Morgunblaðið - 03.04.1970, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. APRÍL 1070
Sfoqpmfrfctttfr
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ámi Garðar Kristinsson.
Rltstjóm og, afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Áskriftargjald 165,00 kr. á mánuði innaniands.
j lausasölu 10,00 kr. eintakið.
STJÓRNUN
AT V1N NUF YRIRTÆK J A
¥ðnaðarráðuneytið hefur að
undanfömu sent frá sér
nokkrar fréttatilkynningar,
sem skýra frá nýjungum í
sambandi við iðnað og at-
vinnurekstur yfirleitt. Er til
þessara nýmæla efnt í fram-
* haldi af aðild íslands að
EFTA. Þannig stendur nú yf-
ir athugun á því að koma á
fót sérstakri útflutningsmið-
stöð fyrir iðnaðinn og jafn-
framt hefur ríkisstjórnin
ákveðið að efna til námskeíða
í stjórnun fyrirtækja.
Stjórnun er tiltölulega nýtt
hugtak hér á landi. En í öðr-
um löndum hefur stjórnun
haft vaxandi þýðingu í at-
vinnulífinu. Evrópumenn
hafa t.d. komizt að þeirri nið-
urstöðu, að fyrirtæki þeirra
standi hinum bandarísku ekki
á sporði fyrst og fremst vegna
þess, að bandarísku fyrirtæk-
in beiti stjómunaraðferðum,
sem skipi þeirn í fremstu röð.
Á íslandi hefur ekki verið
_ krafizt sérþekkingar til þess
að stjóma atvinnufyrirtæki
og raunar hefur sú skoðun
legið í landi, að hæfileikar til
þess að byggja upp atvinnu-
rekstur og stjóma honum
þannig að hagnaður verði af,
séu frernur meðfæddir en
áunnir vegna menntunar.
Engum getum skal að því
leitt, hvað þetta viðhorf hef-
ur valdið miklu tjóni í okkar
atvinnurekstri. Þó eru margir
þeirrar skoðunar, að ýmis
vandamál, sem atvinnuvegir
landsmanna hafa átt við að
stríða, stafi af lélegri stjórn-
. un.
Það er sannarlega ástæða
til að fagna því, að iðnaðar-
ráðuneytið mun nú koma á
fót námskeiðum í stjórnun
fyrirtækja. Með námskeiðum
þessum er ætlunin að gefa
starfandi og verðandi stjórn-
endum fyrirtækja kost á að
afla sér hagnýtrar og fræði-
legrar þekkingar um stjórnun
og fyrirtækjarekstur. Þessi
námskeið verða utan hins
venjulega skólakerfis, en í
framtíðinni er ætlunin að
efla fræðslu og kennslu í
stjómunarfræðum, einnig inn
an almenna skólakerfisins.
Námskeið iðnaðarráðuneyt-
isins verða sjö talsins, og á
þeim verður fjallað um fmm-
atriði rekstrarhagfræði, frain-
leiðslu, sölu, fjármál, hag-
ræðingu skrifstofustarfa, al-
menna stjómun og meðferð
starfsmannamála. Er ætlunin
að halda eitthvað af þessum
námskeiðum utan Reykjavík-
ur.
Enginn vafi leikur á því, að
hér er brotið upp á merku
nýmæli, sem getur haft heiila
vænleg áhrif í atvinnulífi
okkar fslendinga. Engin
ástæða er til að stjórnun at-
vinnufyrirtækja svo þýðingar
mikil, sem hún er, sé ein af
fáum atvinnugreinum á ís-
landi, sem ekki þarf menntun
til. En svo hefur það verið í
raun um langt skeið. Þess ber
að vænta að starfandi stjórn-
endur atvinnufyrirtækja svo
og þeir ,sem hyggjast taka að
sér slík störf, taki ríkan þátt
í þessum námskeiðum, og
sjálfsagt verður reynslan sú,
að þeir koma ekki aðems til
þess að afla þekkingar heldur
einnig til þess að miðla hermi.
tl
UST
UÆXHIS
msIIILJ
Maria Giacobbe
ÍTALSKA staáldfeonan Maria Giacobbe er
faed'd í N'uooro, litlu þorpi á eyjuinni
Sardiniiia oig ólst þar upp. Hún gekik í
kenm'arastaóla oig situndiaiðii barniakeininBlu
á Sardiniu í moiktaiur ár, oig seigir frá
þeirri reynslu í fyrstu bók sinni
„Kenmsiukonia á Sardiniíiu". Síðar giftist
hún dönstaiu sfeáldi, Uffe Harder oig flutt-
ist búfierlum til Dammierkiur. Nýjiasta
bók hieinmar „Bvrídís" er fyrir sk'ömmu
kiomin á marfcað'inn erlieinidiis, bæði á
Ítalíu cig í Danmörku, í þýðinigu mianina
hiemmair. Ýmsir eru þeirrar skoðiunar að
bófein sé um mangt alito'rskilim, að
miininstia kosti ef lesainidi væntir þe'sis að
fiá uipp í hiemidurniar sfeáldsögiu siem er
gierð eftir hefðfbuinidiinná fiorsikrift mieð
siöigiulþræði oig öllu tilheyraindi. Stumidium
eir. eirfitt a(ð áttia siig á hvað er veruleiki
aðialsögiuiheitjuinniar oig hvað eru órar
eða martröð.
Öllu nœr er að lesia bókina með því
Ihiuglairíari alð hún er eimkieminilegt ein listi-
,legt siamblamd af Ijóðd oig söigiu. Þetta
er óður um feomu, sem er niauiðigað —
eiklki <af eimium eða fleiri kiarlmöninum,
ihelduir af styrjöldinmii og efcki af ein-
hverri ákveðinni styrjöld, heldtur Styrj-
öldinmii — hvar oig hvenær siern hún er
háð.
Bókdn er líka óður um ásitina, siem
stenzt ekkii raundr styrjaldarinmar, alð-
sikilniaðdnm, óvissuna, kiaminisiki dauöann.
Þess veigma hefur Mariia Giaooibbe valið
goðscignina um Orfeus siem hljóðlátan
undirledk við sögtuna. Goðsaigan er
hveirgi ráðamdii, en dauft bergmálið
hljómar í fjia-rskiainum.
Ótvírætt má sieigja að þessd síðasita bók
Maríu Giacobbe sié á miangam hátt hin
fiorvitniileglaista. Eimis og í upphafi sagði
er ruoktouð örðuigit að átta sig á hemmi í
fyrstu, en néi húm tökium á lies'aindianum
hlýtur hamn síð siöiktava sér niður í hana
af áfengju. Saigam höfðar í rífeairi mæli
til ímymidiumiaraflsins em margar
þær stríðsibæikur, siem skrifaðar hafa
verið um ákveðnar og afmarkaðar
styrjialdir.
Rifbjerg hágrét
KLAUS Rifiberg hef.ur sikrif.að mýtt
leifcrit. Það hedtir „Ár“ otg var frusn-
sýnt á döguinum í Koniu'nigleiga leikhús-
inu í Kaiupmia'nnahöfm. Undirtektir á
frumsýnimg'u voru fádæma góðar, en
dóma í dönstaum blöðum hef óg emn
efeki náð í. Rifbjierg sijálfur var yfir sig
'ánægðiur mieð leálkrit siitt oig sýniniguma,
eins cig hiamn er raiunar mieð flesit af því
siem bann skrdfar. 1 viíðtali við Kaiup-
mammaihafmarblaið eitt að fruimisýninigu
lokiininii siaigiði hann: „Þetta er fieiikna-
lega gott leiifcrit. Bg ig'rét, svo að tárin
ruinmiu í stríðium straumum miður kinn-
arniar á mér. Bg hef efaki giert það í
leikhúsii árum saiman. Bg get ekiki amn-
að siaigt ein ég hafi orðið dálíitið umdr-
an-di á viðbröigðium mínum. Bg hafði
skrif.alð þetta leikrit, þennan texita, en
þannia á siviðimu birtist mér þaið holdi
felætt. Þagar leifcritið var komið þama
upp á sviðið, áitti ég það etaki lemigur oig
fannst mieð ólílkinduim að ég hefði skrif-
að það. Bg vildi ósfca að áhorfenduir
létu eftir sér að fiara alð miínu dæmi ag
vatna músum ef þá langar til.“
h. k.
Tap neytandans
egár innflutningur til lands
ins var að mestu gefinn
frj áls fljótlega eftir að núver-
andi ríkisstjóm tók við völd-
um fyrir rúmum áratug,
héldu haftapostulamir því
fraim, að þetta væri hið mesta
glapræði. Hvers kyns óþarfi
yrði fluttur inn til landsins
og efnahag landsmanna stefnt
í voða. Þessar hrakspár hafa
ekki rætzt. Verzlun lands-
manna hefur reynzt fullfær
um að hagnýta sér innflutn-
inigisfrelsið, vömúrval er mik-
ið og neytendur eru ánægðir,
en það er einmitt það, sem
máli skiptir. En til þess að
verzlunin gæti hagnýtt sér
innflutningsfrelsið til fulls,
t.d. til þess að ná hagstæðum
innkaupum, hefði þurft að
koma jáfnframt á í landinu
frjálsri verðmyndun með
hæfilegu eftirliti.
Því miður hefur það ekki
fengizt fram. Afleiðingin af
núverandi verðlagsákvæðum
er sú, að beinlínis er stuðlað
að hærra vöruverði en ella.
Við höfum ekki borið gæfu
til að nýta til fulls þau tæki-
færi, sem frjáis innflutningur
býður upp á, vegna andstöðu
þeirra afturhaldsafla, sem
komið hafa í veg fyrir eðli-
legar umbætur í verðlags-
málunum. Af þeim sökum
hefur afkoma verzlunarimnar
versnað, en sá, sem mestu
hefur tapað, er íadenzki neyt-
andinn.
Vandamál þróunar-
landa heimsvandamál
Frá fundi með C.V. Nara-
simhan, aðstoðarframkvæmd
stjóra tækniaðstoðar
í DAG kl. 5.30 flytur aðstoðar-
framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna, Indverjinn C. V. Naras
imhan, fyrirlestur í Norræna
húsinu. Fjailar fyrirlesturinn um
tækniaðstoð Sameinuðu þjóð-
anna, en Narasimhan er aðstoð-
arframkvæmdastjóri þeirrar deild
ar Sameinuðu þjóðanna, sem sér
um tækniaðstoðina. Hing-að til
lands kom aðstoðarframkvæmda-
stjórinn í gær í boði Félags Sam-
einuðu þjóðanna.
Fréttaimönimuim gafst kostur á
að hitta Nia'rasimihan að méli í
gær. Dr. Gunin'ar G. Scihram
kymmti aðstoðarfraimkvæ'mda-
stjóranin og skýrði fré því, atð
haran hiefiði sitarfiaið sem aðstoðar-
fna'mlkvæmdiaistjóri fyrir pólitísk
málefimi hjá Sameimu'ðiu þjóðun-
um árin 1959 til 1962, en næstiu
ár þair á eftir hefði hainn verið
a'llþjóðaifraimkvæmd'aiátjóri. í ág-
úst 1969 hefði Narasim’han svo
verið slkipaður aiðstoðairforstjóri
tæikiniaðstoðar Samieimuðu þjóð-
arama, en haran væri j'aifiniframt
Framhald á bls. 20
C. V. Narasimhan.