Morgunblaðið - 02.02.1972, Blaðsíða 3

i,,;. i.*
3
r.;___j lii j , .
MORGUNÐLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. FEBRÚAR 1972
Anrþór Þor-
steinsson látinn
ARNÞÓR Þorsteiinisson, fonstjóri
U-llarverksmiðj unnair Gefjunair,
andaðist í gærkvöldi 68 ára að
aldri. Hanm fæddist 28. febr. ár-
ið 1983 að Grófarseli í Jökulsár-
hlíð, Norður-Múlasýsliu, sonur
Þorsitieins Ólafssonar bónda þar
og konu hans Jónínu Guðrúnar
Armigrímsdóttur.
Arnþór réðst ungur til verzl-
unar- og skrifstofustarfa, fyrst
á Seyðisfirði og siðar í Reykja-
vik, en gerðist skrifstofu- og
sölustjóri verksimiðju SÍS á Ak-
ureyri árið 1935. Hann varð for-
stjóri Gefjunar árið 1952 og
gegndi þvi starfi til dauðadags.
Hann tók virkam þátt í ýmsum
félagsstörfum og var bæjarfull-
trúa á Akureyri fyrir Framsókn
arflokkinm 1962—1970. Þá var
hann form-aður stjónnar Laxár-
virkjunar 1965—1971.
Amþór var kvæntur Guð-
björgu Sveinbjarnardóttur frá
Holti undir Eyjafjöll-um og lifir
hún mann sinn ásamt þremur
börraum þeirra hjóna. — Sv. P.
Dr. Möcklingtioff fiskiniálast.jóri V-Þjóðverja, Hans G. Andersen ambassador, dr. Karl Rowald
sendiherra V-Þýzkalands á íslandi, dr. Dedo von Sclienck forniaður v-þýzku nefndarinnar og frú
dr. Vollmar. Myndina tók ljósm. Mbl. Ó1 K. M. í ráðherrabústaðnum í gær.
Hugsanlegrar lausnar
leitað á, báða bóga
Vinsamlegar landhelgisvið-
ræður við Vestur-Í»jóðverja
MORGUNBLAÐINU barst í gær
fréttatilkynning frá utanrikis-
ráðuneytinu um landheigisvið-
ræður við V-Þjóðverja.
I gær fóru fram viðræður í
Reykjavík milli fulltrúa vestur-
þýzku og ísienzku ríkisstjórn-
anna um landheigismál og lauk
þeim síðdegis.
Viðræður þessar vom fram-
hald viðræðna, sem fram fóru í
Bonn í nóvember 1971 og verða
niðnrstöður viðræðnanna lagðar
fyrir ríkisstjórnirnar. Formenn
viðræðunefndanna voru dr. Dedo
von Schenck og Hans G. Ander-
sen ambassador.
Mbl. hafði samiband við Hans
G. Andersen anhbassador, for-
mann islenzku nefndarinnar og
spurði hann um viðræðumar í
dag. Hans sagði að viðræðiuroar
hefðu verið í sömu miynd og við-
ræðumar við Breta nú fyrir
skömimu. Viðræðumar hefðu
verið vinsamlegar og reymt á
báða bóga að ledta að hiugsan-
legri lau.sn vandamálsins. Að
öðru lieyti sagðist ambassadorinn
ekiki geta skýrt frá viðræðunum,
en ríikisstjórninni yrði nú geíin
skýrsla uim þær.
Paasio kosinn
Helsingfors, 1. febrúar — NTB
RAFAEL Paasio úr flokki jafn-
aðarmanna var i dag endurkos-
inn forseti finnska þingsins með
173 atkvæðum af 200.
Johannes Viroladnen úr Mið-
flokknum var endurkosinn fyrsti
varaforseti. Olavi Lahteenmáki
úr Miðfiliakknum var endurkos-
inn annar varaforseti í þriðju
atkvæðagreiðslu. Vinstriflokk-
amir studdu kommúnisitann
Paavo Aitio í öllum þremur at-
kvæðagreiðslunum.
Akureyringar
misrétti beittir
meðan söluskattur er á raforku
til húsahitunar
STAKSTEIIVIAR
Hr. æviskrárrit-
ari Þjóðviljans
Ættvisi Islendinga liefiir löng-
um verið við briigðið. Áhugi
þeirra á persónusögu hefur ver-
ið mikill, og allar upplýsingar
nm náungann vel þegnar. Ifenn
hljóta því að fagna þeim viðbæti
við fslenzka samtíðarmenn, sem
byrjað er að birta í Þjóðviljan-
um. Raunar heitir þessi viðhætir
„llermangið", og þótt liann þann
ig lýsi undarlega lítilli þekkingu
á islenzku máli, gefur liann von
andi nokkuð réttar uppiýsingar
nm störf þeira manna, sem þar
ern nefndir. Allir eiga menn þess
ir það sameiginlegt, að eiga sæti
í stjórn fyrirtækja, er eiga við-
skipti við varnarliðið. Þættirnir
eru því einskonar stæling á dokt-
orsritgerð Guðna Jónssonar, ábú-
endatal á Stokkseyri.
En sé nánar skoðuð röksemö
þess, að birting æviskránna hefst,
kemur í ljós, að það er ekki ein-
göngu fróðleiksfýsn nm ættir
manna, sem ræður dagskipan rit-
stjórans. Nei, — það er á barna-
legan liátt gefið í skyn, að ýmsir
menn vilji því aðeins að herinn
verði hér áfram, að þeir sjálfir
hagnist á þvi. Og í fyrsta hópn-
um er undarlega mikið af þekkt-
nm framsóknarmönnum. Birting
æviskránna hefst stntn eftir að
upplýst er, að viðræður nm npp-
sögn varnasamningsins hafi ver-
ið frestað. Þannig metur ritstjór-
inn, sjálfsagt eftir kynni sín af
f jármálastarfsemi flokkshræðra
sinna, að enginn hugsjón nái
lengra buddunni og „liermangar-
ar“ Framsóknarflokksins haf i
enn á ný náð yfirhöndinni í þeirri
ríkisstjórn, sem kennir sig á svip
aðan hátt við hinar vinnandi stétt
ir og konungar Dana kölluðii sig
konunga Vinda og Gauta forðum.
Lærisveinar
Mintoffs?
Mahendra konungur
Nepals látinn
Katmandu, Nepal, 31. jan.
NTB—AP
MAHENDRA, konungur í ríkinu
Nepal í Himalayafjöllum, lézt í
dag 51 árs að aldri. Hefur hann
ríkt sem einvaldur i Nepal í
saiitján ár og tekur nú við völdum
elzti sonur lians, Bierendra krón
prins, 26 ára að aldri.
Mahendra konungur, var í
augum þegna sinna tíu milljóna
talsins, Hindúaguðinn Vishnu
endurborinn. Hann lézt af hjarta
slagi i sumarhöll sinni í Bharatp
iyki, sem er um 200 km frá Kat-
mandu.
Drottning Nepals, Ratna, var
við banabeð konungsins og þeg-
ar hann hafði skilið við, komu
SAS-flugfélagið vinnur nú að
gerð áætlana um að lækka veru-
lega flugfargjöld til Græn-
lands. Ef ráðuneytisleyfi fæst,
verður fargjald með flugvél fram
og til baka fyrir litla ferða-
mannaliópa í kringum 800 d. kr.
(náiægt 10.000 ísi. kr.), en eins
og er kostar flugferð fram og til
baka til Syðri-Straumfjarðar d.
kr. 2.414. Nýja fargjaldið á áð
taka gildi 1. apríl og gilda ailt
árið.
Samtímis þessu er áformað að
aiuka afsláttinn fyrir böm. Til
þessa haía börn yngri en 12 ára
frá Grænlandi getað ferðazt á
háJ f* fargjaldi, það er að segja
synir þeirra til hallarinnar að
sækja líkið. Það var síðan brennt
í kvöld að Hindúásið á bakka
Bagmatifljóts.
Eftir athöfnina var Bierendra
hylltur sem konungur landsins.
Ók hann um í skrautvagni, er
hestar drógu frá hinni fornu kon
ungshöll Hannuman Choka til
nýtízkulegrar hallar, sem kon-
ungsfjölskyldan býr nú í. Þús-
undir Nepalbúa fögnuðu Bier-
endra. Hann hefur Verið mennt-
aður með það fyrir augum að
taka við konungdómi af föður
sínum, m.a. stundað nám í Et-
on í Englandi, Harvard-háskóla
í Bandaríkjunum og við háskól-
ann i Tókíó.
frá Syðra-Straumfirði til Kaup-
mamiahanftar og heim aftur fyr
ir d. kr. 1.207, em samkvæmt
fyrrgreindri áætlun er áformað
að lækka þetta fargjald um 50%
til viðbótar, þannig að það veirði
d. kr. 604. Fyrirkomulagið hefur
ekki verið í gildi fyrir börn frá
Danmörku, sem farið hafa til
Grænlands, en verður nú einnig
látið ná tál þeirra. Forsendan ex
sú, að börndn ferðist í smáum
hópum og undir leiðsögn. Hóp-
fyrirkomulagið gerir ráð fyrir,
að í hópnum verða minnst 15
manns. í reynd þýðir þessi ný-
skipan, að Darair á Grænlandi
munu hafa efni á þvi að ferðast
heim fyriir eigin reikning.
Á FUNDI sameinaðs þings í gær
svaraði fjármálaráðherra fyrir-
spurn Lárusar Jónssonar þess
efnis, hvenær ríkisstjórnin liygð-
ist afnema það niisrétti að leggja
sölnskatt á raforkn til húsahitnn
ar, en ekki á hitaveitu eða oliu
í sama skyni. í svari ráðherrans
kom fram, að ekkert nýtt hefur
gerzt í málinu.
Þegar Lárus Jónsson (S) gerði
grein fyrir fyrirspurn sinni,
sagði hann m.a.:
Þegar hasstv. ríkisstjórn tók
við völdum sl. sumar var það
eitt af fyrstu verlkum hennar að
hagræða vísitölunni með því að
fella niður söluskatt á orku tii
húsahitunar. Ekki tókst þó betur
til en svo að söluskattur af raf-
orku í framangreindu skyni var
ekki felldur niður, þrátt fyrir þá
eindregnu yfirlýsingu í stjórnar-
samningnum, að nú skyldi reisa
stórvirkjanir m.a. tid þess að afla
orku til húsalhitunar.
Ég vil vekja athygli hins háa
Alþingis og þjóðarinnar allrar á
því mikla mis
rétti, sem þessi
stjórnarathöfn
hefur haft í
för með sér. I
því sambandi
vil ég taka
dæmi um hvern
ig Akureyring-
ar veröa mis-
rétti beittir
vegna þess að söluskattur á raf-
orku til húsahitunar var ekki
felldur niður samtimis því að
felldur var niður söluskattur á
olíu og jarðvarma til upphitun-
ar húsa. Á Akureyri fer 60% af
seldri orku til Rafveitu Akureyr-
ar til húsahitunar. Þessi orka er
seld skv. núgildandi gjaldskrá á
21 milljón króna yfir allt síðast-
liðið ár. Söluskattur, sem þess-
um ’húseigendum er gert að
greiða er því um 2 milljónir
króna yfir árið, þ.e.a.s.
sé miðað við það hvenær
söluskattur var felldur niður á
hliðstæðum orkugjöfum á sl. ári
hefur nál. ein milljón króna nú
þegar verið tekin ranglega af
þeim heimilum á Akureyri, sem
hita hús sín upp með raforku.
Með þessu er þó ekki öll sag-
an sögð. Það er alkunna að jarð-
varmi er langódýrasta orka, sem
völ er á til húshitunar. Viða hag-
ar þó svo til að sú orka er ekki
fáanleg. Það fólk sem byggir þá
staði og sveitir hefur þvi ein-
ungis um að velja olíu eða raf-
magn til upphitunar. Það verð-
ur að teljast furðuleg ráðstöfun
að greiða niður hinn erlenda
orkugjafa, þannig að samkeppn-
islhæfni raforkunnar rýrist til
milkilla muna.
Halldór E. Sigurðsson f jármála
ráðherra sagði, að þegar sölu-
skattur af jarðvarma og olíu
til húsahitunar Ihefði verið felld-
ur niður, hefði staðið til, að svo
yrðd einnig um raforku til húsa-
hitunar. Ýmsir vankantar hefðu
hins vegar verið á framkvæmd-
inni, þar sem sú raforka væri
aðeins að litlu leyti mœld sér-
staklega. Hann sagði, að unnið
væri að þvi að finna lausn á
málinu, svo að allir sætu við
sama borð.
Lárus Jónsson sagði, að sér
hefðu sagt sérfróðir menn, að
vandalaust væri að mœla orku,
sem sérstaklega færi til húsahit-
unar. Þvi væri það ekki til fyr-
irstöðu. Hann benti á, að á
Reykjavikursvaíðinu byggju
menn við miklu ódýrari orku en
þeir, sem hefðu rafmagnshitun.
Þvi væri óréttlætanlegt að halda
þessari mismunun áfram.
Halldór E. Sigurðsson f jármála
ráðherra hafði það eftir Gísla
Jónssyni starfsmanni hjá rafveit
unum að þróunin gengi i þá átt,
að rafmagn til húsahitunar væri
ekki mælt sérstaklega.
Undanfarna mánnði hafa
menn fylgzt með prangi forsa>tis-
ráðherra Möltn við Breta um
hærra gjald fyrir herstöðvar þar.
Hafa sumir íslendingar viljað
fara að dæmi þess vinstri sinn-
aða ráðherra og græða fé á vam-
arliðinu. Þau sjónarmið hafa þó
hingað til verið fordæmd af meg-
inhlnta þjóðarinnar, enda lítil-
mannlegt að verzla um frelsi
þjóðar sinnar. Núverandi rikis-
stjóm hefur þegar orðið þekkt
fyrir það, að vilja seilast víða og
djúpt í vasana eftir fé, og hver
veit, nema einhverjir innan stjóra
arinnar sjái sér nú leik á borði
til að liagnast meira. Að núnnsta
kosti ætti enginn að verða nndr-
andi, þótt innan tíðar ljúki ævi-
skrám Þjóðviljans þeim orðum,
að ósköp sé það nú lítið, sem
hafist upp úr „hermanginu“.
Launabarátta
Þjóðviljans
Hingað til hefnr Þjóðviljinn tal
það beina ósvifni við launa-
fólk, ef atvinnurekendur hafa
ekki hafið viðræður við verka-
lýðsfélögin um endurskoðun
sanininga eða breytingar á þeim,
þegar þess er óskað. Haf a þá ver-
ið notuð stóru orðin um „ósvífni
atvinnurekenda". Nú er hins veg-
ar svo málum komið, að þegar
stærsti atvinnurekandi landsins
synjar viðræðum við stærsta stétt
arsaniband á landinu B.S.R.B., þá
er þagað þunnu hljóði, — nú er
engin ósvífni á ferð, - nú er
einungis um misskilning hjá
launafólkinu að ræða. Hinni ei-
lífu kjarabaráttu virðist lokið í
bili, launþegar eiga að hlita úr-
skurði atvinnurekandans. Til
þess svo að allt falli í ljúfa löð,
er þvi iialdið fram, að síðnstu
kjarasamningar liafi ekki haft i
för með sér „almennar og veru-J
legar kaupbreytingar“.
Til Grænlands á
Mallorcafargjaldi
íð
*