Morgunblaðið - 07.05.1971, Síða 2

4
2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. MAl 1971
Mæðrablómið
— selt á sunnudaginn
HINN árlegi fjársöfnunardagur
Mæðrastyrksnefndar Reykjavík-
ur er á sunniidaginn. niæðradag-
inn. Mæðrablómið er að þessu
sinni gul rós, en sala mæðra
blóma hefur verið árlegur við-
burður frá árinu 1934. Allur
ágóði af sölu blómanna rennur
til þess að kosta sumardvöl fyr
ir mæður og börn úr Reykjavík
í Hlaðgerðarkoti í Mosfelissveit.
Jónína Guðmundsdóttir er for-
maður nefndarinnar.
Fjórir
sækja
um skólastjóra-
stöðu Vélskólans
UMSÓKNARFRESTUR um skóla
stjórastöðu við Vélskólann rann
nýlega út. Fjórir sóttu um emb-
ættið, þeir Jóhannes G. Jóhann-
esson, tæknifræðingur, Andrés
Guðjónsson, tæknifræðingur,
Ólafur G. Oddson, tækniíræðing-
ur og Steinar Steinsson, tækni-
fræðingur.
Fimim hópar geta dvaliat í
Hlaðgerðarkoti yfir sumarið og
hefur venjan verið sú að skipta
konunum niður í tvo aldurs-
flokka, eldri konur og yngri
konur með börn. Tveir hópar
eldri kvenna eru teknir á
hverju sumri oig dveLst hvor um
sig í viku. Innritun í fyrri hvíld
arvikuna er þegar hafin en sú
hvíldarvika hefst um miðjan
júní. AIls get um 25—30 eldri
konur dvalizt að Hlaðgerðarkoti
í einu.
Yngri konurnar dveljast hins
vegar í hálfan mánuð og hægt
er að taka á móti 14—15 konum
með allt að 4 börnum í Hlað-
gerðarkoti í einu. Er dvölin í
Hlaðgerðarkoti ókeypis fyrir
konumar og yfirleitt hefur húsið
verið fullnýtt yfir sumartímann.
Blómin verða afhent sölubörn
um í öllum barnaskólum borgar
innar, svo og fsaksskóla og Mið
bæjarskóla frá kl. 9,30 á sunnu
dagsmorguninn. í fyrra söfnuð-
ust um 200 þús. krónur á mæðra
daginn. Þess má geta að blóma-
sala blómabúða á mæðradaginn
er alveg óviðkomandi blóma-
sölu Mæðrastyrksnefndar.
Jónina Guðmundsdóttir formað
ur Mæðrastyrksnefndar með
mæðrablóm
S j álf stæðisf lokkurinn
opnar hverfa-
skrifstofur
FULLTRÚARÁÐ Sjálfstæðis-
félaganna í Reykjavík og
hverfasamtökin hafa nú opn-
að kosningaskrifstofur í öll-
um hverfum borgarinnar. Eru
skrifstofurnar opnar frá því
kl. 16.00 og fram á kvöld. Er
stuðningsfólki D-Iistans í
komandi kosningum bent á
að hafa samband við hverfa-
skrifstofurnar og veita upp-
lýsingar, sem að gagni mega
koma, svo sem um fólk, sem
verður fjarverandiá kjördag.
Þá hefur Sjálfstæðisflokkurinn
opnað utankjörstaðaskrifstofu i
Sjálfstæðishúsinu, Laufásvegi 46.
Verður sú skrifstofa fyrst um
sinn opin frá kl. 9—12 og 13—18.
Símar skrifstofunnar eru 11004,
11006 og 11008. Er stuðningsfólki
Sjálfstæðisflokksins bent á að
hafa samband við skrifstofuna.
Samkvæmt fréttatilkynningu,
sem Morgunblaðinu hefur borizt
frá ofangreindum aðilum eru
hverfaskrifstofur á eftirtöldum
stöðum:
Nes- og Melahverfi að Reyni-
mel 22, sími 26686. Vestur- og
Miðbæjarhverfi að Vesturgötu
17, sími 11019, Austur- og Norð-
urmýrarhverfi að Bergstaða-
stræti 48, sími 11576, Hliða- og
Holtahverfi að Stigahlíð 43—45,
sími 84123, Laugarneshverfi að
Sundlaugarvegi 12, sími 34981,
Langholts-, Voga- og Heima-
hverfi að Goðheimum 17, simi
30458, Háaleitishverfi í dansskóla
Hermanns Ragnars, sími 85141,
Smáíbúða-, Bústaða- og Foss-
vogshverfi í dansskóla Hermanns
Ragnars, sími 85142, Breiðholts-
hverfi að Víkurbakka 18, sími
84069 og Árbæjarhverfi í Bíla-
smiðjunni, sími 85143.
Sænsk
hjón
grunuð
Eriendur Patursson í Norræna húsinu í gær. Til hægri við
hann situr Ivar Eskeland. — Ljósm: Ó. K. M.
um njosmr
Stokkhólmi, 6. maí. NTB.
SVENSKA dagbladet skýrir frá
þvi í dag, að hjón sem eru bú-
sett í Gautaborg hafi verið hand
tekin, grunuð um njósnir í þágu
ótiigreinds Austur-Evrópuríkis.
Mál hefur ekki verið höfðað á
hendur þeim, en búizt við að það
sé í undirbúningi, að sögn blaðs-
ins. Sænska öryggislögreglan hef
ur ekki viijað gefa upplýsingar
um niálið, en staðfesti þó að hjón
in hefðu verið handtekin, þar
sern gruniir léki á að þan hefðu
stundað einhvers konar „ólöglega
athugiuiarstarfsemi“.
Færeyjar eru Islending
um nær en Vietnamar
Erlendur Patursson á íslandi
í boði Norræna hússins
— FÆREYINGAR og Is-
iendingar eiga að vinna sam-
an á num fleiri sviðum en
gert er. Við enim náfrændur
og aðstæður atvinnuiega og
menningarlega séð em mjög
líkar. Þannig komst Eriendur
Patursson, lögþingsmaður í
Færeyjum að orði í Norræna
húsinu í gær, er hann hitti
þar blaðamenn að máli. Er-
lendur er hingað kominn til
þess að flytja tvo fyrirlestra
í boði hússins — hinn fyrri
var í gærkvöldi um færeysk
efnahagsmál, en hinn síðari
verður á sunnudag kl. 16 og
fjallar nm færeysk stjómmál.
ErlenduT Paturæon berst
fyrkr aigjörum aðskiinaði við
I >ani, en svo sem kunnugt er
eru Færeyjar að lögum Wiuti
Danmerkur i dag. Fjárdög
Færeyja kvað Erlendur vera
um 100 milljóinir dansíkra
króna, en að auki legðu Danir
til uim 69 milljónir króna
— heilbrigðisimáim væru að
hálfu leyti dönslk, einnig fé-
lagsmálin, skóiflimálin, land-
helgisgæzlan og utanríkis-
þjónustan.
Þær 69 milljónir, sem Danir
láita í té, kvað Erlendur koma
m. a. í formi iauna. Launa-
kerfi í Fæneyjum er mjög
flókið — sagði hann og búa
sumir landsmenn við dönsk
launakjör, aðrir við færeysk
og loks þriðji hópurinn siem
býr við færeysk-dömisk launa-
kjör. Daami væri til að menn
sem ynnu sömu sitörf hlytu
mismunandi laun, vegna mis-
munándi launakerfiis. Erlend-
ur kvað þetta milkið vanda-
mál og yfirkeiifct væru þeir,
sem nytu damskra launa á
mun hærri laumum en hinir.
Nýlega lauk varfcfalli opin-
berra starfsmanna í Færeyj-
um. Erlendur kvað lausn
málsms haía byigigzt á þvi að
startsmenini m ir hlutu 10%
launahæfckun á næsitu tveirn-
ur áruim. Næg atyiinnfl er í
þéttbýli í Færeyjum, en surns
sitaðar í þorpum úti á landi
gætir atviinnuleysis.
Erlendur Paitursson kvaðst
algjörlega andvígur þvi að
Færeyingar yrðu aðilar að
Efnahagsbandalaiginu. Hann
kvað Dani hafa lýst yfir þvi
að Færeyingum væri það I
sjálfsvald sett, hvort þeir
gerðust aðilar ef Danir gerðu
það. Ekki kvaðst Erlendur
vita um aivöru á bafc við þá
yfirlýsfcigu, en taJIdi vaáa-
samt ' að með óbreytbu sam-
bandi við Dammörku, yrði
Færeyingum kleiift að standa
utan EBE, gerðust Danir þátt-
takendur. Kvað hann og þátt-
töku Dana í EBE ef til vill
geta ýtt undir aðskilnað við
Dani — Þj óðveldisflo'kkur inn
hefði gert EBE-málið að
kosningamáli í siðustu kosn-
ingum og aukið mjög fýlgi
sitit á því. Þess vegna taildi
hamn að draga mæfcti þá á-
lyfctun, að Færeyimga fýsti
ekfci tiR þátttöku í Efnahags-
bandalaginu.
— Aufc sjáMstæðismáteins,
sagði Eriendur Patursson, tel
ég landheigisimálið mifcilvæg-
asta málið í dag. Lögþimsgið
hefur samþykkt að gena
kröfu til 24 mílna landheligi,
sem spannar hér um bil alit
landgrunnið og þar að auki
Færeyjabanka. Mér ffcinst t.d.
koma til álita, hvort Istend-
iaigar og Færeyingar eigi ekki
að hafa sameigintega iand-
heiigi — sagði Erlendur og
brosti.
Framh. á bis. 14
T>
m
Saga v-þýzka
marksins
V-ÞÝZKA markið sá dagsins
ijós 20. júní 1948 og kom það
í staðinn fyrir gamla ríkis-
markið. Það var Ludvig Er-
hard, fjármálaráðherra í
stjóm Adenaners, sem átti
hugmyndina að hinum nýja
gjaldmiðli. Á þeim tímum
blés ekki byrlega fyrir
V-Þýzkalandi. Framleiðsian
var lítil og efnahagur lands-
ins byggðist á svartamarkaðs-
braski. Endurbæturnar í
gjaldmiðilsmáiiim liriiitu úr
vör efnahagskraftaverkinu og
þróunin npp frá því á sér
enga hiiðstæðu í heiminiim,
miðað við að landið var í
sárum eftir 6 ára styrjöld.
Erhard fjármálaráðherra
afnam verðstöðvun og
skömmtun, þvert ofan í ráð-
leggingar fjármálasérfræð-
inga og lýsti því yfir að efna-
hagskerfið væri frjálst. Morg-
uninn eftir voru búðarglugg-
ar fullir af vörum, sem ekki
höfðu sézt þar um árabil.
Milljarðar dollara frá Mara-
hall-áætluninni streymdu irun
í iandið og inn í efnahags-
kerfið. í upphafi var gífur-
leg verðbólga, en Erhard fjár-
málaráðherra lét það ekki á
sig fá og lofaði, fullur bjart-
sýni, að stefna hans í efna-
hagsmálum myndi hafa í för
með sér velmegun fyrir alia.
Hann hafði rétt fyi'ir sér, því
að innan árs var rnarkið orðið
að stöðugum gjaldmiðli og
hernámisliðin í Berlín keyptu
marfcið á 4.20 fyrir dollarann.
V-Þjóðverjar voru nú lausir
við byrðar þess að kosta
landvamir og brátt varð
landið eins og ein verfcsmiðja.
Verkamenn lögðu sinn skerf
fram, með því að slá á frest
kaupkröfum, til þess að hægt
væri að endurbyggja verk-
smiðjur eða gera þær ný-
tízkulegri. Á nokkrum árum
vann V-Þýzfcaland sig upp í
3ja sæti meðal iðnaðarþjóða
heims og varð önnur stærsta
verzlunarþjóðin. Árið 1961
var gengi marfcsins hækkað
um 5%, en þá var vöiruskipta-
jöfnuður V-Þjóðverja mjög
hagstæður, og dollarinn og
annar vestrænn gjaldmiðill í
kreppu.
Efnahagsuppgangur V-Þjóð
verja hélt áfram og árið 1969
var vöruskiptajöfnuðurinn
hagstæður um 18 milljarðí
marka, en þá var verðbólga í
uppsiglingu og aufc þess kosn-
ingaár. Helztu flofckamir,
Kriistilegi demokratafiokkur-
inn og Jafraaðarmiaranaflokik-
urinn voru aigerlega á
öndverðum meiði um leiðir
til að koma í veg fyrir óða-
verðbólgu og efraahagserfið-
leika. Kristilegiir demofcratar
vildu ekki láta hæfcka geng-
ið, en Karl Schiller, fjármála-
ráðherra úr Jafnaðarmanna-
flokknum hvatti til gengis-
hækkunar.
Er nær dró kosningum 28.
septemtoer það ár, byrjaði er-
lendur gjaldeyrir að streyma
inn í landið, einkum dollar-
ar, því að allir bjuggust við
gengishæfckun og sfcjóttekn-
um gróða. Eftir kosningannar,
gengu jafnaðanmenn til
stjómarsairastairfs með frjáls-
um demókrötum og var þá
ákveðið að láta markið fljóta,
láta þaranig eftirspum ákveða
stöðu þesa. V-þýzki seðla-
bankinn hætti að kaupa og
selja gjaldeyri, til að lialda
markinu á vissu gengi og
hækkaði þá gengi þess hægt
og sígandi, unz gengið hafði
hækkað um 8%, eða 3,66
mörk fyrir dollarann.
Eftir þetta sagði Schiller
skörramu seinna að hanin væri
ekki viss um að þetta væri
Ludwig Erhard
faðir marksins
næg hækfcun, til þess að
stöðva verðbólguna, og nú 19
mánuðum siíðar virðist hanin
hafa haft rétt fyrir sér.
r