Morgunblaðið - 10.06.1970, Side 14

14
MORlGUNlBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNlí 1(970
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ami Garðar Kristinsson.
Rttstjóm og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Áskriftargjald 165,00 kr. á mánuði innaniands.
I lausasölu 10,00 kr. eintakið.
KOSNINGAÚRSLIT
í KAUPSTÖÐUM
egar bæjar- og sveitar-
sitjórnakosningimum var
lokið, beindist athygli manna
að vonum fyrst í stað að úr-
slitunum í Reykjavík, enda
höfðu þau mesta þýðingu
fyrir stjómmálaþróunina í
landinu í heild sinni. En það
má þó ekki verða til þesis, að
sú staðreynd fari fram hjá
mönnum, að í hinum stærri
kaupstöðum urðu úrslitin
mjög eftirtektarverð.
í Hafnarfirði unnu Sjálf-
stæðismenn góðan sigur. Þar
bættu þeir við sig 411 at-
kvæðum og fengu nú 4 bæj-
arfulltrúa kjöroa. Þessi kosn-
ingaúrslit voru ótvíræð vís-
bending um það, að kjósend-
ur vildu, að Sjálfstæðismenn
hefðu áfram forystu um
stjóm bæjarfélagsins, eins og
þeir hafa haft sl. 8 ár. Á sl.
kjörtímabili var samstarf
milli Sjálfstæðismanna og
Félags óháðra borgara í bæj-
arstjóm Hafnarfjarðar og var
talin ástæða til að ætla, að
það mundi halda áfram, enda
ekki um málefnaágreining að
ræða. Að kosningunum lokn-
um brá hins vegar svo við,
að Alþýðuflokkur, Framsókn
arflokkur og Félag óháðra
borgara hófu viðræður um
samstarf og bendir margt til
að af því verði. Þannig er
stundum hægt aS sniðganga
skýra viljayfirlýsdngu kjós-
enda, að kosningum loknum.
Á Akureyri unnu Sjálfstæð
isimenn einnig mikinn sigur.
Þeir juku atkvæðamagn sitt
um 232 atkvæði og fengu nú
4 bæjarfulltrúa kjöma í stað
þriggja áður. Þessi kosninga-
sigur á Akureyri kemur í
kjölfarið á velheppnuðu próf
kjöri um skipan framboðs-
lista Sjálfstæðismanna. Á
Akureyri hefur nú tekizt
samstarf milli Sjálfstæðis-
manna og Framsóknarmanna
um stjóm bæjarins og er það
eðli’leg niðurstaða kosning-
anna. Sameiginlega hafa þess
ir tveir flokkar 8 bæjarfull-
trúa af 11 í bæjarstjórn Ak-
ureyrar og má því búast við
sterkri stjóm í bæjarmálum
Akureyrar. Samkomulag I
flokkanna byggist á málefna-
yfirlýsingum þeirra fyrir
kosmingar og að gerð verði
framkvæmdaáætlun fyrir
Akureyri, sem lokið verði
við í haust.
í mörgum öðrum kaupstöð-
um bættu Sjálfstæðismenn
stöðu sína verulega. Þeir
héldu meirihluta sínum í
bæjarstjórn Ólafsfjarðar, en
þar hefur Ásgrímur Hart-
mamnsson nú verið bæjar-
stjóri hátt á þriðja áratug.
Á Sauðárkróki juku Sjálf-
stæðismenn fylgi sitt og
fengu nú 3 bæjarfulltrúa
kjöma í stað tveggja áður. í
Kópavogi bættu Sjálfstæðis-
menn við sig 318 atkvæðum
frá síðustu kosningum og í
Keflavík fengu þeir nú 208
atkvæðum fleira en í kosn-
imgunum 1966. í Neskaupstað,
höfuðvígi kommúnista, jókst
atkvæðama-gn Sjálfstæðis-
mamna vemlega og hanga
völd kommúnista þar nú á
bláþræði. Á ísafirði urðu
kosningaúrslitin einnig hag-
stæð fyrir Sjálfstæðismenn
og á Húsavík og í Vestmanna
eyjum héldu þeir sínum hlut.
Sjálfstæðismenn töpuðu bæj-
arfulltrúum í þrernur kaup-
stöðum. Á Siglufirði töpuðu
þeir einum fulltrúa, þrátt fyr
ir hlutfallslega aukningu at-
kvæðamagns, en á Akranesi
og á Seyðisfirði var um nokk-
urt atkvæðatap að ræða.
Af þessu má sjá, að yfir-
leitt em Sjálfstæðismenn í
sókn í kaupstöðum landsins
og tvímælalaust í þremur
stærstu kaupstöðunum. Úr-
slitin í þeim em afdráttar-
laus traustsyfirlýsing til for-
ystumanna Sjálfsfæðisflokks-
ins á þessum stöðum. Þessi
úrslit verða' Sjálfstæðis-
mönnum í hinum einstöku
kaupstöðum hvatning til
nýrra átaka og aukinna
starfa, og í þeim einstöku til-
vikum, þar sem um tap var
að ræða, er ekki að efa að
Sjálfstæðismenn á þeim stöð-
um munu draga rétta lær-
dóma af þeim og gera nauð-
synlegar ráðstafanir til efl-
ingar flokksistarfinu.
Hjálparstarf í Perú
k ð undanförnu hafa orðið
skelfilegir atburðir í
Perú. Nú þykir ljóst, að um
50 þúsund manns hafi farizt
í ægilegum jarðskjálftum
þar í landi og hörmungam-
ar eru ólýsanlegar. Erfitt er
um öll björgunarstörf.
Perú er okkur íslendingum
fjarlægt land og við höfum
haft lítil samskipti við fólk-
ið, sem þar býr, þótt örlög
okkar og þess hafi með ýms-
um hætti verið nátengd. Fisk
veiðar við strendur Perú
hafa nefnilega haft afdrifa-
ríkar afleiðingar fyrir verð-
lag á helztu útflutningsaf-
urðum okkar.
En ástæða er til að spyrja
nú, hvort ekki sé verkefni
fyrir þær hjálparstofnanir
EFTIR
ELÍNU PÁLMADÓTTUR
SÁ ÁRlSTÍMI er kominn, að í Reykjavílk
fara að sjást hópar, sem teygja andlitin
upp í loftið, loka augunum og setja upp
þennan sérk-ennilega sæluisvip. Ég á
eikki við neinn sérstakan farfuglalhóp sem
tyllir sér á túnin og rekur nefin upp í
loftiið, eða hænsnalhópa að fá sér viatns-
sopa. Nei, það er Ihinn fjölmenni hópur
íslenzlkra sóldýrkenda, sem brátt setur
svip á Reylkjavík. Mér hefur alltaf fund
izt þetta svo skemimitileg íslenzlk sjón, síð
an ég las fyrir mörgum árum bólk eftir
belgíSkan höfund, sem hafði verið á ís-
landi og lýsti því á kostulegan hátt hvern
ig íslendingar legðiu niður vinnu, hlypu
út og teygðiu andlitin mót sóLu, hvenær
sem hún gæglðliist fram unda-n ákýj-unum.
í frásagnargleði sinni fór blessaður rit-
höfundurinn að vísu með nokkrar ýkjur.
En þessa mynd, sem hann dró upp, þekíkj
um við öll úr miðlbænuim, þegar kemur
fram á sumar og Skrifstofufólkið er í
hádegiðhléinu og eftir kl. 5 búið að
kcrnia sér fyrir í fyrrniefnduim stellingum
á hverjum belkk og hverjum graisbletti.
Viið erum vissiulega sóldýrkendur. Og
það er ekki undarlegt, svo lítið sem við
höfuim af sólinni að segja. í hverri viku
á suimrin fara heilu flugfarmarnir með
sóldýrkendur suður til spánskra staða,
sam hafa upp á eitt að bjóða — enda-
laust sóLskin. Það nægir líka! Þar má
flatmaga í viíku eða hálfan mánuð undir
sóLarhimni.
Blessuð sólin hefur víða áhrif á Mf
oklkar, oft ekki síður í smáu en stóru.
Til dæmiis er það hún, sem hefur valið
kaffilhús fyrir íslendinga í París. í 20
ár eða meira hafa þeir gert kaffihús eitt
á Montparnasse, Select að nafni, að sama
stað sínum. Þar er setið „lon og don“
og þar hverfa ófáir frankarnir úr vösum
íslenzku námismannanna og ferðamann
anna. En hvar kernur sólin við þessa
sögu. Jú, eitt vorið fyrir meira en tveim
ur áratuguim gerði íslenzkur listamaður
þá merkitagu uppigötvun, að á gangstétt
ina fyrir utan Select nær sólin fyrst að
skína á vorin. Þar á móti er svolítið
skarð í háa húsveggi, sem sólargeislarn-
ir þrengja sér niður uim og falla þá fyrr
á borð oig stóla á gangstéttinni framan
við þetta kaffihús en önnur við götuna.
Og á þennan blett tóiku íslendingar auð
vitað að hópast. Þar settust að lístamenn
og námismenn og teygðu sólþyrst andlit
in upp í l'oftið. Þegar fer að Mða á sumar
ið, verður hitinn þarna að vísu meiri en
annars staðar. Það láta þeir elkki á sig
fá. Og langa vetur sést lítt til sólar á
Select. En það gerir eikkert til. Það kaffi
hús hefur þennan eina sanna kost í aug-
um vorrar þjóðar — fyrstu vonsólina.
Anmað dæmi. Hafið þið ekki veitt því
athygli, ihve snemma isnjórinn fer víða
úr ,,skíðabrekkunum“ ökkar? Það er of-
ur eðliiegt. Margiar eru þær valdar þann
ing, að sólin skín fyrst á þær á vorin. En
snjórinn, þó íslenzíkur sé, er ekíkert hrif
inn af miklu sólslkini. Sólin, sem allt með
kossi velkur, rekur honum svo heitan
koss, að bann beinlínis bráðnar upp. Fyrr
en varir er þarna yndisleg sólrík brekka
— með enguim snjó í. Varla er þá hægt
að katla hana skíðabrekku, eða hvað?
Stundum sýnir skíðalyftan oklkur, að
þarna sé eiramitt hin valda sikíðabrokka,
svo yndislega sólrík.
Ég býst við, að í vali á sikíðabreklkum
togist á álíka andstæð sjónarmið og þeg
ar maður velur sér lóð undir íbúðarhús
eða sumarbústað. Öll viljum við fá skjól
og útsýni. En á hæðunum með víðu út-
sýni er ekkert skjól og í skjólsælum
lautum og hvömmum Mtið útsýni. Mað
ur neyðist víst til að gera upp við
sig hvorn kostinn á að veija, og á sama
hátt hvort slkíðabrelkkan á að vera sól-
rík eða snjórík. Þar eiga sóldýrlkendur
erfibt val.
Svo við snúulm okkur að öðru. Með
sumrinu nálgast líka annar atburður —
þjóðhátíðardagurinn 17. júní með sínuim
ihátíðaskrúðgöngum, ræðum o^g fánum!
Er þeim annars ekki farið að fækka?
Ekiki að vísu opinberum Skreytingafán-
um, heldur fán.uim einstaklinga við hús
in og á svölunum. íslenzki fáninn virð
ist að mestu horfinn úr heilum hverfum,
eða hefur eklki þangað komið. Erum við
kannski minna fánaglöð en aðrar Norð-
urlandaþjóðir? Á þjóðhátíðairdög.uim í
Noregi og Danmörku blákta að minnsta
kosti þjóðfánar við nær hvert hús. Fólk
fagnar þjóðhátíðardeginum með því að
draga fán<ann sinn að húni. Éig held að
enn séu þó margir í þessu landi, sem
vilja fylkja sér unditr íslenzkan fána —
þó undantekningar séu þar á, eins og
við vitum. Og því elkki að sýna það?
Éig Ibefi heyrt það nefnt sem ökýringu
að fánastöng sé dýr, kosti einar 20 þús.
kr. Sé vilji fyrir hendi, má þó komast
af með minna. Um daginn sá ég á svöl
um á húsi einu haiglega gerða klemmu,
sem brugðið var á svalahandriðið og Mt
ilM fánastöng brugðið í. Þetta er hugvit
samlegur útbúnaður og getur ekki verið
dýr. E’iníhvern slíkan útbúnað ættu þeir,
sem vilja fagna 17. júní með íslenzkum
fána að geta gert sér.
Ég_ fór að bugsa um þetta — hvort
við íslendingar værum minna fánaglað
ir en aðrar Norðurlandaþjóðir þegar
danskur bakari suður í Bankolk í Tai-
landi sagði mér í vor, aíð hann væri allt
af í rnestu vandræðum, þegar hann ætti
að baka tertu af einh verju norrænu til-
efni. Hann hefði litla pappírsfána frá
fjórurn þjóðanna, en íslenzlkan fána væri
hvergi hægt að fá. Þar sem hann vildi
ekki gera Norðurlandaþjóðirnar fjórar,
sleppa íslandi úr þeirra hópi (hann er
kvæntur íslenzlkri konu), þá yrði hann
alltaf að setjast niður og teikna og lita
íslenzka fána, til að skreyta með tert-
urnar. Og það væri æði tafsamt. Varla
er að búast við að aðrir en þeir, sem
eiga því landi betri helming sinn að
þatóka, leggi slílkt á sig.
Fyrir þessu hefur ekki verið séð, að
því er virðist. En svona smámunir geta
skipt máli. Eða verðurn við ekki móðg-
uð, ef við sjáuim að clkkar fána er sleppt
úr fánaborginni úti í heimi. Eða ef við
sjáum bann atóki meðal Norðurlanda-
fánana. A.m.k. hefi ég heyrt um ófáa
vaiitLnigiahúsiagleisti, siem hafa úti í hedmi
haldið uppi háværum kröfum um ís-
lenzkan fána á borðið hjá sér. Ætli þeir
flaggi etóki alltaf 17. júní beima?
Gistiheimili í Kvenna-
skólanum á Blönduósi
— opnað 15. júní næstkomandi
hér á landi, sem stofnaðar
hafa verið á síðustu misser-
um, í Perú. Raunar hefur
Hjálparstofnun kirkjunnar
þegar hafið aðstoðarstarf, en
augljóst er, að fólkið í Perú
og þá sérs'taklega á jarð-
skjálftasvæðunum mun þurfa
á mikilli aðstoð að halda.
Full ástæða er til, að ísienzk-
ar hjálparstofnanir láti þessa
skelfilegu atburði sig nokkru
skipta ekki síður en aðrar
hörmungar, sem orðið hafa í
heiminum og við höfum haft
afskipti af.
GISTIHEIMILI í Kvennaskólan-
um á Blönduósi verður starf-
rækt í sumar á tímabilinu frá 15.
júní til septemberbyrjunar. Sig-
urlaug Eggertsdóttir veitir gisi-
heimilinu forstöðu, en hún rak
áður gistiheimili í Húsmæðra-
skólanum Löngumýri í Skaga-
firði.
í gistiheimdliniu í KveniniastoóL-
amu.m á Blönd'uósi verðuT ferða-
fóllki isem hefuir sirnn eigin við-
le’guútbún'að, igefimn koistiur á aið
uýta hann eins milkið og rnögiu-
lag't er.