Morgunblaðið - 23.05.1971, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐEÐ, SUNNUDAGUB 23. MAl 1971
u
BOKMENNTIR - LISTIR
BOKMENNTIR - LISTIR
BOKMENNTIR - LISTIR
Leikfélag Akureyrar;
Túskildings-
óperan
- eftir Bert Brecht og Kurt Weill
Þýðing: Sigurður A. Magnússon
o.fl.
Tóniistarstjórn: Jón Hlöðver Ás-
keisson
Leikmynd: Magnús Pálsson
Leikstjóri: Magnús Jónsson
Leikfélagi Akureyrar bœttust
fyrir um það bil tveimur árum
nýir liðsmenn, sem aflað höfðu
sér leikmenntunar og að minnsta
kosti annar þeirra getið sér þó
nokkurt orð sem leikari við leik-
húsin í Reykjavík.
Leikfélag Akureyrar hefur
einnig brotizt úr þeim ramma,
sem flest áhugafélögin úti á
landi sitja í, hvað viðkemur verk-
efnavali.
Þessar aðstæður og staðreynd-
ir gefa þessu leikfélagi sérstöðu
og það má tala um það sem
efnilegt leikfélag, sem stefnir í
þá átt, að verða nánast atvinnu-
leikhús með liðtækan leikenda-
hóp, fyrirtæki, sem getur rekið
sjálfstæða pólitík í verkefnavali
og listrænum efnum.
Það væri ekki ónýtt ef þessi
tilraun tækist og landsbyggðin

Pollý að taka við stjórn glæpaflokks manns sins.
Sigmundur Ö. Arngrímsson (Peachum), Þórhildur Þorleifsdóttir (Pollý) og ÞórhaUa Þorsteins-
dóttir (Celía).
eignaðist leikhús með sérstæðan
svip, sem sækti ekki alla vizku
sína suður til Reykjavíkur. Mér
finnst ekki nema sjálfsagt að
óska þess af heilum hug.
Það sem þegar hefur áunnizt
er ekki svo lítið og að svo komnu
máli ekki hægt að ætlast til
mikils meira, en eitthvað virðist
framþróunin í hina réttu átt
vera of stórstíg fyrir Akureyrar-
bæ og íbúa hans. En það á nú
kannski eftir að breytast.
Það er í mikið ráðizt að taka
Túskildingsóperuna til sýningar.
Það krefst ekki eingöngu góðra
leikara heldur einnig fólks, sem
er hæft til hinnar sérstæðu teg-
undar söngs, sem hér skal að
fólki haldið. Og slíkt fólk er
ekki á hverju strái. En án þess
að lækka mælikvarðann mjög,
verður það að segjast að þessi
sviðssetning hefur tekizt prýði-
lega. Hún hefur skýran heildar-
svip, stil, sem helzt út alla sýn-
inguna. Efniviðinn, sem leikstjór
inn hefur fengið í hendurnar,
nýtir hann mjög vel. Það er ekki
við því að búast að slíkt leik-
félag sem þetta geti skipað óað-
finnanlega í hvert hlutverk. Það
væri til of mikils ætlazt. En það,
sem gert er, er gert af vand-
virkni og sköpunarvilja. Það er
ekki ætlun min að tilgreina hér
hvern leikara, en á nokkra má
minnast.
Arnar Jónsson er ungur mað-
ur, sem hefur Utið til að bera af
þeim einkennum, sem helzt hafa
festst við Mackie hníf, þann lost-
ans þræl og kaldrifjaða drullu-
sokk. í túlkun sinni fer Arnar
þá leið, sem honum er fær, og
heldur henni til streitu. Mackié
verður í túlkun hans að ungu
glæsimenni, sem einhverra hluta
vegna hefur leiðzt út á glæpa-
brautina. Náin fortíð hans sem
foringja í brezka hernum á Ind-
landi verður mjög trúleg við
þetta og þá ekki síður vinátta
hans við Tígris-Brown fógeta I
Lundúnum. Arnar skapar per-
Framhald á bls. 21.
skrifar um
MYNDLIST
Sýning Sigríðar
Björnsdóttur
Óður til ferhyrningsins
nefnist málverkasýning, sem
Sigríður Bjömsdóttir opnaði
í Bogasalnum sl. laugardag
og lýkur um þesisa helgi.
Þetta er þriðja einkasýning
frúarinnar hér í borg, en
auk þess hefur hún tekið
þátt í samsýningum hér
heima og erlendis. Nafngift
sýningarinnar er algjört rétt
nefni, þvi að uppistaðan í
nær öllum myndunum eru fer
hyrningar bútaðir niður I mis
stórar einingar og unnar úr
þeim alls konar myndheildir
eftir því, sem andinn innblæs
listakonunni hverju sinni. Ég
hefi séð alar sýningar Msta-
konunnar, auk veika hennar
á hérlendum samsýningum,
svo að ég held að mér sé
óhætt að álíta mig vel kunn-
an þroskaferli hennar auk
þess sem ég skrifaði um
sýningu hennar í Casa Nova
í júlí 1968. í listdómi mínum
þá gagnrýndi ég mjög hina
miklu mergð mynda, sem sam
an komnar Voru á einn stað
og ósamstæðar að auki, en
Einar Hákonarson fékk gullmedalíu í Buenos Aires.
kvað svo að orði í niðurlagi
greinarinnar, „að trúlega
yrði sú sýning til að loisa um
nýja krafta hjá listakonunni
og aifmá ýmsa vankanta."
— Spádómar í myndlist
eru afar varasamir, enda hef
ur mörgum orðið hált á þeim,
en það er skemmist frá að segja
að þessi sýning er, að mlínum
dómi, langsterkasta og heit
legasta framlag Sigrlðar
Bjömsdóttur firam til þessa,
og upphenginig sýningarinn-
ar virðist mér hnökralaus.
Það er komin meiri dýpt í
litaheildina og sterkara form
spil í myndheildimar, —
myndimar eru betur unnar
og af meiri þrautseigju en
fyrr, en oft hætti hehni til
áður að senda firá sér laus-
unnin verk og ekki tilþrifa-
mikil. Á þessari sýningu ber
töluvent á spraututækni, en
þó ekki eins mikið og ég hefi
séð í ýmsum verka hennar áð
ur. Spraututæknin er hættu-
legt fyrirtæki vegna auðveldr
ar leiðar til snoturs árang-
urs, og hefur því óspart ver-
ið notuð til að bæta upp tak
markaða getu. Enginn Islend
ingur hefur, að mínum dómi,
meðhöndlað þessa tækni til
ótvíræðs og varanlegs áranig
urs, þótt ýmsum hafi tekizt
að koma að óvæntum, marg-
slungnum, tæknilegum brögð-
um, áhrifin hafa verið þutir-
ausin á skömmum tíma, ein-
ungis fáeinum erlendum
myndlistarmönnum hefur tek
legum og yndislegum tilbrigð-
fyrir vikið. Það er sem sagt
jaifn erfitt að ná frábærum
árangri með þessari tækni og
það er auðvelt að ná þekki-
legum og yndisilegum tlibrigð
um. Sigrfíði Bjömsdóttur
tekst ékki heldur að sann-
færa mig um erindi sitt
í þessa tækni, þó að á þess-
ari sýningu séu nokkur verk,
sem eru með því bezta, sem
hér hefur sést í þeirri tækni
fram að þessu. En það kemur
fljótlega í Ijós á þessari sýn
ingu, að listakonan þarf ein-
fialdlega ekki á þeirri tækni
að halda, nema þá sem hjálp-
armeðali, því að þeim mun
meir sem hún kemur að pensl
inum og hendinni í myndirn-
ar, þ.e. organískum vinnu-
brögðum, þeim mun meiri ár-
angri nær hún, og bendi ég
máli mínu til stuðnings á
myndir Mkt og nr. 4, 10, 12,
30 og fleiri i þeim dúr. Þá
eru grátónafemingarnir (32)
mjög vel byggðir upp, og
mynd nr. 3 er mjög malerísk
og lifandi þótt hún sé ein-
göngu í hvítu og svörtu. Síð-
asttöldu myndimar eru lær-
dómsiríkar andstæður, sem
rétt er að tekið sé eftir. Sýn
ingin er ekki átakamikil en
þó er ég næsta viss um að
fyrir um 10 árum hefði hún
slegið í gegn með miklum
bravúr. En það er ljóst, að
með þessari sýningu hefur
Sigríður Björnsdóttir sannað
stöðu sína sem eftirtektar-
verð listakona, og það
verður mjög fróðlegt að fylgj
ast með vinnúbrögðum henn-
ar í framtíðinni — hún má
ekki sla'ka á, þvi að nú verða
enn meiri kröfur gerðar til
hennar, sem, eins og fyrr var
konu.
Að lokum óska ég listakon
Sigríður Björnsdóttir á sýningu sinni.