Morgunblaðið - 24.02.1971, Blaðsíða 8

8
MORGUNBL.AÐIÐ, MIÖVIKUDAGUR 24. FÉBRÚAR 1971
Hægt að tala heimsálfa
milli með rafreiknum
IBM kynnir nýja f jarskiptatölvu
ENNÞÁ styttast fjarlægðir milli
íslands og annarra landa. IBM-
umboðið á íslandi kynnti í gær
fyrir blaðamönnum nýjan mögu
leika til þess að komast í beint
samband við hina gríðarstóru
og fjölhæfu tölvu í Kaupmanna
höfn, sem nærri samstundis skil
ar útreikningum hinna flókn-
ustu daema. Ottó Michelsen
og tæknifræðingar hans kynntu
danska verkfræðinginn Bent
Rosenkranz, sem starfað hefur
h.jtí IBM í 8 ár, og sýndi hann
síðan tölvuna í notkun. Þegar
skrifað er á reiknivélina eða
öllu heldur ritvélina, því að
tölvan skilar ekki síður frá sér
orðum en tölum, er eins og hann
sæti við sams konar vél úU í
Kaupmannahöfn. Þarf auðvitað
fyrst að ná símasambandi við
númer tölvunnar og siðan mata
hana á spurningum, og svarið
kemur á augabragði, liklega líð
* ur ekki sekúnda, þar til svar
ið kemur fram.
Allt þetta byggist á svoköll-
uðu APL-tungumáli, sem stend
ur fyrir „A Programming langu
age", og með tilkomu þess er
nú mögulegt fyrir skrifstofur,
sjúkrahús, rannsóknastofur,
teiknistofur o.fl. fyrirtæki að
komast í beint samband við raf
reikni á borð við IBM system
360/40, og fá á órskammri stund
eins og áður segir svör við
flóknum dæmum.
Þeir, sem þekkja undirstöðu-
atriði APL-tungumálsins þurfa
nú ekki annað -en hringja og fá
símasamband við tólvuna. Með
því að stimpla tölur inn á
stöð notandans (terminalinn),
sem er nauðalík venjulegri raf
magnsritvél, er hægt að láta raf
reikninn framkvæma hina flókn
ustu útreikninga, og svaríð skrif
ast svo sjálfkrafa á sömu ritvél.
APL-tungumálið mé nota á
mörgum mismunandi stigum, —
í einföldustu mynd má nota
tölvuna sem borðreiknivél til að
framkvæma venjulega útreikn-
inga, en jafnframt er hægt að
gera flóknustu vísinda- og tækni
útreikninga á mjög hagkvæman
hátt. Eigi hins vegar að vinna úr
miklu magni af gögnum, hentar
betur að nota venjulegt for-
skriftarkerfi.
Danmörk varð fyrst Evrópu-
ianda til að taka þetta kerfi í
notkun, eða fyrir rúmu ári, en
þá voru liðin 3 ár, frá því að
kerfið var tekið í notkun í
Bandaríkjunum.
Bent Rosenkranz sýndi blaða
mönnum ýmíslegt í sambandi
við þetta, og fengu þeir að
leggja dæmi fyrir tölvuna, sem
hún svaraði á augabragðí, og
efnin, sem um var spurt voru
hin margvíslegustu, allt frá út
reikningi á því fræga stærð-
fræði ,^Píi" og til vikudags ein-
hvers fæðingaidags blaðamanns.
Og þetta er ekki bundið við
Reykjavík eina, því að fólk ut
an af landi getur notað kerfið
iíka, með því að hringja í tölv-
una. Ekki hefur kerfi þetta ver
ið tekið upp enn á íslandi, þótt
það hafi þegar verið prófað við
góða raun, en margir aðilar
Bent Rosenkranz sýnir btaðamönnum á sjónvarpsskermum,
hvernig kcríið' vinnur.
gætu haft gagn af notkun þess,
svo sem skólar, ýmis fyrirtæki
og opinberar stofnanir við ýmsa
áætlunargerð. Kerfi þetta er
mikið notað i sambandi við
sjukrahÚ3 í Danmörku, einkan
lega við blóðrannsóknir og ým
islegt fteiri. Eins í sambandi
við skattaútreikning. Notkun
slíks kerfis hfýtur alltaf að
verða dýrari hér, vegna fjar-
lægðarinnar, en sjálfsagt mætti
fá lækkun á símtalagjaldi, t.d.
ef „talað" yrði á næturnar. —
G j aldey r isskil
laxveiðimanna
Nú um daginn sendi Seðla-
bankinn frá sér tilkynningu til
fjölmiðla um gjaldeyrisskil út-
lendinga er hafa á leigu lax-
veiðiréttindi í landinu. Ekki hef
ég tölurnar við höndina enda
skipta þær ekki máli en þegar
sú viðbót, sem við fréttina var
hnýtt, að sumir hverjir úr hópi
þessarra útlendinga hefðu greitt
leiguna í ísl. krónum þá rak mig
í rogastanz. Hvaðan höfðu út-
lendingar þessir fengið ísl.
gjaldmiðil í svo stórum stíl?
Varia hafa þeir labbað sér inn
f banka og skipt sínum útlenda
gjaldmiðli i íslenzkan til að
greiða með leigugjöld sin og
þaðan af síður hafa þeir komið
með ísl. krónur að heiman frá
Bér. Varia er um annað að ræða
en að þessir peningar séu inn
komnir fyrir veiðileyfi, sem
menn þessir hafa selt Islending-
um.
Ef útlendingar selja veiðileyfi
hér á Iandi þá eru þeir farnir
«6 stunda atvinnurekstur, reka
fyrirtæki. Samkvæmt ísl. lögum
er það aftur á mótí bannað og
varðar háum sektum að brjóta
það bann. I lögum nr. 39 1951
um rétt eriendra manna tíl að
stunda atvinnu á Islandi þarf
serstakt leyfi, atvinnurekstrar
leyfi, til að útlendir menn
megi vinna sjálfstætt eða starf-
rækja atvinnufyrirtæki og getur
fétagsmálaráðherra ernn veitt
það leyfi. Slík leyfi eru hreint
ekki auðfengin og ýmsum skil-
yrðum bundin t.d. verða menn
að vera heimilisfastir hér á landi
og ekki má veita leyfið til lengri
tima en þriggja ára í senn.
Spurningin er því þessi: getur
það komið til mála að aMir þeir
útlendingar sem hafa tekið lax-
veiðiár á leigu hér á landi á
undanförnum árum hafi fengið
atvinnurekstrarleyfi. Ég leyfi
mér mjög að efast um, að slíkt
geti komið til mála.
Það má heita augijóst að þeir
útlendingar, sem greitt hafa
leigu sina í ísl. krónum eru að
brjóta lög. Og hvað þá um hina
sem greiða í útlendum gjald-
miðli. Ætli það sé vist að þeir
séu á hreinu? Það leyfi ég mér
einnig að efast um. Þau dæmi
eru kunnug þar sem útlending-
ar hafa tekið á leigu laxveiðiár
beimlínis með það fyrir augum
að endurleigja öðrum útlejiding-
«*m og Islendingum e.t.v.
lika. Hinir útlendu veiði-
menn greiða að sjálfsögðu fyrir
sín veiðileyfi með útlendum
peningum sem síðan er að hluta
skilað til Seðlabanka Islands.
Að sjálfsögðu reyna hinir út-
lendu leigutakar, sumir hverjir
að minnsta kosti, að leyna um-
svifum sínum hér og segjast að-
eins vera að leyfa vinum sínum
að renna færi og komi engin
greiðsla fyrir. Það er þó senni-
legra að fyrir komi full greiðsla
og ekki nóg með það heldur eru
þess dæmi að veiðimennirnir fái
ekki að halda veiði sinni, eins og
tíðkast víðast erlendis, en út-
lendir menn selja síðan lax í
stórum stíl til útflutnings héðan
af landinu.
Ekki nóg með þetta því önn-
ur staðreynd Wasir við í málinu.
Lögin frá 1951 sem vitnað var
til að framan gera ekki ráð fyr-
ir þeim möguleika að útlending-
ar noti Islendinga sem leppa fyr-
ir sig og láti þá að nafninu til
reka fyrirtækin. Það mun á allra
vitorði að í fjölda tilfeíla koma
tilboð í laxveiði frá ísl. mönnum,
sem hafa útlendinga á bak við
sig og eru að ásælast hlunnindi,
sem standa þeim lokuð alls stað-
ar annars staðar í heiminum. Það
er sannarlega ekki efnilegt að
slíkt skuli vera látið viðgangast
og ekkert er nærtækara en að
hugsa sér að utlendingar geti á
þennan hátt smeygt sér rnn á
á fleiri svið íslenzks atvinnu-
lífs.
Hin geysilega uppsprenging
verðs á veiðileyfum síðustu ár
má með vissu að miklu leyti
kenna hinni miklu útlendu eft-
irspurn. Ekki er að neita því að
laxveiðin er m.jög mikil
ferðamannasegull og rmun er
fram líða stundir verða kóróna
þeirra landgæða, sem gera Is-
land einstakt meðal heimsins
landa, þegar aðrir eru að kafna
í reyk og skít og allt villt líf
er að deyja út. Ekki munu þó
lax-veiðimenn verða nema lít-
ill hluti ötlendra ferðamanna en
það eru ferðamenn, sem gætu gef-
ið af sér góðar fulgur í gjald-
eyri og er það blálegt, að út-
lendir atvinnuveiiBmenn fara
með þann gjaldeyri úr landi a'ft-
ur.
önnur vandamál gera vart við
sig í sambandi víð laxveiðimál-
in, en þau snúa eingöngu að
okkur Islendingum sjálfum. Á ég
þar við þá óhæfu að einstakir
aðilar, einstakliagar eða íyv-
irtæki geti eignazt heilar lax-
veiðiár en fjöldi þeirra er i
einkaeigu. Er þar aðallega um
að ræða arf frá þeim tíma þegar
menn gátu keypt þessi hlunnindi
út úr jörðunum ein sér, og kom
ust þá ættir eða fyrirtæki yfir
góðar ár sem síðan hafa verið
lokaðar öðrum en eigendum
þeirra. Skoðun mín er sú að slík-
ir hlutir geti og eigi ekki að vera
í einkaeign og ætti hiklaust að
láta ríki eða sveitarfélög yfirtaka
veiðirétt í ám og vötnum sem svo
er háttað um. Má t.d. benda á
fordæmi um það frá Bandaríkj-
unium.
Víkjum svo aftur að útlend-
ingunum. Hvernig má vera að
slikt andvaraleysi hefur við-
gengizt. A.m.k. ein stofnun, emb-
ætti veiðimálastjóra, á að hafa
eftirlit með öllum slikum málum.
Væri ekki rétt að stinga við fót-
um og hætta að leyfa útlending-
um að brjóta lög átölulaust, ekki
einasta þau lög, sem hér hafa
verið nefnd, heldur miklu fleiri
lög s.s. skattafög og bókhaldslög.
Skúli G. Johnsen.
Laus úr haldi
Tupamarosmainia
Ríó de Janeiró, 22. febrúar.
— AP, NTB. —
RRASIUSKI læðtsoiaCurÍMB
Aloi.sk> Dias Gomide, sem skæru-
liðar Tupamaros hreyfingarinn-
ar í Uruguay létu lausan úr haldi
í gærkvöldi, kem í dag til Ríó
de íaaeiró. Tupamaros-hreyfing-
in hafði Gemide í hakti í 7 máon-
uði og hefur enn ekki sleppt
brezka sendiherranum, Geoffrey
Jackson, og bandarískum búfræð
ingi, C'laude 1«. Ily.
Gomide ræðismaður kom til
Páó í þotu, sem brasilíski fluig-
herinn lét í té. Blaðamönnum
var ekki íeyít a'5 tala við hann.
Kotia Gomides mun hafa kom-
ið því til lieiðar að horiíum var
ssleppt úr haldi með samkormu-
iagi, sem hún gerði við Tupa-
maxos-mienin. óstaðfestar fréttir í
Montevideo herina að Tupamaros
hafi fengið 250.000 dollara í
lausnargjald fyrir ratðismaran-
inin. Laeknisskoðiin hefur leitt í
Ljó», að Gomide er við tiltöliu-
lega góða heilsu eftir fangaviait-
ina.
Jorge Pacheco Areco Uruguay-
forseti hefur neitað að semja við
Tupamaros og fyrirskipað um-
fangsmiklar leitairaðigerðir. —
Nokkur ákvæði stjórnarslkrárLnn-
ar voru feild úr gildi í 40 daga
eftir að Jackson sendiherra var
rærtt í síðasta márnuði, en F)y hef
ur verið í haldi síðan í agúst í
fyrra. Áður en Gomide var lát-
inin laus sagði Tupamaros-hreyf-
ingin í bréfi, að honiuim yrði
sleppt þar sem lokið væri við-
ræðum uim mál hans og þar sem
stjórnin hefði ákveðið að setja
aftur í gildi maininréttinda-
ákvæði stjórnarskrárinnar.
Þrátefli
í Finnlandi
Helsingfors, 22. febrúar, NTB.
VERKFALL málmiðnaðarmanna
í Finnlandi hefur í dag staflið í
þrjár vikur, og enn er óvíst hve-
nær raunverulegar sátlatilraunir
hefjast. Ahti Karjalainen hefur
skýrt frá því á þingi, að stjórnin
hafi ekki í hyggju að hlutast til
um lausn deilumuwr i bráá. Um
70.000 starfsmenn málmiðnaAar
hw era í rerkfalH, eg kemur
verkfallíð þyngst niður á skipa-
sjmiðastöðvum, námum og véla-
verkstæSuoa.
Til söiti
Við Bergstaðast.
5 herb. 160 fm 2. baeð í góðu
standi.
5 herb. 2. haeð, endaíbúð, við
Álfheima í góðu standi með
sérþvottahúsi á baeðinm. —
Tvennar svatir.
4ra herb. risíbúð við Sogaveg.
3ja herb. t. haeð við Sörfaskjóí
með stórum bítskúr, sértwti.
Nýleg kjörverzl'un ásamt kjötiðn
aðairplássi á góðum stað í
Austurborginot.
Höfum kaupendur að 3j-j tH 4r>
herb. haeð, heHzt í Vesturbae
með útborgun 1000^1200 b
Höfum kaupendur að 5 herb.
haeð, helzt í Háateitishverri
eða í Hlíðunum. Útb. T20O—
1400 þús.
[inar Sigurtsson, hdL
Ingólfsstrsetl 4.
Simi 16767.
Kvóldsími 35993.
Magnús' Magnússon prófessor og
Jakob Björnsson verkfræðingur
hafa báðir verið í Kaupmanna
höfn til að kyrina sér þetta míál.
Voru forráðamenn IBM á einu
máli um, að margvísleg not
mætti hafa af kerfi þessu, sér
staklega vegna þess, að íslenzk
ir rafreiknar eru ekki ennþá
nógu fullkomnir.
íbuðir fil solu
3ja herb. rishaeð, um 110 fm og
5 herb. íbúð, báðar á sama
stað í Laugarásnum. Útsýrws-
staður.
ÍHAMRÁBORa
Fasteigna- og verðbréfasala
Laugavegi 3.
Simi 25-444.
Heimasími sölumanns 30534.
og 42309
2ja h-;rb. góð kjallaraíbúð í fjöl-
býtoshúsi í Vesturbænum.
3ja herb. kjalllaraíbúð í HWðun-
um, sérinngangur, sérhitt.
3ja herb. íbúð á haeð í HKðun-
um,
5 herb, sérhaeð í Kleppsholti.
5 herb. góð íbúð við Laugarnes-
veg.
5 herb. haeð í Læk/unum.
5 herb. íbúðar- eða skrifstofu-
hæð i M'iðbænum. Sanngjarnt
verð.
5 herb. sérhæð í Htíðunum í
skiptum fyrir góða 3ja herb.
htt
Einbýtishús í Kópavogi, hæð og
porrbyggt ris. Á haeð eru 2
stofur, svefnherb., etdhús og
bað, í risi 4 svefnherb. og
srryrtiherb.
I smíðum
4ra herb. sérhaeð í Kópavogi, að
mestu titbúin undir tréverk
Sanngjarnt verð. Hagstaeðir
greiðsJusk i fmátar.
Höfum fjárstcrka
kaupendur
að íbúðum, sérhaeðum og ein-
býfehúsum af öíium staerð-
um.
Málilutníngs &
[ffasteignastofa^
ilgnarGiíslafssonJáj
Austurstræti 14
! Símar 22S70 — 2T750.,
, Utan skrifstofutíma: J
— ««a