Morgunblaðið - 04.06.1970, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAOUR 4. JÚNÍ H970
17
r
í*AÐ var tvennt mjög j áfcvætt
vilð FAO-i'áðstefnunja, sem nú er
nýafsta'ðin. Aninað var þau plögg,
sem hindr ýmsu sénfræðingar
lögðu fram ag eru fuilfl. af fróð-
leik, en 'hitt það tæíkifæri, sem
gaifist til að deila skoðunium við
iráðstefinium'enin úr ýmsum lönd-
um, ufam i'áðstefmminar. Ráð-
stefnan sjáif var aftuir á móti að
m'estu lejrti samanitelkt upp úr
pappíruinum. „Rapparteurinn,"
eða málpípa ráðstetfniuimnar, sem
skipt var uim á hverjum degi,
diró saman i byrjurn umræðwanna
það efni se,m tekið var fyrir
tsamtevæmt pappínumum og fór
eins að í lok umræðnanna.
Efnið var ævinlega svo yfir-
©ripsmiiJkið áð uimiræðuimar um
það urðu oftast helduir svipaðair
og reynidar hvartei fiugl né fiskw
é stundum. Það er ógerniirugur
og teggja þeirn aftur á tiltölu-
lega stufftuan tíma og mleð ódýr-
um hæfti. 60 feta bátuir (50—60
tonn) ©etur verið með fiefflur allt
niður á 200 faðmia dýpi. Með því
að miota línuaðferðinia, er hægt að
löggja mörguim fellum við sama
stnerag og báfur af ofanraefndri
stærð gæti verið með allt 300
fel'ium. Enda þóitt veiðin í hverri
feGllu sé tiltö’liuleiga llítil, þá veirð-
ur dagveiðin með þessairi aðferð
oft mjög miikil. Það er ekteert
vatfamál, að þessi aðferð á víðar
við an hún er nú niotuð, og hún
kretfst mjög lítils vininiulkraftis og
útgerð henmar er mjög ódýr.“
Þetta plagg ©r ritað aí Karaada-
manninum N. J. Wilimovsky,
isem starfar við kaniadiska ranin-
sðknalstofnun, og dr. D. L. Alver-
son, sem virmiur við bandaríáka
fkteveiðiramnsóknarstotfnun,
Hlustað með athygli
Hægt er að drepa f isk
með ýmsum hætti
að ræða að gagni 87 erindi unn
mismuniamdi tætenilieg efnii á
tfjórum döigum, hvað þá heldur,
að það verði nema sáralítiil'l hluti
þirjú huindruð og fimmtíu mawia,
sem nær því að láta til sín heyra
uindir þeim 'kringuimistæðum. Það
þarf að ætla slíkum ráðstetfnum
lanigan tíma, ef umræðurniar
sjáltfar eiga að hafa verulegt
gildi.
Þó að umræðurnar rymnu
þaminig að niotekru leyti út í
sanidinn að ég ætla fyrk fileirum
en mér, eru þó eftir hin merteu
plögg til að fletta og þau kynini,
isem ráðstetfnjugestir stofnuðu til
hver með öðrum.
Ef uind'an eru teknir Rússarndr,
Það kemiur fram í þessu
og eints í einlkaviðræðum við dr.
Aiverson, að hann teiur orðið
gilda ástæðu tii að iegigja meiri
álheæzlu en nú er á þá ævaigömlu
aðtfarð að láta fiskimin veiðia sig
sem mest sjáifan í stað þess að
elta harnn uppi með kröftum og
hraða. Dr. Alverson var „rappor-
teiur“ tokadag ráðstetfnuininir, og
impraði þá á því, þegar Þjóð-
Verjiarnir tóku tiil að boða þinig-
iheimi taeninimigu sína um risa-
flotvörpuna, að afköet vaeru að
vísu milkilsverð, en veiðarfærið
yrði að vera „ecomiomiskt." Það
er nú svo með Bandarílkjamenni,
að þó að þeir heimti mikil afiköst,
þá vilja þeir viba um útteomun/a
skarpskyggni til að sjá að aðferð
sú, sem dnepið er á í plaggi 85,
er hliðstæð hinmi hefðbundinu
líniuaðferð oklkar, nema notaðar
eru gildruir í stað önig'la, og það
var iþví að vonum að ég spyrði
dr. Aliverson ítarlegar um þessa
aðferð.
Dr. Aiverson sagði, að þær til-
raunir, seim gerðar hetfðu verið
úti fyrir Ftoridaströnd á veiði
svonefndt svarta kattar (blaete
cait) í þessar veiðigildrur hefðu
teteizt mjög vel, og væru nú
toomnar af tilraun'aistigi og farið
að stunida þær atf atvinnutfistei-
mömnium á tveim bátum.
Svarti kötturinn er Skyldur
þorsiki og all-stór, ein þrjú teiló-
Sjómannasíðan
í umsjá Ásgeirs Jakobssonar
með 30 gildrur, eins oig er, en
getur haft mitolu fleiri. Þessi
bátur var búinn að ljúkia einini
veiðifierð, þegar dr. Alverson fór
hinigað upp, og haifði verið 12
daga úti (úr höfin ag í) og veitt
15 tonn. Himn báturinm, sem var
nýfiarinm út, þegar dr. Alvenson
fióir að heiman, er 95 fet eða háitt
á þriðja humdrað tann og hainin
er iraeð 50 gildrur í þessari fyrstu
veiðiferð og einnig þriggja mamna
álhöfn.
Gildrurnar, sagði dr. Aiverson
að væru hræódýrar í framleiðslu
og allur tilkostniaður eftir því
bæði í manniafla og arunarri út-
gerð við þessar veiðar ag marg-
falt ódýrari en hin hefðbuindna
líniuútgerð otelkar og anmarna
fiskveiðiþjóða. Hainn sagðist því
efkiki vera í vafa um, að þessi
aðferð yrði tekin upp, þar sem
aðstæður henituðu henini. Ekki
sagðist dr. Alverson, geta fuliyrt
nieitt um það, hvort við gætum
veitt þorste á otekar veiðisvæði
í þessar gi'ldrur, en taldi það
rnjög líklegt og sjáltfsagt væri
fyrir okikar að reyna það, því
að aðferðin væri svo miklu
kostnaðarminni en límuútgerð
okkar, jafimvel þótt okkur tæteist
að nota beitingarvélar um barð.
Dr. Alverson brýtur nú heil-
anm um geysistóra gildruteasisa,
sem pumpað sé upp úr, en það
plan sagði hamn að væri að mestu
enn í teollinum á sér.
Það teostar okkur áreiðamlega
ðklki mikið að reyna líimugdldru
aðferðina og hún gæti valdið
'giruindvallarbreytingu einkum í
smábátaútveginum.
Dr. Alverson lofaði að senda
Sjómaimniasíðumni teiteningar atf
öllum útbúnaði ásamt ýtarlegri
lýsingu.
Með þessum hætti varð það,
sem drepið er hér á í upphafi,
að gildi FAO-ráðstefnunnar varð
flestum miteilsverðara óbeint,
eða í sambandi við ráðstefnuina,
en ráðstefniusnakkið sjálft. Ég
trúi þvi, að þegar við förum að
gera upp þessa ráðst'etfmu, þá
reyndist hún oklkur miðilsveæðari
en marguir íslendingurinn virtist
halda meðan 'hún stóð yfir.
varu hinir erlendu sérfræðingar
rnjög fúsir til einfcaviðræðma og
mijög auðvelt að stofna til per-
sónúlagra kynna við þá. Iíver
eimasti þeir-ra, sem ég talaði við,
virtist 'atf'heilum hug vfflja miðla
fróðieik sínium ag 'þekteiingu. Að
því er mér sjálfum viðkemur, þá
á ég eftir að nota roér af þeim
kyrunium, sem ég stafnaði þarna
til um mörg ókamin ár, ef ég
held áfram að skritfa um sjávar-
útveg, og svo hefur vafalauist
verið um tfleiri íslendingain'a.
Á ráðstafnuinni var e/klki rætt
um línuveiðar, eins og kunniuiglt
er, en í plaggi no. 85, sem fjallar
uim framtíðarfi^kveiðar, ar
mininzt á línuveiðar með gildr-
um. í þessu stejali sagir orðrétt:
„Hin nýlega en örtvaxandi
motkun igildra við fiskveiðar,
tfyrst og fremst á terabbafistei,
en einnig á stærri fiski, sýnist
við fyrstu sýn vera all-stórt
steretf atftuirábaik í þróuninini. Það
er nú samt svo, að þessi átatea-
litla aðferð hafur marga hagnýta
teosti. Með hinium hraðgengu ag
kraftmilKIu spilum og endurbætt-
uim aðferðu'm við að inmbyrða
félluika'Ssa og gil'drur er fiski-
manninuim orðið mögulegt að
direifa þessum veiðitækjum yfir
allsbórt svæði og á breytilegt
dýpi, ag diraiga þær, bæta í þær
fj'árhagslega. Þeir eru því jafman
manna fyrstir til að spyrja: —
Borgaæ þet'ta sig?
Það var vitasteuld dálítið
steemimtilagt að heyra einimitt
Band'airí'kj'aimainn reyna að kæla
blóðið og lægjia æsteiiginn í
þýziku toraftakörfjunuiin með þess-
um hætti. Þetta má eklki taka svo
að dr. Alverson sé á móti á aulk-
inni kralftaveiði, 'heldur vill hanin
að leitað sé eftir báðum l'eiðun-
uim, átaka- eða árásarledðinini —
það er að elta fisteinn uppi atf
teröfbum og hraða, otg áta'kailiítiiili
ledð og sem hliutlausastri, það er,
að fiskurinn veiði si'g sj álifur með
því að gamga í fel'liur eða hann sé
reteinn í feliur. Það er nú arðið
hægt með ýmsu móti að retea
fiákinn í fellur eða tortfur og
binda vísindamenn mitolar vonir
við eftiriíkinigu 'hljóða þetera
stórfistea, svo sem hvalsinis
(Ki'ller Whales), sem fisteurinn
ótt'aist mest.
Dr. Alverson ítrefeaði, að hann
væri alls efcki að berjast gegn
k'raftaaðferðinni, ’hei'dur vildi
hann að meiri áherzla væri lögð
á gagnaðferðina en nú er.
í þessari gömlu hlutlausu að-
ferð að veiða fisk í gildrur fæl-
ust að sínum dómá meiiri mögu-
leikar en menn almennt gerðu
sér I.ióst.
Þalð þarf nláttúrlega enga
girömm að meðallþumlga. Gildr-
urnar, sem hann er veiddur í,
eru rnjög einifaldar að gerð kass'a-
lagaðar og 6x8x4 fet á stærð með
10 þumluniga opi í þvenmél í
miðju. Fyrir opinu er „tfliap“, eða
blaðka, sem fellur inn, þegar
fiskurinn syndir á hana, en lotoar
síðan bakaleiðinni.
Inni í gildiruinum er kamið fyrir
beitu og reninur fiskurinn á lykt-
ina atf henni. Gildruirnar geta
tekið ail't að fimrn hunidruð
punduim, en stærð þeirra verður
að haga eftir spilkrafti o>g öðrum
aðstæðum.
Gerð gildranna er svo eintföld,
að dr. Alverson sagði að á þeim
væri áreiðaniega ekkert „patent,"
það gætu allir framlleitt þær, seim
á annað borð gætu framleitt úr
plasti.
Gil'drunium er komið fyrte á
istreng, bæði lóðréttum ef fisteur
er upp um alilan sjó, og lárétturm
streng við botn. Gildrurar eru
lagðar á ýmisum fiskistóðum lítet
og við leggjum metin í þennan eða
hinn fiskipolilinn eða hólinni, ag
höfð á þeim uppihöQ'd, ag síðan
dregmar á strengnum, eins og við
diröguim llínu.
Eins ag áður segir er tilraun-
um lokið og tveir bátar vestra
farnir að stunda þessar veiðar.
9á fyrri, sem er 50 tonna bátur
mieð þriggja manina áihöfn, er
Atvinna óskast
19 ára píltur sem hefur áhuga á matreiðslu óskar eftir að
komast í eldhús hér í borg eða úti á landi. Hefur lokið I. bekk
í matreiðsluskólanum og hefur einnig verið kokkur á sjó.
Er alveg regiusamur.
Upplýsingar í síma 35424.
Endurskoðun — nám
Ungur maður með samvinnuskólamenntun og nokkra reynslu
í bókhaldi óskar eftir að komast í nám I endurskoðun.
Tilboð sendist Mbl. fyrir 8. þ m. merkt: „5143".
Stórkaupmenn
Almennur félagsfundur verður haldinn í Tjarnarbúð niðri í dag
fimmtudaginn 4. júní kl 12.00 á hádegi.
Fundarefni:
I. Afstaða tekin til félagsheimilissjóðs
verzlunarsamtakanna.
II. Óttarr Möller forstjóri Eimskipafélags fsiands H.F.
flytur erindi um siglingar og svarar fyrirspumum
Félagsmenn fjölmennið.
Stjóm F.I.S.