Morgunblaðið - 14.05.1970, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. MAÍ 1970
17
Dr. Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra í viðtali:
Sjálf stæðisflokkurinn vill breyt-
ingar á tryggingakerfinu, sem
bæta hag hinna lakast settu
Verulegar umbætur voru nauð
synlegar á húsnæðismálafrv.
SL. LAUGARDAG fjallaði Al-
þýðublaðið nokkuð um skoðana
ágreining milli stjórnmálaflokk-
anna og þar var því m. a. haldið
fram, að Sjálfstæðisflokkurinn
hefði viljað lækka trygginga-
bætur og skjóta afgreiðslu hús-
næðismálafrumvarpsins á frest
til hausts.
í tilefni af þessum fullyrð-
ingum Alþýðublaðsins hefur
Morgunblaðið snúið sér til dr.
Bjarna Benediktssonar, for-
sætisráðherra, og innt hann álits
á þessum ummælum Alþýðu-
blaðsins. — Forsætisráðherra
sagði:
— Au'ðvitaið er það einigin nýj-
urug, að stjórniairflokkam gneini
á í ýansuim atriðuim og eðlileigt,
að sá Sko ð amaágre i miniguir sé ritfj
aður upp öðru hverju, efeki sízt
í samlbaodi við kosndmigair. Em
(þá kröifu vetrðiur aið gera, að
rétt sé farið mieð staðreyn-dir.
Það er og ekfeert sérstakt ís-
leinzfet fyrirbrigði í ríkisstjóim,
að þeim, sem fara mieð fjár-
miáiin, ikiomd ©kki æitíð samiam
við einlsltafea fagiriáðiherna um
Ifjárveitinigar. Þannig máinnist ég
t d. þess, að Gerhardsen, þá-
Veranidi farsætisráðherra Nor-
'egiS, komst eitt sinm svo að orði,
að það væri aðalstarf farsætis-
háðlberna að feomia á sættum
milllli fjiármálaráðhetnra, sem
hlelduir í um útgjöld, og ein-
stáfera fagnáðlh'erra, sem krefj-
ast sem mests fjánmaigns til
sinraa miála. Þetta sagði Ger-
hardsien e. t. v. bæði í gamni og
áiwöru, þótt haran sæti í flokks-
stjórn jalfraað'armanna.
Á slíifeum ágreindingi hefur
ekki borið iraraain núver-
andi rílkisstjiórnjar, raeitit í lík-
ingu við það sem Gerh'ardsera
sagði. Skoðainamunur í þessum
eifnum inina'n núv'enamdi ríkis-
stjórmiar er eragan veginm burnd-
inin við menm af ólítoum flokfe-
um heldur fer eftir atvikum
(hverju sirani. En þamm ágreinirag
(heíur æltlíð tefltízt að leysa vamd-
ræðaflaust.
Ég vil sénstafetega geta þess,
að þegar hiaifðar eiru uppi ásak-
amir gegn menmtamállariáðtheirna,
fyrir það, að efeki séu nægar
fj'árveitiragar til menmtamáliai,
beiniast þær ásafeamir eðfli málö-
imis 'samlkvæmt geign álri ríkis-
stjórraiiMni, því að hún gerir að
Mtoutm tilliögur til Alþiiragis um
hvensu milklar fj'árveitingiar
Sku'li vera. Kitt er svo anmiað
mlál, að ekki sízt í mjemmtemlá!-
uim hafa fj'árveitiragar stórauk-
izt, þamnig að betur er gert en
raokkru sin.ni fyrr. Það er því
sízt áistæða til að sakast um
Shafldssemi í þessu efni máðað
við það sem áður var, þótt oft-
ast megi gera betur, etf fjár-
trraumiir eiru tifl.
— Hvað viljið þér seigja um
þær fulilyirðinigar Bjöngvins Guð
mundlssaraair í Aliþýðublaðinu,
að Sjialfstæ ðisf lokkur inn h-afi
'Verið amdvígur hækkun trygg-
ingiaibóita?
— Um þær fuilyrðingar er
rétt að miraraa á þá staðreyrad,
að alma ranatrygginigair hatfa
laiMnei verið aulkraar raeitt í lík-
ingu við það, 'sem orðið hefuir
lí rtúvenairadi stjórraarsam'St’ainfi
og miunidi sliíkt elkki haifa orðiðk
ietf Sj'ál'fstæðisfiokkurinm væri
jafn tregur í þeim efnium og
Bjöngvim Guðmiund'Ssom viflll
vera 'láta. Hér sem eflfl/a verðúr
þó aiuðvitað að ökoða hvert mál
og haifa samræmi í útgjaldia-
greiðsflum til einistakra, ólíkra
mélaflokka. Um það hefur náðst
samlkomuilag inraam ríkisstjóm-
arinmtar og stjórnin öflil ber
ábyrgð á því, sem gart heflur
verið eftir að aíthugamdr og við-
ræður hatfa átt sér stað.
Hitt er aligjörliaga namigt, sem
einmig er haift eftir Björgvin
Guðmundssyini, aið Sjáltfstæðis-
flolkkurinm hafi gert það að til-
lögu simrai, er eÆraaíhagsenfiðlLeik-
iamir duindu yfir, að bætur al-
maniniatrygginga yrðu skertar.
Um það hafla Sjálflstæðismeinm
áldnei borið flrarn raeinar tillög-
ur. Hiinis vagar höfum við iagt
til, að athugað yrði, hvorit be*tri
árangri yrði náð með bneytiragu
á fyrirfcomuiiaigi og þá eiratoum,
hvort hægt væri að jiatfna fjöl-
úkylduibótum niður á þaran veg,
að hirauim verst stæðu, þ. e.
þeiim, sam stærstair fjöMkyldur
hiatfa, kæmi að meira gagni. Um
þetta raáðist ekki saimkiomufliag,
en fjianri er, að hugmyindir Sjálf
stæðismiammia í þessu etfni hafi
verið á þaran veg, að gera ætti
ver við hiraa iakar stæöu en nú
er eða áður hefur verið gert. í
þessu sambandi batfa Sjái'fstæðis
memin sénstakllega l'átið í ljós
þá skoðurn, að ástæða væri til
að samræmia fjölskyldufnádrátt
til slkatts og barraauppbætur.
Eiras og þesisum máflium er raú
háttað má segja, að himiir betur
stæðu rajóti mieiri hiunniinda
vagraa fjöliákylduómegðar en
hiniir la'kaist settu. En af ein-
hverjuim ástæðum hatfa hvorki
Alþýðuifiokflourinm né fullltrúar
vehkalýðsiras fengizt til að sinmia
þeissuim huigmyndum, þótt þær
hafi hvað eftir araraað verið
MBL. HEFUR borizt svohljóð-
andi bréf sem Samband ísl. barna
toennara hefur sent menntamála
ráðherra:
ÍÞar sem stjórn S.Í.B. er kunm-
ugt rím, að stjórn Kennairaskóla
ísllaindis og raefnd sú, er vimnux
að emdunskoðum laga um K.Í.,
hefur laigt fyrir ráðuneytið beiðni
um, að stúdentspróf verði gert
að innitökuisikilyrði í K.í. hausitið
1970 og sienn dregur til ákvörð-
uniair af yðar hendi, vegna erimd
is þessa, vili húm tatoa fnaim eft
irfaramdi:
a) Keranarasamtökin hafa áð-
ur margaft lýst þeirri skoðun
simni, að inmtökuiskilyrði í Keran
arasfcóla íslarads eigi að vara stúd
entspróf eða hliðstæð undirbún
ing-imenratum.
b) Kemraaraisamtökin líta svo
á, að með tilliti tifl miisræmisins
milii kenniaraþarfarinmaT á
skyldunámisis'tiginiu og nemenda-
fjöltíamis í Kennaraiskólanum,
starfsaðbtöðunnar í skólanum og
álagsiras á toenmiaraliðið og Skóla
stjómina, sé óhj ákvæmilegt að
tekraar upp, m. a. í sambandi við
kj.arasamninga.
— Hvað viljið þér segja um
afstöðu Sjáifetæðistflakksiras til
húsniæðismálafrumvairpsiinis?
— Það er airaragt, sem í
þessu sarna blaði segir, að Sjáfltf
verða við tilmælum skólams og
nefndarinmar um breytt inmtöku
skilyrði.
GREINARGERÐ
Á umdamförraum árum hefur
fjöldi útskrifaðra nemenda frá
KeniraairiaiSkóLa felands vaxið hröð
um íikrefum, og er nú svo komið
að þeir eru orðnir mdlklu fleiii
en þörf er á að sinmi.
Áætluð kenmaraþörf á skyldu
niámisstigi (bama- og unigliraga-
stig) miðað við óbreytt skóla-
kerfi ©r 35—50 á ári. Áætlum
slkóiaBitjóri K.í. um brautslkráða
nieimendur næstu árin er þessi:
Árið 1970 um 180
Árið 1971 200—220
Árið 1972 240—250.
Árið 1973 230—240*)
*) Menntamál 3. íhefti 1969.
Með öðrum orðum: Næstu 4
ár losraa 140—200 kenraarasföður
og um þær verða 850—890 kenn
araefni.
Kenraarasamtökin hafa áður
stæðismienin hafi viljað iáta
fruimvairpið liggja óatfgreitt til
haustsinis, þegar svo virtist sem
sammiingar muiidu elkki takaist
við llíifieyrissjóðiraa. Þar er stað-
reyndum .aiveg sniúið við. Þvert
á móti var tiilaga oktoar sú, ef
laiusn fleragist á deiiuirand við líf-
eyrisisjóðiraa, þ. e. að þeir leigðu
fram fjárm'agn af frjáisum vi'lja,
að þá bæri að athuga hvort rétt
væxi að frasta málirau að öðrau
leyti og undirbúa það betur, en
vera jaifniframt reiðubúniir, ef á
(t.d. í bréfi til skólastjóra
K. í. 30. maií 1969) bent á
nauðsiym þess að stöðva
þessa þróun með því aið tak-
marka irantölku í K.í. og telja,
alð nú verðii ekki lengur undan
því vifltízt að grípa til róttækra
ráðstafamia, enda beri fræðsluyf
irvölduim skylda til að beina
ungu fóiki inn á aðrar námsbraut
ir, þar sem atvinnuhorflux eru
vænlegri. í þessu efni viljurn við
benda á, að aiðrir sérskólar hafa
bæði fynr og síðar gripið til
sömiu úrræða átölulauisit.
iHér er þó aðeins um eina hlið
málsins að ræða. Öllu alvairlegri
er sú, að raamendafjöldiinn í
Keniniaradkól'anum er orðimn svo
milkill, að vafaisamt verður að
teljaist, að unnt sé að veita þeim
tiltsfcylda menntun.
í fyrsta laigi eru húsnæðismál
skólaras í megnasta ólestri eiras
og fram toemur í ályktun kenn-
arafélags iskólans fré 25. fehrúar
1969, en þair er m.a. frá því Skýrt
að á si. skólaári var u.þ.b. 800
nemendum 'kenint í hálfbyggðu
þynfti að halda til að gera sér-
stakar ráðstaf anir verkamianraar-
bústöðum til handa. Á þessa tifi-
iögu féllst Aiþýðuflotolcuriran
etoki og er ekkert við því að
segja út af fyrir sig, en afteið-
irag þess varð sú, að á frum-
varpirau voru gerðar ítartegar
bneytinigar, sem samkomulag
varð um uradir þinlglok. Mín
Skoðun er sú, að í þessu etfni
staradi sitthvað eran til bóta, en
það er þá hægt að komia því
fram síðar, þegar tími vinnist
tiL
— Nú hafa stjórmarandsfaeð-
iragar halldið því frana, að á-
greiningur um eirastök mál
bendi til þreytu í ríkisstjóirra-
inni. Hvað viljið þér segja um
það?
— Eins og ég sagði í uppbafi
er eðliiegt, að ágreiniragsefni
toomi upp á mi'l'li floklkB,
sem ólikar grundivaflil'airskoðianir
hafa, ekki síður en möraraum sýn
ist oft sitthvað þótt í sama
filotoki séu.
Stjómarainidstæðiragar tala um
brot á réttum þingræðisragluim,
af 'því að .alilar tiliögur stjórn-
arinm'ar hafa ekki raáð fram að
gainiga og stjórniarflotokamir eru
ektoi isaimmála um alfllt. Þeir sem
&vo taflia gera sig hiras vagar
bera að lítilli þefekinigu á þess-
um málum. Aikuninuigt er t. d.
Samtoomuflagið, sem gert var
dinlniain brezku þjóðstjómiarinn'ar
slkömmu eftir myinidun henraar
1931, þess efnis, að ráðherirar
hefðu heimdld til að greiða at-
tovæði, hver eftir sirarai sanntfær-
ingu, um helzta deHumál, sem
verið hatfði í brezkum stjómmiáfl.
um ár>atugum samiara, um frjállsa
verzlum, sem þeir köllluðu svo,
þ. e. hátolfla eða iágtoflHa. Þetta
samfcomuilag var ekki tallið brot
á þinigræði heldur dæmi um
sveigjaraieik þess. Breter sögðu,
að með þessu hefði ríkisstjörnin
„agr.eed to disagr,ee“ og hefur
ætíð verið talið í samræmi við
rétta þimigræðisihætti, er m. a. s.
Sbóladæmi um þá. Þetta sam- .
fcomullag var gert strax á fyrsta
■eða öðru ári þeirnar ríkisstjórn-
ar. Því síður er það óeðlitegt,
aíð stjóm, sem setið hefur að
vöidum í mieira en 10 ár, sé efldki
samimáAa um allt. Era auðvitað
verður að meta hverju sirani
ihvort ágreiraingur sé þess eðlis,
að stjómiarsamstairf gati hafldizt,
þrátt fyrir hiann. Þegar ágredin'-
iragur er, þá er eðlitegt að haran
'koml í fljós. Slíkt er síður en
isvo veitolelkamerki en mestu
varðair, að satt sé sagt frá öll-
um aitvi'kum.
skólaihúsi, sem ætlað er 250—300
nemendum fullbyggt. Við slíkar
aðs,tæður verður ekki með full-
nægjandi árangri við komið
þeinri námsSkipa.n, sem skóflla-
stjóri og kenraaralið hafa uranið
að að móta á undanfömum árum
og vonir stóðu til að markaði
tímamót í þróun keranaramennt
unarininar.
í öðru iagi er stairfsikröftum
þeirra allt of fáu kenraara, sem
sérstatolega hafa búið sig undir
að leiðbeinia kennaraefnum við
starfsnrám sitt, ofgert roeð óhóf-
legu álagi veg.na hins mlkla nem
endafjölda, og bitraar þetta ó-
hjákvæmilega á þeirn umdirbúra-
ingi, sam látin er í té. Nauð-
synlega æfiragakenmsflu er t.d.
miklum erfiðflleikum bundið að
veita.
Elklki þarf að fara roörgum orð
uim uim það, að hiraar sívaxaindi
kröfur, sem gerðar eru til kenra
ara á skyldunáimisstiginu, gera
halldigóða undirbúniragjamienntun
óhjákvæmitega. í granralöndum
okkar er stúderatspróf eða hlið-
stæðrar miennturaar krafizt til
innigöngu í kenraaraslkól'a. Ef við
viljum haflda í við þessara þjóðir
á menniragarsviðinu, verður
menintun íslenzkra kenmara að
vera svipuð því, sem þar tíðkast.
Öll rök hníga þvi alð þvi, að þetta
sé gert. Aiiliur dráttur á þessari
sjálfsögðu ráðstöfun leiðir ein-
ungis til aiUkinna vandræða.
Dr. Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra. (Ljósm. Kr. Ben.)
Bréf Sambands ísl. barnakennara til ráðherra:
Stúdentspróf inntöku-
skilyrði 1 Kennaraskóla