Morgunblaðið - 04.06.1970, Síða 14
14
MORGUNiIlAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. JÚN(Í 1070
Útgefandi hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttasljóii Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ami Garðar Kristinsson.
Rlt&tjóm og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Askriftargjald 165,00 kr. á mánuði innanfands.
f lausasölu 10,00 kr. eintakið.
HAGUR FLUGFÉLAGANNA
lVrýlega er lokið aðalfundum
beggja íslenzku flugfélag
anna, og reyndist rekstraraf-
koma þeirra mun betri en ár-
ið áður, Að vísu varð nokkur
halli á rekstri Flugfélags Is-
lands hf. eða um 5,7 milljón-
ir króna eftir að afskrifaðar
höfðu verið 88,6 milljónir
króna. Þetta er þó mun hag-
stæðari rekstrarafkoma en á
árinu 1968. Rekstrarhagnaður
Loftleiða varð 68,7 milljónir
króna, en afskriftir námu
tæplega 405 milljónum króna.
Þótt nokkur halli hafi orð-
ið á rekstri Fiugfélags íslands
á árinu 1969 er Ijóst, að mik-
il umskipti hafa orðið í af-
komu fyrirtækisins, og allar
líkur benda til, að verulegur
hagnaður verði á þessu ári,
ef ekkert óvænt spillir þeim
góðu rekstrarhorfum, sem nú
eru. Gengisbreytingarnar
tvær höfðu að sjálfsögðu
mikla erfiðleika í för með sér
fyrir Flugfélagið, þar sem þot
an var að mestu keypt fyrir
erlent lánsfé og verð hennar
hækkaði því mjög. Nú eru
þessir örðugleikar að mestu
að baki og bjartari tímar
framundan í millilandaflugi
Flugfélagsins.
Á innanlandsflugi hefur
hins vegar yfirleitt verið tölu
verður halli og ljóst er, að
Flugfélagið leggur þar mun
meiri áherzlu á góða þjónustu
við viðskiptavini sína og ein-
staka landshluta en hagstæð-
an rekstur. Þó hafa nú verið
gerðar ráðstafanir til þess að
minnka þennan halla veru-
lega. Flugfélagið þarf í inn-
anlandsfluginu að þræða
hinn gullna meðalveg, að
halda uppi viðunandi þjón-
ustu, en leitast um leið við
að hafa rekstur þess eins hag-
stæðan og kostur er, miðað
við allar aðstæður. Með nýj-
um vélakosti hefur aðstaða
Flugfélagsins til hagstæðs
reksturs innanlandsflugsins
batnað mjög, og í heild sinni
virðast betri tímar í vændum
fyrir þetta félag, sem hefur
með svo margvíslegum hætt'
verið brautryðjandi í íslenzk-
um flugmálum.
Rekstrarafkoma Loftleiða
hf. varð mjög góð á árinu
1969. Árið áður hafði nokkur
halli orðið á rekstri félagsins,
en á sl. ári birti til á ný og
afkoma félagsins varð mjög
hagstæð. Líklegt má telja að
yfirstandandi ár verði eitt-
hvert hið bezta í sögu Loft-
leiða. Á fyrstu fjórum mán-
uðum þessa árs hefur orðið
mikil aukning á fjölda far-
þega, og nú hefur félagið tek-
ið í notkun þotur af hinni
fullkomnustu gerð, sem
munu stórbæta rekstrarað-
stöðu þess. Á aðalfundi Loft-
leiða var skýrt frá þeim
ánægjulegu tíðindum, að
samningar hafa tekizt við
bandarísk stjórnvöld um þotu
flug Loftleiða og markar það
samkomulag merk tímamót í
sögu Loftleiða og hefur jafn-
framt mjög mikla þýðingu
fyrir íslenzk flugmál og at-
vinnumál yfirlieitt. íslending
ar hljóta að þakka þann skiln
ing og velvilja, sem ríkir hjá
bandarískum yfirvöldum í
þeirra garð í þessu mikils-
verða máli. Hins vegar er
ástæða til að harma það, að
miklu ver gengur í samning-
um við frændþjóðir okkar á
Norðurlöndunum um flug
Loftleiða til Norðurlandanna.
Það reynist Íslendingum ákaf
lega erfitt að skilja, hve mik-
il fyrirstaða er á því hjá hin-
um Norðurlandaþjóðunum að
veita Loftleiðum viðunandi
aðstöðu til Norðurlandaflugs
í ljósi náinna samskipta milli
þjóðanna og mikilla viðskipta
íslendinga við hin Norður-
löndin.
Hin hagstæða rekstiaraf-
koma flugfélaganna tveggja
á sl. ári er fagnaðarefm og
vafalaust eirmig spegilmynd
af betri afkomu atvinnufyrir-
tækja í flestum greinum á
fyrra ári. Allt bendir til, að
þetta ár verði enn hagstæð-
ara. Jafnframt er ástæða til
að vekja athygli á því, að ís-
lenzku flugfélögunum virðist
hafa tekizt að komast fram
hjá þeim hættum að mestu
leyti, sem mönnum virtist á
sl. ári að gætu verið fram-
undan. Bandaríkjamenn hafa
fal'lizt á þotuflug Loftleiða og
SAS-flugfélagið hefur heldur
dregið úr starfsemi sinni á
flugleiðinni milli íslands og
Norðurlanda.
Afstaða unga fólksins
17'yrir kosningar var afstaða
1 unga fólksins til stjórn-
málanna mjög óráðin. Engir
gátu gert sér erein fyrir,
hvemig bað mvridi bregðast
við í kosnin<nmum. hvort
það skioaði sér í T-aðir eins
flokks fremur en annars eða
léti sig ef til viU kosningarn-
ar engu máli skipta. Til þess-
arar óvissu liggja margar
ástæður. óróinn í hópi
unga fólksins hefur farið
eins og flóðbylgja um allan
heim. Upphaf þessarar hreyf-
ingar er oft rakið til götubar-
daganna í París vorið
1968. Hvort sem það tíma-
’LIST
UÆXfHS
EFTIR
JÓHÖNNU KRISTJÖNSDÓTTUR
„Irr Grönt”
Á ÞESSU og síðasta ári befur að miargra
diómi hlauipið g'ó'ðiur oig játovæiðiur vöxt-
ur í norstkiar nútíimaibókimieininitir. Fyrir
mokfcnu birtist í Mongiumbialðiinu stutt
aamtal við niorskau skáldkoinuinia Astrid
Hjerteinæis Amdieirsieirk, bar siem hún lýsti
aukniuim áihiuiga urngs fóiks í Noreigi á
ljóðlist og ljóðaigierð og taldi húm við-
hiorfið tíl njútímialjóða hafia bheytzt stór-
kiostlegia á allra síðustu árum. Svo virð-
ist sem uinigir skáldsaginialhöfumidar þar í
lanidi séu edmmiiig a'ö afsiaminia iþá keminmgu
miargra, að skáldsag'am sé dauð og höfðd
ekkd lemigur að formi og gerð til sam-
tímiamis. Eklki alis fyrir lömigiu s'emdu tveir
rithöfumdar af ynigri kynslóðiiminii, þeir
Dag Solstad oig Espem Haav'ardisfholm fró
sér verk, siem efltirtekit hafa vakið og
þykjia gefa góð fyrirhedt um framtíð
slkáldsöguinimar. Hvoruigur þieirra er al-
ger nýgræðimigur á sínu svið'i og verð'ur
amima-rs getiíð lítillie'ga hér.
Bók Soilstadis hedtir „Irr! Grömt!“ en
fimm á.r eru síðiam fyrsta bók hiamis kiom
út. Hún hét „Spiralen" og var það safn
smáísiaigma og þóttá eikki giefa neimiar
sérstalkiar vomdr um, aö hamm mymidi inn-
am fárra ára skipa sér fnaimiariegia í
sveit morskra rithöfunda. Tveiiimur árum
síðar sendi bamm frá sér „Siviinig!Sitor‘ oig
hafðd þá aigerleiga breytt um stíl. í stað
h'Ugmæmiraniar og flóandi viðkvæmmi,
sem hafði eimikemint sm/ásiaigmiaisiafmið,
haÆði hanin nú tiieimkiað sér gagnyrtan,
„harðan“ stíl svo gersnieyddan öllum til-
fimn'iragum, að sumum þótti n/óig um, en
fleiri voru þeir, seim fögrauðu breytinig-
unni. í nýju sögiunni er aðialpersónain
uogur kemmari, Geir Brevik, siem hefur
hræðzt þáð að vera unigiur og óttaist mjög
allar þær kemindir, siem æskiummi fyigja.
Hanin raeitar að láta tilfinn.inigar og ’þrár
rá’ða yfir sér, né hlaupa mieð sig í göniur,
því að hann vill vena sér mieðvitandi
um hvert andiartak í lífiirau oig horfa á
hvern atburð hluitlæ'giuim rýraisauigum.
Gedr er hvorki bilað'ur né heldur er hairun
hin dœmdgerðia háskól'alhietjia, sem mis-
takst í ástarmálium; ’hamn er ininibverfur
oig á erfitt mieð að hnýta niotokur tenigsl
við náunigia síraa. I>ráitt fyrir þebta fell-
ir haran ástarhuig til stúlku, Beniediktu,
en kams't aið þedrri raiðurstöð'u að hún
lætur urn of glepj'ast af föturn, snyrti-
dóti oig síðaist en efcki sízit er hún hrif-
Dag Solstad
raæmari ein baran getur fellt sdig við, hún
er re.iðubúin a!ð láta hjarta® o/g líkam-
anin ráða. Jafnfraimt því að Beraediktu
teksf að svipta haram þeiim bjúpi, sem
hamn hefur umlulkt sdig mieð, bneytiist hún
smám saimain í það, s'em hainn var áður.
En báðum hiætitir þó til að diettia út úr
hlutverkinu ö'ðru hverj'U.
Gagnirýniendium ber siamiain um að
sagan „Irr! Grörat" sé skrifuð af dæma-
fáuim þrótti oig tiakmarkiaiaiusri vand-
virkni. Stílliran er mieitlaðiur og þó svo,
að höf. virðiist hiorfia á söigiuihetjur sín-
ar úr notokrum fjarskia oig vilji aldrei
nólgaS't þær að nieirau miarfci, sé sagan
þó laragt frá því að vera köld. „Hún er
igagnrýni á dýrtoun nútím'amianinisáns á
erótíikiinnii oig n'aiutmiinmi oig á fiullkiomlega
rétt á sér sem slík. En eikki raó'g mieð
það. Sagan er hieillaradi, hún er nýstár-
leg og mjög fríslklag," siaigði gagnrýnandi
Dageras Ny'beter uim hania.
— h.k.
!
Norðursjór
olíuauðugur
LONDON 3. júinl — NTB.
Ljóst er nú, að olíufundurinn í
þeim hluta Norðursjávar sem
liggur undir Noreg er einn mesti
sem um getur um langa
hríð, að því er segir í NTB
frétt frá London. Getur sú orðið
raunin að Norðursjór verði einna
olíuauðugast svæði í heimi og
er það borið saman við Mið-
austurlönd og olíufundina í Al-
aska. Talið er að framleiðslan
muni verða um tíu þúsund olíu-
tunnur. Það var fyrirtækið
Philips sem skýrði frá fundin-
um og hefur þegar vaknað áhugi
hjá mörgum olíufélögum að
flýta borunum á brezka svæðinu
til að kanna hvort þar eru eins
olíuauðug svæði og í norska
hlutanum. Segir í fréttinni að
menn séu mjög bjartsýnir á að
svo sé, en það eina sem hefur
fundizt verulegt magn af er gas,
sem þegar hefur verið nýtt að
verulegu marki til heimilisnotk-
unar í Bretlandi og í iðnaði.
Peter Silais, flremstó sérfræð-
inlguir Phlilips-félaiglSilns sieigiir iaið
þessli olíuifuradiir í Narðúnsijó, oig
hiuigsainlaga fleirii, kluninli að íiafla
í flör mlðð s/ér lalgiana brey'ti/ragu
á olítuifloTið'a ih/diimsliinis. Bietnlbi 'hiainin
á ialð' svo igætii flarliið iað Evrópa^
'sem 'ar iamraar rraesti olíuiraeyitiairadí
hieámis hlefði nú mlölglutoikia til að
sijá siér fyirflr raægtileiga mlilkilld
olíu; sieim væri rétt við bæj'ardym
ar.
mark er rétt eða .ekki, þá
liggur að baki þessum hreyf-
ingum rík réttlætiskennd og
einlægur vilji til þess að
bæta þann heim, sem við lif-
um í.
íslenzkt æskufólk hefur
einnig tileinkað sér þessi
nýju sjónarmið og mótað sín-
ar skoðanir í samræmi við þá
breyttu heimsmynd, sem
dregin hefur verið upp. Þessi
nýju viðhorf hafa vitaskuld
komið fram í dagsljósið á
misnáunandi hátt. Uniga fólk-
ið hefur teflt þessum skoðun-
um fram með ýmsu móti. Nú
er ljó-st, að mest hefur farið
fyrir hinum órólegu öflum,
sem vilja annað þjóðfélags-
skipulag en við nú búum við.
Einmitt þeir hópar hafa verið
senuþjófamir í þessari hreyf-
ingu seinustu vikurnar.
Úrslit kosningannia benda
hins vegar eindregið til þess,
að unga fólkið hafi skipað sér
í raðir þeirra stjómmála-
flokka, sem byggja þjóðmála-
skoðanir sínar á meginreglu
lýðræðis. Nú veit raunar eng-
inn hvaða flokk unga fólk-
ið studdi helzt. En það er
hinis vegar ljóst, að Sjálfstæð
ismenn hefðu ekki haldið
meirihluta sínum í Reykja-
vík, ef frambjóðendur þeirra
hefðu ekki notið stuðnings
mikils fjölda ungra kjósenda.
Unga fólkið vinnur að
breytingum og það horfir á
viðfangsefni líðandi stundar
frá öðrum sjónarhóli en hin-
ir eldri. Allur fjöldinn er þó
greinilega þeirrar skoðunar,
að hin nýju sjónarmið eigi að
rúmast innan endimarka lýð-
ræðis. Úrslit þessara nýaf-
stöðnu kosninga sýna glöggt,
að þessi er hugur unga fólks-
ins.