Morgunblaðið - 14.06.1970, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. JÚNÍ 1070
MALMAR
Kaupi ailan brotamákn nema
járn hæsta verði. Staðgr.
Opið 9—6 dagl., laugard.
9—12. Arinco, Skúlag. 55,
símar 12806 og 33821.
PRESTO SMYRNA NALIN
hefur hk>tið gullverðlaun á
alþjóða sýniogu í Brussel
og 1. verðtaun í New York.
Fæst í Hofi, ÞinghoHsstr. 1.
AKUREYRINGAR
M enntasikó lastúlka óskar eft-
ir herbergi næsta vetur í
grennd við M.A. — Tifooð
sendfst í póstlhólf 5, Sigl'u-
firði.
BOSCH FRYSTISKAPUR
250 Sítra tfl sölu, mjög íítið
notaður. Tækifærisverð. Upp-
iýsingar i síma 41888.
SVEIT
Get tekið nokkur böm í
sveit í sumar, er á frrðsæl-
um og góðum stað. Uppl. í
síma 10627 miWi 7—9 í
kvöld.
NÝIR SVEFNBEKKIR — 2500,00
með sængurgeymslu, 2975,00
Hjóna'bekikiir. Vandaðir svefn-
sófair, 4300,00. Tízkuáklæði.
Sófaverkstæðið, Grettlsg. 69,
sírrvi 20676.
NÝR BENZ
21 farþega í lengni og
skemmri ferðir.
Matthías Svein®son,
sími 93-1638, Akmanesi.
FORD '56
6 cyl. sjá'lfskiptur til sölu.
Upplýsingar í síma 34498.
TIL SÖLU DKW
í hertu kagi eða pörtum, véi
mjög góð, er á góðum dekkj-
um. Ti'l sýnis við Dalshús við
Breiðholt eða uppi í síma
35088.
SÖLUMAÐUR ÓSKAST
Titooð teggrst 'mn á afgrefðstu
Mhi, merkt ,,4642 — 4603".
FROSKBÚNtNGUR
•Drl sðki. Uppi i ®tma 92—
’1TO8.
BARNLAUS HJÓN
sem baeði vinna úti óska eft-
ir 2ja hert). rbúð í Keflavik.
THb. merkt: ,,4608 sendrst tH
afgrerðsfuu bfaðsirvs.
IÐNAÐARHÚSNÆÐI TIL LEIGU
50 fm, við Hraun'br. 14, Kópa
vogi, sem að tóthj teyti er
notað ti'l geymslu. Kvaran,
Sóliheimum 23, 2. A. Simi
38777.
NÝLEG 2ja—3ja HERB. IBÚÐ
óskast Uppl. í síma 42813.
VILJUM KAUPA HÆÐ
(eða hús), sem næst Mið-
bænum. 4 futtorðmir í heimil'i.
Þarf ekki að tosna fyrr en
eftir saimkomutegi. Upplýs-
■mgar i sima 17334.
1 MESSUR 1 í DAG 1
Sjá dagbók í gær.
ic
Kirkjaai í dag. Inni 1 kirkjunni iiJS Núpsstaö er gólfið hellulagt
og bekkir meðfram veggjunu m. Altarið or úr Stóradalskirkju,
(á því eir ártalið 1782) og kcr talijálmur er úr Víði íýragkirkju.
Kirkju er fyrst getið að
Núpsstað um árið 1200. Núver
andi kirkja er byggð rótt fyrir
1657. Henni hefur verið haldið
við án gagngerðra breytinga.
Þjóðiminjasafnið lét gera við
hana á ámnum 1958-64. M.a.
merkisklerika, sem staðið hafa
þar fyrir alltari, eru Brynjólfur
Sveinsson, Jón biskup Vídalín
og séra Jón Steingrímsson.
DAGBÓK
En hinar hyggnu tóku ólíu I kcrum sínum iskmt lömpum sunum.
En er hrúðgumanum dvaldist, syf jaði þær a-Uar og þær sofnuðu.
í dag er snmnndagurinn 14. júni. Er það 165. dagur ársins. 1970. Rufius.
Baisilius. Árdegisháflæðl er klukkan 1.46. Eftir lifa 200 dagar.
AA-samtökin.
trið‘alstími er 1 Tjarnargötu 3c a’la virka daga frá kl. 6—7 e.h. Símt
16373.
Almetnnar upplýsmgar um Iæknisþjónustu í borginnf eru geínar í
símsvara Læknajfélags Reykjavíkur, sima 18888. Lækningastofur eru
Iokaðar á laugardögum yfir sumarmánuðina. Tekið verður á mótl
beiðnum um lyfseðla og þess háttar «ð Garðastræti 13, i^mi 16195,
frá kl. 9-11 á laugardagsmorgnum
Lyfjabúðir i Reykjavlk
13.—19. JÚNÍ. Ingólís Apótek,
Laugarnesapótek.
Næturlæknar í Keflavík:
14.6 Arnbjörn Ólafsson.
15.6 Guðjón Klemenzison.
Læknavakt í Hafnarfirði og Garða
hreppi. Upplýsingar i lögreglu-
varðstofunni sími 50131 og slökkv:
stöðinni, simi 51100.
Ráðleggingastöð Þjóðkirkjunnar.
(Mæðradeild) við Barónsstíg. Við
talstími prests er á þriðjudögum
og föstudögum eftir kl. 5. Viðtals-
tími læknis er á miðvikudögum eft
ir kl. 5. Svarað er 1 síma 22406.
Geðverndarfélag íslands. Ráð-
gjafa- og upplýsingaþjónusta að
Veltusundi 3 uppi, alla þriðjudaga
kl. 4—6 síðdegis, — sími 12139.
Þjónustan er ókeypis og öllum
heimil.
TENGLAR
Skrifstofan opin á miðvikudög-
um 2-5, mánudögum 8.30-10, sími
23285.
Orð lísfins svara í síma 10000.
Tanmlæknavaktin
er í Heilusverndarstöðinni, laug-
ardaga og sunnudaga frá 5-6.
Staðarkirk j ugarði
Klukkuturninn i Staðarkirkjugajði
Klukkan í Staðarkirkjugarði
Þetta er klukka dauðans.
Það er hún, þessi gamla, kop-
argræna skipsklukka í litla turn
inum í kirkjuigarðinum á Stað,
sem hringir líkhringmguna út
yfir letðin í þessum grafreit
Suöurnesja. Ómar henna,r eru
síðasta kv«ðja lifs til látinna.
Hún -á sína sögu, þessi klukka’
Sú saga mm.nir.líka á dauðenn,
eltíci síður en núverandi notk-
lun hennar. Það er dapurleg
soga 'um mannlesa villu og
sj ud og sivipilegan daulða. —
Þegar maóur les hina stutt-
orðu áletrum:
S.S. ANLABY
1896
'HUIiL
;þá rmm sumum ef til vlll koma
í hug þessi orð postulains í Róm
iverja.bréfinu: Míri er hefndin,
ég mun enduirgjalda, segir Drott
inn.
Anláby var brezkur togari,
siem strandaði dimma óveðurs-
nótt vestan við Jónsbássklettra á
Húsatóftafjöru í Grindiavilk 14.
janúar 1902. Áhöfnm var 11
manns og fórust þeir ailir. Skip
stjórinn var enginn annar en
hinn alræmdi landheligisibrjótur
Carl NUsson, eða Sænski Carl,
eins og sumir kölluðu hann.
Hann var skipsitjóri á togaran-
um Royalist nr. 423 frá Hull,
sem sökkti bátnum undir Hann
esi Hafstein á Dýraíirði 10. okt-
óber 1899 og varð þrem mönn-
um að bana. Fyrir það ódæði
var hann síða,r dæmduir í fang-
etei í Danmörku. Er hann hafði
lokið refsivist sinfti hélt hann
á Anlaby á íslandsmið, sagður
a.lráðinn í því að hefna ófara
sinna á íslendingum og velgja
þeim undir uggum. „En hvað
sem því líður, var það stað-
reynd, að þarna undir Jónsbáss-
kl'etbum átti þessi þjarkur sitt
síðasta uppgjör við tUveruna,"
eins og Guðsbeinn Eina.rsson
kemst að orði í riitgerð sirini í
bókinni: Frá Suðurmesjum.
Daginn áður en Anlaby strand
aði, var veður gott, næsiUmi logn
en dimmt í lofti. Þennan da,g
var Sæm,und,ur á Járngerðiarstöð
um, þá 13 ára, sendur út með
sjó að huga að kindium. Sá
hann þá marga togara að veið-
um skammit frá landi. Það var
sorgleg sjón, en því miður allt-
of al'gen.g á þeim árum, því lítt
fengu liandsmenn reist rönd við
yfirgangi útlendra veiðiþjófa.
Um nóttina gerði versta veð-
ur. Næsta da.g var Björn, vinnu-
maður Einars í Gar®iús»um að
ganga til kinda á þessuim sömU
slóðum. Þegar hann kotn út í
Hvalvík, sem er skamtmt aust-
an Jónsbásskletta, fann hann-
þar mannslík nókkru ofan við
flæðarmál. Maðurinn- hafði bund
ið sig við belg og va.r auðséð,
að hann haíði komizt lifandi í
land þó.tt ótrúlegt væri í slíku
hafróti. Hann hafði farið úr
öðru stígvélinu og lá það við
hlið hans.
Al'ls rak 10 lík af Anla.by.
Hreppsitjóri Grindvíkinga, Ein
ar Jónsson á Húsatóftum, sendi
þegar hraðboða til Hafnarfjarð-
ar á fund Pál sý&liuimanns Ein-
arssonar með tilkynningiu um
strandið. Slkrifaði sýsilumaður
hreppstjóra með sendimanni til
baka, bað han-n bjarga því, sem
ræki úr skipinu og láta leita
fjörur að likum hinna dru.kkn-
uðu, og ef þau fyndust, þá, að
láta ja.rða þau að kristnum sið.
Jafnframt ráðfærði sýslumaður
. sig, pr. telefon, við enska consul
atið í Reyikjavík og haíði sam-
ráð við það um allar fram-
kvæmdir í sambandi við strand
ið. Þan.n 20. la,gði sýsi'umeður af
stað til Grindavífour, en sakir ill
viðra og annarra tálmana náði
hann ekki þangað fyrr en á
3ja degi. Voru þá fundin 4 lík
og naesta da.g fundust önn.ur fjög
ur, segir sýslumiEiður i skýrsiu
sinni.
Það sem nekið hafði úr skip-
imi var aðaillleg'a timbur, aJilt brot
ið í spón. Skipið hafð brotnað
í þrenn.t, framstafninn og sk.ut-
inn hafði reikið á Land, en sjálf-
ur skroklkurinn var spölikörn
frá landi, alltaf í kafi. Og enn
í diaig má um stórstraumsfjöru,
sjá vélina úr Anlaby standa
þangi vaxna lanigt írammi á
Húsatóftafj öru.
Allt strandið, einnig skrokkur
inn, var selt á uppboði 23. jan
úar. Síðar, eða 17. febrúair var
svo haldið annað uppboð á
ýmsu rekaldi sem þá hafði bor-
izt á land, ennfremur tateverðu
af fatnaði sikipverja, sem hirtur
hafði verið og rækilega sótt-
hreinsaðuir af „fagmanni" undir
umisjón hreppstjóra.
Alls nam andvirði seldra
muna á þesspum uppboðum 728
krónum og 35 aurum. Hinrvegar
voru gjöldin heldur meiri, eða
743 kirónur og 18 aurar svo það
vantaði næstum 15 krónur á að
skipverjar á Anlaby ættu fyrir
útför sinni.
Frá llikaifundunum og útför
skipverja greinir prestsþjón
ustubók Staðaisóknar á þessa
leið:
„í janúar 1902 fundust níu
lík af sjó rekin af botnvörpu-
skipinu Anlaby, sem brotnaði í
spón á Húsatóftafjörum 14. jan
úar.
Voru 4 Mkin greftruð 24. jan-
úa.r og fimm l'íkin gref.truð 27.
jamúar. í febrúair rak uipp 10.
líkið og var það greftrað 6.
febnjar.“
Þá vantaði það eilefta. Hver
var hann? Um það segir Guð-
steinn frá Húsatóftum í fyrr-
nefndri ritgerð:
„Eftir að jarðarför þeirra tín,
sem rak, haifði farið fram og
sendar höfðu verið lýsingar af
Mkunum, þótti það sannað, að
sá, sem vantaði væri skipstjór
inn sjáifur, Carl Nilsson."
En þótt þessi lítt þókkaði
brezik-sænski skipstjóri næði
ekki að fá leg í íslenzkri mold,
Bét hann sig hér ekki án viitnis-
burðar. Á þessum tíma var
vinnukona, á Stað í Grinda.vík,
sem átti von á barni. Hennar
vitjaði Sæns.ki-Carl í draumi
oftar en einu sinni. Hún mun
haifa skilið heimsóknir hans á
þá leið að hann væri að biðja
hana að koma upp narfni sínu ef
hún mundi son ala.
Og svo varð. Vinnukonan á
Stað fæddi dreng 31. júl'í um
sumarið. Þann 5. ágúst var hann
vatni ausinn og hlaut nafnið
Kairl Nil'son.
Þannig má segja að skips'tjór
inn á Anlaby hafi á visean hátt
„náð landi“ í Grindavík þótt
hann hlyti hina votu gröf i
hafrótinu við Jónsbásskletla, lítt
harmaður af því fólki, sem jafn
an m.un líta á hann sem holdi
klæddan ofstopa og yfirgang
gegn vairnariausri þjóð, sem var
að leita réttar síns á eigin fiski
miðium og verja lífsbjörg sína.
G. Br.
Við Jónsbáaokletta.