Alþýðublaðið - 03.07.1930, Blaðsíða 2

2’
ALPYÐUBLAÐIÐ
Þingræði afnnmið I
Finnlandi.
fiðtal
¥iöIrú MargretheBrock-NMsen
Kaupmannahöfn, 2. júlí, FB.
Finska aukaþingið var sett í gær.
Stjórnin lagði til, í fyrsta lagi,
að láta ekki koma til fram-
kvæmda fyrst um sinn nokkur
þýðingarmikil stjórnarskrár-
ákvæði um réttindi borgaranna
og heimila ríkisforsetanum að
gefa út bráðabirgðatilskipun, þeg-
ar ríkið sé í hættu statt, í öðru
Jagi, að breyta kosningalögunum
svo að byitingaundirróðursmenn
verði sviftir kjörgengi til' þings,
í þriðja lagi, að heimila stjórn-
inni að banna blaðaútkomu.
Lundúnum (UP.) 3. júlí. FB.
Kveðja
til islenzkca jalnaðar-
manna!
í nafni jafnaðarmannaflokksins
í lýðveldinu Tékkó-Slovakia, sem
liggur í Norðurálfunni miðri, og
sem meðlimur í framkvæmda-
nefnd alþjóðasambands jafnaðar-
manna flyt ,ég okkar kæru fé-
lögum á íslandi innilega kveöju.
Ég kem frá landi, þar sem
jafnaðarstefnan, eftir 60 ára bar-
áttu, er orðin sterk og áhrifarík.
Við síðustu kosningar til þingsins
fengu jafnaðarmenn í Tékkó-Slo-
vakiu yfir 2^2 milljön atkvæða.
Við höfum tekið þátt í myndun
samsteypu-stjórnar, og 6 af ráð-
herrunum eru jafnaðarmenn.
Okkur vex fylgi, og við næstu
kosningar verðum við stærsti og
styrkasti stjórnmálaflokkurinn í
unga lýðveldinu okkar. Hinn
mikli heimspekíngur og stjórn-
málamaður, sem nú er orðinn unj
áttrætt, Mazaryk, berst enn í
brjósti fylkingar. Með baráttu
okkar höfum við þegar komið á
lýðstjórnarfyrirkomulagi í land-
inu, bætt stórum kjör verkalýðs-
ins og undirbúið á mörgum svið-
um framkværtid jafnaðarstefn-
unnar.
Mér hefir verið það hin mesta
gleði að fá að sjá ísland og að
taka þátt í hinni stórkostlegu al-
þingishátíð ykkar ásamt 3 öðr-
um sendimönnum frá Tékko-Slo-,
vakíu: Malypetr og forsetum
beggja þingdeilda okkar.
Ég fyllist takmarkalausri að-
cláun, þegar ég hugsa til hinnar
einstöku þrautsegju og atorku ís-
lenzkrar alþýðu, og þegar ég kem
heim til ættlands míns mun ég
halda fyrirlestra um ísland og
segja þjóð minni frá íslenzkri
alþýðu, lífi hennar og starfi. Þess-
ir þrír dagar á fslandi verða mér
ógleymanlegir. Ég bið Alþýðu-
blaðið að færa íslenzku þjóðinni
innilegustu þakkir fyrir þá nhklu
mnáttu og ástúð, sem við höfum
hvarvetna orðið fyrir.
Ég hefi kynst íslenzkum mönn-
um, sem vekja virðingu og að-
I Frá Helsingfors er símað: Stjórn-
in hefir beðist lausnar. Búist er
við, að öflug borgaraleg sam-
steypustjórn muni taka við af
Kallio-stjórninni, sem hefir verið
við völd síðan í ágúst 1929. Bú-
ist er við, að Svinhufvud efri-
deildarþingmaður eða Passikivi,
fyrrv. forsætisráðherra, geri til-
raun til stjórnarmyndunar.
Khöfn, FB., s. d. Frá Helsing-
fors er símað: Þingið hefir felt
vantraustsyfirlýsingu til stjórnar-
innar. Stjórnin baðst samt lausn-
ar í gærkveldi.
dáun. ísland má vera stolt af
sonum sínum og dætrum.
Hugfangnir höldum við heim-
leiðis og sendum hugheilar árn-
aðaróskir til íslenzku þjóðarinnar.
Við erum þess fullvissir, að hún
sækir enn fram til meiri og meiri
þroska, tekur og heldur sæti í
bræðralagi þjóðanna, hefir áhrif
á það með sinni fornu menn-
ingu og lýðræðisanda.
Beztu óskir til þjóðarinnar,
allra hinna vinnandi stétta á ís-
landi.
Reykjavík, 28. maí 1930.
D. Fr. Soakup,
formaður jafnaðarmannaflokksins
1 Tjekko-Slovakíu.
Efloert Stefánsson
hinn góðkunni söngvari, er nú
hingað aftur kominn og ætlar
að halda hljómleika annað kvöld.
Verður þetta eina tækifærið um
langt skeið til að fá að heyra
þennan söngvara.
Uppreisn æsknnnar
heitir rit, sem ungir* jafnaðar-
menn hafa gefið út, og verður
það selt á götunum og í AlþýðU-
'húsinu í dag og næstu daga. Rit-
ið er fjörlega ritað og prýði-
legt að öllu útliti. Ættu sem
flestir ungir menn og stúlkur að
kaupa það og lesa. Það fæst
framvegis í bókaverzlunum.
Ég hitti frú Brock-Nielsen eftir
að hún kom frá Þingvöllum og
spurði hana um álit hennar á al-
þingishátíðinni.
„Ég kom hingað í byrjun þessa
mánaðar og hefi haldið nokkrar
sýningar og verð ég strax að
segja, að mér var ánægja að
Reykvíkingar höfðu ekki gleymt
mér. Ég fór til Þingvalla fyrir
hátíðina og var svo heppin, að
komast í tjald á. Leirunum. Skal
ég strax taka það fram, að mér
•þótti hátíðin takast vel, einkum
þegar tekið er tillit til alls þess
mannfjölda, sem flytja varð fram
og aftur svo langan veg og þótt
einhverjar misfellur hafi oröið,
þá voru þær smávægilegar. Há-
tíðasvæðið er svo stórfenglegt og
hrífandi, að um víða veröld mun
varla finnast slíkur samkomu-
staður. Get ég skilið að íslend-
ingum muni Þingvellir kær stað-
ur, þar sem alþing var háð um
margar aldir.“
„Hvernig falla yður íslending-
;ar í geð?“
„Mér virðist íslenzka þjóðin,
geta vel unað hag sínum. Þér
eruð djarfir og ákveðnir, íslend-
ingar, og eftir því sem mér virð-
ist á hröðu framfaraskeiði. Ég
kyntist íslentíingum dálítið er ég
var hér 1928 og sýndi ballet. Var
mér þá alls staðar tekið með
hinni mestu vináttu."
„Hvernig finst yður að danza
á sviðum þeim, sem hér eru?“
„Ja — auðvitað er erfitt að
sýna ballett hér til fullnustu fyr
en þjóðleikhúsið er komið, en
eftir ástæðum falla mér þau vel.
Mér finst þjóðleikhúsið vera
menningaratriði íslenzku þjóðinni
og verðið þið að velja því góð-
an og öllu fremur fagran stað.
Ég gekk suður að Tjörn skömmu
eftir að ég kom og dáðist að
fjallahringnum. Fanst mér engin
þjóð í heimi vera betur sett Is-
lendingum hvaö snertir fagran
stað fyrir miðstöð leiklistarinn-
ar. Suður við Tjörn er tilvalinn
staður, nálægt skemtistað, sem
ég tel víst að muni koma þar
áður en langt um líður. Þar blas-
ir við fjallhringurinn heiðblár og
fagur og svo'Tjörnin sjálf fram
undan. Vona ég að' þar muni í
framtíðinni verða mistöð lista og
menningar Reykvíkinga."
I kvöld kl. 10 danzar frúin í
Iðnó ásamt Ástu Norðmann, auk
þess aðstoða Gellin & Borgström.
J. N. .
Norðmland og Snðurland,
Frá Akureyri er símað að
grasspretta sé þar yfirleitt góð,
og að túnasló/ttur sé í byrjun
þar. Hér var byrjað að slá fyrir
hálfum mánuði.
v ’Sp'j
Sfeipulagsiepsi
anðvaldspjððféiagsins.
Akureyri, FB., 2. júlí.
Beitulaust í rúma viku. Bátar
hafa orðið að liggja í landi þrátt
fyrir góðviðri.
901
er tala kaupendanna, sem vantar
til þess að Alþýðublaðið geti.
stækkað. Komið með fleiri.
Ó. F.
Um da$gÍBi«t og vegfasn&«
St. 1930. Fundur föstudagskvöld
4. júlí kl. 81/2 stundvíslega. Æt.
Næturlæknir
er í nótt Sveinn Gunnarsson„
Óðinsgötu 1, sími 2263.
Úr Húnaþingi
er FB. skrífað': Otvarpstækjum
fjölgar hér, einkum í kaupstöð-
um. — í sjógangi 27. maí braut
bátabryggjuna á Blönduósi. Ó-
nýttist af henni 6—8 metra
stykki. — Um mánaðamótin
mai og júní , var byrjað að
leggja Vatnsness-símann.
Húnversúur bóndi,
Björn Eysteinsson á Mosfelli,
brá búi í vor. Hann er á 82.
ári, byrjaði búskap árið 1874.
Hann misti tvívegis nær aleigu
sína, fyrst í frostunum miklu 1882
— þá var hann í Víðidalstungu —
og aftur nokkru síðar, 1884—85..
Vorið 1886 flutti hann upp í ó-
bygðir ásamt konu sinni og
tveimur börnum, öðru á 1. ári,
hinu á 11. ári. Var hann þá alveg
efnalaus. Bygði hann sér bæ á
svo nefndum Réttarhóli, sem er
þrjá kílómetra inn af fremstu
bæjum. Þar bjó hann í fimm
ár og réttust við efni hans. FlUtti
hann þá aftur í bygð. Varð hann
velefnaður bóndi er fram liðu
stundir. Svo hefir maður nokkur
sagt, er kunnugur var þar nyrðra,,
að grasgott var í nýbýli Bjarn-
ar og veiðiföng góð þar í grend-
inni, og hafi hann stundað þau:
vel. Eigi muni hann hafa þurft.
að borga jarðarafgjald í óbygð-
inni 0g hafi það verið honum
góður búléttir. Björn var talinn
einkennilegur um suma hluti..
Maður sá, er áður greínír, kvað
það verið hafa hátt hans eftir að
honum bættust efni áð birgja.
heimilið svovel að matvælum, aö
ekki væVi hætta á matar- eða
fóður-skorti á bæ hans, þó að
harðæri kæmu nokkur í senn og
hafís tepti aðdrætti. Taldi hann,
að Björn myndi lítt eða ekki
hafa þurft mat að kaupa til bús-
ins nokkur fyrstu stríðsárin með-.