Morgunblaðið - 05.06.1970, Blaðsíða 17

MOBGUNBLA.ÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. JÚNÍ HWW
17
Ástæðurnar fyrir
gagnrýni Palme á USA
Eftir Roland
Huntford
NÆR því á saima tíma og Nix-
on Bandaríkjaforseti ták að
tillkynna, að haldið yrði faist
við áætlunina um brottflutn-
inga bandaríisks herliðs frá
Vietnaim, lýstu leið’togar Svía
því yfir, að þeir væru samt
sem eltóki ánægðir. Olof Palme
forsætisráðlherra sagði, að
þrátt fyrir orðróm uim hið
gagrastæða, þá væri hann and-
vígur atferli Bandaríkjai-
manna í Suðauistuir-Asíu og
Torsten Nilason utanríkisráð-
herra lýsti utanríkisstefnu
Bandarilkjamanna sem „heims
valdaistefnu".
Svo virtiist sem þeir væru
að leika kennara heimsins, er
væru að gefa einkunnir í lo/k
kennsluimisisetri's. í rtaun og
veru var þeim fullltóomin al-
vara. Þeir voru að verja sjálfa
sig gegn vinistri mönnum í
SvíþjÓð.
Yngra fólk í Svíþjóð, sem
stendur lengst till vinistri, jafnt
innan Jafnaðarmann'aflolkksins
og utan hans, hafa haft Viet-
nam að herópi sínu í hálfan
áratuig. Margt af þessu fófki
er orðið að áköfum stuðnings
mönnum Hanoi/stjiárniarinniar
og Vietcong og bafa gert þenn
an máistað sinn að svipu fyrst
og frermst á Bamdaríkin og nú
er sæn/ska stjórnin sjálf far-
in að finna till undan henni.
Allt frá því að samningavið
ræðurnar í París hófuist og
brottflutningar herliðs Banda
ríkjamanna frá Vietnaim byrj
uðu, hafa sænsku vinstri
mennimir beint árásum sín-
um frá bandaríkku stjórnar-
vöidunuim að eigin leiðtoguim
fyrir að sýna Bandaríkjunum
auðmýkt. Bæði Palme og Nils
son hafa gert sér far um að
sýna fraim á hið gagnstæða.
„Við erum sakaðir um hug-
leysi,“ sagði Nilsson fyrir
skömimu á fundi með flolkks-
félögum sírauim. „En hverjar
eru staðreyndiirnar. Stuttu
eftir að Bandaríkin tólku að
gera loftárásir á Vietnam,
lýsti sænslka stjórnin yfiir and
úð sinni og varaði við afleið-
ingunuim á alþjóðavettvangi
...... En ásitandið breyttist
1968, þegar Bandarikin hættu
loftáirásum á Norður-Vietnam
og féllust á að taka upp samn
ingaviðiræður, sam Þjóðfrels-
ishreyfingin ætti aðild að.
Við létum í ljós ánægju okk-
ar yfir þessum tilslölkunuim í
þeim atriðum, sem gagnrýni
Okkar hafði beinzt að. En
grundvallarviðhorf okkar
gagnvart þesisu stxíði er
óbreytt og við höfum and-
mælt þeirri stefnu, sem hlot-
ið hefur nafnið „Vietnaimisa-
tion“, er felur í sér hættu á
því, að stryjöldiin dragist á
langinn.“
Pallmie á hinn bógiinn reyndi
að breiða yfir yfinlýsingu,
sem hann hafðíi látið frá sér
fara, á mieðan hann var í heim
Olof Palme. — Hvaða mót-
tökur hlýtur hann í Banda-
ríkjunum?
sókn í London, þesis efnis að
síðan Nixon forséti hóf brott-
flutning herliðsins frá Viet-
nam, ætti Svíþjóð ekki nein
deiluefni við Bandarikin.
Eins og Nilsson hafðli tekið
fraim í ræðu sinni, þá hefur
Svíþjóð verið harðaati gagn-
rýnandinn á meðal lýðræðis-
þjóðanna á stefnu Bandarílkja
manna í Vietnam. Svo hörð
hefði gagnrýni Svíþjóðar ver-
ið, að Bandaríkin hefðu
neyðzt til þess að skilja stöðu
sendiherra síns í Stokkhólmi
eftir auða í meira en eitt ár.
Allt var þetta sagt og gert
í því skyni að sýna, að sænska
stjómin væri efcki orðin lin í
afstöðu sinni varðaindi Viet-
nam og til þess að safna á
þamn hátt vinstra fóllkánu að
jötu jafnaðanmianna. Svo virð-
ist sem þeir Palmie og Nil'sson
séu báðir innst inni þeirrar
skoðunar, að Svíþjóð geti
naumaist haft nokkux áhrif á
stefnu Bandaríkj anna, en þeir
verðii að láta líta þannig út,
að svo sé í því skyni að veiða
atkvæði, því að jafnaðar-
mienn þurfa á stuðningi kjós-
enda yzt til vinstri að haldia í
þingkosndngum þeiim, sem
fram eiga að fara í Svíþjóð í
septemíber, ætli þeir sér að
halda völduim.
Allt fraim á síðustu mánuði
hefur Pahne tekizt mjög vel
að 'halda vinsældum sínum á
meðal Hanoisinnanna, en nú
er að koma í Ijós, að stuðn-
ingurínn við bamn þar er
mjög að breytast. Fyrrver-
andi stuðninigsmenn hans
hafa snúið við honum balki og
lýst því yfir, að hann sé
handbendi kapitaliista. Harð-
asta gagnrýni hans á Banda-
rikin kom fram, á meðan
hann var enn menmtaimálaráð
herra, en frá þvi að hann
varð forsætisráðherra í sept-
emiber í fyrra, hefuir hann
nauimast sagt eitt einaista orð
um Vietnam. Nilsson hefur
játað, að saimibúðin vi'ð Banda
rikin sé ekki sem bezt og að
ríkisstjórnin sé að reyna að
bæta úr henni. Sænsfcir ráð-
herrair og verfcalýðslei'ðtogar
hafa farið til Bandaríkjanna í
sáttafeúðir. En beima fyrir
verða ráðherrarnir að spúa
eldi yfir Indókína og rang-
sleitni Bandairíkjaima'nna þar.
Svo mikil eru áhrif Hanoi-
sinna í Svíþjóð, að í stjómar
búðuim þar ríkir nánast hugar
klofninigur. Vissulega hafa
Hanoiisinnarnir hátt og það
er erfitt að virða þá að vett-
ugi. Þalð er þannig mjög al-
gengt að sjá Vietcongmerki
fest á stífpressuð jafcfcahom
eða menn ganga með bindis-
næluir með meriri Vietcong.
Þeir, sem lengst ganga í áhuga
sínum, skelfa yfirmenn sína.
Þannig mátti fyrir Stóömmu
sjá í einu ráðuneytinu emib-
ættismann, sem sat í sfcrif-
stofuherbergi, er liktist s'krá-
setningarskrifstofu Vietcong.
Veggirnir voru þalktir spjöld-
uim og vígorðaborðum. Þetta
vair andstætt öllum reglum, en
eniginn þorði að benda honum
á það. Einnig er það vafa-
Samt, hvort nokkurn í samu
deild og hann hafi langað til
þess.
Fólk eins og þessi maður &r
nú sem ákafast að ráðast að
sændku stjóminni fyrir að
gefa eftir varðandi Víetnam.
Þessir menn vilja láta veita
Hanoistjórninni aðstoð þeg
ar í stað (Um 3.500 millj.
ísl. ‘kr. hafa þegar verið látn-
ar aif hendi) og að Bandaríik-
in verði gagnrýnd enn hairð-
ar. Blöð vinstri maima hafa
gagnrýnt stjórnina að undan-
förnu, en stjórnarblöðin hafa
svarað fyrir sig með því að
segja, að þau getd verið jafn
hliðholl Hanoistjóminini og
andvíg Bandaríkjaimönnum
og hver a-nnar. Þegar Palme
og Nilsson tala eins og þeir
gera, þá eru það atikvæðin,
sem þeir em að huigsla um
miklu frdkar en vígvellimir
í Suðaiustur-Asíu. Af þessairi
ástæðu mega bandarís/kir
stjómimiálamenn ekld heldur
taka gagnrýnisyfirlýsingar
þeirra að undanförnu of hátíð
lega.
— OBSERVER.
-)< OBSERVER -K OBSERVER -jc OBSERVER -)<
Kópavogur Kópavogur
D-listinn í Kópnvogi
efnir til skemmtunar fyrir starfsfólk og
stuðningsmenn í kosningunum sl. sunnu-
dag, í Félagsheimilinu (uppi) og hefst hún
kl. 21 í kvöld.
DAGSKRÁ:
Ávarp: Sigurður Helgason, bæjarfulltrúi.
Skemmtiatriði: Karl Einarsson.
Dansað til kl. 2.
Starfsfólk og stuðningsmenn D-listans eru
hvattir til þess að fjölmenna.
LISTAHÁTlÐ í
R EYKJAVÍ K
AFTUR!
Vegna fjölda áskorana mun Clara Pontoppidan endur-
taka sýningu sína í Norræna húsinu þriðjudaginn 23. júní
kl. 19.00. Aðgöngumiðasala hefst á morgun, laugardaginn 6.
júní kl. 11 f.h. í Traðarkotssundi 6.
Ath. að ekki er tekið á móti pöntunum í slma og ekki er
um neinn biðlista að ræða sem gildir sem pantanir að þessari
sýningu. — Miðasala Listahátíðar í Reykjavík er að Traðar-
kotssundi 6 (móts við Þjóðleikhúsið).
Opið daglega kl. 11—19. — Símar 26975 og 26976.
LISTAHÁTIÐ I
REYKJAVÍK
Hvaða
vörum
óskið þér
eftir?
þjónusfa New York Sfafe hefur upp á þeim ókeypis
Þér þurfið einungis að skrifa
lýsingu á vörunni, sem þér hafið
áhuga á. Skrifið fyrirspurnina
á bréfsefni fyrirtækis yðar.
Sendið fyrirspurn yðar helzt á
ensku, en við tökum við
fyrirspurnum á hvaða tungumáli
sem er. Því betri lýsingu, sem þér
gefið á vörunum, sem yður
vanhagar um, því betri aðstoð
getum við veitt yður.
Vinsamlegast látið nafn
viðskiptabanka yðar fylgja
fyrirspurn yðar, og takið fram
hvort þér óskið eftir
söiuumboði eða ætlið að kaupa
vöruna sjálfur.
Annað þurfið þér ekki að gera.
Um ieið og við fáum bréf
yðar, látum við framieiðendur
okkar vita um fyrirspumina.
Það eru meira en 40 þúsund
framleiðslufyrírtæki í
New York State. Þau framieiða
næstum því hvaða vörur, sem
nöfnum tjáir að nefna.
Á örskömmum tíma getið þér
komizt í viðskiptasamband við
framieiðslufyrirtæki í
New York State.
Sendið fyrirspurn yðar til
The New York State Oepartment
of Commerce, Dept. Lant
International Division,
230 Park Avenue, New York,
NewYork 10017, U.S.A.
NEW YORK STATE