Morgunblaðið - 07.02.1971, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 07.02.1971, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. BEBRÚAR 1971 23 Ögmundur Jónsson yfirverkstjóri landi og gerðu garð sinn fræg- an, Síðar fluttust þau að Prest- hólum I sömu sveit. Jón kvænt- ist Kristínu Friðriksdóttur frá Syðri-Bakka x Kelduhverfi, Júliana giftist Vilhjálmi Bene- diktssyni. Þau systkinin eignuð- ust Sandfellshaga eftir fósturfor eldra sína, en Klifshaga fengu: Einar, kvæntur Marenu MagnúS dóttur, og Sigurðína, gift Jóni Grimssyni. Bjuggu systkinin á eignarjörðum sínum meðan heilsa og aðstæður leyfðu, Jón lengst, eins og síðar verður frá greint. 20. öldin gekk i garð sem „bragur með lyftandi lag,“ ung- mennafélagshreyfingin átti sinn drjúga þátt í þjóðernisvakningu. Aldarafmæli Jóns Sigurðssonar forseta var hátíðlegt haldið um land allt, þar á meðal með sam- komu í Öxnarfirði, fór hún fram á Klifshagaengjum, en þar voru að mörgu leyti ákjósanleg skil- yrði til hátíðahalds undir beru lofti. Hér fara á eftir nokkrar linur úr bréfi eins hátíðargests- ins, er hann sendi blaðinu Norð- urlandi til birtingar: „Tvö tjöld voru reist og tré- pallur gerður með grindum í kring. Pallurinn var 12x12 áln- ir á stærð og voru grindurnar kringum hann prýddar skógi. (Laufgaðar birkihríslur voru látnar hylja grindurnar að mestu). Yfir inngangshliði var allstór mynd af forseta. Veður var hið bezta allan daginn — logn og sólskin — enda mun þessi hátíð hafa verið fjölmenn- ari en nokkur samkoma, sem áð- ur hefur verið haldin á þessu svæði. Formaður U.M.F. Öxfirð- inga, Svava Þórleifsdóttir setti samkomuna ...“ Samkoma þessi átti sér tals- verð eftirköst, því að fullyrt hef- ur verið að nokkur hjúskapar- heit hafi verið unnin á þessum dýrlega stað í töfrabjarma ynd- islegrar júnínætur. Hversu mik il brögð voru að þessu skal ósagt látð, en eitt dæmi nefnt. Samkomuna sótti ung stúlka, sem hafði tekið ákvörðun um Ameríkuferð, hún var útlærð í fatasaumi og vænti sér betri af- komu vestra en hér. Hún kom á hátíðina í tvennum tilgangi, að sjálfsögðu til að skemmta sér, en einnig til að geta á einum stað kvatt sem flesta sýslunga sína, en þarna venti hún sínu kvæði í kross á þann veg, að Fróni varð til farsældar, hún hætti við Ameríkuferðina en lof aðist drenglyndum myndarpilti. Þessir hamingjusömu hátíðar- gestir voru Jón Sigurðsson og Kristín Friðriksdóttir. Þau gift- ust ári síðar og hófu búskap í Sandfellshaga, þar sem þau bjuggu blómabúi um hálfrar ald ar skeið. Böm þeirra eru: Árni, land- námsstjóri, kvæntur Ingibjörgu Rist, Hrefna gift Alfreð Búa- syni, verkstjóra, Sigurður, bankastarfsmaður, kvæntur Ingibjörgu Jónsdóttur, Friðrik, deildarstjóri, kvæntur Önnu Ól- afsdóttur, Ragnheiður Þyri, spítalaráðskona, Stefán Ólafur, kennari, kvæntur Elínu Vil- mundardóttur, Guðmunda Her- borg, búsett í Danmörku. Mikið lán fylgdi þessu heim- ili, heilsufar var svo gott þar, að nærri einstakt mátti teljast á þeim tíma, börnin mannvæn- leg og elskuleg og öll sett til mennta. Þá var það mikið happ að Guðmunda Jónsdóttir, móðir Kristínar, var í heimilinu, fram- úrskarandi myndar- og mann- kostakona er var dótturbörnum sínum sem önnur móðir. Hún lézt I Sandfellshaga 1960 þá kom in yfir tírætt. Síðustu árin naut hún frábærrar aðhlynningar Rögnu. (Ragnheiðar Þyri). Fyrir ágæta samvinnu Jóns og tengdamóður hans með bú og börn gat Kristín nokkuð sinnt saumaskap utan heimilis, hún kunni þeirri vinnu vel, enda snilldar handbragð á öllu, sem hún gerði. Auk þess var minni góðu vinkonu þannig farið, að hún þarfnaðist tilbreytingar, og hún var í hávegum höfð, hvort sem hún kom til að sauma spari- fatnað eða sem gestur. Ást Jóns á konu sinni var slík, sem lifði hann í tilhugalífi. Bæði voru hjónin og Guðmunda einstaklega barngóð, þess naut ég í rikum mæli, en ég átti marg- ar ferðirnar milli Klifshaga og Sandfellshaga, hin sama hlýja mætti börnunum á hinu búinu, sjö börnum Júlíönu og Vilhjálms. Tvö þeirra systkina eru látin, Þóra Sigurveig fyrir löngu síð- an, Björn fyrir tæpum þremur árum. Kristínu var Björn hjart- fólginn og tók sér veikindi hans nærri. Þegar ég vissi lát Björns varð mér fyrst fyrir að fara til fundar við Kristínu. Maður hennar sat þá hjá henni, hélt um hendur hennar og bætti allt böl með blíðu sinni. Kristín var fædd 11. ágúst 1881, hún lézt 2. apríl 1970, í sjúkradeild Grundar. 1 hinztu legu hennar fann ég glöggt, hve móðurleg umhyggja átti miklu meiri ítök í henni, en hugsunin um vaxandi sjúkleika hennar sjálfrar. En.yfir þá miimninigu ber hátt minningarnar að norðan um Kristínu glaða í bragði með stór an barnahóp í kringum sig. Þau voru samrýnd systkinin á báð- um búum í Sandfellshaga og frjáls ferða sinna á hvoru heim- ilinu, sem var. Ég átti alltaf gott i vændum, þegar ég kom upp á brún Efra- leitis og horfði móti Sandfells- haga. Þar var staðarlega hýst, margar burstir fram að girtri hlaðstétt, en kálgarður í varpa, jafn breiður og lengd hlaðstétt- arinnar. Lygn, blátær berg- vatnsá rann sunnanvert við tún ið og sveigðist í mjúkum boga fyrir suðvesturhorn túngarðsins, þar breiddi hún úr sér, hring- aði sig utan um grávíðishólma með stórum ilmreyrsbrúskum. Túninu stóru og grasgefnu hall aði ofan að ánni. Minningarnar sækja á um „fólkið mitt“ í Sandfellshaga, „ömmu“ Þóru og Garðsfólk (sið ar í Presthólum). Og marga mæta Öxfirðinga, sem hafa fall ið svo ótt í valinn hin síðari misseri, eftir mikið og gott ævi- starf. Blessuð sé minning þeirra. Eftir að ég fór frá Klifshaga, ásamt fósturforeldrum minum, Einari og Marenu, voru reist þar og í Sandfellshaga tvö íbúð- arhús á hvorum bæ, en mér er hann í minni, íslenzki burstabær inn, sem hefur lagt borg okkar til svo margan kjarnakvist. ....þarna lærði þjóðin fyrst að skrifa, og þaðan fær hún aflið til að lifa. í bænum undir bröttum fjallatindum, er bergt af hinum djúpu, tæru lindum, og þaðan stafar styrkur sá og hreysti, sem stefnir hæst — og borgarturninn reisti." (D.St.) Fæddur 18. apríl 1918 Dáinn 3o. janúar 1971 FYRIR nálega þremur árum skrifaði ég undirritaður afmæl isgrein um 50 ára vin minn Ög- mund Jónsson, yfirverkstjóra hjá Vita- og hafnamálastofn- uninni í Fossvogi. Ekki hvarfl- aði það að mér þá og ég hygg engum, er Ögmund þekktu, að nú að svo skömmum tíma liðnum stæðum við, fjölskylda hans, vindr og - kunningjahópur inn stóri, yfir moldum hans, að honum látnum. — Líkamleg hreýsti hans, lífsgleði og lífs- kraftur, var slíkur að með fá- dæmum má teljast og e.t.v. voru það ekki sízt einkenni hans, til að hrífa að sér vini og kunn- ingja, enda var sá hópur hans stór og harun kvartaði aldrei fyr ir sjálfan sig. Ögmundur fellur því frá í blóma lífs aíns. Úr fátækt íslenkrar alþýðu í byrjun þessarar aldar brýzt hann áfram, eftir þeim eina far vegi, sem kostur var á fyrir unga menn úr alþýðustétt, ryð ur sér braut í störfum til sjós og lands, en tiltöliulega rosk- inn, raeðst hann svo í 4 ára iðn nám og verður bifvélaviirki. Ögmundur var fæddur að Hvoli í Ölfusi 18. apríl 1918 við lok fyrri heimsstyrjaldarinn ar og frostaveturinn mikla, son ur hjónamna Jóns Björnssonar bónda þar og Guðrúnar Gott- skálksdóttur konu hans og var yngstur systkima sinna. Svo sem fyrr er minnzt, var um og upp úr aldamótunum síðustu, ekki margra kosta völ fyrir fátæka alþýðudrengi eða stúlkur um framtíðarstörf. — Sjávar- eða sveitastörf voru einu kostirnir og það að komast í iðnnám þótti nánast afrek eða stórkostlegt happ, sem aðeins fá um hlotnaðist úr hópi alþýðu- fólks, — um lamgskólanám vog uðu sér fáir að hugsa sökum fjárskorts þótt hæfileika hefðu. Á þessu hafa, sem betur fer, orðið meiri breytingar til batn- aðar, en velflestir samtíðarmenn gera sér ljóst, og fáa hefi ég heyrt fara um þessa gæfusömu breytingu í íslenzku þjóðfélagi, sem átt hefur sér stað, einlæg- ari og betri orðum, en Ögmund Jómsson, því af hjartans ein- lægni samfagnaði hann öllu ungu fólki, sem kost átti á meiri og betri menntun. Þessir mannkostir Ögmundar nægja fullkomlega til að sýna hvern mann hann hafði að geyma. Engin minnimáttartil- finming fyrir þeim, sem betri kosta áttu völ — heldur inni- legur samfögnuður þeim til handa. Það munu nú nálega þrjátíu ár síðan fundum okkar Ögmund ar bar fyrst saman, sem iðn- nema í Iðnskólanum hér í Reykjavík og síðan héldust tengsi okkar órofin alla tíð. — Persónulega á ég þessum vinar tengslum mikið upp að unna, — ég átti í gegnum þau kynni, vin sem sagði mér ekkert á bak, heldur hispurslaust allt við mig sjálfan, hvort sem mér á stund- imni, fannst það ljúft eða leitt, en ég vona að verði mér í minni svo lengi að ég má muna. Hreinskiptni ögmundar við allt og alla, var hans aðalsmerki. Þess vegna varð honum ávallt vel til vina. Við Ögmuindur áttum margar stundir saman í starfi okkar að félagsmálum, ein,s og fyrr er sagt í samtökum iðnnema og síð an í verkalýðshreyfingunni og Alþýðuflokknum. Öll þessi ár og hin góðu kynmi þakka ég nú að leiðarlokum, af innsta hjart- ans grunni. — Þau hafa verið mér ómetanlegur lærdómur og styrkur. Fyrir nálega 31 ári eða hinn 30. nóvember 1940 kvæntist Ög muindur eftirlifandi eiginkonu sinni Jóhömnu Guðjónsdóttur, sem með ráð og dáð stóð við hlið hans í öllum hans áhuga- málum og lífsbaráttu þeirra allri og persónulega veit ég að þennan dag taldi Ögmundur sinm mesta happadag í lífinu, enda var hjónaband þeirra ein- lægt og farsælt. Frá þessum minningahugleið ingum um vin minn Ögmund, kemst ég ekki, án þess að minn ast á sumarbústaðinn, sem hann með eigin höndum byggði sér og símum við Þingvallavatn. Þar varði hann hverri frístund Síð ustu árin í nánast barnslegri gleði yfir að geta verið í raun verulegum faðmi náttúrunnar. Nánast beið eftir sólarupprás og sólsetri, milli þess, sem hann eyddi síðustu líkamskröftum sín um til að búa sér og sínum hvíld arstað elliáranna. Hann lauk þessu verki, sem mörgum öðr- um, með prýði, — en svo sem um marga aðra, — entist ekki aldur til að njóta sjálfur síns erfiðis, nema um mjög skamm- an tíma. Ögmundur vann að loknu iðn námi sem yfirverkstjóri hjá Ford-umboðinu Kr. Kristjáns- son hér í Reykjavík um 6 ára skeið, en síðan í sama starfi hjá Vita- og hafnamálastjórninni í Fossvogi, um nálega 14 ára skeið og naut í þessum störfum sín- um, hylli allra, jafnt undir- sem yfirmanna. Það yrði of löng upptalning Mundi minn, ef ég færi nú og hér að telja þá alla upp, sem við fráfall þitt eiga um sárt að binda. Þess vegna segi ég nú fyrst og fremst, fyrir hönd ást vina þinna, Hönnu eiginkonu þinnar, augasteinsins þíns, Guð rúnar dóttur ykkar og stjúp- barnanna þinna þriggja, Krist- ins, Sigríðar og Jörgens, fjöl- skyldu minnar og allra þinna vina og kunningja, — þakka þér fyrir samfylgdina kæri vin ur, — Guð almáttugur styðji þig og þína í framhaldslífinu, báðum megin landamæranna miklu. Við sjáumst öll síðar. Útför Ögmundar fer fram frá Fossvogskirkju kl. 1,30 e.h. mánudaginn 8. þ.m. Eggert G. Þorsteinsson. ÖGMUNDUR Jónsson réðst til Vita- og hafnamálastjórnarinn- ar, sem yfirverkstjóri Áhalda- húss í Fossvogi, árið 1959 eftir að hafa horfið frá störfum við stofnunina um nokkur ár og þá starfað sem verkstæðisformaður á stóru verkstæði hér í bæ. Kynnd mín af honum hófust fyrat eftir _ að hann hvarf til starfa í Áhaldahúsinu, sem reyndur iðnaðarmaður með mik inn félagslegan þroska. Það árabil, sem Ögmundur starfaði fyrir hafnargerðir á ís- landi, var mikill anna- og fram gangstími og átti hann virkani þátt í mótun Áhaldahússins í þeirri mynd, sem það er í dag. Sérstæðir persónulegir eiginleik ar hans, hentuðu einkar vel í tilbreytingaríku og erilsömu starfi. Þótt blíða og nærgætni væru mjög ríkir eiginleikar í skap höfn Ögmundar, átti hann til hörku og festu, sem ávallt var Virt af samstarfsmönnum, enda vissu þeir allir að harðastur var hann við sjálfan sig. Hann átti einnig til þann sveigjanleika, sem fékk jafnað margan ágrein ing, sem upp hlýtur að koma í umfangsmiklu starfi, með mik- il samskipti við marga aðila. Ögmundur vann stofinuninni með sérstakri trúmennsku og var leiðandi afl í félagslífi starf3 manna Áhaldahússins og stuðl aði á allan hátt að samheldni og samstarfsvilja þeirra allra. Hann var góður fagmaður, mynd ugur verkstjóri og leiðtogi. — Hans skarð verður erfitt að fylla. Fátækleg kveðjuorð segja ekki mikið, en þau eiga að lýsa virðiingu og þakklæti allra fé- laganna og samstaxfsmanna I Fossvogi og á Seljavegi, fyrir að hafa fer.gið að starfa með Ög- mundi, Fyrir hönd Hafnamála- stofnunar ríkisins færi ég þakk ir hennar fyrir að hafa fengið að njóta beztu starfsára hans. Ykku', ekkju, skyldmennum og vinum fiyt ég dýpstu samúð arkveðjur. Aðaisteinn Júlíusson. Elskulegi frændi. Þegar ég var 13 ára kom ég fyrst til starfa og náms hjá þér hjá Vita- og hafnamála- stjórninni og hefi starfað þar síðan undir stjórn þinni og leið sögn. Af öllum góðum dreng- skaparmönnum, sem ég hefi kynnzt á lífsleiðinni hefir mér reynzt þú beztur og tillitssam- astur. Mér finnst einkum, þegar ég byrjaði námið og vissi, að margt var athugavert við störf mín og framkomu, að einkunnar orð þín hlytu að vera: „Að skilja allt er að fyrirgefa allt“. Mér virðist oft að eldra fóik veigri sér við og gefi sér ekki tíma til að hlusta ó unga fólkið, áhuga mál þess, kvíða þess, þrár eða vonir. Þú taldir aldrei eftir þér að hlusta á áhugamál rníin. og reyna að leiðbeina mér, eftir því sem þér fannst ég maður til að skilja. í þér fann ég traust og endalausa þolinmæði hins góða manns og kennara sem hugsar fyrr um haminlgju og velferð annarra en sjálfa sín. Aldrei kom ég til þín með svo erfitt vandamál, að ekki væri úr því greitt, og erfið leikarnir langt að baki. Mér finnst óskiljanlegt, að þú skulir þurfa að fara héðan svona uing ur og starfhæfur. Hér biðu þín ótal óleyst verkefni. En með verkum þínum hér hefir þú reynt að láta vonir sem flestra, sem á vegi þínum urðu, rætast. Ég ætla ekki að rekja aíreka skrá þína frændi í óteljandi fé lags- _ og meniningamálastarf- semi. Ég vissi, að hún var mikil. Hvar, sem ég kom með þér var þér fagnað sem þráðum vini. Sumir hafa gæfu og gengi út á við eins og það er kallað, en gleyma þá ef til vill ástvinum sínum á' eigin heimili. Þannig fór ekki fyrir þér. Ég kom á yndislega heimilið þitt og kynnt ist konu þinni og börnum. Ég fann, að á því heimili ríkti hlýja.^ylur, vinátta og traust. Ég kann ekki að hugga, en nú veit ég betur en áður hvað er að hryggjast. Ég samhryggist þér og börnunum innilega Hanna mín, en ég veit, að þið munuð reyna að bera allar þær byrð- ar, sem lífið og dauðinn leggur á ykkur án þess að æðrast. Gottskálk Jón Bjarnason. 4. febrúar 1971. Þórunn Elfa. Vegna jarðarfarar ögmundar Jónssonar, yfirverkstjóra verða skrifstofur og verkstæði lokuð mánudaginn 8. þessa mánaðar frá klukkan 13.00. Hafnamálastofnun ríkisins, Vitastjóm Islands.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.