Morgunblaðið - 04.12.1971, Blaðsíða 4

4. MÖRGÍUNBLAÐXÐ, LAUGARDAGOU 4. DESEMBER iSTt
® 22 0-22-
RAUÐARÁRSTÍG 31
WfilFm
BILALEIGA
HVERnSGÖTU 103
VW SmMabiMt-VW S mama-VW svafwap
VW JmamM-Landriwer 7manna
BÍLALEIGA
CAR REIMTAL
21190 21188
Bilaleigan
TÝR “
SKULATUNI 4SÍMI15808 (10937)
ÍBÍLALE/GAN UMFERÐ
I SlMI
Í
I SIMI
42104
ISENDUMmmSENDUMi
bilakujan
AKBRAUT
car rental service
r
8-23-47
sendum
MARGFALDAR
iw v I
MAROFAIÐAH
MARGFALDAR
0 Ofbeit í Árnessýsiu?
Steindór Guðmundsson,
Eyrarlóni, Stokkseyri, skrifar:
„Kaeri Velvakandi!
í þættinum „Gróðurvernd"
sera sýndur var í sjónvarpinu
9. nóvember, leiddu saman
hesta aína nokkrir spekingar
undir handleiðslu Áma Reynis-
sonar. Kom þar sitt hvað fram,
aem rétt væri að taka til um-
ræðu.
Eftir þennan venjulega for-
mála stjórnandans var brugðið
upp einhvers konar gróður-
korti af landinu, og átti það að
sýna ástand beitarlandsins nú.
Var þar talið, að vÍ3S svæði
landsins væru fullsetin, hvað
beit snerti, en önnur væru of-
setin.
Til grundvallar þessum kenn-
ingum sínum lýstu þeir mjög
fræðimannlegum útreikning-
um, sem byggðust á því, að aUt
var reiknað út í ærgildum.
Samkvæmt þessu gróður-
korti á aLlt beitarland í Ámes-
sýslu að vera ofbeitt frá sjó og
inn til jökla.
0 Sek er sauðkind hver
Og það ber allt að sama
brunni að áliti þessara spek-
inga, sauðkindin á sök á öUu
aaman.
Er þetta ekki fullmikið sagt?
Er örtröðin t.d. hérna að
neðanverðu í Ámessýslu jafn-
mikil og af er látið?
Það er að vísu rétt, að til eru
svæði hér að neðanverðu í Ár-
nessýslu, sem eru ofbeitt og
Uggur við örtröð á. En það eru
þau svæði, sem hestamenn úr
Reykjavík hafa keypt eða tek-
ið á ieigu fyrir hesta sína.
Einnig nokkrir fleiri aðiLar,
sem hafa tekið upp sama hátt.
Þá er því og slegið föstu af
þessum spekingum, að afréttar-
löndin séu öU ofbeitt. Er þetta
sannleikanum samkvæmt?
0 Afréttur Gnúpverja
Tökum t.d. afrétt Gnúp-
verja. Það er að vísu vitað, að
fremsti hluti hans er ofbeittur,
sérstaklega seinni hluta sura-
ars, vegna þess hvað margt fé
safnast þar saman. Þó fer þetta
svolítið eftir tíðarfari. Svo hafa
Kka alltof margir fjáreigendur
verið skeytingarlausir um að
reyna að venja féð inn á afrétt
arlöndin, eins og þó er nokkuð
hægt, og sunair hafa gert með
nokkuð góðum árangri. Þarna
aUra fremst á þessum umrædda
afrétti er ofbeit, og liggur við
örtröð aUra næst girðingunni,
enda sýndist mér myndin, sem
brugðið var upp, vera tekin
þar. En hún átti að sýna, hvern
ig rofabörð myndswt, þar sem
ofbeit er. (Annars hef ég enga
breytingu séð á þessum börðum
síðastliðin þrjátíu ár).
Svo er líka fleira, sem kem-
ur til greina. Þar sem svona
margt fé gengur, kemur líka
áburður, og það kemur í Ijós
þarna á þessu svæði.
Þegar svo kemur inn fyrir
SandafeU, held ég, að það sé
Samtök sjálfstæðismanna,
Nes- og Melahverfi.
Þriðja spilakvöld
vetrarins verður að Hótel Sögu (hliðarsal)
sunnudaginn 5. des. kl. 8.30.
Stutt ávarp: Frú Auður Auðuns.
Félagsvist (góð verðlaun).
Dregið í happdrætti.
Mætið vel og takið með ykkur gesti.
Skemmtinefndin.
PHILIPS KANN
TÖKIN Á TÆKNINNI"
■
HEIMILISTÆKISF
HAFNARSTRÆTI 3 - StMI 2045S
erfitt að telja nokkrum manni
trú um, að um ofbeit sé að
ræða. Það gengur ekki svo
margt fé á þessu svæði yflr
sumarið, og hross hafa ekki
verið rekin á þennan afrétt síð-
an árið 1956. Hér á ég við svæð
ið inn að Fjórðungssandi, sem
er 30—40 km á lengd og gró-
inn allur austurhlutinn, og
einnig að hluta yfir þveran af-
rétt. Vesturhlutinm er víðast
uppblásinn. Er hægt að skrifa
þann uppblástur allan. á sauð-
kindina?
0 Gæs er grasnagi,
gráðug sem hösmagi
Þegar svo kemur inn fyrir
Fjórðungssand, verður svolítið
annað uppi á temingnum. Þar
virðist vera orðið um ofbeit að
ræða, að minnsta kosti á viss-
um svæðum. Var það mjög
greinilegt síðastliðið haust. Á
öllu þessu graslendisflæmi,
sem þama er um að ræða,
ganga kannski 500—600 fjár,
þegar flest er, seinni hluta
sumars.
Við smölun 1971 voru þama
320 fjár. En þarna er annar fén-
aður, og það er heiðargæsin.
Hún er sjáanlega farin að
ganga mjög nærri landinu. Og
það svo, að horfir til stórra
vandræða.
Bezta og skemmtilegasta hag
lendið er víða rótnagað.
Á e.t.v. að skrifa það á reikn-
ing sauðkindarinnar?
0 Heiðagæsin er landeyða
Margur mun kannski
segja sem svo, að það taki þvi
ekki að hafa áhyggjur af þessu,
þar sem hugmyndin sé að
sökkva þessu landi vegna fyrir
hugaðra framkvæmda í raforku
málum. Það haggar ekki þeirri
staðreynd, að heiðagæsin virS-
ist vera með sama áframhaldi
að eyðileggja beztu bitliagana
fyrir „innan sand“. Hvort sá
hinn geysilegi gæsadauði, sem
sjáanlega hefir orðið þarna sl.
sumar, stendur í sambandi við
ofbeitina, veit ég ekki, en vís-
indamennirnir, sem voru þarna
sl. sumar, geta sjálfsagt upp-
lýst okkur um það. Sjálfsagt
mun ástandið vera svipað aust
an Þjórsár á Holtamannaafrétti
í verunum þar.
Glöggur bóndi, sem staddur
var fýrir „innan sand“ sl. haust
sagði, að gæsin væri sjáanlega
farin að flæma féð úr verunum.
Er kannski heiðagæsin rétt-
hærri þama innfrá? Gróðiir-
vernd er sjálfsögð, sé rétt á mál
um haldið, orsakir og afieiðing
ar uppblásturs vegnar og metn
ar á skynsamlegan hátt, og
menn geri sér grein fyrir ár-
angrinum.
Það átti fyrir rúmum 30 ár-
um að gera allsherjar gróður
vemd á skóginum í Þjórsárdaln
um með því að útiloka allt sauð
fé þaðan. Því að það átti allt
að eyðileggja. En reyndin hefir
orðið sú, að eyðileggingin hef
ir orðið enn gifurlegri síðan
sauðkindin hætti að grisja akóg
inn hæfilega. Sá aðili, sem
þama hefði átt að láta að sér
kveða, er Sandgræðslan. En það
fer lítið fyrir hennar aðgerð-
um. Hins vegar hefir Landsvirkj
un gert þarna stóra og góða
hluti.
Með beztu kveðjum,
Steindór Guðmundsson,
Eyrarlóni, Stokkseyri.“