Morgunblaðið - 24.09.1970, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. SEPT. 1970
15
áreiðanlega stórefla Sjálfstœðis-
flokkinn vegna þess að þá verð-
ur hann metinn af sínum eigin
verkum og þeirri stefnu sem þeg-
ar hefur hlotið traust verulegs
hluta þjóðarinnar.
Tveggjaflokka kerfið mun
einnig auðvelda störf Alþingis
og gera þau einfaldari í sniðum,
en á því virðist full þörf þeg-
ar litið er til reynslu undanfar-
inna ára. Tveggjaflokka kerfi
er það sem þjóðin barf.
Jón H. Jónsson
forstjóri,
41 árs,
Keflavík.
Maki: Soffía Karlsdóttir.
Afstaða mín til þjóðmálanna
markast af nauðsyn á alhliða efl
ingu útgerðar ásamt vinnslu
sjávarafurða, auknum iðnaði og
hagnýtingu á EFTA aðstöðu, svo
og norræna iðnþróunarsjóðnum,
stóriðju, verzlun, ferða- og flug-
málum og landbúnaði. Stuðlað sé
að vinnufriði og atvinnuöryggi,
og almenningi gert kleift að ger-
ast þátttakendur í atvinnu-
rekstri í formi almenningshluta-
félaga. Lögð verði sérstök
áherzla á að halda verðbólgunni
í skefjum með samstilltu alhliða
átaki, til að tryggja raunhæfar
kjarabætur til launþega, og til
þess að grundvöllur útgerðar
sem undirstöðuatvinnuvegar
raskist ekki.
Afstaða min til Alþingis er sú,
að alþingismenn skoði sig ekki
sem predikara i predikunarstól,
sem tali til áheyrenda, heldur öf-
ugt, sem sé, að alþingismenn eigi
að skoða sig sem áheyrend-
ur, sem hlusti eftir óskum og
ábendingum kjósenda. Þá tel ég
höfuðnauðsyn að stærstu at-
vinnuvegir þjóðarinnar eigi sér
forsvarsmenn á þingi, svo að Al-
þingi verði sem sönnust og rétt-
ust spegilmynd af þjóðarsál-
inni.
Matthías Á.
Mathiesen
hæstaréttarlögmaður, 39 ára.
Hafnarfirði.
Maki: Sigrún Þ. Mathiesen.
Grundvöllur lýðræðislegra
stjórmarhátta í sjálfstæðu landi
er, að fólkið sjálft fer með vald-
ið og velur fulltrúa til þjóðþinga,
sem það felur vald sitt ákveðið
timabi'l.
Til þess að tryggja sjálfstæði
okkar íslendinga um ókomna tið,
ber oklkur að efla sífellt störf
Alþingis inn á við sem út á við
og tryggja að störf þess séu virt
í hvívetna um leið og við ger-
um kröfur til þess að þau verði
þjóðfélagsþegnum og þjóðinni í
heild til aukinoar hagsældar.
Þj óðmálabaráttan snýst ein-
mi'tt um það, hvort svo sé eða
ekki. Þar sýnist að sjáifaögðu
sitt hverjum og allir telja sig
berjast fyrir réttum málatað.
Á velferðar- og tækniþjóðfé-
lagi nútímans, gerast þjóðmálin
stöðugt margbrotnari. Maðurinn
og þar með stjómmálin, sem eru
þýðingarmikill og óhjákvæmi-
legur þáttur mannleg.s samfélags,
nemia sífelit ný svið og láta stöð-
ugt ný viðfangsefni til sín taka.
í mínum huga er höfuðmark-
mið stjórnmálabaráttunnar, að
tryggja sjálfstæði þjóðarinnar,
frelsi og velferð einstaklinganna.
— Sá er líka kjarni Sjálfstæðis-
stefnunnar. —
Sjálfstæði og fullveldi íslands
hefur aðeins staðið í nokkra ára-
tugi. En.gu að síður hættir ýms-
um til að taka það sem sjálf-
sagðan hlut, þá hamingju, sem
er því samfara að lifa í lýðfrj álsu
landi, og líta á sjálfstæði þjóð-
arinnar, sem óumbreytanlegt
ástand, sem ekkert utanaðkom-
andi vald komi nokkru sinni til
að ógna né ásælast.
Við skulum vona að svo verði.
Engu að síður megum við aldrei
gleyma þeirri staðreynd, að sjálf
stæðisbarátta okkar litlu þjóðar
er ævarandi, og ekki er minni
vandi að gæta fengins frelsis en
öðlast það.
Að mínu mati tryggjum við
ekki sjálfstæði okkar með því að
einangra okkur né halda okku.r
utan alþjóðlegs samstarfs. Þvert
á móti hlýtur þjóð ofckar, sem
byggir tilveru sína á rétti en ekki
valdi, að leggja áherzluna á
þátttöku í samstarfi við aðrar
þjóðir. Viðhorf okkar til ann-
arra þjóðá hlýtur að mótast af
virðingu okkar fyrir sjálfstæði
þeirra, á sama hátt og við ætl-
umst til að þær virði sjálfstæði
okkar og fullveldi.
Höfuðátök stjórnmálabarátt-
unar snúast oftast um afstöðuna
til einstaklinigsins, hvort frelsi
einstaklinganna til orðs og at-
hafna eigi að vera sem víðtæk-
ast, eða hvort opinber fonsjá rík-
is og bæjarfélaga eigi að móta
allt líf og starf þegnanna. Það er
mín skoðun að frelsið sé ein af
frumþörfum sérhvers manns.
Frjálsir einstaklingar eru líka
sterkasta afl þjóðfélagsins. Ef
afl þeirra fær að njóta sín frjálst
og óháð til uppbyggingar at-
vinnulífsinis, til sköpunar menn-
ingarverðmæta, til vísinda og
uppfinninga, ég vil segja á sem
flesbum sviðum manniegra
starfa, þá mun þjóðinmi vel farn-
ast. En um leið og framtak ein-
staklinganna er það afl, sem
bezt tryggir afkomu þjóðarinn-
ar, þá þarf að haldast í hendur
hugsjón mannúðar og samhjálp-
ar, svo þeir sem erfiðani eiga
lífsbaráttu, hvort svo sem það er
sökum veikinda, aldurs, eða af
öðrum óviðráðanlegum ástæðum,
fái styrk af afli heildarinnar.
Oddur
Andrésson
bóndi,
57 ára,
Neðra-Hálsi, Kjós.
Maki: Elín .Tónsdóttir.
Þetta er yfirgripsmikil spurnN
ing, sem ekki verður svarað til
hlitar í stuttu máli. Þvi mun ég
aðeins taka einstök mál til nokk
urrar íhugunar.
Sjálfstæði og frelsi þjóðar og
einstaklinga eru höfuðþjóðmál,
sem byggjast á f jölmörgum atrið-
um og ber og menningarmál svo
og fjölmargar greinar atvinnu-
mála.
Alþýðumenning og menntun
hefur löngum verið meiri á landi
voru en skólaganga hefifr gefið
tilefni til. Byggist það á því að
áður fyrr voru heimilin fjöl-
mennari, og mörg íslenzk svéita-
heimili voru hin ágætustu
menntasetur. Nú hefur viðhorfið
breytzt í það horf, að skólarnir
hafa tekið að sér að stórum
hluta uppeldi og menntun æsk-
unnar. Menntun og kunnátta á
öllum sviðum eru undirstaða af
komumöguleika einstaklingsins
og þjóðarinnar í efnahagslegu
tilliti. Menntunar-, efnahags- og
atvinnumál eru samtvinnuð á
ýmsa vegu. Þarf því mjög að
herða róðurinn í menntamálum.
„Mennt er máttur“ og „vísind-
in efla alla dáð,“ segja gömul
íslenzk máltæki, sem greina sí-
gild sannindi. Það er því eitt af
stóru þjóðmálunum að efla
menntunaraðstöðu allra þeirra,
sem vilja og geta numið þarfleg
fræði.
Það þarf kunnáttu til að
sækja fiskinn á miðin og þekk-
ingu til að nýta aflann til sem
mestra verðmæta. Iðja og iðnað-
ur byggjast á menntun og verk-
legri kunnáttu í harðri sam-
keppni við aldalanga iðnþróun
erlendra samkeppnisaðila.
Bóndinn, sem í þúsund ár gat
notfært sér og byggt á reynslu
feðranna getur það ekki lengur
nema að mjög takmörkuðu leyti.
Hann verður þess í stað að
heyja sér nýja þekkingu og
reynslu á fjölmörgum sviðum.
Það sem áður sýndist einfalt og
auðskilið er orðið flókið og tor-
ráðið. Til sönnunar þvi vil ég
tilgreina, að landbúnaðarvör-
ur hafa frá öndverðu verið und-
irstaða fæðuöflunar þjóðarinnar
og lífgjafi hennar. Nú koma
fram kenningar um að neyzla
þeirra, sérstaklega dýrafitunnar,
sé mönnum óholl. Þeim kenning-
um hampa sumir læknar mjög.
Aðrir eru þar á öndverðum
meiði og vitna til reynslunnar og
þeirra sönnuðu vísinda, að smjör
fitan sé ein auðuppteknasta nær
ing, sem til er, fyrir fíngerðustu
og viðkvæmustu frumueiningar
líkamans. Spekingar landnáms-
aldar, sem geymdu sögur og ljóð
í munni sér, átu ekki „makarín"
í stað smjörs.
Eitt er það þjóðmál, sem telja
verður til erfiðustu vandamála
þjóðfélagsins i dag, en það er
gerð kjarasamninga milli laun-
þega og atvinnurekenda. Þar
hlýtur Alþingi að leita úrráða til
að finna tölfræðilegan grund-
völl fyrir skiptingu þjóðartekn-
anna á milli uppbyggingar at-
vinnulífsins og neyzlu þegnanna.
Öll þjóðmál verður Alþingi að
móta meira og minna með lög-
gjöf. Varðar því miklu að það
sé skipað mönnum í náin'ni snert
ingu við þjóðlífið á sem alira
breiðustum grunni.
Það er ekki hægt að setja
fram, sem svar við spurningu
blaðsins, mótaða afstöðu til
hinna ýmsu þjóðmála nema rök-
styðja hana nokkuð. Ég mun því
ekki fara nánar út í það. Að end
ingu vil ég hins vegar taka fram,
að starfshættir Alþingis þurfa
að mínum dómi að taka veruleg-
um breytingum og það mun öll-
um núverandi Alþingismönnum
einnig vera ljóst, og munu þeir
hyggja á breytingar til úrbóta.
Vetrarstarf Leikfélags Akureyrar:
Draugasónata Strind-
bergs og Skemmtiferð
Arrabals sýnd
AÐALFUNDUR Leikfélags Ak-
ureyrar — síðari hluti — vair
haldinn síðastliðinn fimmtudag.
Sigmunduir Öm Amgrímsson
(hefur verið ráðinn frairrtkvæmda-
stjóri félagsins áfraim og einmiig
starfar Amar Jónsson leikari
með félaginu, eins og sl. ár. Er
félaginu miikMl fengur að þess-
um stairfslkröftum, en fleiri
þyrftu þó að bætast í hópinn.
Á fundinum skýrði fram-
kvæmdastjórinn frá vetrarstarf-
imiu eins og það nú liggur fyrir.
Fyrinhuga'ð er að starfsejnim
verði með svipuðu sniði og sl.
sta.rfsár. Fyrsta verkefiiið verða
'tveir einþáttunigar .Draugasón-
aitan“ eftir Strindiberg í þýðingu
Etears Braga og ,,Sfcemm.tiferð
á Vígvöniinin“ eftir Arralbail, þýð-
andi er Jökull Jakobsson.
;„Draugasiómatain“ er eitt af síð-
ustu vertoum Strindbergs, sem
: unörig hafa haft beim og óbein
áhrif á sikrif ýmissa framúr-
stefniuhöfunida, en Arrabal telst
einmiitt til þeirra. „Skenmmtiferð
á vígvölliinn“ er gaimanleikur
m.eð alvarlegum undiirtóni og
hverjum mammi auðskilinn. —
Firumsýninig mun verða í byrjum
dktóber. Leilkstjóri er Sigmundur
Örn. Annað verkefnið er gaman-
leilkur Aristófainesar um kven-
Skörunginin Lysisfrötu og kon-
umar í Grifcklandi, sem neita að
yl’ja ból bænda sinma nema þeir
(hætti öllum bardögum og stríðs-
rekstri. Æfingar hófust í ágúst
og þá æft í vilkutíima, en verður
svo fraim haldið um næstu mán-
aðamót. Lystströtu þýddi Kristj-
án Árnason en Atli Heiimir
Sveirisson valdi tónlistinia. Messí-
ana Tómiasdóttir gerir leik-
tjöld og búninga. Leilkstjóri er
Brynja Benedifctsdóttiir, sem
einnig stjómar þriðja verfeefn-
inu, em það er bamalleikritið
„Lína lanigisdkfeur” sem ætlumin
er að komist á svið fyrir jól.
Brynja setti bæði þessi leifcrit
á svið í fyrravetur; Lysiströtu
fyrir Herrainiótt og hlaiut sú sýn-
ing mjög góða dóma, en „Línu
langsdkk" í Kópavogi þar sem
það var sýnt við geysivinsældir
í allan'fyrravetur.
LEIKSKÓLI
Enm hefur ekki að fullu verið
genigið frá verkefnum eftiir ára-
mótin en gert er ráð fyrir tveim
til þrem verkefnum til viðbótar
og liklegt má telja að fruimflutt
verði eitt íslenzkt leikrit. Leik-
listarskóli verðuir starfræktur
eiinis og sl. vetur og verður fram-
haldsdeild fyrir þá sem sóttu
Skólann þá og óska að halda
áfram. Fer iinnritun fram bráð-
lega og verður nánair auglýst. Á
sl. ári tók félagið upp þá ný-
breytni að gefa leiklhúsgestum
fcost á áskriftarsfcírteinum, sem
giltu fyrir allar sýningar vetrar-
ins og voru seld með 25% af-
slætti. Notfaerðú margir sér þessi
hlunmindi. Slík áskriftarskírteini
verða seld með sama hætti í vet-
ur.
Upplýst var á fundinum að ný
ljósatafla yrði sett upp í Leik-
húsinu í haust.
Mikið var rætt um fyririhugað-
ar breytingar á Leifchúsinu og
þarrn seinaganig og simnuleysi er
virtiist ríkja atf (háltfu bæjar-
stjórnar um þessi mál. Var eftir-
farandi tillaga samþykkt og
slkorað á leikhúsnefnd að fylgja
henni fast eftir.
„Aðalfumdur Leikfélags Akur-
eyrar hainmar þann seinagang er
ríkir um fyrinhugaðar endurbæt-
ur á Leiikihúsi bæjarms. Telur
fundurinn að á næsta ári verði
að gera hér stórátak og minnir
sénstaklega á breytingar á norð-
urhluta hússins, sem óverjandi
er að lengur dragist að frarn-
kvæima. Ennfremur er atenennu
viðhaldi hússins tmjög ábótavant,
t. d. er málning hússims að utan
aðlkailllandi og áklæði á sætum í
áhorfendasal þarf endurbóta við
og fleira mætti nefna. Skorar
fundurinin á leikhúsniefnd að
fylgja þessuim máluim fast eftir.“
(Fréttat ilkymmmg
frá stjóm L.A.).
LEIÐRETTING
í SVARI Haraldar Ásgeirsson
ar í frambjóðendakynningu
Morgunblaðsins í gær raskað-
ist algjörlega meining eins
kaflans. Er hann því birtur
hér eins og hann átti að vera:
„Réttur borgarans til þátt-
töku í stjórnmálum er meira
en réttur. Æskilegt væri, aS
einstaklingurinn liti á hann
sem skyldu, og beri tiaust
traust annarra má vænta
meira af honum en þess eins
að hann greiði atkvæði."
Gjöf til dvalar-
heimilis í Höfn
HÖFN, 22. sept. — Hjónim Gísli
Sigjóneson múrari og Guðrúin
Guðmiundsdióttir frú, Álftamýri
54, Reykjavík, hafa gefið tál
m'inninigar um fbreldíra og tenigda
foreldra sána, hjóniin Ingibjörgu
Gísladóttur oig Sigjón Pétunssom
frá Pomustekkum í Nesjialhreppi,
A.-Skaft., 100.000,00, eittíhundrað
þúsumd krómiur, til stofnunar og
starfrækislu dvaJarhieimiliis fyrir
aldrað fólk á Höfn í Homafirði.
íbúar í Neejahafnarhreppum
sCoulu eiiga forgainig að búa í her-
bergi, siem féð mundi renma til.
Hreppsnafnid Hafnarhrepps skal
ávaxta féð á tryigglan háitt þang-
að til það verður motað.
Gunnar.
ÞRR ER EITTHVRF
FVRIR RLLR