Morgunblaðið - 07.05.1971, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. MAÍ 1971
JltMgMnfóftfrUÞ
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraidur Sveinsson.
Rilstjórar Matthias Johannessen.
Eyjólfur KonráS Jónsson.
Aðstoðarritstjóri Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfuiltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6, sími 10-100
Augiýsingar Aðalstraati 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 196,00 kr. á mánuði innanlands.
f lausasölu 12,00 kr. eintakið.
ÍSLAND OG SVÍÞJÓÐ
TJinar norrænu þjóðir mynda
sérstakan hóp í sam-
félagi þjóðanna. í þessum
hópi eru íslendingar minnstir
og Svíar stærstir. Engu að
síður hafa þessar tvær þjóðir
átt ýmis konar ánægjuleg
samskipti sín á milli um lang-
an aldur og eftir því sem sam
vinna hinna norrænu þjóða
hefur aukizt, hafa íslendingar
og Svíar tengzt nánari bönd-
um á æ fleiri sviðum.
Um þessi samskipti þjóð-
anna sagði forseti fslands,
sem nú er í opinberri heim-
sókn í Svíþjóð ásamt forseta-
frúnni, í ræðu í fyrrakvöld:
„Náin samskipti og kynni
milli íslendinga og Svía hafa
aukizt mjög verulega á síð-
ustu áratugum. Þau hafa
meðal annars aukizt vegna
vaxandi fjölda íslenzkra
námsmanna við sænskar
menntastofnanir og oss er
ljúft og skylt að þakka þann
aðbúnað og fyrirgreiðslu, sem
þeir hafa notið. Þau hafa
einnig aukizt vegna vaxandi
fjölda sænskra menntamanna,
sem leggja stund á forn
norræn fræði og læra í því
sambandi mál vort. í þeim
hópi eiga íslendingar marga
góða vini, sænska menn, sem
orðið hafa óopinberir fulltrú-
ar íslands í landi yðar hátign-
ar. En fyrst og fremst hafa þó
þessi sambönd aukizt fyrir
vaxandi norrænt samstarf á
öllum sviðum. í því sambandi
hafa sænskir stjómmálamenn
kynnst landi voru og öðlazt
skilning á högum þess. Slíkt
er oss mikil nauðsyn.“
Þó að tengsl Íslendinga og
Svía hafi aldrei verið jafn ná-
Dreifing
í stjórnmálayfirlýsingu lands
fundar Sjálfstæðisflokks-
ins er lögð þung áherzla á
aukna dreifingu valdsins í
þjóðfélaginu. Hér er um mjög
þýðingarmikið atriði að ræða,
enda er það meginkjami lýð-
ræðislegrar stjórnskipunar,
að sem flestir ráði sem mestu.
Að þessu leyti er það mikil-
vægt, að einstaklingamir og
samtök fólksins í landinu
hafi, innan eðlilegra tak-
marka, frjálsar hendur til at-
hafna á hinum ýmsu sviðum
þjóðlífsins. Þannig á óper-
sónulegt ríkisvald ekki að
teygja arma sína yfir öll
mannleg samskipti. Aukið
sjálfræði sveitarfélaga kemur
til með að efla tengslin á
milli borgaranna og kjörinna
in og við frændþjóðir okkar
Norðmenn og Dani, standa
samskipti þjóðanna á göml-
um merg. í ræðu sinni í fyrra-
kvöld komst Gústav VI Adolf,
Svíakonunigur, svo að orði:
„Sá vinarhugur, sem við Sví-
ar bemm í garð Íslendinga,
er sannur og einlægur. Tengsl
þjóða vorra eru líka alda-
gömul. Þau em þó ekki þess
vegna hjúpi hulin. íslenzkir
sagnaritarar varðveittu handa
nútímanum í stórkostlegum
ritum og fallegu máli minn-
ingar úr lífi forn norrænna
manna. íslendingasögurnar
varpa ljósi á líf og hugi þess-
ara manna. Fomsaga Svíþjóð-
ar væri án verka íslenzku
sagnaritaranna fátæklegri og
illskiljanlegri.“ Ennfremur
sagði Svíakonungur: „Sögu-
leg hefð tengir þjóðir vorar
saman, en tengsl nútímans á
sviði menningar og ve-rzlunar
eru einnig sterk. Þau hafa
aukizt jafnt og þétt með bætt-
um samgöngum.“
Heimsókn forsetahjónanna
til Svíþjóðar nú er gleðilegur
vottur um traust samband
hinna norrænu þjóða. Þó að
fslendingar og Svíar séu um
margt ólíkar þjóðir, hafa þær
ávallt átt góð samskipti, sem
nú fara vaxandi í kjölfar auk-
inna umsvifa Norðurlanda-
ráðs. Heimsóikn forsetahjón-
anna er enn ein staðfesting á
þessari þróun, sem ugglaust
mun halda áfram báðum þjóð
unum til gagns. Ferðir for-
setahjónanna til Norðurlanda
hafa því treyst samband okk-
ar við hinar norrænu þjóðir
og um leið eflt norrænt sam-
starf.
valdsins
fulltrúa, sem fara með stjórn
sameiginlegra málefna.
Á þessu sviði bíða fjölmörg
óleyst verkefni. Þannig hafa
augu manna opnazt fyrir því,
að rétt sé og skynsamlegt, að
launþegar taki þátt í stjórn-
un atvinnutækjanna. Almenn
ingshlutafélög og samstarfs-
nefndir atvinnurekenda og
launþega munu í náinni fram-
tíð skjóta styrkum stoðum
undir aukið atvinnulýðræði.
f skólum og á vísinda- og
rannsóknastofnunum fara
nemendur og kennarar fram
á aukna hlutdeild í stjórnun.
Hér er á ferðinni þróun, sem
smám saman mun ryðja sér
til rúms; þróun sem eflir ein-
staklingsfrelsi og dregur að
sama skapi úr ofurvaldi hvers
kyns miðstjórnarvalds.
Wilson ásamt blökkumannaleiðtogum,
Endurminningar Harold Wilsonsi
ert bólaði á Smith, fór drottn
ingin að hafa orð á fjarvefu
hans og sendi loks mann til
að leita hann uppi. Smith
fannst á veitingahúsi, þar
sem hann sat og snæddi
steik. Þvertók hann fyrir að
hafa fengið boðið, þó að vit-
að væri að hann var með
boðskortið í vasanum. Komst
hann loks til móttökunnar,
þar sem hann stamaði upp
afsökunarbeiðni sinni við
drottningu, mjög ósannfær-
andi að sögn Wilsons.
Á öðrum stað í greininni
segir frá heimsókn Wilsons
til Rhódesíu í október 1965,
þar sem hann m.a. bauð leið-
togum blökkumannanna í
Rhódesíu til fundar við sig
í Salisbury, en þeim var þá
haldið í fangabúðum. Með
leiðtogana var flogið til Salis-
bury um morguninn og þeir
síðan geymdir í fangavagni
í steikjandi hita fram eftir
degi, unz þeir hittu Wilson.
Þá var það sem Wilson komst
að því að þeir höfðu engan
mat fengið frá því daginn
áður og að ekki stóð til að
gefa þeim að borða. Wilson
segist þá hafa misst alla
stjórn á sér í fyrsta skipti á
ævi sinni. :
„Ég sá svo rautt, að ég sá
ekki ríkisstjórann. Ég sagði
honum, að ef blökkumönnun-
um yrði ekki borin þriggja
rétta máltíð, sem ég hefði
persónulega samþykkt, inn-
an hálftíma, færi ég út
með allt mitt starfslið og
þræddi matsölur og veitinga
staði í borginni og keypti fyr
ir eigið fé mat handa þeim
öllum. Og að ég myndi sjá
til þess að allar þúsundir
fréttamannanna myndu vita
hvað væri að gerast. Hálf-
tíma síðar var maturinn kom
inn á borðið.“
BREZKA vikublaðið Sunday
Times Weekly Review, birtir
um þessar mundir greina-
flokk eftir Harold Wilson,
leiðtoga brezka verkamanna-
flokksins og fyrrverandi for-
sætisráðherra, þar sem Wil-
son skýrir frá árunum, sem
hann var við völd. f fyrstu
greininni er fjallað um sam-
skipti Wilsons og Ian Smiths,
forsætisráðherra Rhódesíu.
Kemur glöggt fram í grein-
inni að fremur köldu andar
til Smiths frá Wilson.
M.a. segir Wilson frá því,
að þegar útför Winston
Churchills var gerð hafi Elísa
bet drottning boðið öllum
fyrrverandi og þáverandi
valdhöfum og þjóðarleiðtog-
um til móttöku í Bucking-
hamhöll og þar á meðal
Smith, skv. ráðleggingum
Wilsons. Er móttakan hafði
staðið í klukkustund og ekk-
Harðar árásir
á Kínverja
Moskvu, 5. maí — NTB.
VIKURITIÐ Literaturnaya Ga-
zeta málgagn sovézka rithöf-
undasambandsins, birtir í dag
harðoröa árásargrein á Kína þar
sem segir meðal annars að Kín-
verjar séu að búa sig undir styrj-
öld, og að hugsanlegt sé að þeir
hefji árásarstyrjöid. Eru þetta
einhverjar hörðustu árásir á
Kína, sem birtar hafa verið í
Sovétríkjiinum frá því til bar-
daga kom milli landamæravarða
ríkjanna á ísilögðu Ussuri-fljóti
í marz 1969.
í greminni í dag segir: „Það
er staðreynd að Kína er að búa
sig undir styrjöld," og er þar
bent á að kínverka þjóðin hafi
stöðugt í huga íyrirmæli Maos
um að vera viðbúin styrjöld og
náttúruhamförum. Grein-arhöf-
undur er D. Karpilj, sem blaðið
segir vera opimiberan starfs-
mann, er lengi hafi starfað í
Peking og fylgzt þar með þró-
uninni. „Á íþróttaleikvöngum og
í Skólum stunda börnin daglega
herþjálfun,“ segir blaðið. „Jafn-
vel átta til tíu ára stúlkur æfa
sig til dæmiis í árásum með
byssustingjum." Eininig eru börn-
in að sögn blaðsins látin stunda
hergöngur að næturlagi undir
ströngum hernaðaraga.
Menimngarbyltingin breytti út-
liti Pekingborgar, segir Litera-
turnaya Gazeta. Peking er að
grafa sig niður í jörðu. Við
hvert íbúðarhús, skrifstofuhús og
verksmiðju eru niú grafnar
skotgrafir og byrgi.
í lok greinarinmar segir höf-
undur: „Ég fór til Peking
stormasaman vetrardag. Á göt-
unum voru moldarhaugar upp
úr skotgröfum og byrgjum.
Þetta er styrj aldarundirbúning-
ur, en gegn hverjum? Ég held
ekki að Kínverjar búist við árás
Bamdaríkjanma á borgina, og
enn síður árás Rússa . . . En
hvers vegna er þetta gert? Er
það ef til vill tilraun til að halda
þjóðinni í skefjum? Mjög ótrú-
legt. Eða ætla Kínverjar ef til
vill sjálfir að hefja styrjöld? Ég
vil ekki trúa því. Það væri
sj álfsmorð.
Literaturnaya Gazeta boSar
framhaldsgrein í næstu viku.