Morgunblaðið - 03.09.1970, Blaðsíða 15

MOR'GUWBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1970
15
Herra forseti!
DROTTNINGUNNI og mér
er einkar kært að bjóða yður,
herra forseti, og frú Halldóru
Eldjárn, innilega velkomin til
Danmerkur.
Oss er ætíð kært að taka á
móti fulltrúum norrænna frænd
þjóða vorra og vér metum mik-
ils, að þér, herra forseti, heim-
sækið nú Danmörku svo
skömmu eftir embættistöku yð-
ar. Þetta er að vísu ekki yðar
fyrsta ferð á danska grund;
Frá veizlunni í Fredensborgarhöll i gærkvöldi. Séð frá v.: Margrét, ríkisarfi, Emil Jónsson, utanríkisráðherra, Ingiríður drottning,
herra Kristján Eldjárn, forseti íslands, Friðrik IX. Danakonung ur, forsetafrú Halldóra Eldjám, Henrik, prins, og Caroline Mat-
hilde, prinsessa. Gegnt Emil Jónssyni situr Sigurður Bjarnason, sendilierra, því næst er Hilmar Baunsgaard, forsætisráðherra,
og gegnt honum situr Poui Hartling, utanríkisráðherra.
Ber fram emlægar óskir um
farsæla framtíð íslands
- ræða Friðriks Danakonungs í
konungsveizlunni í gærkvöldi
vér vitum, að þér, sem svo
margir landar yðar fyrr og sið-
ar, voruð við nám í Kaup-
mannahöfn og hafið síðan í vis-
indastörfum yðar haldið tengsl
við danskar rannsóknir og vís-
indi.
leyfi ég mér að nefna Alþingi
Islendinga, sem með þúsund
ára sögu að baki er elzta þjóð-
þing í heimi. Bak við stofnun
þess lá djúp virðing fyrir frelsi
og gildi einstaklingsins, sem
enn þann dag i dag er horn-
steinn lýðræðisþjóðfélaganna i
löndum vorum.
Með sameiginlegar rætur í
þessum verðmætum og ákveðni
Islands í að viðhalda norrænni
samstöðu hefur það orðið Is-
landi og Danmörku ásamt
Norðurlöndunum hinum eðll-
legt að ganga til náinnar sam-
vinnu, sem hefur stöðugt farið
vaxandi.
Island og Danmörk eiga
einnig náið samstarf í fjölda al-
þjóðlegra stofnana, sem bæði
löndin eiga aðild að. Ég er viss
um, að með sameiginlegan bak
hjall geta lönd vor, hvort um
sig og í árangursriku samstarfi,
lagt mikið af mörkum til sköp-
unar friðsamlegs heims á
grundvelli þeirra réttarvenja,
sem Island og Danmörk hafa
hvarvetna í heiðri.
1 trúnni á áframhaldandi
skilning og ríka samvinnu milli
þjóða vorra ber ég fram ein-
lægar óskir okkar konungs-
hjónanna um farsæla framtíð
Islands.
Ég skála fyrir forseta Is-
lands, frú Halldóru Eldjárn og
hamingju og velferð íslenzku
þjóðarinnar.
Þau bönd, sem tengja oss
saman, eru enn mörg og sterk
- svarræða forseta Islands í
konungsveizlunni í gærkvöldi
Heimsókn yðar nú staðfestir
sem og heimsókn fyrirrennara
yðar í embætti, Ásgeirs Ás-
geirssonar, 1954, náin og inni-
leg tengsl milli þjóða vorra og
þá samstöðukennd og gagn-
kvæmu virðingu, sem þróazt
hefur í viðskiptum þeirra.
Þessar tilfinningar birtust
ljóslega í þeirri djúpu sorg,
sem Danmörku sló fyrir tveim-
ur mánuðum, er hingað barst
fréttin um sviplegt fráfall
Bjarna Benediktssonar, forsæt-
isráðherra, mitt í hans mikla
og ötula starfi fyrir íslenzku
þjóðina.
Heimsókn yðar er drottning-
unni og mér kærkomið tæki-
færi til að rifja upp heimsókn
vora til Islands. Vér minnumst
með sérstakri gleði og þakk-
læti þeirra hlýju móttaka,
sem vér hvarvetna nutum í
heimsókninni 1956 og þeirra
djúpu áhrifa, sem land yðar
hafði á oss.
Við og þeir mörgu landar
okkar, sem gist hafa Island,
höfum í heimsóknum þessum
öðlazt dýpri skilning á sam-
eiginlegri fortjð vorri og þeirri
fornmenningu, sem er sameig-
inlegur arfur allra Skandinava.
Land yðar hefur á aðdáunar-
verðan hátt varðveitt þennan
menningararf, frjósaman og lif
andi, sem sjálfsagðan en þýð-
ingarmikinn hluta í daglegu lífi
þess háþróaða þjóðfélags, sem
Island nútímans byggir.
Sem þýðingarmikinn, síung-
an hluta þessa menningararfs
Yðar hátignir.
Ég þakka þau hlýju ávarpsorð,
sem yðar hátign hefur beint til
konu minnar og mín og inni-
leg orð yðar og góðar óskir ís-
lenzku þjóðinni til handa. Síð-
an við stigum á danska grund
í morgun, höfum við alls stað-
ar fundið streyma á móti okk-
ur þá hlýju og vinsemd, sem
einnig hefur skýrt komið fram
í orðum yðar hátignar.
Ég þakka boð yðar hátignar
að koma í opinbera heimsókn
til Danmerkur á þessu sumri.
Þetta er fyrsta opinbera heim-
sókn mín til útlanda síðan ég
tók við embætti mínu fyrir
tveimur árum, og ég fagna því
að sú heimsókn er til Danmerk
ur. Ég veit að það gleður is-
lenzku þjóðina, á sama hátt og
það vakti einlæga gleði á Is-
landi að Danmörk var fyrsta
landið, sem íslenzkur forseti
heimsótti eftir að lýðveldið var
stofnað. Það var staðfesting
þess, að það væri vilji beggja
þjóðanna að varðveita vináttu-
böndin og efla þau og allt gott
sem vaxið hefur þjóðanna í
milli á hinum langa sambands-
tíma. Mér er gleðiefni að hugsa
til þess, að heimsókn min nú
megi á sama hátt vera sýni-
legt tákn um vináttu og skiln-
ing milli þjóða vorra.
Ég minnist þess með gleði
að danska konungsfjölskyldan
hefur oft sótt Island heim.
Þessar heimsóknir hafa skipt
miklu máli fyrir Island. Ég
nefni fyrstu konungsheimsókn-
ina, þegar hans hátign Kristján
konungur IX kom til Islands
fyrstur konunga þess á minn-
ingarhátið þúsund ára byggð-
ar á íslandi 1874. Þessi þjóð-
hátíð ásamt konungsheimsókn-
inni varð áfangi á braut ís-
lenzku þjóðarinnar til endur-
reisnar og sjálfsvirðingar. Og
ég nefni síðustu heimsóknina,
þegar yðar hátign fyrstur út-
lendra þjóðhöfðingja sóttuð Is-
land heim sem sjálfstætt lýð-
veldi. Einnig það var söguleg-
ur viðburður, sem í minnum
verður hafður.
Ég leyfi mér við þetta tæki-
færi að rifja upp, að mér veitt-
ist þá sá heiður og ánægja að
sýna yður hátignum þann hlut
af íslenzkum menningararfi,
sem þá var hlutverk mitt að
gæta. Fyrir hönd þjóðar minn-
ar fékk ég þá að sýna dönsku
konungshjónunum það sem í
senn var séríslenzkt og af nor-
rænum toga spunnið.
Ég nefni þetta af þvi að fyr-
ir mér táknar það annað og
meira. íslenzka þjóðin er sér-
stök þjóðleg eining en þó um
leið grein á hinum norræna
meiði. Það hefur verið grund-
völlurinn, sem þjóðin hefur
staðið á, á leið sinni til fulls
sjálfstæðis. Það hefur ætíð
skipt miklu máli og gerir það
enn, að umheimurinn skilji
þetta. Og þá er það gleðiefni
að geta fullyrt, að vér höfum
átt þeim skilningi að mæta hjá
dönsku konungsfjölskyldunni
og dönsku þjóðinni. Staðfest-
ing þessa eru orð yðar hátign-
ar um menningararf vorn og
það þjóðfélag, sem vér búum
við nú. Saga íslands hefur
mjög lengi verið tengd sögu
Danmerkur. Minjar þess eru
margar, og meðal annars hafa
evrópskir menningarstraumar
og nýjar hugmyndir oftast bor
izt til Islands frá Danmörku.
Þau bönd, sem tengja oss sam-
an, eru enn mörg og sterk.
Þjóðir vorar eru nú tengdar
sjálfsögðum vináttuböndum.
Vér komum saman sem jafn-
ingjar og í merki vináttu og
samvinnu. Það sem í Dan-
mörku gerist hefur sérstakan
hljómgrunn á Islandl og marg-
sinnis verðum vér vitni að því,
að það sem oss varðar mætir
áhuga og skilningi i Danmörku.
Þekking yðar hátignar á landi
voru og sá áhugi, sem þér haf-
ið sýnt íslenzkum málefnum
hefur verið gott fordæmi.
Ég vil láta í ljós djúpa virð-
ingu mína fyrir dönsku þjóð-
inni, háþróuðu þjóðfélagi henn
ar og gamalgróinni menningu
hennar, sem um leið er svo
opin fyrir nýjungum og ber í
sér hæfileikann til yngingar og
vaxtar, hvort sem er á sviði
þjóðfélagsmála, visinda eða
lista. Ég óska Danmörku og
dönsku þjóðinni bjartrar fram-
tíðar í friði og farsæld.
Ég skála fyrir yðar hátign-
um, dönsku konungsfjölskyld-
unni og allri dönsku þjóðinni.