Morgunblaðið - 07.08.1970, Blaðsíða 12

12
MOHGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 1970
FYRIR skömmu var skýrt frá
því hér á Sjómannasíðunrii, að
Fræg frá Bolunigarvík hefði verið
bjargað út úr áramótabálkesti,
og væri meiningin að senda hann
vestur í heimahagana. Myndirn-
ar hér á síðuinmi sýna, þegar hann
var hafinn út og verið er a'ð taka
hann um borð í Hekluna fimmtu-
daginn 30. júlí.
Mörgum finnst, að það þurfi
að réttlæta með nokkrum rökum
að slíkt flak af báti skuli sent
saklausu fólki, sem hefur nóg
aninað við tíma sinn oig peninga
að gera en stússa við aiónýt bát-
skrifli.
Það er nú fyrst að nefna að
Frægur er dæmigerður Falsbát-
ur.
Hornstrendingurinn Falur
Jaíkiobsson (og synir hains Jakob
og Sigmundur) vann þa'ð „tækni-
lega afrek“, eins og nú myndi
sagt, að byggja súðbyrta báta,
allt að 9—10 tounum, sem voru
allt í senn, öndvegis fleytur í sjó
að leggja, þrælsterkar, en þó svo
liðlegar og léttar, að skipshöfn-
in gat sett þær upp og ofan dag-
lega.
f>ó að ekki sé mikið eftir af
Fræg, þá haf'a menn þó skapa-
lóndð til þess að fara eftir, en
Falur smíðaði alla sína báta eftir
aiuganu og því engar teikningar
til að styðjast við, ef menm vilja
gera upp „Falstoát" til a'ð eiga
á safni.
í öðru lagi er að nefna það,
að stærstu bátarnir, sem sýna
hvað Bolvíkingar höfðu néð mik-
illi leikni við þetta sérkennilega
verk, setning upp og ofan í hverj
um róðri — mutnu nú rnargir
horfnir — og Frægur vera stærst
ur þeirra, sem eftir eru. Hann
Mamigi-Kruimm hefuir duind-
alð fyiriir auistain Eyjair að uind-
ainifönniu og Gús'ti í Gíslholti
befuir verið í sófan í Úteyj'ar
á Rániininí.
Bátaflottnin eir niú alluir kom
inin í höfin og mæ>stiu daig’air enu
sá tímii sem kyrraat er í höfin-
iranii, því nú leilkur lífiið í Herj
ólfsd.al næstu daiga og mæfuir
og eikfceirt ainimað sikiiptir máli.
íþró'ttafélaigið Þóir heldiur í>jóð
hátíðóinla í ár og það er orð-
tak í eyjum að ,,Guð sé í I>ór“,
því Þóirsair'ar eiru e'.imstiaklega
heppnir með veður þegiair
þeiir halda þjóðhátíð.
Úteyjamianin muiniu halda
mlilkla lundiaveözlu á þjó'ðhá-
tíðairtoorðiiiniu frá 1®74 og þar
venðuir neyfatuir og steilktuir
luradi etinin vi'ð varðeld á
miiðj'U borðii og Eyjiavisuir
verða sumgnar. Bjartuir á Etin-
lanidi og allir hiniir verða þair.
— Ámi.
sýnir því verktækni Bolvíkinga
á þessu sviðd glögglega.
I þriðja lagi er Frægur með
niokkruim hætti „tímamótabátur“
Það má vel miða breytta róðra-
hætti í þorpimu vi'ð það, að
Mangi Kiitti hættir að róa Fræg.
Frægur og Mamigi fljóta aðeiins
báð'ir iinní nýjia tknann, en þeir
geta samt vel kallaist síðustu full-
trúar fornra róðrahátta.
í fjórða laigi er að nefna það,
að Falssynir eru enn á lífi og eru
fúsir til að stjórna endurbygg-
ingu.
í fimmta lagi ber að geta þess,
að þau borð og bönd, sem eftir
erú í bátnum eru ófúin og í
sjötta lagi er þa'ð óniefnt, sem
mikilvægast er; það er alveg eins
hægt að bremna Fræg í Bolungar
vík eiims og Reykjavík, ef heima-
mönnum sýnist svo, og Boluingar-
vík er eðlilegri bálfarar.sitaður.
Þá hafa verið talin þau helztu
skynjsamlegu rök, er sameiiglnleg
heilabrot Bolvíkinga syðra hafa
getað sikrapað samam til réttlæt-
irngar nefndri forsendingu, en við
’brottförina voru þeim lögð upp í
hendumar haldbærustu rökin,
enda komiu þau ekki frá heilan-
um.
Þegar Frægur lá á vagnimum,
sem hafði flutt hairan til skips og
verið var að s>lá á hamin til að
hífa hann um borð, var"ð nokkr-
um umglinigum gemgið framhjá.
Þeir flissuðu oig spurðu hver
anmam — hvert skyldi nú eiga
að flytja þetta spýtnarusl?
Á bryggjuimni var miðaldra
miaður, sem vanm að því að toma
bondum á Fræg, og var amnað
hvort hásieti á Heklumni eða
hafnarverkaimiað'ur og þá upp-
gjafasjómiaður einis og þeir eru
miargir — nemia hanin bregzt
hart við og segir vfð flissamdi
unglingama:
— Þið mynduð ekki fliissa að
þessu „spýtnaruisli", ef þið sjálf-
ir eða feður ykkar og vandannenn
hefð'u flotið á þessum spýtum
oftar en eimiu sinmi og oftar en
tvisvar upp í vör, heilir á húfi,
utam úr v'etrarmyrkri, stórhríð,
frosti og ölduróti, og fjölskyldur
ykkar og þi'ð sjálfir lifað áratug-
um saman á þeim bútumgi, sem
barst á lamd á þesisum spýtum.
Þarna lá huindurinm grafinn og
haldbezta röiksemdim ljós fyrir.
Röksemid hjartams. Hún læitur
sj'aldam að sér hæ'ða. Bolvíking-
uim þyfair væmt um báta síma eims
og öllum sjómönnum, og þeim
þy'kir sérstaikleiga væm.t um
Fræg. Harnn var bátur Mamga
Kitta, sem var farimin vestur
niökkrum dögum fyrr — kannski
til að tafaa á móti Fræg símum
Maðurinn, sem ber í brúna, er Blásteinn sjálfur. Langt er síð-
an hann var hálfur; hann er orðinn feitur núna.
— hver veit — hanm verður að
mdminsta kosti vant við látinm
hdinum mieg.in, ef hamin fer ekki
niður á Brjótinm til að fylgjast
rmeð landtöfauinmi.
Allt er nú þetta giott, en hræði-
legur uggur læddist að suimum.
Blásteimin, Skáld og bátsmiaður á
Heklunmii, hefur efaki kallað allt
ömmu síma um daigainia. Árin fær-
ast nú yfir hanm og kjarkurinn
kamm'Ski að byrj'a áð dala, nema
hann horfði áhyggjufullur á
Fræg, þegar þeir komu mieð
harnin. Hainm stuindd við og sag'ðd:
— Ég ætla að vomia áð ég verði
hættur, þegar þeir fara að flytia
Skuttogarama á byggðasöfnin . . .
Lunda-
kallar
í land
LUNDAKALLAR og peyjar
hópast nú í land úr Úteyjum
V estmannaey ja, því að um
næstu helgi verður haldin
Þjóðhátíð að vanda í Herjólfs-
dal á Heimaey.
Snöfli sótti peyjatnta út í
Hæmiu ag Hairaa í gærkvöldi
og Álsieyimigar eru komintiir í
Þjó'ðthátíiðiair'atið. Tó'tii á Kir'kj'U
bæ eir enmlþá í Elliðaiey ásíamt
Adda Bialdviinis og fleirum, em
í kvöld verið'a allir úibeyj'a-
mjeran kominliir í land. Það var
nólegt við stelðj'ainin í S'uðuiriey,
þeigar þair fómu i laind þaðain
og fuirðu lítill briiimisúigur. —
Kalli í Alföt sitöikik siíðiastur
frá eyrani. Súlli á Saltabeng:
ar enin í Bj ann'ariey.
Nú er ví'ða so'ðið í Eyjum.
því neytotii luin'diinm á Þjóðlhá-
tíðarborðið þatnf miiikla sulðu
tiil þess að vel sé, an þá er
kríkuniinin líka mjúkuir.
TIL vinstri á myndinni er
Óskar Jóhannsson, kaupmað-
ur. Hann ólst upp á kambin-
um, skammt frá Brjótnum og
Frægsvörinni, og eftir að
Mangi Kitti gerðist gamlaður
og var farinn að stunda margs
konar fokk á Fræg sinum, lof-
aði hann stráklingnum oft að
fara með sér fram á vík, jafn-
vel inn á Isafjörð og minnlist
Óskar þeirra glöðu daga, þeg-
ar hann sá á Fræg í bálkest-
inum.
Eins og sjá má á myndinni
er hann þungur á brúnina en
bros leikur um niðurandliíið,
en þessi tvískinnungur í
svipnum lýsir því, að hann
veit ekki, þegar myndin er
tekin, hvort hann verður held
ur heiðraður eða hengdur fyr-
ir framtak sitt og álthaga-
ást . . .
Til hægri við Óskar er Guð-
mundur Jakobsson, fcókaútgef
andi og formaður Boívíkinga-
félagsins í Reykjavík. Svipur
hans er og svo tviræður og
þó líkara sem hann hlæi.
Kannski hann sjái fyrir sér
svipinn á Bolvíkingunum, þeg
ar þeir fara að ganga í kring-
um flakið og velía vöngum
yfir kostnaðinum við að gera
það upp. Guðmunðiir er þó
ekki með öllu áhyggjulaus,
því raddir hafa heyrzt, að í
stað þess að leggjast á árina
með Óskari, hefði honum ver-
ið nær að laumast til á nætur
þeli og brenna flakið, þegar
hann sá í hvert óefni var
komið. Hann veit hvað það
kostar að smíða bát.
Ég heyrði að hann spurði
Óskar, hvort þeir ættu ekki
að senda sameiginlegt skeyti
vestur, um brottför sína af
landinu og ekki afturkomu í
bráð . . .
Svo er mynd af Fræg, þar sem Blásteinn og menn hans eru bún-
ir að leggja hann til á lúgunni. Blásteini þótti afleitt að koma
honum ekki niður í lest, því að hann sagðist alis ekki öruggur
um, að Bolvíkingar tækju ekki til að skjóta á Hekluna, þegar
þeir sæju hana nálgast, ef flakið sæist langt til.
Sjómannasíðan
í umsjá Ásgeirs Jakobssonar
HEIMFÖRIN
HAPPDRÆTTI HASKOLA ISLANDS
Á mánudag verður dregið í 8. flokki.
4.600 vinningar að fjárhæð 16.000.000 krónur.
1 dag er síðasti heili endurnýjunardagurinn.
Happdrætti Háskóla íslands
8. fiokkur
4 á 500.000 kr.
4 á 100.000 —
280 á 10.000 —
704 á 5.000 —
3.600 á 2.000 —
Aukavinningar:
8 á 10.000 kr.
4.600
2.000.000 kr.
400.000 —
2.800.000 —
3.520.000 —
7.200.000 —
80 000 —
16.000 000 —