætt um
skólamálin. Þær umræður
hafa fyrst og fremst beinzt
að sjálfri uppbyggingu skóla-
kerfisins og þeim námsleið-
um, sem fyrir hendi em, en
minna að innra starfi skól-
anna. Það er tvímælalaust
tímabært að hefja einnig um-
ræður um þá þætti málsins.
Skólarnir móta í mjög vax-
andi mæli þær kynslóðir,
sem em að alast upp í land-
inu, og þess vegna hefur starf
þeirra ef tii viill rneiri þýð-
ingu en nokkru sinni fyrr.
Hinn bandaríski prófessor
hefur bent á mjög veikan
hlekk í skóiastarfi okkar og
ummæli prófessorsins þess
verð, að eftir þeim sé tekið.
Prófkjörin
|"Tm þessar mundir er próf-
^ kjömm ýmist lokið eða
þau í þann veginn að h efjast
meðal Sjálfstæðismanna víðs
vegar um landið. Nú þegar
er prófkjömm lokið hjá Sjálf
stæðismönnum í fjómm
sveitarfélögum. í Seltjamar-
neshreppi hefur framboðs-
listi Sjálfstæðismanna þegar
verið birtur, en skipun hans
byggist á niðurstöðum skoð-
anakönnunar, sem fram fór
meðal stuðningsmanna Sjálf-
stæðisflokksins þar.
Milli jóla og nýárs fór fram
prófkjör í Vestmannaeyjum
og nýlega er lokið prófkjöri í
Keflavík. Á ísafirði fór fram
skoðanakönnun, sem á að
vera kjörnefnd til leiðbein-
ingar um val manna á fram-
boðslista Sjálfstæðismanna á
ísafirði. Það vekur sérstaka
athygli við þau prófkjör, sem
þegar hafa farið fram meðal
Sjálfstæðismann©., að þótt-
taka hefur verið mjög mikil.
Hefur raunin jafnvel orðið
sú, að fleiri kjósendur hafa
tekið þátt í þessum prófkosn-
ingum en greiddu flokknum
atkvæði í bæjarstjómarkosn-
ingunum 1966. Sýnir þetta
mikinn áhuga almennings á
prófkjöri og veitir tryggingu
fyrir því, að skipan framboðs
listanna verði í samræmi við
vilja stuðningsmanna flokks-
ins.
Undirbúningi er nú senn
að ljúba vegna prófkjörsins í
Reykjavík. Kjömefndin vinn
ur að gerð prókjörslistans og
verður hann væntanlega birt-
ur eftir helgina. Prófkjör
Sjálfstæðismanna í Reykja-
vík verður umfangsmesta
prófkjör, sem nokkru simni
hefur farið fram hér á landi.
Er því mikilvægt, að stuðn-
ingsmenn flokksins taki hönd
um sarnan um að tryggja að
það verði vel heppnað.
-

EFTIR ÁRNA JOHNSEN
„Þetta veltur á
manni sjálfum“
UNGU ís-
len*ku lisita-
m-eninirnir hafa
mi'kið látið að
sér kveða að
uindiaimfömu. —
Auðvitað hafa
skoðanir
miannia á verk-
um þeirra
verið allskipt-
ar, enda hafa
s u m i r farið
ýmiaar nýjar
leiðir sem kem
ur ek'ki þægi-
lega við kvik-
umia í viðhorifi
mairgra til listarininiair. En margs mó af
þeim vsenta og veirður forvitniilegt að
fyligjiast mieð fratmivindu oklkar uinigiu
listamanna.
Ég spjalllaði stutittega við Maigmús
Tómasson, eiinin uiniga listamainin'iam, sem
vakið heifuir verðsikuldaða athygli fjuir
vehk sín. Maigmús ©r 26 ára gamali Reyk-
víkimgur, sem ólst upp í Skuiggahveirf-
imu framan aif, stumdafði mám að sið-
vemju, en vaft sér síðan út úr karfimi
eins og hainin segir:
„Ég var að igultla í MR þair tiil í 5.
be'kk, en þá axl'aði ég pofcamm, því
að þá gait ég femigið Skólavist í Lista-
afcademíumini í Kaupmammiahöfn. Þair var
ég í 6 ár. Fyrst 2 ár í mafálarasfcólami-
um, síðam 2 ár í gmatfilkskólamum og síðam
tvö ár í deiid sem m.a. keniniir miákn-
steypu, logsuðu, fceirainiiik og tilraiumir
með ýmis efnii svo sem piastilk. Sagja
má að þessi deilid sé nútímateg mymd-
höggvaradieild.
Að toknu þessu námi kom ég heim og
síðan er á anmiað ár“.
„Þú hefur haldið eima sýnimigu síðan“.
„Já, en a'lils 'hef ég haldið 3 sýmimigar
hér heimia“.
Á veggmuim í stafunmi hjá Magmiúsi
þar sem hanm býr á Rámairgötu 12 hamiga
niokfcuir af verlkum hans firá síðuistu sým-
imigu og þar eru mieðal ammairts jámniblóm,
fluigur og ammar sfcúlptúr úr jármi og
stáli.
„Að hverju ert þú að vimma niúroa?“
„Á síðustu sýninigummi í SÚM-igailterí-
inu var eitit verkið hópuir af fliuigum,
se-m ég steypti og var eim fluigam mieð
fána í broddi fyllkimigar. Nú er ég að
vinima við að stækka eiroa fluiguma og
verður faún 3 metnar á hæð. Nú, svo er
ég að teifca mér að gera upphleypta
grafikbók þar sem opniast myndir þegar
bókin er opnuð. Yfir hverja opnu er
stremgdur nammi sem er 1 krimig um
teikroaða ag máliaða miy-rad. Eimmig er ég
að vininia fyrir sjónvarpið að skreytirogum
og um þessar miumdir er ég að giema
skreytimigu fyrir upptöku á Pétri og úlf-
inum, en sá þáttur veirður í einhvers
kiantair dansformi“.
„Er fluigam tákm?“
. „Ekki endiiega. Flluguhópuirúmirk á síð-
ustu sý'nimgu mironi var þó miofcikura kon-
ar huigmyndatem'gsl. Til alð mynda þag-
Járnblóm.
ar ég sé mikinm miainmfjölda saimiamfcom-
ironi, herfitofck, skrúðlgörogu eða eitthvað
þess faáttar, þá rerorour mér einhverra
hluta veigna aBtaf kialt vatm rniili skinms
og 'hörumds. En það má tafca flugumnar
míroa.r eirns og hver vill. Það er svo mik-
ið af flugum í þjóðfélaglimu og ég hef 1
rauin ekkert á móti þeim, sumiar eru
falllegar og sem barn lék ég mér við
flugur.“
Flugan, sem ég ætla að stækka, verð-
ur úr stáligrind klæddri piasttæefjum".
„Seidir þú mikið á síðuistu sýnirogu
þin.ni?“
„Nei, eitt verk úr stáli. Það heitir
Leynidiarmál og kostaði 10 þús. kr. Þeir
peninigar fóru í greiðslu á prentun auig-
lýsinigaspjailds“.
„Þú vinniur aðallega í m.'áim, tré og
plast“.
„Já, og miig lanigar mikið til þess að
steypa í brons og járm. Ef til viil skap-
ast tækifæri til þess með tímanuitL Ég
er mú afskaptega rólegur í tíðinmi, en
þess ber að gæta að eklkert er ómögu-
legt ef maður er niógu ákveðimm í þess-
uim efnum. Þetta veOltur á mamini sjálf-
um
Leyndarmál.
Þessa dagaroa er ég að garfa í að inm-
rétta grafíkverkstæði fyrir SÚM í kjaid-
arianum undir SÚM-saimum. Ég fékk
garnia steiroþrykkpressu hjá Vitamália-
stjórninmi og nú á að íara að prenta
'graf'iskar myndir, sýnim'garskrór og
fleira“.
„Hvað finmst þér um aðstöðu fyrir
listaimienn hér heim«?“
„Hver og einn er raumvemulega sinm
eiginm gæfuismiðuir í því efni. Það þýðir
ekki allibaif að vera að heimta aðstöðumia
af öð'rum. Ástamidið hér gæti verið verra
og það gæti verið betria, en aniniams veg-
ar faeld ég að það sé víð'a betra. Það er
Flugan, sem verður 3 m á hæð.
hiros viegar marngrt sem ég tel að mætti
g'ena til 'þess að aðstoðia listamemm við
að skiapa sér aðstöðu til þess að geta
umimið sín verik óháð'ir því að vema að
hu'gsa um sölu á þeim. Til dæmis miætti
láta uinga lærða listamienm flytja fyrir-
testra í Skóluim lamdsinis, lá'ta þá vera
ráðgefandi í saimbaindi við sfcreytirogu
opinlberxa bygginga, eirokatoyggiroga oig
við höronuin í iðmiaði, því saimlfaria mOta-
'gildi verður að fara formfegujrð og li3t-
rænt igildi eins og 'kiostuir er. Þá mætti að
skaðlaiuBU gera ýmisiegt fyrir bæiran og
'Uimhverfið. Ekki emdilega með eimhivenri
toátíðleigri myndlist, heldiur fyrst og
fremst til að gera bæiron hlýiegri. Af
hverju eklki t.d. að gieiria skreytinigar, sem
aðeins eru ætlaðar til þess að stamda í
mlolkkiur ár á stöðum, eem ek'ki hatfa erodian
lega verið Skipulaigðir em þarfnaist eim-
hveirs hlýieikia. Það er efcki emdilega mauð
synilegt að iþyrogja fóiki m'eð mymdlist,
sem það þarf að buirðast með alia ævi.“
JCL----=xzr ..3K—zrsxz:. zui
Magnús Tómasson