Morgunblaðið - 23.05.1971, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐEÐ, SUNNUDAGUR 23. MAÍ 19T1
Kvennaskólinn á Blönduósi
á tíræðisaldri — og jafngamall
árinu sem er að líða
KVENNASKÓLANUM á
Blönduósi er um það bil að
ljúka á þessu vori; handa-
vinnusýningin hefst 20. maí
og skólauppsögn verður 26.
maí. Þetta er einn af elztu
kvennaskólum landsins, kom-
inn á tíræðisaldur og á sér
merka sögu. En jafnframt
hefur þessi skóli ætíð breytzt
og endurnýjazt með nýjum
tíma.
„Sá er munur á tilveru
menntastofnunar og manns-
ævi, að þar sem árin færa
manninum hrömun og aftur-
för, úr því þroskaskeiði lýkur,
þá flytja þau skólanum æsku,
— hann verður ætíð að vera
jafn gamall árinu, sem er að
líða, og ætíð jafn fær um að
sinna þeim kröfum, sem nýr
tími gerir. Og það er einmitt
þetta, sem mér virðist ganga
eins og rauður þráður gegn-
nm sögu skólans,“ skrifar
skólanefndarformaðurinn, Sig
urður Þorbjamarson á Geita-
skarði, í grein vegna 90 ára
afmælis skólans í fyrra.
Alltaf hefur verið viss Ijómi
ytfir þessurn kvennaskóla í huga
undirritaðs blaðamanns, sem
kom þar í heimsókn um sl.
helgi, enda margir úr ættinni átt
honum mikið að þakka. Amma
og atfasystir voru þar við nám
hjá Elinu Briem, skóflastjóra ár-
ið 1888, og föðursystir var þar
1919—1921, þegar þetta var
þriggja ára skóli og samsvaraði
gagnfræðaskóla. Skólinn tðk til
starfa árið 1879 og hét í fyrstu
Kvermaskóli Húnvetninga.
Þegar komið er í Kvennaskól-
ann á Blönduósi vekur það at-
hygli hve margt ber þar svip
gamallar menningar. Þama er
t.d. útbúin skemmtileg baðstofa,
og þar eru til gömul húsgögn,
sem gerð hafa verið upp, máluð
og ofin áklæði. M.a. má sjá þar
tvo bekki frá Ytri-Eyjarskóla.
Og á véggjum í setustofu eru
myndir af mörgum þeirra, sem
mest og bezt hafa unnið Skðian
um. Þar má sjá Bjöm Sigfússon
á Kornsá, sem mun hafa átt hug
myndina að skólanum og barð-
ist ötullega fyrir að koma honum
upp. Og af sr. Hjörleiifi Einars-
syni fyrsta skólastjóranum, en
fyrstu fjögur árin var Skólinn
til húsa á þremur stórbýium í
sýslunni. Hann fluttist svo 1883
að Ytri-Ey í Vindhælishreppi og
hafði sú jörð verið keypt undir
hann. Þarna er lika mynd af
Elínu Briem, sem mun hafa átt
mestan þátt í að móta skóiann
og stjómaði honurn í 18 ár.
Þar er ennfremur mynd frú
Huldu Stefánsdóttur, semvarfor
stöðukona skólans í alls 20 ár og
lengi í skólaráði og talin er
hafa valdið mestu um þróun
hans þau 27 ár, en hún hætti
fyrir aldurs sakir 1967. Og
þama er mynd af Sólveigu
Benediktsdóttur Sövik, sem hef-
ur starfað við skólann í 48 ár og
er þar enn, var forstöðukona í
10 ár, kennari og skólaráðsmað
ur og prófdómari. Og þannig
mætti telja áfram velunnara
skólans, en verður ekki gert
frekar hér.
Árið 1901 flutti Kvennaskól-
inn á Blönduósi í nýbyggt, vand-
að skólahús, sem átti að taka 40
nerna en tók víst mest við um
50 stúlkum í einu. En um miðj-
an vetur 1911 brann skölahúsið.
Var það mikið reiðarslag. Á
sama ár var ráðizt í að byggja
nýtt skólahús og nú úr stein-
steypu og var það tilbúið til
kennslu haustið 1912. Er þetta
hús enn, að stofni til, aðalhús-
næði skölans. Það er hið reisu-
lega Kvennasköiahús, sem blas-
ir við á Blöndubökkum, þegar
komið er tii Blönduóss að sunn-
an. Húsinu hefur oft verið
breytt til samræmis við kröfur
timans og skótanum bætzt mik-
Nemendur í straustofunni. Stúlkurnar komu
og hópuðust kringum þá sem var að strauja.
þvottahúsinu
iM húsakostur og góður og verð og hitt fyrir tvo kennara. Þetta
ur það ekki rakið hér. Enn er
verið að byggja og bæta í hag-
inn og áform um heimavistarhús
austan við skó'lann. Vestan við
skólann eru nú risin tvö íbúðar
hús, annað fyrir forstöðukonu
eru ákaflega skemmtileg hús,
teiknað af arkitektunum Guð-
rúnu Jónsdóttur og Knut Jeppe
sen, dóttur og tengdasyni frú
Huldu Stefánsdóttur.
Þar tók núverandi forstöðu-
kona Kvennaskólans á Blöndu-
ósi, frú Aðalbjörg Ingvarsdótt-
ir á móti blaðamanni Mbl., sem
leitaði eftir viðtali, og bar fram
ljúffenga máltíð, svartfuglsegg
og sjóbirting. Hún tök við skóia
stjóm Kvennaskólans árið 1967,
en hafði þá verið þar kennari I
þrjú ár. Hún svarar spurningum
okkar um skólastarfið og að
stæður allar í skólanum.
Kvennaskólinn á Blönduósl
sem nú er rekinn sem húsmæðra
skóli, tekur 36 neméndur, og
þar eru 4 fastráðnir kennarar
með skólastjóra. En skólinn er
ekki fullsetinn núna, sem hefur
sárasjaldan komið fyrir í sögu
hans. Hann hefur yfirleitt verið
ákaflega vel sóttur. — Það er
einhver ládeyða í húsmæðraskól
unum og við erum leiðar yfir
því, sagði Aðalbjörg.
— Af hverju stafar það?
— Þetta getur verið timabund
ið. En ýmislegt getur bomið til.
Nýjar námsleiðir hafa opnazt,
' ♦ " og sumir áMta að hinar nýju
Kvennaskólinn á Blönduósi. Lengrst til vinstri eru skólastjóra- og kennarabústaðir og lengst framhaldsdeildir við gagnfræða-
til hægri sést lítið hús með bæj arburstum, sem á að verða heimilisiðnaðarsafn. Framhald á bis. 18
Konur koma upp safni
við Blönduósskóla
Kvenfélagasamband Aust-
ur-Húnavatnssýslu hefur
beitt sér fyrir því, að koma
upp heimilisiðnaðarsafni
við Kvennaskólann á
Blönduósi, eins og fram
kemur í viðtali við skóla-
stjórann. Verður það í litlu
burstahúsi austan við
skólahúsið og húið er að
teikna í það skemmtilegar
innréttingar og munum
hefur verið safnað eða
gefin loforð fyrir þeim.
Frú Þórhildur ísberg,
sýslumannsfrú, er formað-
ur heimilisiðnaðarsafns-
nefndar og leitaði frétta-
maður Mhl. því til hennar
um frekari upplýsingar.
Frú Þórhildur sagði, að
fyrst hefði verið vakið máls á
þessu máli irman kvenfélaga-
sambands sýslunnar árið 1967
en kvenfélög eru starfandi í
öllium hreppum sýslunnar og
mynda með sér samband Var
farið hægt af stað og undir-
tektir kannaðar. Hafa sum fé
lögin lagt til fjárframlög, sýsl
an veitt styrk sL fimm ár, og
nú síðast hefði fengizt til
þessa máls svolítM upphæð á
fjárlögum, og þar með megi
segja að málið sé að komast
í höfn.
— Uppistaðan í safninu hef
ur verið til um nokkurt skeið.
HaMdóra Bjarnadóttir rak á
sínum tíma tóvinnuskóla á
Svalbarði og þeir munir, sem
tilheyrðu tóvinnu, komu til
Blönduóss ag vair sett upp tó
vinnudeild við Kvennaskól-
ann, útskýrði frú ÞórhMdur.
Var þar kennd meðferð uUar
og vinnsla. Frú Hulda
Stefánsdióttir, skólastjóri,
hafði safn þetta í baðstof-
unni þar. Og henni bárust
ffleiri gripir af svipuðu tagi.
Fólk kom tii hennar með
gamla muni og trúði þvi að
hún gæti bezt varðveitt þá.
Þegar við svo fórum að hugsa
um að koma upp safmi, töld-
um við að það gæti orðið
styrkur fyrir okkar gamla
skðla að eiga slákt safn um
íslenzka tóvinnu og heimilis-
iðnað aMan og fleira sem til-
heyrði sögu skóians.
— Skólaráði fannst að ekki
væri rúm fyrir það í skóla-
húsinu sjálfu, en benti okkur
á gamalt hús við skólann
sem notað hafði verið fyrir
þvottahús og geymslu, hélt
frú Þórhildur áfram útskýr-
ingum sínum. Það reyndist
ákjósanlegt og á sl. sumri var
byrjað að gera við þakið á
því og nú verður gengið frá
einangrun og innrétting.u.
Hjónin Guðrún Jónsdóttir og
Knut Jeppesen hafa gefið all
ar teikningar í sambandi við
þetta safn. En þær eru mjög
skemmitMegar hjá þeim. Inn-
rétting verður í baðstofustíl,
enda byggingin þannig, og
sett verður loft í annað hús-
ið.
— Og þið eruð að safna
munum í safnið?
— Já, ótrúlega mikið hefur
safnazt. I fyrra var efnt til
fræðslufundar hjá Kvenfé
lagasambandinu, eins og gert
er að jafnaði einu sinni á
ári. Þá komum við upp sýn-
ingu á þeim munum, sem okk
ur höfðu verið afhentir eða
sem heitið hafði verið að
koma með síðar á safnið. Þar
voru m.a. nokkrir kvenbún-
ingar, peysuföt og skautfoún-
ingar, þar af einn sem saum-
aður var í Ytri-Eyjarskólan-
um. Og þeir eru æði margir
miunirnir, sem konur eiga
heima hjá sér og hyggjast
setja á þetta safn. Nefna má
skólabjöllu frá Ytri-Ey,
saumastein úr eigu sýslu
mannisfrúar Ingibjargar Júlí-
usdóttur frá Klömbrum,
saumakörfu úr tágum, sem
Steinunn Frímannsdótitir
skólameistarafrú á Abureyri
gerði um 1880, spónalöð frá
Sólheimum, þvottakefli, ís-
lenzfca steinlitaða skó, rokk,
hesputré og fjölmargt íleira.
Og þama er ýmiss konar fatn
aður, sem saumaður hefur ver
ið í skólanum, handsaumaður
nærfatnaður, harðangurs- og
klaustursaumur o.fl.
— Ætlunin er að stúlburn-
ar í skólanum geti notfært
sér þetta safn, kynnt sér
görnilu vinnuibrögðin, borið
saman og jafnvel tekið upp
mynztur og útsaum, sagði frú
Þórhildur að lökum.
1 nefnd Kvenfélagasam-
bandsins tM að vinna að heim
ilisiðnaðarsafninu eru 5 kon-
ur: Þórtiildur Isberg forrnað-
ur, Valgerður Ágústsdóttir á
Geitaskarði, Sesselja Svavars
dóttir í Saurbæ, Dómlhildur
Jónsdóttir í Höfðakaupstað
og María Jónsdóttir á Húns-
stöðum. Og að auki hafa flest
félögin kosið sína fulltrúa til
að starfa með nefndinni.