Morgunblaðið - 03.09.1970, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. SBPTEMBBR 1970
13
Sænskar pmg-
kosningar —

Þegar saantsikiar þámg'kiosnmg
ar fóru fram síðasit, 15. sept.
1908, var það „aindra kiaimim-
arein“ sam kntsið var. Sú kosn
ing várð stórsigur fyrir Tage
Erlander, sema niú fékk rýmri
meirifhluta en áður: 125 af
2i30 þiragsætium. Stjórnarand-
stæðimigar stkiptuet í þrjá á-
líka sitóra floklka: bændaflokk
urinn sem nefniist „,sentrum“
fék'k 39, hæigri 32 og frjáls-
lyndir (Folkþartiet) 33 þimig-
sæti. Borgaralegur eiminigar-
flokfcur fékk aðeins 1 sæti, en
kommúniistar 3.
Eftir þenman. glæsilegia sig-
ur þótti Erlander viðeigamdi
að dæaga sig í.hlé eftir sam-
fellda fonusitu flokks síns síð-
an 1946, er hamin tók við eftir
Per Albiin Hamsisom, þó ekki
verði hanm sjófuigiur fyrr en á
næsta ári. Og tók. þá vi'ð
stjórninmi „uppeldissomur"
harB, Olof Palmie. Hanm hafði
átt sæti í stjórn Erlairaders
siem samgömigiumiálaráðherra
1965—67, og siiðar sem kirkju-
og keensliumiáliaráðherra.
Palmie er umigiur maður (f.
1927) og hefur þótt ærið at-
haifraasamur síðam hamm tók
við stjóirraartaumiumium. Hann
er „friari af sér“ en Brlanider
var, og flestir telja hamm öllu
róttækari.
— Kosiniinigarniar niún.a í sept
ember, eru himar fynstu eftir
þá stjórmarskrárbreytinigu,
sem gerð var í Svíþj óð fyrir
tveimiur árum.. En aðalbreyt-
imiglin er sú, að nú hafa „Ista
og andra kammairen“ verið af
numim, en ríkisþiingið verður
eim heild — siamslkomar breyt
inig og gedð var í Danmörku
fyrir raokkru.
Sumdrung og sérhagsmumir
hiinma þriggja stjórniaramd-
stöðuflokka réð sigri sosial-
diemokraita fyrir tveimur ár-
uim. Floikkar þessir eiga eikki
þau aðalistefraumál, er þeir
geti fylfct sér um gegn Palime
stjórminmi . Hiinsvegar hafa
suimir þeiirra „ha®rætt“ sitefmu
Skrá sinni í von um að bæta
við sig atkvæðum. Em mikið
kveður að því í kosninigabar-
áttumini raúinia, að flokkiamir
saka hver amnam um að haf a
hnuplað stefnumálum hver
frá öðrum. Það samiraast á þess
um þremur flokkum að „hver
vill simium tota fram ota“, og
meöan svo er, geitur efcki orð-
ið uim „borgaralega ,siam-
vinirau" að ræða eins og í Nor-
egi
Hægriflokikurimm sæniski hef
ur nú breytt um raafn og heit
ir „moderate Samlinigspartiet“
og er þetta af sumium talið
gert til þasis að gredða fyrir
samvinrau við hina flokbana
tvo.
Samkvæmt stjóriniarskrár-
breytingummi þarf flokikur að
fá 4% allra greiddra atkvæða
til þess að fá fulltrúa á
þimgl Er þetta ákvæði sett til
þess að girða fyrir alð litlir
sérhagsmiuiraaflokkar bjóði
fram til þings. Bn í Svíþjóð
getur þetta bitmað illa á
kommú'nistaflokkmium, sem nú
heitir „Viinistrifliokíkurmn —
kommúnistar“. Nái hamm ekki
4% atkvæða fær hamn eragian
kosiinn, en ef hið nýja ákvæði
væri eklki til, gæti hanm feinig-
ið talsvert rnörg sœti. — En
það rýrir sdigurvom kommúm-
ista, a@ miú hefur mýjum
fkMci iskotið upp, emn „vinstri
sinraaiðri". Hamin miefnist KF
ML, em þetta þýðir: „Komm-
uraiistiisk Förbumd Marxista og
Leniniista“. Burðarásimm í þess
um samtötoum muin þó aðal-
lega vera samsafm „Maóista“,
sem hyggjast gera hiinum
„hæigfara" kommuúnistum
bölvuin með fnamboðum sím-
um, og útiloka þá frá þirnig-
setu. Og í iþví efni styðja þeir
Olof Palrnie.
— Því að hamn vill — þó
ýrnsum þy'ki hamm virastri-
siranað'ri en Erlamder var —
hvorki heyra kommúinista né
sjá, og varar flofcfcsmemin síma
við að eiiga nokbuirt pólitískt
sammeyti við þessháttar fólk.
Himis vegar hafa ýmsir komm
únistar ekki tekið því fjarri
að styðja Palrnie ef með þurfi,
en vitanilega mieð vissum skil-
yrðum.
„Ideologíumiar eru dauðar;
særask stjónnmál smúast um
þ j óða rb ú rekstu r og stjórn-
tækni, og eru jatfn lieiðiinleg
og laiuinakjaraisiaminiinigar,"
sagðd einrn skemimtilegasti
stjórramálaimiaður Svía, Her-
bert Tinigsten próíessor, hér á
Palme telur sér sigurinn vísan
árunum, þagar haran var aðal-
ritstjóri „Dageras Nyheter“.
Nú hefur baran dregið sig í
hlé frá opimiberum málum, en
margt af því, sem haran skrif-
aði á ritstjórmarárum síraum
sainnar, að maðiuirinin hefur
séð betur fram í tímann em
margir aðrir.
Svo mikið er víst, að lín-
urniar eru óglöggar oig hlykkj-
óttar í sænisku stjómmálum-
um — líkia hjá stjórmarflokifcn
um. En Paimie telur sér sig-
urimm vísan, og sumir fylgis-
miemin hamB hika ekki við að
lýsa yfir þedrri föstu skoðun,
a'ð sæmsfci stjómarflokknrinn
verði ráðiairadi til eilífðar — og
hin umideiida sæmska „hluf-
leysiisiste'fnia“ sömuleiðis.
Bn í gær (miðvikudag
27/8) spilaði Pakrae forsætis-
ráðlherra út stóru trompi.
Andstöðiuflokkiarnir hafa lenigi
uradamfarið staigazt á því, að
dýrtíðin væri að dnepa þjóð-
inia og að vöxtur henmiar sé
stjómimni að kenina. Og
hverju svarar Palmie? Haran
tilkyraniir a)ð frá og mieð deg-
imium í dag sé laigt blá'tt banra
við hækkum útsöluverðs á
öllum lainidib'únaðairvörum og
á smijörlíiki, og að nefnd verði
sett til að raninisaka verð-
hækkamir þær, sem orðið
hafa uindanfarið. Og ef til
vill mieigi búaist við að fyrir-
skipúð verði læfcfcun vöru-
verðs á ýmsum áðurtöldum
vörum. Þetta má skilja sivo,
að forsætisráðlherranm telji
að ýmisir framleiðendur, og
þá hielzt bæradastéttiin, okri á
framleiðslu sirani. Varla verða
þessar aðgerðir Palmie til þes?
að draga út hita kiosnimiga-
baráttummair, og er banm þó
nægiur fyrir.
— ESSKA.
SKÓLASKÓR
MIKIO ÚRVAL
Bókhaldari óskast
Maður vanur bókhaldi óskast til að sjá um bókhald fyrir bóka
verzlun.
Tilboð sendist afgr. Morgunbl. fyrir mánudag, merkt: „Bóka-
búð 4108".
Frá B. S. F. Kópavogs
Til sölu er 5 herb. íbúð við Álfhólsveg.
Þeir félagsmenn er vilja neyta forkaupsréttar, tali við Salomon
Einarsson, sími 41034 fyrir 10. september.
STJÓRNIIM.
Frá Vélskóla íslands
Innritun fer fram dagana 9. og 10. september kl. 9—12.
Þeir, sem sótt hafa um skólavist, þurfa að mæta til innritunar
eða láta mæta fyrir sig, eða hringja í sima 23766.
Inntökupróf og endurtekin próf verða 11. og 12. september.
Skólinn verður settur þriðjudaginn 15. sept. kl. 2 í hátíðarsal
Sjómannaskólans.
Deildir skólans á Akureyri og í Vestmannaeyjum verða settar
sama dag kl. 2 i Hótel Varðborg á Akureyri og í Iðnskólahús-
inu i Vestmannaeyjum.
SKÓLASTJÓRI.
Skólavörur
Til handavinnu- og teiknikennslu, smelti
ofnar og efni, keramik ofnar, leir og glerung-
ur.
Ýmsir málmar. — Ritföng.
STAFN HF.,
Brautarholti 2, sími 26550.
Opið eftir hádegi.
4&I Hvarnæst?
2í!U Hvernæst?
I Dregrð mánudaginn Sl
I 7. september ■1
1 Vinningar gera hvorki mannamun né staðarmun. Gleymiö ekki að 8
1 endurnýja. Síðustu forvöð fyrir hádegi dráttardags. Happdrætti SÍBS
Munið sparikortin
Plasttunnur fyrir haustmat 35 I. + 25 I. sparik.v. kr. 445—333.
Kókosmjöl -j kg sparik.v. kr. 49,50.
Cadbury's kakó 7 pund, sparik.v. kr. 332,10.
Kókómalt 7 pund, sparik.v. kr. 340,20.
Ritz rautt, sparik.v. kr. 36 pk.
Þurrk. bl. ávextir i kg, sparik.v. kr. 71,10.
Haframjöl 5 kg, sparik.v. kr. 163,80.
Filtropa — kaffipokar 120 stk., sparik.v. kr. 66,60.
Egg 1 kg kr. 105.
Opið til kl. © 10. 1
Vörumarkaðurinn hf.l
| ÁRMÚLA 1 A - REYKJAVÍK - SÍMI 81680