Morgunblaðið - 19.09.1970, Blaðsíða 17
MORGUN’BLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. SEPT. 1970
17
Bergur Eysteinn
Pétursson — Minning
F. 8. des. 1926. D. 13. scpt 1970.
Hver er tilgangur lífsins.
Hvaðan komum við og hvert för-
um við. Hvaðan er lífshlaupi
hvers og eins stjórnað. Hvernig
má það verða að mætur maður á
bezta aldri sem á mikil verkefni
óunnin er skyndilega burtu
kallaður. Meðan aðrir saddir líf-
daga og gamlir að árum fá ekki
hvíldina sem þeir þó þrá. Þess-
ar og þvílíkar spurningar komu
ósjálfrátt í hugann þegar svip-
legt fráfall Bergs Eysteins Pét-
urssonar flugvirkja spurðist.
Okkur er ljóst, sem að þessum
fátæklegu linum stöndum, að
ekkert hefði verið fjær Eysteini
en svo var hann kallaður í okk-
ar hópi, en grein fyllt oflofi að
honum látnum. Samt er það svo
að fyrir þeim sem ekki þekktu
hann eða störfuðu við hlið hans,
oft við erfiðar aðstæður, getur
sannleikurinn um þennan mann
virzt oflof í eyrum ókunnugra.
Ekki þannig að hann hefði ekki
mannlega galla eins og hver
annar. Heldur hitt að hans sér-
stöku eðliskostir — dugnaður,
trygglyndi og ósérhliíni og
þessi sérstaki vilji til að gera
öðrum greiða og koma til hjálp
ar var slíkur að aldrei mun úr
minni líða. Eysteinn var fastur
fyrir í skoðunum. Væri um skoð-
un eða sannfæringu að ræða
varð henni vart haggað. En
hann var einnig manna fyrstur
til að viðurkenna ef á daginn
kom að fenginni reynslu að hans
skoðun hefði ekki verið að öllu
leyti rétt. Glaðlyndi við dagleg
störf, reglusemi og dugnaður
ásamt því að hann var mjög fær
I starfi gerði hverjum manni geð
þekkt að starfa með honum
hvort sem um var að ræða dag-
leg venjubundin störf eða þau
sem allrar árvekni og kunnáttu
kröfðust.
Bergur Eysteinn Pétursson
var fæddur 8. desember árið
1926 að Hjaltastað í Hjaltastaða-
þinghá. Foreldrar hans voru
Pétur Sigurðsson bóndi þar og
Guðlaug Sigmundsdóttir frá
Gunnhildargerði i Hróastungu.
Þeim Guðlaugu og Pétri varð 8
barna auðið. Eysteinn er annar
sinna systkina sem hverfur yfir
móðuna miklu. Eysteinn réðst
fyrst til starfa hjá Flugfélagi
Islands í Reykjavík árið 1945 og
þá sem hlaðmaður. Hann hóf sið-
an flugvirkjanám og fór til
Bandaríkjanna þar sem hann
lauk námi við Spartan flugskól-
ann í Tulsa eins og fleiri starfs-
félagar hans á því tímabili.
Hann kom siðan til íslands og
tók upp störf hjá Flugfélaginu
að nýju, bæði sem flugvélstjóri
á flugvélum félagsins og sem
flugvirki á verkstæði þess. 1 árs
byrjun 1956 hóf hann störf við
flugdeild Landhelgisgæzlu ís-
lands en kom í ársbyrjun 1958
aftur til starfa hjá Flugfélagi
Islands. Hann réðst síðan fyrir
nokkrum árum sem flugvélstjóri
til Loftleiða þar sem hann starf-
aði til dauðadags.
Eysteinn var að eðlisfarl
félagslyndur maður og það kom
því ekki á óvart að félagar hans
í Flugvirkjafélagi Islands fólu
honum ýmis trúnaðarstörf. Þar
eins og í starfi sinu var hann
ávallt reiðubúinn til starfa fyrir
félag sitt og stétt til heilla fyrir
alla aðila. Eysteinn kvæntist fyr
ir 17 árum síðan Margréti Þor-
valdsdóttur ættaðri frá Hnífsdal.
Þau eignuðust 5 börn. Guðlaug
Vagn 16 ára, Pétur 15 ára,
Hjálmar 13 ára, Björgu 9 ára
og Guðrúnu Lilju 3 ára. Ekki
fer á milli mála að þarna var
um sérstaklega samrýnda fjöl-
skyldu að ræða þar sem góð-
semd og eindrægni ríkti i hví-
vetna. Hjónin sérstaklega sam-
rýnd, og miklir vinir og félagar
barna sinna. Og það var einmitt
undir slíkum kringumstæðum
sem kallið mikla kom. Húsmóð-
irin sem er hjúkrunarkona var
farin til starfa sinna en Ey-
steinn fór ásamt börnunum og
einum vini þeirra í stutta veiði-
ferð. Þetta átti að verða stutt
ferð sem tæki aðeins dagsstund.
Fyrir Eystein varð þetta upp-
haf þeirrar ferðar sem við öll
munum ganga fyrr eða síðar. Og
um leið og við í dag kveðjum
þennan ágætismann munum við
minnast hans með miklum sökn-
uði. Minnast mannkosta hans
allra, vinfestis, trygglyndis og
ósérhlífni sem orsakaði það að í
okkar hópi verður hans alltaf
minnzt sem manns heiðrikj-
unnar.
Megi góður Guð leggja konu
hans, börnum og öðrum aðstand-
endum líkn með raun.
Nokkrir vinir og sainstarfsmenn
lijá Flugfélagi Islands.
Við skammsýnar mannverur
eigum oft erfitt með að átta okk
ur á rökum tilverunnar, eða
sætta okkur við þá atburði, sem
okkur eru ógeðþekkir. Og þótt
við séum þess ekki megnug að
koma i veg fyrir þá atburði, sem
hafa gerzt, finnst okkur samt
erfitt að viðurkenna þá sem aug
Ijósa staðreynd. Kannski er
þetta vegna þess að vonir okk-
ar, óskir og þrár hafa mótazt i
ósamræmi við hina raunveru-
legu tilveru okkar.
Það er kannski vegna þessa
sem við að öllum jafnaði erum
ekki undir það búin, að óham-
ingjan og sorgin sæki okkur
heim. En þó er það svo, að hinir
óraunsönnu draumar okkar,
vonir og þrár eftir betra og feg-
urra lífi, gefa tilveru okkar m.a.
það gildi að lífinu sé lifað.
Þegar „maðurinn með ljáinn"
heggur skarð i hóp ástvina okk-
ar, kemur það okkur oft að óvör
um og er i ósamræmi við okkar
eigin vilja. Svo miklu ósamræmi
að við eigum bágt með að trúa
eigin augum, og sætta okkur við
orðinn hlut.
Þess vegna setur mann hljóð-
an og finnst næstum óviðeigandi
að hafa orð um slika atburði,
þvi í fylgsnum hugans verða tii
þær tilfinningar, sem engin orð
megna að lýsa.
Þannig held ég að fréttin um
hið sviplega fráfall Eysteins
Péturssonar hafi orkað á okkur
öll sem þekktum hann.
Allt sem honum var ósjálfrátt,
vit, karlmennska og óvenjuleg
glæsimennska var honum vel gef
ið. En við sem þekktum hann
vissum líka að hann var ríku-
lega búinn þeim kostum, sem
náttúran ein úthlutar ekki. Við
vissum að hann bjó yfir fleiri
og stærri áunnum eiginleikum
og hæfileikum en flestir aðrir
menn.
Honum hafði tekizt að temja
svo vel stóra skapgerð, að hann
var hjálpfúsari, ljúfari í um
gengni, lítillátari, sanngjarnari
og hjartahlýrri en aðrir menn.
Að móta svo hræsnislaust geð
sitt og framkomu er aðeins á
þeirra færi sem gnæfa yfir fjöid
ann í mannkostalegu tilliti.
Það þarf líka mikla persónu-
lega hæfileika til að heyja harða
lífsbaráttu með góðum árangri,
en vera þó jafnan ávallt
hinn heiðarlegi drengskapar
maður, sem öllum vill gott gera,
og neytir aldrei yfirburða sinna
á kostnað annarra i, á stundum
tvísýnum leik. En slíkur var Ey
steinn.
Við lifum í dag í heimi þar
sem fyrsta „boðorðið" er að
„hver sé sjálfum sér næstur“ í
eiginlegri og óeiginlegri merk-
ingu. Ég þekki fáa menn sem
rækilegar og oftar hafa brotið
þetta ómannúðlega „boð-
orð“ með lífi sínu og umgengni
við meðbræðurna. Hjartanleg
gleði hans yfir að geta rétt þeim
hjálparhönd, sem hann vissi að
þurftu á því að halda, var
fölskvalaus og hrein og sá
aldrei til launa. Hún var sprott-
in af þeirri frjóu lífsnautn að
láta gott af sér leiða, og sjá aðra
gleðjast. Nærgætni hans við
aldraða móður, eiginkonu og
börnin var einstæð og sannar-
lega eftirbreytniverð. Alúðleg
framkoma hans við alla sem
hann umgekkst vakti virðingu og
traust.
Um leið og við minnumst
þessa látna vinar, leitar hugur-
inn til litlu barnanna hans 5, sem
nú liggja öll stórslösuð á Borg-
arsjúkrahúsinu. Við hugsum til
aldraðrar móður hans, sem með
einstæðum hetjuskap hefur stað-
ið af sér marga og sára harma
og mótlæti. Við hugsum til kon-
unnar hans ljúfu og góðu, sem
ávallt var hinn ástriki förunaut-
ur og félagi, en verður nú að
axla ofurmannlega byrði. Og
hugurinn leitar i samúð til systk
inanna 6, sem sjá á bak sinum
góða bróður.
Þegar ástvinir og aðrir sem
þekktu Eystéin heitinn minnast
hans, er eðlilegt að sorgin og
söknuðurinn fylli hugi þeirra.
En ofar allri sorg og harmi er
bjarmi hamingjunnar og gleðinn
ar yfir þvi að hafa notið sam-
vista við góðan dreng.
Þess vegna eru þessar fátæk-
legu línur ekki kveðjuorð til
hins látna vinar. Minningin um
hann gerir hann að kærum föru-
nauti á leiðarenda.
Á meðan haustið svæfði sérhvert
blóm,
og sumargestir þöglir hurfu á
braut.
Þú ljúfi vinur lokað hefur brá,
og leitað hvíldar fjærri dagsins
þraut.
Og þú, sem hefur átt þér ósk og
þrá,
unir vært í firð hins mikla
glaums.
Sofðu vinur sælt í djúpri ró,
sofðu og njóttu hins fagra, ljúfa
draums.
Magnús J. Jóhannsson.
1 dag fer fram frá Háteigs-
kirkju í Reykjavik, útför eins
allra bezta vinar míns og vinnu-
félaga, um langt árabil.
Mér fannst eins og yfir mig
hvolfdist myrkur sorgar og
söknuðar, er einn af vinum okk
ar Eysteins, og nábúi okkar i
Kópavoginum, kom til mín að
áliðnum degi, síðastliðinn sunnu
dag, og sagði mér að Eysteinn
væri dáinn. Það var slys, bíl-
slys, sagði hann. Mig setti hljóð-
an við þessa harmafregn um
þennan góða mann. Þessi dug-
mikli, ötuli, og einn hinn bezti
og öruggasti starfsmaður í hópi
okkar flugvirkja, var horfinn.
Fyrir aðeins örfáum kiukku-
stundum þennan haustfagra
sunnudag hafði hann ekið niður
stíginn, þar sem við stóðum tveir
félagar hans úti í veðurblíðunni
og ræddumst við. Hann veifaði
og kallaði til okkar kveðjuorð-
um og við kölluðum á móti.
„Góða ferð Eysteinn minn.“
Hann ók brosandi framhjá með
allan káta barnahópinn sinn —
og einn dreng að auki. Gleðin
ljómaði og æskan söng. Pabbi
þeirra var einnig kátur og
ánægður, því nú var hann að
framkvæma eitt af uppáhalds-
verkefnum sínum — gleðja og
vera með börnunum sínum.
Hann var að byrja í sumarleyfi
sínu, ætíaði aðallega að nota tím
ann til að ditta að húsi sínu og
vera með konu sinni og börnum,
skreppa kannski með þau í
stuttar ökuferðir eða veiðitúra.
Nú var hann sem sé að leggja
upp í fyrsta silungatúrinn með
allan barnahópinn, en konan
hans, sem er lærð hjúkrunar-
kona gat ekki komið með þeim í
þetta sinn, þvi hún þurfti að
vinna á sjúkrahúsinu. En hún
mundi verða komin heim og taka
á móti ferðafólkinu þegar það
kæmi um kvöldið.
En örlögin höfðu þá —- þenn-
an bjarta septemberdag — höggv
ið í líf hennar stórt og mikið
skarð, sem þó hefði hæglega get-
að orðið stærra og ægilegra. —
Það kom sem sé enginn af ást-
vinum hennar heim þetta kvöld.
Þéss í stað stendur hún, með
styrk hins almáttuga Guðs — og
hjúkrar og annast öll börn-
in sín, fimm að tölu, sem liggja
slösuð á sjúkrahúsinu.
Við hjónin heimsóttum þau á
sjúkrahúsið einn daginn í vik-
unni, —- og hve undursamlegt
þrek og kraf t, móðirin, sem
misst hafði sinn góða og elsku-
lega eiginmann svo sviplega, —
sýndi sjúkum börnum sinum, —
já, þann kraft og stillingu henn-
ar fengum við vart skilið.
Bergur Eysteinn Pétursson er
fæddur á Hjaltastað í Hjalta-
staðaþinghá, Norður-Múlasýslu,
þann 8.*des. 1926.
Kynni okkar Eysteins hófust
er við vorum báðir við nám í
Bandaríkjunum í flugvirkjun ár
ið 1947. Ég man ætíð hve mér
fannst gott að kynnast honum
og eiga hann fyrir vin, svona
traustan, tryggan og sterkan, á
þeim árum, sem þá voru ekki
neinn dans á rósum hjá okkur
strákunum, sem vorum með þeim
fyrstu, sem fóru til Bandaríkj-
anna til að hefja flugvirkjanám.
— En það er önnur saga. — Það,
sem máli skipti fyrir mig og
fleiri, var það að eiga góðan
hauk i horni, og það fundum við
fljótlega, að þar sem Eysteinn
var, þar var gott að vera —
öryggi og styrkur.
Að námi loknu komum við
hingað heim og vorum vinnufé-
lagar um langt árabil. Og enn
styrktist vinátta okkar og fjöl
skyldna, er við festum kaup á
ibúðum í sama húsinu að Hrísa-
teigi 10, og bjuggum þar I 4 ár,
og knýttust fjölskyldur okkar
þar þeim föstu vinaböndum sem
aldrei síðan brostið hafa. Frá
Hrísateigi fiutti Eysteinn með
fólki sinu að Hraunbraut 40 S
Kópavogi. Ekki veit ég hvern-
ig þræðir okkar hafa tvinn-
azt saman — en svo mikið ér
víst, að eftir nokkur ár flutt-
um við í næsta hágrenni við
þau í Kópavogi, og öll árin hef-
ur vináttan og tryggðin haldist,
Það er einlæg ósk okkar hjón-
anna, að þrátt fyrir hið mikla
skarð, sem nú hefur verið hogg-
ið í þessa elskulegu fjölskyldu,
megi vináttuböndin ennþá efl-
ast og treystast — um ókomin
ár.
Það er skoðun mín og álit að
Eysteinn hafi verið í hópi okk-
ar beztu, duglegustu og sam-
vizkusömustu flugvirkja, enda
vel metinn og dáður af öllum fé-
lögum sínum. Hann var mjög fé-
lagslyndur maður i eðli sínu, og
vænti ávallt mikils og góðs ár-
angurs af starfsemi Fiugvirkja-
félags Islands, enda vann hann
að hag og gengi félaga sinna, af
festu og einurð, sanngjarn en
ákveðinn í skoðunum. Okkur fé-
lögum hans duldist þvi ekki
hvern mann hann hafði að
geyma, og fólum honum mörg og
flókin mál okkar, til lausnar.
Eysteinn átti að visu mörg og
mikilvæg málefni lífsins óleyst,
er kallið kom, enda maður í
blóma lífsins og á bezta aldri.
En hið skyndilega fráfall hans
hlýtur að vekja okkur til um-
hugsunar á hinni stóru gátu lífs
ins: Hver er tilgangurinn?
Hvers vegna sortnar hinn
mildi himinblámi svona óvænt og
skilur eftir sig myrkur og sorg
í hjörtum ættingja og vina? —
Ó, Herra. Kveiktu aftur á ljós-
inu þínu bjarta og lýstu aftur
upp hjörtu ekkjunnar og barn-
anna hans Eysteins. Ó, Herra.
Hver er við stýrið, og hvert er
ferðinni heitið? Stendur þú á
ströndinni fyrir handan og faðm
ar okkur að þér, þegar við kom-
um yfir?
Gunnar Loftsson.
Sunnudaginn 13. þ.m. var gott
veður. Þann dag laust eftir há-
degi fór sambýlismaður minn,
Eysteinn Pétursson í veiðiför að
Meðalfellsvatni með fimm börn
sín og einn heimilisvin 15 ára
dreng. Förin var aðallega far
in til að veita börnunum glað-
an útivistardag. Enda ætlaði
vinafólk í tveim bílum að vera
með í förinni.
För þessi varð ekki farin til
hins ákveðna staðar því fingur
kaldra atvika varð vaidur að
stóru bílslysi — slysi sem mann
skaði hlauzt af —- þvi Eysteinn
lét þar líf sitt samstundis að
áliti læknis, en börnin hans
fimm og heimilisvinurinn voru
öll meira eða minna slösuð og
voru flutt á sjúkrahús. Heimilis
vinurinn fékk þó að fara heim
þó slasaður væri, að aflokinni
aðgerð. Börnin eru enn á sjúkra-
húsi, en þau eru Guðlaugur 16
ára, Pétur, 15 ára, Hjálmar, 13
ára, Björg, 9 ára og Guðrún
Lilja 3 ára.
Þannig eru viðhorfin í dag þeg-
ar jarðarför hins umhyggjusama
heimilisföður fer fram.
Eysteinn var kvæntur sóma- og
dugnaðarkonu, Margréti Þor-
valdsdóttur. Margrét er hjúkr-
unarkona að menntun. Börn
þeirra eru fimm, sem fyrr segir.
Harmur og hugans kvíði hef-
ur verið sár og sporin þung þeg
ar Margrét gekk í sjúkrahúsið
til að sjá elskaðan eiginmann
andaðan og börnin slösuð, en
öllu þessu hefur hún tekið með
yfirburða rósemi, því henni er
gefin aðdáunarverður sálar-
styrkur, svo hún hefur borið
þenna þunga harm af hetjudáð
í Guðs trú. Sár harmur er einn-
ig kveðinn að aldurhniginni
móður Eysteins Guðlaugu Sig-
mundsdóttur, sem hefur þó bor-
ið sonarmissinn ósegjanlega vel.
Hefur hún þó góðs sonar að
sakna, því Eysteinn var ástsam-
lega hugull um hag sinnar góðu
og tignu móður sem búið hefur
i ekkjudómi í 15 ár.
Eysteinn var sérstaklega
hjálplegur við alla og vildi
hverjum manni gott. Hann var
duglegur og vandaði störf sín
og miðaði þau við velferð ann-
arra. Mér er því hulin ráðning
þeirra rúna að láta hann henda
þetta átakanlega slys, enda eru
orsakir slyssins ófundnar.
Það er þungskilin staðreynd,
að forsjónin skuli láta hinn góða
tilgang fara á einu augnabliki
öðru vísi en til var stofnað. Ég
var viðstaddur þegar Eysteinn
var að búa sig af stað, um allt
var hugsað og hver átti sinn
hlut og stað.
Velferð og öryggi var efst í
huga hans. Eysteinn og Guð-
laugur, sem sat fram í, höfðu
báðir öryggisbelti: þannig var
hann fyrirmynd í öllu til örygg
is.
Eysteinn var glaðlyndur og
vel gefinn. Hann var fríður, ít-
urvaxinn og karlmannlegur á
velli. Ungur stundaði hann
glímu í Glímufélaginu Ármanni,
en varð að hætta þjálfun vegna
náms á leið að ævistarfi sínu.
Sambýli mitt við Eystein var
með ágætum og umgengni hans
til fyrirmyndar. Persónuleg al-
úð og lipurð í daglegu viðmóti
er ógleymanleg og einnig hjálp-
semi hans. Og er hjarta mitt
þakksamlegt til hans.
Vinna hans við húsgarð okk-
ar verður aldrei ofþökkuð, því
segja má, að það sé allt hans
verk, sem ber þar fagra prýði.
Þess mun þvi lengi minnzt, að:
Vinnuglaða höndin hans hætt er
nú að starfa. Verkin þessa
mæta manns minninganna flétt-
ar krans, gefur fagran auð til
sinna arfa. Ég gieymi aldrel
þeirri stund þegar ég horfði á
eftir Eysteini aka brott með
Framhald á bls. 1S
J