Morgunblaðið - 15.09.1971, Blaðsíða 11

MORGUNBL.AÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1971
Hinir „dýru“ salir
í Norræna húsinu
1 góðu og skemmtilegu viðtali
við Braga Ásgeirsson í Morgun-
blaðinu sunnudaginn 12. sept. og
einnig í dálítið einkennilegu
skrifi í blaðinu I sambandi við
opnun nýju sýningarsalanna í
Norræna húsinu eru viss atriði,
sem þörf er að staldra við.
Reynsla er fyrir þvi, að séu ó-
sannindi endurtekin nógu oít,
hafa þau hneigð til að síast inn
í menn sema sannleikur.
Fyrst vík ég að Braga:
1) „Alvar Aalto, sem teiknaði
Norræna húsið, gerði ekfci ráð
fyrir að þessi kjallari yrði not-
aður sem sýningarsalur, heldur
geymsla."
Hið fyrra er rétt, hið síðara
rangt. Þessi hluti hússins var
efcki ætlaður til neins sérstaks.
Hann var óinnréttað kjallaragím
ald og ónothæfur til aílra hluta,
eins og hann var — einnig sem
-- geymsla.
1 reglum Norræna hússins seg
ir, að sýningar skuli vera ríkur
þáttur í starfi þess. Samt var
enginn sýningarsalur gerður í
húsinu. Astæðan til þess var sú,
að byggingarnefndinni fannst,
þegar húsið var reist, rétt að
spara þau útgj'ðld að sinni.
Enda þótt Norræna húsið hafi
ekki haft hentuga sýningarsali,
hðfum við engu að síður haldið
um tuttugu sýningar fram til júlí
mánaðar 1971. Það hefur ekki
verið auðvelt í framkvæmd.
Við svo búið mátti ekki standa
til framibúðar. Þess vegna hófst
ég snemma — strax einu miss-
eri eftir að ég kom hingað —
handa um að fá hinn ófullgerða
hluta kjallarans innréttaðan serh
sýningarsal. Stjóm hússins var
mér sammála, Aalto féllst á það,
og stjórnir Norðurlanda tóku
málaleitaninni strax vel, þótt
sumir hefðu einhvem veginn
fengið þá alröngu hugmynd, að
Norræna húsið væri dýr bygg-
ing. Ég segi alveg eins og er, að
ekfcert hefur fengið mér meiri
gleði í nærri fjögurra ára starfi
við Norræna húsið en þessi máia
lofc.
2) „Hann (Alvar Aalto) vildi
að sérstakt sýningarhús yrði
byggt," hefur Morgunblaðið
eftir Braga.
Þetta er ekki rétt. Það hesfur
aldrei komið fram í viðtölum
mínum við Aalto eða neinum
opinberum gögnum, sem mér eru
kunn. Alvar Aalto hefði þá orð
ið að byggja þetta „sýning-
arhús" á eigin kostnað, þvi að
aldrei hefur komið til urnræðu
að reisa tvö Norræn hús í
Reykjavík.
Árleg fjárráð Norræna húss-
ins eru fjarska hófsamleg, þetta
árið 8 milljónir íslenzkra króna
(þar af 1% eða um 80 þúsundir
króna frá Islandi). Þessi fjár-
hæð verður að hrökkva íyrir
viðhaldi, tryggingum, sköttum,
tolli, launum, greiðslu til fyrir-
lesara, forstöðumanna á nám-
skeiðum, listamanna, fyrir ferða-
kostnaði, flutningagjöldum, aug-
lýsingum, sem Morgunblaðið get
ur borið um, að er drjúgur út-
gjaldaliður, fyrir félagslegum
greiðlslum, kaupum á bókum plöt
um, tímaritum og dagblöðum,
ræstingakostnaði, — öllu.
Það er erfitt að reka Norræna
húsið af svo skornum fj'ár-
skammti, þótt það sé ekfci nema
eitt — tvö væri ógerlegt
3) Þá eru það hin einkenni-
legu skrif í Morgunblaðinu áður
um, að sýningarsalirnir séu orðn
ir svo ákaflega dýrir. Það er —■
umbúðalauist sagt — helbert
slúður, að þvi ógleymidu, að hm
norrænu ríkin fjögur hafa greitt
5/6 — fimm sjöttu hluta —
kostnaðarins.
Gera mætti sér í hugarlund,
ef maður teldi ómaksins vert,
hvað það hefði kostað norræna
skattþegna, ef átt hefði að
byggja sérstakt hús með meira
en 300 fermetra sýningargólf-
fleti, yfir 100 veggmetrum, fata-
hengi, salemum, dælukerfi til að
halda grunnvatninu í skefjum,
hita- og loftræstingarkerfi, lýs-
ingu og öðru. Innrétting þessa
hluta Norræna hússins heifur
kostað islenzka skattgreiðendur
rúmlega eina miU,jón íslenzkra
króna. Innifalin í þeirri fjárhæð
er innrétting málakennslusttofu,
sem að mestu er gjöf frá Sviþjóð
og Noregi.
Mér leikur forvitni á að vita,
hvar á Norðurlöndum almenn-
ingur á völ á slikum sýningar-
sal fyrir jafn lágt verð miðað við
núverándi verðlag.
Að hin norrænu ríkin skyldu
strax lýsa sig fús til að greiða
samtals milli 5 og 6 milljönir,
finnst mér í hreinskilni talað, að
ætti að vefcja nokkra gleði (ef
ekki þakklæti) hjá áhugamönn-
um um menningarmál — að
minnsta kosti ekki löngun til
gagnrýni reistrar á van-
þekkingu.
Þó að það verði hið síðasta,
sem ég rita hér á landi, vil ég
ekki láta ósagt, að slík skrif eru
til leiðinda og ósæmandi.
53 smólesta eikarhatur
til sölu. — Bátur og vél i góðu standi.
Veiðarfæri geta fylgt, ef óskað er.
Allar upplýsingar gefnar í síma 3107, Eyrarbakka, eða
í síma 83142, Reykjavík.
Hraðfrystistöð, Eyrarbakka hf.
Verkamenn óskast
Slippfélagið í Reykjavík hf.,
Mýrargötu 2, sími 10123.
Frá Leikíélagi Kópavogs
HÁRIÐ, fyrsta sýning í haust, fimmtudag
kl. 8. Næsta sýning, mánudag kl. 8.
Miðasalan í Glaumbæ opin í dag kl. 4—6.
Sími 11777.
tífl'i.'PáV! liífi S' ■ J '
Ein af myndum Þorsteins.
Sýning í Keflavík
Þangað til annað vitnast, er
ég sannfærður uim, að sú nei-
fcvæða aðfinnslusýki, sem skrif
af þessu tagi lýsa, er ekki al-
menn. Ef svo reyndist, gagn-
stætt vonum, er hún einnig nið-
urdrepandi.
4) Ég vik nú aftur að vini min
um Braga og gæðum þeiss, sem á
boðstólum verður í sýningarsöl-
unum.
í fyrsta lagi er rétt að gera
sér ljóst, að alls ekki er ætlunin
að takmarka sýningar við það
eitt, sem venjulega er kallað
„list“.
En þegar um list frá öðrum
norrænum löndum er að ræða,
hefur Norræna húsið samráð við
sérfróða aðila þar. En Norræna
húsið á venjulega frumkvæðið
og tekur alltaf ákvarðanir um
sýningar.
Að því er til íslenzkrar listar
tekur, verður leitað unasagnar
dómnefnar Félags íslenzkra
myndlistarmanna um hverja sýn
ingarumsókn. Þótt uimsókn hljóti
meðmæli dómne.fndar, er að sjálf
sögðu efcfci þar með sag.t, að Norr
æna húsið verði við umsófcn-
inni. Áfcvörðun um það verður
tekin hér. Hins vegar má reikna
með, áð sýning, sem dómnefnd
in leggst gegn, fái efcfci inni í
Norræna húsinu. Félag íslenzkra
myndlistarmanna hefur tjáð sig
fúst til hjálpar við framkvæmd
þessarar skipanar, og hún hefiur
verið samþykkt af stjórn Norr-
æna hússins, að tillögu minni.
Ivar Eskeland.
ÞORSTEINN Eggertsson heldur
um þessar mundir aðra sjálif-
stæðu málverkasýningu sína í
Keflavík og sýnir að þessu sinni
24 myndir.
Þorsteinn er fjölhæfur maður,
laga- og Ijóðasmiður, leikari og
söngvari, svo og málari og teikn-
ari með afbrigðum. Má vera að
teikningin teygi hann út á nokk-
uð afbrigðilegaj- götur málverks-
ins, þvi að mikið er þar af lesn-
ingu bæði á íslenzku og erlend-
um málum og sumar myndimar
vart annað. Þetta er vafalaust
„stíll", sem hann hefur tileinkað
sér og það er hans mál að leysa
þann hnút. Svipur sýnfaigarinnar
er nokkuð jafn og ættu flestar
myndimar vel heima á forsíðum
blaða og timarita frekar en á
veggjum í lítilli ibúð.
Þorsteinn kallar sýninguna
„1 prísund sjálfsins" enda em
flestar myndimar hans eigin
hugarfóstur.
Aðsókn hefur verið góð og
margar myndir selzt. Sýningfa
verður opfa þessa viku og fram
I þá næstu. —hsj—
-\I
£q vil bendð- ykkur i,
at það er hverqi
fjó'/brei/ttara úrvaí af
skólavorum ení
pennanum.
rmrnrr
PAPPlRS- OG RITFAIMGAVERZLUIM
HAFNARSTRÆTI 18
LAUGAVEGI 84
LAUGAVEGI 178,