Morgunblaðið - 09.06.1970, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞMÐJUDAGUR 9. JÚNÍ 1970
• JÓRTURDÝR VERÐA
VERST ÚTI
— Gaddurirm leggist
þyngst á ungvi&ið og jórtur
dýr. 20 lömb drápuist hjá mér
Sauðfé Einars bónda Jónssonar í Tungufelli flutt úr fjárhúsi á bíl. Með það er síðan haldið t
Gaulverjabæjarhrepp.
Aska + áburður = dauð tún ?
því er síðuatu mselinigar fóru
fram, hefur verið mikið úir-
fellli og því vonuimist við til,
að fluormagnið hafi eitthvað
minnkað. ,
— Vð bárum á ndklkurn
hluita túnanna. Því miður virð
isit áburðurinn hafa haft mjög
neikvæð áfnrif, því að óáborin
tún virðast milklu vænlegri.
Hins vegar er spretta lítil enn
og því vonar maður að breyt-
ing ver'ði á. Það er eins og tún
in brenni, er áburðiurinn kem-
ur í þau. Ég hef enga skýringu
fengið á því, hvað kom fýrir.
• BJARGAÐI FÉNU, AÐ
ÞAÐ VAR í HÚSI
FYRSTU NÓTTINA
— É,g flyt suður um 30
kindur í dag. Ærnar mínar
veifktust ekki að ráðii, en þeirn
sem kenndu lasleilka, var gef
ið kalk. Síðan veilktiist hjá
mér ein kind nú fyrir skömmu
og brá þá svo við, að kalkið
hafði enigin áhrif. Hún drapist.
Ég var svo heppimn, að hafa
féð inni, nóttima sem gauis. Því
hef ég eikki orðið fyrir eina
illum búsifjum og sumir ná-
gramniar mínir.
Úthagi virðist mér ekki ó-
eðlíilegur. Lituriun á túnunum
er hins vegar of Ijós. Mosinn
Ragnhildur Magnúsdóttir
húsfreyja í Gýgjarhólskoti
EITT stórfelldasta Heklugos,
sem sögur fara af varð árið
1300. Þá er sagt að fjallið hafi
rifnað að endilöngu og muni
merki þess sjást enn í dag.
Dunur og dynkir heyrðust
alla norður í land og heil
björg flugu um loftið. Myrkur
var um dag svo svart sem
svartasta náttmyrkur og náði
það norður um allt land. —
Landskjálftar fylgdu og bæir
féllu. Hallæri hlauzt af og
manndauði. Þetta gos stóð
samfellt í heilt ár.
Gosið, semn hófst 5. miaí sl.
hefur sem betur fer eklki haft
jafn uggvænlegar afleiðingar
og það, sem hér að framan
er raefmt, en enigu að síður veld
ur það stórkostleguim óþæg-
indum og efraalhagserfið'leik-
um bændanna á öslkufailssvæð
unum. Á ferð dktoar um þessi
svæði, sem frásögn hófst af í
Loftur Þorsteinsson, bóndi í Haukholtum bendir á tún sitt, sem hann telur ónýtt — aðeins
snarrótarbrúskar ná að sprengja öskuskorpuna, svo sem sjá má á myndinni. (Ljósm. mf.)
framt efsti bær í hreppnum.
Hamn er taliinn liggja len.gst
allra bæja á S'uiðiurfandi frá
sjó. Er stytzt þaðan í Hva.1-
fjörð um 58 km. Þar býr ung-
ur bóndi, sem Einar heitir
Jónsson. Hian'n hafði á fóðrum
185 ær í vetur, og er okkur
ber að garði, bíður Eimar eft
ir fj árfl'Uítninga.bíl, sem flytja
á féð í Gaiuilverjabæjarihrepp.
— Ásitandið er a.far slæmt
— segir Einar. Eins og er
vi-tuim við þó ekki, hversu
ástandið er slæmt og dkki er
talið ólhætt að sleppa út neinu
jórturdýri. Hve lengi þetta
ástand varir, vitum við dkki.
Ég hef fengið land fyrir sern
ar — veruleigan hiluta þairra
í Gauiver j‘abæj arhreppi í
Flóa, en veit efkki, hve mikið
rúmast þar. 21 kú hef ég í
fjósi og læt þær elkki út strax,
enda væri það vart tímabært
enn, þótt öskulaust væri.
— Mér hefur ákilizt, að flu
ormagnið hafi mdninkað meat
fyrst. Hér á næsta bæ, Jaðri,
þar seim mælingar hafa farið
fram, mældist eitrið fyrst 2
til 3 þúsund eininigar, en var
síðast er ég vissi koimið í 200
emingar. Það er þó ekki gott
þegar haft er í hugia, að fluor
magndð verður elkki hættu-
laust, fyrr en það er komið
niðlur í 20 til 30 einiragar. Frá
Bændur á öskufallssvæðunum heimsóttir og
spjallað við þá um vandamál þeirra
nú byrjaðir að aka því sunnar
í sveitina til hagagöngu — að
Efna-Langíholti og Grafar-
batoka. Það er etoki nóg fyrir
allt féð, svo að við verðum
llklega að sleppa einlhverju
hér. í Efra-Langíholti eigum
við raú 40 ær og loforð fyrir
100 í viðlbót þar og á Grafar
bakka. Geldfé er allt komið
í Kaldaðarnes og þar elgum
við loforð fyrir kvíguir l’íka.
— Við telj’Utm cikíbur eiga
hey og fóður fyrir mjólkur-
kýr til 20. júní. Við voniumst
til að eitrunin verði þá koimin
í slíkt lágmarkt að unnt verði
að sleppa. Verðum við þá að
drýgja fóðrið með fóðurblönd
uim — það lækkar hlutfall eit
ursins í fóðrinu og emnig verð
um við að gefa steiraefnaríkar
blöndur.
• FJÁRHAGS-
ERFIÐLEIKAR
— Þetta hefur verið otok
ur dýr mánuður. AMur kostn-
aðurinn bætist svo ofan á hið
erfiða árferði — óþurrkama í
fyrrasuimar. Hræddur er ég
svo urn, að túnin séu ónýt í
stóruim stíil. Við bárum á tún
hér, og þar sam það var gert
sprettur lakara. Kjarnfóðu r-
ákortur er nú víða íarinn að
gera vart við sig vegna verk-
fallsins og nú eruim við farnir
að hel'la mjólkinni niður —
eirau afurðiinini, sem við höfum
á þessuim öskutímuim. Mér er
spurn: Hvaðan kemur þessum
mjólkurfræðinguim vald til
þe»s að taka frá okkur einu
möguleilkana til tekna, sem
við höfum niú?
— Við vonuim í lengstu lög,
að heillbrigt gras fáist síðla
sumars. Milklar rignángar hafa
verið undanfarið og ef til vill
verður það til bjargar. Askan
er eimis og sandur og myndar
skorpu, sem gróðurinn kernst
eklki upp úr að neinu gagná.
Þá tærist járn undan öskunni
og málning á þökuim eyði-
leggst. Grasið er bleikt eins
og þú sérð — það vantar
þennan dökkgræna lit, sem
eðlileiga er á túnum. Mosi hef
ur drepizt víða og ég óttast
uppblástur af þeim sökuim.
en enigin ær. Féð var úti ösku
nóttiraa en var koanið í hús
undir hádegi. Síðan hefur það
ekfld koanið út. Hrossin flutt
um við í hagagöngu að Kóps-
vatni, sem er bær hér skamrnt
fyrir suranian, því þau tóku alls
eklki jörð. Ég þýst ekki við
því að unnt verði að heyja í
súrhey, askan sezt svo í það.
— Á ónýtu túnunum hefði
ég helzt kosið að rækta græn
fóður — hafna og fóðurkál,
en þá er ekki til nóg fræ í
landinu, svo að sé draumur
virðist úti. Mér virðist græn-
fóðurrækt vera eina leiðin til
þess að nýta ónýt tún í ár.
Að lokuim segir Loftur Þor
steinisson bóndi í Haulkhottum,
að hlutur bændanna í sveit-
inni sé milkill að því er varð
ar hjálp til hinna, sem í erf
iðleikmm eiga. Bóndimin í Kald
aðarnesi á einnig miklar þakk
ir sfciMar. Hann er héðlan úr
sveitinmi og hefur boðið bænd
uim hér alla aSstoð við það að
hafa féð í hagagöragu í sumar.
• ÁBURÐUR SKEMMIR
EITRUÐU TÚNIN?
Tungufell er kirkjiuistaður
í Hrunamiannaihreppi og jafn
Mbl. á laugardag, komuim við
til bændarana í Haulkholtum,
en þar búa feðgarnir Loftur
Þorsteinsson, Oddleifur Þor-
steirasson og Þonsteinm Lofts-
son. Þar er því þríbýli oig eiga
þeir feðgar samtals 260 fjár og
48 nautgripi. Við spjölluðum
við Loft Þorstieinsson, bónda,
sem sýndi okkur síðan tún sín
og land. Allstór spilda í ná-
grenni fjárhúsa hanis er að
mati vísndamanna ónýt og
kemur vart niokkurt stiragandi
strá upp úr öskunni, sem
myndar sikel á túndnu. Þó
hafa snarróta.rbrúskar náð að
sprengja sig upp úr skelinni.
• BANVÆNT
FLOURMAGN
— Uim morguninn 7. maí
— uppstigninigardag, mældum
vil öskuflallið og var það þá
1 om yfir öil tún og hiaga —
segir Loftur. — Niðiurstöður
rannsókna, sem farið hafá
fram á sýnisihomum frá okk
ur, hiafa reynzt mjög ólhagstæð
ar. Hiran 25. maí mældust fluor
einingar 800 og er það slæmt
þegair hættumarkið er talið um
25 til 30 einimigar. Fyrstu rann
sóknir sýndu 4000 eininigar og
ég reilkna nú (4. júnd) með
því að eitrunin sé ekki bráð-
drepamdi lengur.
— Fé hefúr allt verið á inni
stöðu, síðan gaus. Við erum
Af ösku-
falls-
svæðunum