Morgunblaðið - 28.07.1970, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 218. JÚLÍ 1970
17
„Eyrarbakki
skaltu heita9’
100 ára afmæli íslendinga-
byggðar í Bandaríkjunum
haldið hátíðlegt á
W ashingtoney j u
Eftir Ingva Hrafn Jónsson
- Arni Richter og ferjan Eyrarb akki.
WaShingtoneyju og Kleittaeyju
Wisconsin 18—19. júlí.
Hundruð íslendinga og Xs-
landsviina eru samanikomnir hér
á Washinigtoneyju í norðaust-
arsta hluta Wisoonisin t'l að
halda upp á 100 ára afimæli ís-
lendingatoyggðar í Bandarilkjun
um. LSklega hafia aldrei jafn-
margir íslenzkumælandi menn
og konur gist þessa litlu eyju,
ekki einu sinni þegar Í9lendin.ga
byggð var hér í m.estu.m blóma.
f sumar eru nákvæmlega 100 ár
liðin frá því að fjór.’r ungir Eyr
bekkingar stigu hér á land eftir
43 daga svaðilför yfir hafið frá
Frón . Vegalengdin frá Reykja-
vík til Washingtoneyju er rúm-
lega 6000 kílómetrar, en eyjan
mun ligigja nær alveg miðj.a vegu
milli heimskautabaugs og mið-
baugs, að því er gamall íislenzk-
ur f iskiimaður sagði mér í dag.
Veðrið hér í miðvesturríkjum
Bandaríkjanna hefur verð
mjög heitt og raikt undanfarnar
vilkur, 35—40 stiga hiti á hverj-
um degi, en það er eins og veð-
urguðirnir hafi viljað leggja sitt
af mörkurn til að gera hátíðta-
höldin reglulega íslenzk, því að
hér er nú NA-gola og þægilega
svalt loft, þó að hitinn sé samt
um 23 stig í heiðríkju og sól-
skini. Einn landinn sagði við
mig, „þetta líkst einnia helzt 17.
júní hátíðahöldunum í íslenzku
sjávarþorpi.“
„KAUPSTAÐUR"
Lífið á Wa.shinigtoneyju er í
dag anzi ól’ílkt því, sem það var,
er íslendingar voru hér flestir.
Þá drógu menn fram lífið af
fiskve ðum í Michiganvatni og
búskap og var hvort tveggja
sótt af hörku. í dag lifir eyjan
nær eingönigu af ferðamanna-
straumnum, aðeins 3 aðilair stunda
fiskve ðar og aðein.j einn eyjar
skeggi stundar búskap svo
nokkru nemi. Þetta er það fyrsta
sem mætir auga ferðailangsinis,
því að á ferjustaðinum, þar sem
miaður tekur bílferjuna frá Gills
kletti yf.ir á Wash ngtoneyju,
eru skrautleigar auglýsingar,
sem hvetja fólk til að heim-
sækja elzta landnám íslendin.ga
og þá einkum Kaypstað, sem er
minijagiripaverzlun og selur norr-
æn.a muini, en því miður er neer
ekkert íslenzlkt þar að fin.na.
Eigandinn, Roger Gunnarsson,
sagði mér, er ég spurði hann
hvernig á þeisisu stæði, að það
væri svo erfitt að fá uppilýs-
in.gar u.m vörur frá Íslandi og
auk þess væru þær svo dýr.ar.
Ég spurði hanm hvort ha.nn hefði
ekki heyrt um gengisfellinigarn
ar og hið hagstæða verð á þess-
um vörum í dag, en svo var ekki.
Þó hafði hann nú heyrt frá ein-
hverjum aðila, að þetta væri nú
að batna og átti von á að fá eitt-
hvað af ísfenzkum munum áður
en langt um liði. Það vœri ekki
úr vegi að benda íslenzkum að-
ilum sem um framileiðislu og sölu
minjagripa sjá, að hér er mikill
og góður markaður fyrir sl'íkar
vörur, því að gí'furlegur fjöldi
ferðamanina kemur til eyjarinn-
ar á hverju ári og flestir góð-
um eifnum búnir, ef dæma má af
öllum Mxusisnekkjunuim hér í
nágrenninu. Þetta er sannkölluð
Ólafur Bjarniason.
Ljósm. Mbl.: Haukur Guðjónsson
og ihj.
tjölduðu í skóg num niður við
ströndinia. Var deginum og kvöld
inu eytt í að aka um eyjuna og
hitta aðra fslendinga sem hing-
að voru komnir.
Hátíðadagsikráin fór öll fram
á laugardeginum og hóf.st á ferð
til Klettaeyju, sem íslendin.gur-
inn Hjörtur Þórðarson átti hér
áður fyrr og eyddi stórfé í að
byggja upp, eftir að hann var
orðinn milljónamæringur af raf
miagnsuppfinningum niður í Ohi
cago. Greina'flokk'ur um Hjört
og líf hans og störf birtist í
Mbl. fyrir tve mur ánum eða svo
og mun ég ekki fara frekar út
í þá sálma hér. Ferja flytur fólk
á milLi Waghingtoneyju og
Klettaeyju og stóð á dagskránni
minn.i að fierðir yrðu kl. 9 og 10,
en kl. 11 átti að hefjast dagskrá
í hinu veiglega „Bátaskýli“, sem
Hjörtur lét redsa á sínum tíma
(1930) og kostaði þá $ 250.000,
sem var enginn smápeningur þá,
Ég og konan mín höfðuim tj ald
að á®amt bróður mínum og fjöl-

1
Bátaskýliff sem Hjörtur Þórffars on byggffi á Klottaeyju.
paradís bandarísks borgarbúa,
því að hér er tært loft, tært
vatn, fallegir skógar og nóg um
kröftugan vatnafisk til að tak-
ast á við.
En það er ekki réttlátt af mér
að vera með þetta nöildur, það
eina, sem ég er að segja, er, að
það er ekkert íslenzlkt við Was-
Skiiti viff höfnina á Wasliington eyju.
hingtomeyju nema íslendingarn-
ir, sem hér eru í heimisóikin í dag
bg nokkrir afkomendur Isl'end
inga og sú staðreynd að fyrir
einni öld settust 4 íslenzk.'r pip-
arsveinar hér að og ásamt fleir
um sem á eftir kornu áttu börn
og buru. Það þurfti meira að
segja að lána eyjariskeggjum ís-
ienzikan fána til að gera þetta
allt svolítið íslenzkt, því að Was
hingtoneyja er bandarískur
ferðamannastaður og rándýr þar
að auki, svona álíka og Bahama
eyjar, sem kollega minn Jó-
hanna Kristjónsdóttir skrifaði
um í Míbl. efcki alis fyrir löngu.
Þrátt fyrir allt þetta hefur
heimsóknin hingað verið afskap
lega ámægjuilegt og nýstiárlég
að mörgu leyti. Það var gaman
að hitta fiólik, sem heitir íslenzk-
um nöfnum og einkum eldra fólk
ið, sem gjarnan reyndi að halda
uj>pi samræðum á íslenzku og
tóikst sumum mjög vel upp, eink
um eftir því sem aldurinn hækk
aði, og Al'bert Guðmundsso.n, 82
ára. sem er sonur eins af Eyr-
bekkingunum fjórum, Guðmiund
ar Guðimundssonar, talaði bara
góða íslenzku.
Íslendingarnir byrjuðu að tín-
ast hingað á föstudagskvöldið
og kornu sér fyrir á mótelum eða
skyldu niður við strönd kvöldið
áður efitir langa keyrslu frá
Madison og sofnuðum við öldu-
nið og vindgnauð, sem við höfð-
um ekki upplifað frá því að við
síðsist vorum á Islandi, og svátf-
um því mjög fast. Kl. var hálf-
tíu á laugardagsmorgni er við
fyrst rönkuðum við okkur og
varð uppi fótur og fit meðal
tjaldbúa, og hugsaði ég meðskelf
ingu, hvernig ég ætti að útskýra
það fyrir ritsitjóranum, að ég
hefði misst af ferjunni og þar
með athöfninni. Það varð því úr
að við bræður hlupum í offorsi
út í bíl og keyrðum á hundrað
n.iður að íerjustað og komum í
taéka tíð til að sjá Karfa renna
út úr höfninni. Settumst við
ráðalausir á bryggjuhaus og
mændum á eftir bátoum. Eftir 10
miínútur ákiváðum við aðsnúa til
baka, en er við vorum að fara
inn í bílinn, komu tveir bílar
akandi niður á bryggju mllir af
sytfjuðu fólki. Kom fljótt í ljós
að hér var um íslendinga að
ræða og þótti okkur hagur okk-
ar heldur vænkast, því að við
vissurn að þeir myndu koma aft-
ur á ferjunni, er þeir sæju allan
þennan mannfjölda á bryggjunni
En ekki voru öll kurl komin
til grafar, því að nú tóku bílarn
ir að streyma að og brátt stóðu
um 100 íslenzkir strandaglópar á
brygigjunni og horfðu sigrihrós-
andi á ferjuna koma ösiandi yf
ir aftur. Seinna komst ég að því,
'að aðeins tveir Íslendingar höfðu
'Verið komnir út í eyju kl. 10.
BRÓÐIR DANÍELS BOONE
Um tvö hundruð m'anns komu
saman í BátaSkýlinu og hlýddu
á sagnfræðinginn Coan Eaton
flytja erindi um Hjört Þórðar-
son og íslendingabyigigð á eyj-
unum, en Eaton er manna fróð-
astur um þessi mál og hefur
skrifað 4 bækur um þau og er
með þá fimmtu í smíðum. Var
góður rómur gerður að máli
hans. Eftir dagskrána gengu
menn svo um eyjuna og skoð-
uðu það, sem fyrir augu bar og
fengu góða leiðsögn þjóðgarðs-
varðar, en Wisconsinríki keypti
eyjuna af ættinigjum Hjartar fyr
ir nokkrum árum og gerði að
þj'óðgarði. Það, sem mesta for-
vitni vakti, var gröf Jahn Boone
sem var bróðir skógarhetjunnar
Daníels Boone, en John Boone
var fyrsti dcmarinn á eyjunum.
BREYTTIR TÍMAR
Fyrir utan Bátaskýlið sá ég
mann, sem mér fannst koma kunn
uglega fyrir sjónir. Hann var há
vaxinn, þrekinn, rauðbirkinn í
andliti og með gráa derhátfu á
Framliald á bls. 21
íslenzk nnnjagripaverzlun, en lí tiff um íslenzka muni.