Morgunblaðið - 09.05.1970, Blaðsíða 23
MORGU'NBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. MAÍ ÍOTO
23
Elínborg Ólafsdóttir
— Minningarorð
Ingibjörg Ólafsdóttir
Minningarorö
Elínborg Ólafsdóttir var fædd
í Hellishólum í Fljótahlíð þann
3. nóvember 1879 og var því 90
ára þegar hún lézt. Hún var rúm
föst seinustu árin sem hún lifði.
Önnuðust hjónin í Hellishólum,
Lovísa Ingvarsdóttir og óskar
Ólafsson hana af mikilli alúð og
eiga þakkir skilið.
Elínborg gerði ekki víðreist.
Alla sína ævi átti hún heima á
sama stað. En hún bjó á fögrum
stað í fallegri sveit. Það var
mikill menningarbragur á öllu,
bæði utan húss og innan í Hellis-
hólum. Elínborg var vinnusöm
með afbrigðum og stjórnsöm svo
af bar. Þoldi ekkert hálfkák,
enda heil í öllu, sem hún tók sér
fyrir hendur. Elínborg giftist
ekki. en bjó mieð bróðiur sínum,
Sigurði Ólafssyni. Þau bjuggu
góðu meðalbúi þeirra tíma, ólu
upp þrjú börn að öllu leyti, eitt
að nokkru leyti og mörg böm
voru þar jafnan á sumrin.
Það eru liðin fjörtíu og fjögur
ár frá því að ég kynntist Elín-
borgu. Mat ég hana æ meir, eftir
því sem árin liðu. Það var góður
skóli að vera hjá hennd. Þar
lærði maður að vinna og meta
gildi vinnunnar. Hún bjó mann
undir að lifa lífinu, í meðlæti sem
í mótlæti og eflaust hefði lífið
verið mér þungbærara hefði ég
ekki notið leiðsagnar hennar á
unga aldri.
Á tímabilinu 1920—1930 var
Reykjavík miklu líkari stóru sjáv
arþorpi en því sem hún er í dag.
Þá voru engir leikvellir fyrir
unga drengi að leika sér á. Húsa
sund og gatan var þeirra leik-
völlur. Það var því ekki furða
þó flestir foreldrar reyndu að
koma börnum sínum í sveit yfir
sumartímann. En það var þá eins
og nú, að erfitt var að koma böm
um í sveit. Færri en vildu kom-
ust burt úr göturykinu og alls-
leysi þessara ára. Á þessu tíma-
bili var sá, er þessar línur skrif-
ar að alast upp í Reykjavík. Þá
var það sameiginleg ósk flestra
ungra stráka á þessum árum að
komast í sveit yfir sumartímann.
f þá daga var Borgarfjörðurinn
mér fyrirheitna landið og bar
margt til. En ég varð aldrei smali
í Borgarfirði. Forlögin og Elín-
borg ólafsdóttir í Hellishólum
breyttu því. Er ég síðan báðum
þakklátur.
Árið 1926 átti Elínborg erindi
til Reykjavíkur. Bjó hún þá í
sama húsi og foreldrar mínir.
Dag einn kom móðir mín að máli
við Elínborgu og spurði hvort
hún vildi taka að sér dreng til
sumardvalar. Hún svaraði því
litlu og sagðist skyldi athuga
málið þegar hún kæmi austur.
Sjálfsagt hefur henni þótt dreng
urinn bæði smár og imgur. En
nokkrum dögum seinna kom já-
kvætt svar og voru allir ánægð-
ir, nema ég Ég var ekki að fara
í Borgarfjörðinn. En margir hug
hreystu mig og sögðu að Fljóts-
hlíðin væri ennþá fallegri sveit,
jafnvel ein hin fegursta á land-
inu. Þá var dagleið með bíl í
Fljótshlíðina. Þegar þangað kom
var súld og rigning og dimmt yfir
öllu. Það var eins og bæirnir
grúfðu sig ofan í túnin og enga
— Minning
Framhald af bls. 22
rfttgerið frú Huldw Stteifámsdóttiuir
að dæmia í „Hetiimia ar bezit“, Ihef-
uir akiairiað fnam úr isliinlnti saimltlJð
á 'þesau sviðli, þriátlt fyrfir einfiiðiair
ytlrf laiðsitæðluir.
Með þesisnjim fátiælkliegu líniuim
kveð óg Gufðlnúiniu Mlairigrótíi Al-
beirtsidiótltiur og blið hiemmli fainar-
hlelilla. Það emu etoki diiniumigis
eiginimiaðlur bemmiar og aÆkomieinid
ur, seim eitga uim sánt að blilndia
Vilð hið sViipleiga fráfall hanmiair,
heldiur aiintnlig vemaiaifólk harnniar
og vinlir.
Ágústa Einarsdóttir.
sá ég fegurðina. Svo skokkaði
þessi níu ára drengur í bæinn,
sem átti eftir að vera heimili
hans I fjögur sumur og þar með
hófst eitthvert ánægjulegasta
tímabil ævi minnar. Ég gleymdi
því aldrei þegar Elínborg vakti
mig fyrsta morguninn, með þess-
um orðum: „Það er sólskin úti.“
Ég flýtti mér út á hlaðið og það,
sem við mér blasti, er mér síðan
ógleyrnanlegt. Einn fegursti
fjallahringur á íslandi, Þríhyrn-
ingur, Tindfjöll, Þórsmörk, Eyja
fjallajökull, Seljalandsfoss og
Vestmannaeyjar. En það var
líka sólskin inni, það flutti Elín-
borg í bæinn. Allt hennar líf var
helgað því að strá um sig birtu
og yl. Tryggð hennar var slík að
hún náði til margra ættliða. Vin
mörg var hún og vinsæl hjá sveit
ungum sínum.
Og nú, er þú heldur á fund
uininiar miinmist 10 ára afmælis
isiínis á þessu vori. í tilefm þess
efnir félaigið til nýsitárlegs kinkju
ikvöldis í Dómtoirlkijiuinini in.k.
siuinniuidaigskivöld, 10. miaií, kl. 8:30
e.h. Muiniu þar tala fulltrúar
ki nkj 'ufé laiganrna í Reykjiaivík, og
niefnist efni kvöldsiiinis: Hveirs
leituim vér? Hvar er að ieita?
Ræðuimemn verða þeiir séra
Svein Jolhiamsiein, forttniaðiur stjóm
ar Aðveotistasafniaðarins, Ás-
miuodiur Eiríikssom, foratöðumað-
ur Fíladelfíuisafiniaðarina í
MÆÐRADAGURINN er á sunnu
daginn. Hann er fjáröflunardag-
ur Mæðrastyrksnefndar. Mæðra-
blómið verður selt á götum bæj-
arins og allur ágóði af sölu þess
rennur til hvíldarheimilisins að
Hlaðgerðargoti í Mosfellssveit.
Það opnar í júní og er dvölin
ókeypis. 1 sumar eru fyrirhugað
ar tvær hvíldarvikur fyrir full-
orðnar einstæðar konur og síð-
an verða einnig mæður með böm
sín þar. Verður skipt niður í
hópa 12—13 mæður með 32—35
böm.
Mæðraiblómilð verður aflhemt í
Miðbæj anslkóla num, Isatoisslkóla
og öðruim barniaslkóluim bæjiariinis
skapara þíns og tekur við laun-
um þínum úr hendi hans, þá veit
ég að hann minnist okkar, sem
höfum þér skuld að gjalda.
Reynir Eyjólfsson.
Reykjiavíto, séra Pétur Schoem,
presitur St. Frarasiiskiuisispiítalans í
Styktoishótoni og hema Siigur-
bjöm Einiarssion, biisltoup. Verðiur
sameigimlegur sálmiaisönigur, og
eiinmiig ieikiuir Raigruair Björmsisian,
dómorgaimisti, orgelverk. Imin-
igamgsiorð flytur Þóirir Kr. Þórð-
arson, prófesisor, en sr. Jóm Auð-
uims, dómprófasitur flytur bæn í
loto samkiomuinmiar.
Formaður stjórmiar Bræðrafé-
laigsims er Sláguirður Steimssion,
f ramtovæm diaist j óri.
og á skrifstofu Mæðraistyrks-
miefmdar frá kl. 9,3'0 um morg-
uminm.
Jóiniínia Guðmunidisdóttir for-
roaður Mæ ð rasityrksmef nd ar
saigði á fumdi með fréttamömn-
uim, að æskiilegt væri, að komur
fæiru að sækjia um siuimiardvöl
seim fyrst, em skrifstofam er op-
im daglaga kl. 14—18. Saigðihúm
að blómnaBala í blómábúðuim væri
ekkii í temgisluim vi)ð Mæðraistyrkis
niefnd. Jómírna þakkiaði bærjiarbú-
um ötuian stuðminig á þetsisum
degi unidanfarin ár og bað for-
eldira að lofa börmum síniurn að
seljia blómin á sunmiudag.
Imgibjörg Ólafsd'óttir frá Borg
um í Hrútafirði, andaðist á Elli
heimilinu Grund 4. maí s.l. Hún
var fædd 5. október 1884 á Kol-
beinsá í Hrútafirði. Árið 1890
flytja foreldrar hennar með 3
börn sín, Ingibjör.gu, Helgu og
Óiaf, að Borguim, sem er næsti
bær við Koílbeirasá. Á Borgum
dvelur Ini'gibjörg með bræðrum
sínum, Ólafi og Skúila til 1964
þá flytja þau systkinin hingað
til borgarinnar, og er þá dvöl-
im á Borgum orðin 74 ár.
Borgarsystkinin voru 7 og var
Ingibjörg elzt svo Heiiga, Ólafur,
Jón, Kristmundur, Daniel og
Skúli. Þrjú elztu systkinin eru
mú dádm og eftir af þessium sysitk
inahóp lifa nú 4 bræður.
Foreldrar þeirra systkina
voru Guðrún Kristjánsdóttir og
Ólafur Jónssom frá Kodbeirasá.
Föður sinn mistu þau 6. apríl
1907 og er Stoúli þá 9 ára, sem
var yngstur. Guðrún móðir
þeirra vifldi reyraa að' halda
barnahópnum sínum saman og
búa áfram á Borgum m-eð börn-
unum. Ólafur, sem var elztur af
bræðrunum, tók að sér að
standa fyrir búinu ag stjórna
yngri bræðrum sínum.
Það mikfla lám fylgdi barna
hópnum á Borgum að börnin
voru frisk, fjörmikil, vinnusöm
og lagvirk, og það svo, að til
þeirra var vitnað, er rætt var
um afköst og vel unnið verk. Bú-
ið á Borgum var ekki stórt, en
það gaf góðan arð. Fóður og
hirðirag á skepnum var lika al-
veg sérstaklega góð. Jörðin var
notadrjúg. Nokkur selveiði,
hrognkelsi, viðarreki, fjönu-
beit og snemma voraði upp í
Borguraum. Þeisai hlunraimd'i
voru hagnýtt til fullraustu af
vinnufúsum höndum systkinanna.
Þeigar bræðurnir giJftust og
mynduðiu sitt heimili voru Iragi-
björg Ólafur og Skúfli áfraim á
Borgum með móður sinni og hjá
þeim dó hún 18. marz 1944, 86
ára að aldri.
Árið 1964 er heilsa Ólafs og
Ingibjargar að dvína og það svo,
að sjáanlegt er, að þau geta
etoki hafldið áfram búskap. Þau
ákveða þá að fara frá Borgum,
selja jörðina og búið. Það skilja
allir, er til þekkja, að það hef-
ur verið erfi'bt að taka þessa
áfcvörðun.
Á Borgum voru þau Ingibjörg
og Ólafiur búin að vera 74 ár og
Skúfli 66 ár. Þar höfðu þau lifað
æsku og manndómsárin. Oft
höfðu þau verið þreytt eftiir
langan og erfiðian vinnudag. En
það er líka gaman að vera þreytt
ur meðan m'aður er frískur.
Borigir bera þeim systkinunum
vitnisburðinn að þa-r var unnið
meðan dagur var.
Ingibjorg og Stoúli áttu vel
lurad saman og mátti svo heita,
að þau færu ekki frá beimilinu
næturilanigt. Sikúli hjáilpa'ði sysit-
ur sinni á allan hátt og var
henni mikið góðUr bróðir.
Þau systkinin þrjú Ingibjörig,
Ólafur og Skúli, ólu upp tvo
fóstunsymi, Þóri Daníelsson,
bróðurson sinn og Baldvin Þórð
araoin, og Þóri kostu'ðu þau til
stúdentsnáms. Þessum fósturson
um sínum reyndust þau sem
beztu foreidrar, enda skoðuð af
þeim, sem slík. Á seinni árum er
systkimunum fór að verða erfið
ara um vinnu kom Baldvin til
þeirra og hjálpaði þeim við hey
vinnuna. Þarna sýndi Bafldvin
hvaða taugar Borgarheimiilið átti
í honum. Þessi hjálp Baldvins við
þau systkinin var þeim óimetan-
leg. Hann gerði meira em að
hjáipa þeim við vinnuna, hanm
gladdi þau með nærveru sinni í
starfi og hvílld. Ég samgleðst
Baldivin að eiga þessar minning-
ar frá Borgum og að hann gat
endurgofldið þessum góðu systk
inum alla alúð og umihyggju
þeirra, er hann var að vaxa upp
meðal þeirra.
É|g minnist Ingibjargar með
hlýjum þafckarhug, er hún var
að hjálpa móður minni við slált-
urgerð eða er annað mikið kall
aði að.
Ingibjörg var ekki eftirbátur
systkina sinna í vandvirkni og
hraða. Móðir mín mat ham.a mik-
ils og vildi hana öðrum fremur
sér til hjálpar, og í orðastað .
móður minnar vil ég enda þess-
ar líraur á ljóði eftir skáldið og
rithöfundinn Einar H. Kvaran,
sem var mikið uppáhald móður
minnar, sem rithöfundur og
skáld:
Nú er eigi anmað eftir
en inma þatokarmál
og himztri kveðju toveðja
þig, kæra, hreina sál.
Þín ástarorðin góðu
og ástarverkin þín
í hlýjum hjörtum geymast,
þótt hverfi vorri sýn.
Það líf, sem er liðið
úr læðin.gi sársaukans,
var stillt, sem kappi, er kafar
í kvalabylgjufans,
hélt æðrulaust og öruggt
till annars betra l.ands,
var öfiLugt mitt í óstyrk
af afli kristins manns.
Það lífið, sem er svifið
til síms þráða lamds,
var ávallt fullt af friði
og fegurð kærleikanis,
af bæn og von og vissu
um vernd hjá föðurnum,
um ljós, á leið þótt dimmdi,
um líf í dauðanum.
(Einar H. Kvaran).
Ingibjörg var smá vexti,
grannvaxin og létt í hreyfing-
um. Svipur hennar var bjartur og
hreinn og sakleysið spegflaðist í
bláu skæru angumum heranar. Bf
listimálari hefði verið að leita að
fyrirsætu að mynd, sem tákna
átti sakleysið, hefði Ingibjörg
vissuiega komið til greina.
Yið eldri og yngri Hrútfirð-
íngar, sérstaklega nágrannar
þeirra, megum minnast Ingibjarg
ar og bræðra raennar og hve gott
var að sækja þau heim. Maður
fann um Leið og komið var inn
úr dyrunurn að maður var stadd
ur með.al vina. Það var eins og
húsmóðirin fyndi á sér hvað gesti
hennar kom bezt að fá. Veiting
arnar voru bornar fram með
alúð og háttvísi. Að lokinni við
stöðu á Borgum hvarf mað.ur á
bra.ut betri maður.
Samkomuhús sveitarinnar var
við túmjaðarinn á Borgum, er ég
þekkti til, en núna langt irfni í
túni því svo hefur túnið stækk-
að í tíð sys'tkinanna. Þegar
skemmtanir voru í húsinu var
opið hús hjá Ingibjörigu á Borg-
um og margur leit þá inn
og naut gestrisni hennar,. Hún
taldi aldrei eftir sér sporin, hún
var sá góði þjónn sem öllum
hjálpaði.
Ég kveð þessa góðu og merku
konu og þakka henni hjáflp og
vináttu við móður mína og hflýj
an vinarhug. Bræðffum bennar,
fóstursonum og öðrum ástvinum
hemnar sendi ég samúðankveðju
mína.
Br. Búason.
Dómkirk j an;
Bræðrafélagið 10 ára
BRÆÐRAFÉLAG Dómik'irkj-
Jóharana Stefánsdóttir, Jónína G uðmundsdóttir og Svava
hie sen.
Mat-
Mæðradagur
á sunnudag