Morgunblaðið - 07.11.1971, Síða 10

10
Framtíð ferðamála á íslándi
EFTIR
ÍVAR GUÐMUNDSSON
Það er nú svo komið, að
þjónusta og viðskipti við er-
lent ferðafólk er að verða
álitlieg og arðvænleg atvinnu
grein á íslandi. Gjaldeyris-
1 tekjur frá erlendum ferða-
mönnum aukasit ár frá ári,
minjagripaverzlanir íæra út
' kviarnar, ný gistihús eru
byggð og aukið við þau, sem
fyrir voru. Ferðaskrifstofur
bæta við sig starfsfólki. AlLt
er þetta gott og blessað og
stefnir í rétta átt. En þótt
mikið sé um að vera í þess-
um efnum stendur meira tffl,
þvi að nú hefir Framfarastofn
un Sameinuðu þjóðanna
(UNDP) áikveðið, að rétta ts
landi hjálparhönd í ferða
málunum með þvi að veita
okkur fjárstyrk, sem nemur
að minnsta kosti 140.000
Bandarikjadohurum (12,3
mililjónum króna). Þessum
styrk sikal varið til þess að
rannsaka gaumgæfilega
i hvaða möguleikar eru fyr-
ir hendi og hvaða ráðstafan-
ir þurfí að gera tíl þess, að
i tsland geti gert sér von um
auknar og varanlegar tekj-
ur af heimsóknum frá
erlendu ferðafólki í framtíð-
inni. — Með öðrum orðum
ganga úr skugga um
það, hvort tsland eigi fram-
tíð fyrir sér sem ferðamanna-
land og þá á hvern hátt það
megi verða.
Ráðgert er að rannsóknin
fari fram í tveimur aðaláföng
um. Sennilegt er, að fengnir
verði erlendir sérfræðingar í
ferðamáium, frá viðurkennd
um alþjóðastofnunum til að
framkvæma rannsóknimar.
í fyrsta áfanganum verður
athugað hvaða skilyrði eru
fyrir hendi í landinu —- eða
i hvaða skiiyrði mætti skapa í
eftirfarandi atriðum:
1. Alþjóðaráðstefnum.
2. Heilsuböðun (Hveragugu
og leirböðun).
3. Tómstunda fiskveiðum
(sportveiði)
4. Skíðaiðkunum.
Annar áfangi rannsökn-
anna verður að gera markaðs
áætlanir á þessum fjórum lið
um og síðan hvaða fjárfest-
ingu þurfi til að búa svo í
haginn, að erlent ferðafólk
telji það ómaksins vert að
le-ggja leið sina tii landsins
sér til skemmtunar, heilsubót
ar, til rökræðna á ráðstefn-
um um sameiginleg áhugamál,
eða blátt áfram til þess að
sýna sig og sjá aðra.
NAUÐSYN AÐ LENG.JA
FERÐATÍMABILIÐ
Það er tiltölulega auðvelt,
að fá erlent ferðafólk í tuga-
taii til að heimsækja Island
sumarmánuðina þrjá. Með ör-
Mtið meiri og betri auglýs-
1 inga- og upplýsingastarfsemi
erlendis væri hægt að auka
ferðamannastrauminn til
Iandsins um sumarmánuðina
meira en hægt væri að anna
sómasamlega með núverandi
skilyrðum tii þjónustu við
ferðafólk.
Þegar talað er um að auka
ferðamannastrauminn til
I landsins verður að leggja að
aláherzluna á að sú aukning
verði vor og haust og jafn-
vel að vetrarlagi. Það gefur
auga leið, að það er erfitt að
láta gistihús og annað, sem
byggist á þjónustu við ferða-
menn, bera sig, ef starfstíma-
biliið er einungis þrír mán-uð-
ir á ári. Það er þvi nauð-
synlegt, að lengja ferða-
mannatíimann á Islandi í báða
enda, ef svo mætti að orði
komast. Rannsóknir þær, sem
nú eru fyrirhugaðar með
framlagi Sameinuðu þjóð-
anna beinast einmitt í þá átt,
að gengið sé úr skugga um,
hvort þetta er hægt og ef
svo reynist, þá gera sér Ijóst
hvaða ráðstafanir þarf að
gera tiL að ná þvi marki.
Án þess að gera því skóna,
hverjar niðurstöður sérfræð-
inganna verða í þessum efn-
um, mætiti til gamans athuga
litiiiega þessa fjóra Idði, sem
taldir eru hvað liiklegastir til
að auka ferðamannastraum-
inn til Islands vor og haust
og jafnvel að vetrarlagi.
ÍSLAND
RÁÐSTEFNULAND
Það er íUtöluIega stutt
síðan menn komu auga á
þann möguleika, að Islar.d
gæti orðið heppilegur stefnu
mótsstaður fyrir alþjóðaráð-
stefnur. Slikt korh vitanlega
ekki tii mála fyrr en á flug-
öldinni. Þegar Vfflhjálmur
Stefánsson landkönnuður,
hélt þvl fram um 1920, að
norðurhvel jarðar yrði í
framtíðinni alfaraleið mitli
heimsálfanna hnussaði í
mönnum í vantrúnaði á
slika óra. Það er nú
Frá EFTA-ráðstefnunni í hl
einu sinni staðreynd, að Is-
land er miðsvæðis á Norður-
Atlantshafi, 5—6 klukku-
stunda fiugleið frá New
York, eða 2% stund frá Lond-
on, en það þótti meðal kirkju
leið fyrir 50 árum. Það er
því síður en svo fjarlægð frá
umheiminum, sem myndi
aftra þvi, að Island gæti orð-
ið að alþjóðaráðstefnulandi,
ef önnur skilyrði eru fyrir
hendi.
Ráðstefnuhald á alþjóða
grundvelli krefst mikils við-
búnaðar og sérþekkingar,
auk hæfilegs húsnæðis. En
því tffl viðbótar krefjast þátt
takendur í slíkum ráðstefn-
um aðstæðna til skemmtana
og tómstundadundurs. Kem-
ur þar margt tffl greina, sem
enn er ekki fyrir hendi á ís-
landi, en sem bezt er að láta
sérfræðingana segja sitt áiit
á, áður en farið er út í þá
sálrna.
Hiitt er vi’tað, að ráðstefnu
hald er gríðarmikill og
óplægður akur. Haldnar eru
mfflli 3 og 4 þúsund aliþjóða-
ráðstefnur árlega í heimin-
um. Mörg félög og stofnanir
hafa nú þegar verið „affls stað
ar“ og menn eru sífefflt i Leit
að nýjum stöðum tffl ráð-
stefnuhalds. ísland gæti
fengið sinn skerf af alþjóða-
ráðstefnum, ef skfflyrði væru
fyrir hendi. En það myndi
kosta mikla kynningarvinnu,
því að þetta fæst ekki með því
— Sameinuðu
þjóðirnar
veita styrk
til rann-
sókna á
því sviði
— Upplýsinga
starfsemi
ómissandi
num nýja ráðstefnusal í Hót
einu, að skrifa með stórum
stöfum „VELKOMIN" á dyrá
mottuna. Og eitt verður að
varast, að leyfa stórar, eða
fjölmennar ráðstefnur á ís-
landi um sumartimann.
AÐSETUR
ALÞ.IÓÐASTOFNUNAR
Á tSLANDI
í sambandi við ísiand sem
ráðstefnuland hefir sú hug-
mynd skotið upp kollinum í
einkasamtöium, að ísland
ætti að bjóða einni sérstofn-
un Sameinuðu þjóðanna að-
setur. Það vil nú svo vel til
að tækifæri býðst til þessa
því að innan skamms verður
að öfflum fflkindum stofnuð ný
alþjóðastofnun innan Samein-
uðu þjóðanna til þess að hafa
eftirlit með afrakstri hafsins
og hafsbotnsins. Hvað stæði
okkur nær en að bjóðast tffl
að hýsa slíka stofnun? Það
verður sennfflega ákveðið um
þessa stofnun á alþjóðaráð-
stefnunni sem boðað er tffl
1973 tffl þess að fjalLa um nýj
ar réttarregLur á hafinu og
hafsbotninum. Það yrði sann
arlaga sikrautfjöður í okkar
hatt að fá að hafa þessa stofn
un á Islandi. Það eru vlst
ein tvö ár síðan við
dr. Gunnar Schram ræddum
þetta fyrst, og hefir það síð-
sin borið á góma í sendi-
nefnd Islands á þingd S.Þ. og
verið vel tekið. Hér er mik-
ið hagsmunamál fyrir Island
á döfinni, sem ekki má Láta
daga uppi. Auk þess gæti
það orðið undirstaðan að Is-
Landi sem ráðstefnulandi í
framtíðinni.
LAVA SPA ER
HEILSULIND
Það er eiginliega furðulegt,
að hefflsuböð í hveragufu og
hveraleir skuli ekki vera
komin lengra á leið en þau
eru á Islandi. Það eru visf
rúmlega 20 ár frá þvi að
Gísli Sigurbjörnsson for-
stjóri frá Ási, hóf baráttu
sína fyrir að koma upp slik-
um heiLsulindum. Mér skfflst
að honum hafi orðið eitthvað
ágengt í Hveragerði í þess-
um efnum, en þó ekkert í
hlutfaffli við möguLeikana
itffl þess að fá útlendinga í
hundraðatali tffl að sækj-
ast eftir sliikum heilsubrunn
el luftlcióutn.
Það æt'ti ekíki að koma
neinum á óvart þótt sérfræð
ingarnir legðu á það áherzlu
í rannsöknum sínum, að
iganga úr skugiga um
hvað gera þyrfti tffl að koma
upp þvtí, sem ég myndi kaffla
„Lava-Spa“ og „Lava-Clay".
Það ætti að vera hægt að
gera þessi orð jafn tungutöm
í heiminum oig finnska saun-
an er nú. En sá er hinn mikli
munur á saunu og „Lava-
baths", að saunu getur nú
hver og einn með meðaltekj-
ur komíð sér upp í kjallar-
anum heima hjá sér, en Lava
Spa er ekki útfiutningsvara.
FISKVEIÐAR OG
SKÍÐAFERÐIR
Um fiskveiðar og skíða-
ferðir er óþarfi að vera lang-
orður. Það þarf ekki að ef-
ást um skfflyrðin fyrir þess-

ívar GuðmunAsson
um Iþróttum á Islandi,
en mikið og margt þarf að
gera tffl þess að þetta geti
orðið arðvænlegir atvinnu-
vegir og eftirsóttir af erlend
um ferðamönnum.
Skiðaferðir Norðanlands,
sennilega á Akureyri, að
ógleymdum Keriingarfjöfflun-
um um hásumarið. Klák í ám
og vötnum myndi skapa betri
aðstöðu til tómstundaveiða,
en sjósitangaveiðar mætti
auka tíl muna bæði vor og
haust. Þá hygg ég að sjó-
birtingurinn gæti orðið okk-
ur drjúig beita fyrir erLenda
ferðamenn, sem hafa gaman
af að eiga við þann sprett-
harða fisk.
En í þessum efnum sem hin
um bíðum við með eftirvænt-
ingu efitir áliti sérfræðing-
anna, sem hingað verða send
ir á vegum Sameinuðu þjóð-
anna til að sjá, hvað getur
helzt hænt erlenda ferða-
menn að íslands ströndum.
EITT ER NAUÐSYNLEGT
En það er saima að hvaða
niðurstöðium sérfræðinig-
arnir komast í þessium efnum,
þeir hljóta að segja okk-
ur afdrátitarlaust, að eitt sé
okkur nauðsynlegt, ef ís-
land á að geta gert sér von-
ir um að verða eftirsótt ferða
mannaland, en það er, að við
verðum að halda upi
vel skipulagðri upplýsinga-
og auglýsingastarfsemi er-
lendis. í þeim efnum
duga engin vettlingatök.
Flugfélögin okkar bæði
hafa bezt skilið þýðingu upp
lýsingastarfseminnar eriend-
is og þegar haslað sér vöffl í
þeim efnurn. Loftleiðir í
Bandaríkjiunum og FLuigfélag
Íslandts t.d. í London. Barátt
an um hylli ferðafflangsins er
hörð i heiminum eins og er,
en á eftir að harðna tffl muna
eftir því sem fileLri
þjóðir sækjast eftir ferða
mönnum og bjóða þeim uppá
guffl og græna skóga. FLug-
félögin og ritstjórar „Ice-
land Review" hafa sannað,
að við íslendingar þurfum
ekki að verða neinir háif-
drættingar eða undirmáls-
fiskar í þessum efnum á er-
lendum vettvangi, enda meg-
uim við það ekki, ef við eigum
að standa upp úr fjöldanum.
Upplýsingasitarfsemi er
ómissandi þáttur í framgangi
ferðamálanna. Það veitur á
miklu að ekki riki neinn kot-
ungsháttur í þeim efnum
heldur stórhugur og viðsýni
samfara útsjónarsemii og
áræðni. Ekkert tækifæri má
lá'ta ónotað í þessum efnum
né heldur skera við nögl sér
útgjöld, sem nauðsynleg eru.
En nú er að sjá hvað sér-
fræðingamir segja.
New York í október 1971.
i