Morgunblaðið - 02.02.1972, Blaðsíða 17
MORGU’N'BLAÐTÐ, MIÐVTKUDAGUtR 2. FEBRÚAR 1972
17
„Eg hef
heldur
tekið
nálina..."
Rætt við
Kristínu Jacobsen,
einn af nýkjörnum
heiðursfélögum
Reykvíkingafélagsins
Kristín Jacobsen á lieimili sinu að Laug-avegi 67, þar sem allt
er prýtt ísaumi eða útsaumi, eins og: sjá má á myndinni.
(Ljósm. Mbl. Kr. Ben).
Húsið Laugavegur 67 er lág-
reist og Iætur ekki mikið yfir
sér, þegar gengið er framhjá því
enda er þar engin verzhm með
skrautlegar vörur í gluggum og
ljósadýrð. En innan dyra gefiur
að lita hluta af starfi gamallar
kQtiti á ævikvöldinu: Útsaumað-
ar veggmyndir og veggteppi,
isaumaðar stólsetur og stólbök,
helduð gluggatjöld, útsaumaða
púða og teppi, ísaumaða klukku
strengi, borðdúka, stólrenninga
og margt fleira. Þarna ræður
húsum Kristin Jacobsen, ekkja
Victors Jacobsens, sem Iengi rak
lifrarbræðslu hér i borg. Krist-
ín var sl. fimmtudagskvöld í
hópi sextán félaga Reykvíkinga-
félagsins, sem gerðir voru að
heiðursfélögum þess á skemmti-
fundi á Hótel Borg, sem sagt
hefur verið frá i blaðinu.
Við Morgunblaðsmenn heim-
sóttum Kristinu fyrir nokkr-
um dögum tU að eiga við
hana viðtal, en ekki vorum við
einu gestirnir þann daginn, því
ftð þegar okkur bar að garði
var þar staddur Meyvant Sig-
urðsson, sem lengi hefur átt
sæti t stjórn Reykvíkingafélags
Ins, en er nú i nefnd þeirri, sem
hefur það verkefni með höndum
nð tUnefna fólk úr röðum fé-
lagsmanna til að gera að heið-
ursfélögum.
Meyvant er maður fróður um
Reykjavík og Reykvíkinga allt
frá aldamótum og reyndar
lengra aftur í tímann, og þau
Kristín ræddu saman um menn
og málefni frá bernsku sinni og
var sérlega gaman að hlusta á
þau. En Meyvant kvaðst ekki
vilja tefja okkur Morgunblaðs-
menn um of og dró sig þvi í
hlé, en Kristín sagði okkur ýmis
legt um ævi sína.
„Faðir minn var Jóiiannes
Benediktsson frá Oddakoti á
Álftanesi, en móðir mín Málfríð
ur Ólafsdóttir, fædd og uppal-
in í Miðhúsum í Reykjavík.
Sjálf fæddist ég í Miðhúsum
þann 7. marz 1892 og bjó þar
með foreldrum mínum fram til
ársins 1900. Þá fluttust foreldr-
ar mínir til Englands og þar
bjuggum við í tæp fimm ár.“
— Hvers vegna fluttust þau
til Englands?
„Faðir minn hafði verið sjó-
maður og útgerðarmaður hér
heima, var m.a. á vegum Guð-
mundar Einarssonar frá Nesi.
En svo varð hér alger fiski-
brestur og þá fluttist fjölskyld-
an til Englands. Við bjuggum í
Hull og þar kenndi faðir minn
fiskverkun og stundaði þaðan
sjómennsku. Heim komum við
svo aftur árið 1905 og þá hóf
faðir minn störf í fiskvinnu og
á Eyrinni, en komst síðan á sjó
inn aftur.“
— Þú hefur væntanlega haft
einhver not af enskukunnáttu
þinni eftir að þið komuð heim
aftur.
„Já, á árunum 1907—9 var ég
á sumrin enskur túlkur fyrir
ferðamenn og vann þá á vegum
Ditlev Thomsens, en hann ann-
aðist móttöku ferðamanna hér
á þeim tíma, var sjálfur þýzkur
konsúll. Það var nokkuð mikið
um ferðamenn hér á þessum
tíma og oft komu hér fragtskip
með varning, mest kol. Ég var
þá túlkur skipsmanna á ferðum
þeirra um bæinn og nágrennið,
m.a. austur fyrir Fjall. Ég hafði
engar aðrar tekjur af þessu en
þær, sem ferðamennirnir létu í
lófa minn, en það voru þó yfir-
leitt sæmilegar tekjur. Ég tal-
aði enskuna reiprennandi,
hafði verið í 4 ár í skóla í Eng-
landi og verið þar á þeim tima,
þegar málið festist hvað bezt í
manni, fór þangað 8 ára og
kom aftur á f jórtánda árinu."
— Finnst þér bæjarbragurinn
ekki hafa breytzt mikið frá
þessum tima?
„Jú, því er ekki hægt að
neita, en hins vegar er ég ekki
rétta manneskjan til að dæma
um það, því að ég missti
bernskuárin úr, þegar ég fór til
Englands, og ég giftist snemma,
aðeins 17 ára og þá hófst lífs-
baráttan fyrir alvöru. Það var
árið 1909, sem ég giftist Sveini
Jónssyni, en við slitum síðar
samvistir. Við eignuðumst tvö
börn, stúlku, sem er dáin fyrir
mörgum árum, og son, Guðna
Sveinsson, sem nú er búsettur í
Keflavík. Eftir að við slitum
samvistir fluttist ég til Vest-
mannaeyja, en þangað höfðu for
eldrar minir flutzt árið 1913. 1
Vestmannaeyjum kynntist ég
Victor Jaoobsen og við giftum
okkur árið 1919. Victor var
sænskur Finni. Hann kom hing-
að til lands árið 1905, en þá var
mikil mannekla á skútunum hér
og hann hóf að stunda sjó-
mennsku og fiskvinnu. Við
bjuggum í Vestmannaeyjum i 12
ár og Victor rak þar útgerð."
— Átti Reykjavik ekki sterk
ítök í þér, þegar þú bjóst í Vest-
mannaeyjum?
„Jú, það get ég sagt, þvl að
mér fannst „heima“ alltaf vera í
Reykjavik. Við fiuttumst síðan
til Reykjavikur árið 1929 og
Victor fór að kaupa lifur og
bræða. Hann rak lifrarbræðslu
frá árinu 1929 til dauðadags ár
ið 1956.
Við eignuðumst þrjá syni,
Victor, Leander og Jóel. Leander
er lézt sl. sumar. Ég hafði því
nóg að starfa við heimilishald-
ið, en einnig hafði ég lengi mat-
sölu með heimilinu. Við keypt-
um þetta hús, Laugaveg 67, ár-
ið 1941 og hér rak ég matsölu.
Yfirleitt voru 10—15 manns í
mat hjá mér, ágætir piltar allir
saman.“
— Og þú kannt vel við þig á
Laugaveginum, þrátt fyrir allar
breytingarnar?
„Það hafa vissulega orðið
breytingar á Laugaveginum, en
ég varð ekki svo mjög vör við
þær, fyrr en þeir byggðu stór-
hýsið hérna hinum megin við
götuna, P & Ó-verzlunarhúsið.
En Laugavegurinn hélzt lengi
vel óbreyttur að mestu leyti frá
því að ég fluttist fyrst þangað.
Poreldrar mínir bjuggu á
Laugavegi 56 eftir heimkom-
una frá Englandi, og þegar við
Victor komum frá Vestmanna-
eyjum, bjuggum við fyrst á
Laugavegi 101, síðan eitt sumar
á Laugavegi 161, og þaðan flutt
umst við síðan hingað á Lauga-
veg 67. Ég hef því færzt upp
og niður Laugaveginn um mína
ævi og hef alltaf kunnað vel við
hann.“
— Hvers saknarðu helzt úr
Reykjavík bernsku þinnar?
„Það hefur orðið mikil breyt-
ing á borginni frá aldamótum
og hún er næstum óþekkjan-
leg sem sami staður. Það hverf-
ur mikið af gömlum húsum, ekki
það að ég sjái eftir þeim, því
að nýju húsin eru miklu betri,
en þó sakna ég eins gamals
húss: Gamla Miðhúsabæjarins,
sem var á milli Lindargötu og
Skúlagötu. Þar á sama stað
byggði pabbi reyndar nýja hús-
ið áður en hann fór til Eng-
lands og það stendur enn og er
álitið prýði Lindargötunnar.
Tengslin við gamla bæinn voru
sterk, því að amma mín kom
þangað sex vikna gömul,
mamma mín fæddist þar,
og sjálf fæddist ég þarna líka
og nú sakna ég þessa gamla bæj
ar.
En við snerum aldrei
aftur að Miðhúsum, eftir að við
kómum frá Englandi, því að
pabbi var búinn að tapa hús-
inu. Það var hjá hönum eins og
ölium tómthúsmönnum á þeim
tíma: Ef þeir reyndu að korrtii
sér eitthvað áfram, fór illa fyr
ir þeim og allt sökk í skuldafen
ið og lenti síðan til Thomsens."
— En svo að við snúum okk-
ur að öðru, þú hefur stundað
handavinnu mikið um ævina.
„Já, ég gerði mikið af þvi. Ég
saumaði mikið fyrir aðra, sér-
staklega eftir að Victor dó, því
að drengirnir voru þá farnir að
búa sjálfir og ég ein eftir i heim
ilinu. Ég sökkti mér því niður
í þetta til að hafa eitthvað."
— Hafðirðu lært einhverja
handavinnu í skóla?
„Nei, ég hef ekkert lært í
handavinnu, er algerlega ólærð.
En ég hef alltaf haft gaman af
þessu og það, sem þú sérð
hérna á heimilinu, saumað eða
prjónað, er eftir mig. Ég hef
gert 7—8 veggteppi, 24 stól-
renninga, 6—7 klukkustrengi og
margt, margt fleira. Handavinna
sem þessi var mjög algeng heim
ilisprýði fyrr á árum, en svo
vildi fólk ekki svona nokkuð
lengur og henti þvi öllu í rusla-
tunnuna. Nú er þetta aftur kom
ið í tízku og ég gæti haft nóg
að gera, yfirdrifið nóg að gera,
ef ég vildi.“
— Þetta hefur verið gífurleg
vinna, sem þú lagðir í þessa
handavinnu.
„Já, þau eru orðin mörg nál-
arsporin. En ég hef aldrei haft
götulífið til afþreyingar, held-
ur tekið nálina, þegar timi gaufst
til frá öðrum störfum.“
— Og niú hefur þú verið gerð að
að heiðursfélaga í Reykvíkinga-
félaginu.
„Já, en ég skil ekkert í þeirrsi
að velja mig í það. Það eru svo
margir aðrir, sem hafa lagt
miklu meira af mörkum til fé-
lagsins. Ég var reyndar með
fyrstu stofnendum félagsins,
enda hef ég lengst af átt
heima í Reykjavík og alltaf tal-
ið mig Reykviking. Mér er þvi.
efst i huga þakklæti til félags-
ins og ég óska þvi alls góðs og
glæstrar framtíðar.“
Þegar við höfðum þegið kaffí
veitingar hjá Kristínu, ók Mey
vant okkur niður í Aðalstræti.
Á leiðinni sagði hann, að sér
hefði þótt gaman að því að við
skyldum ræða við Kristínu, því
að hún væri ein af þeim, sem
venjulega kæmust ekki í blöð-
in, enda þótt þeir hefðu alla
ævi staðið sig eins og hetjur í
lífsbaráttunni og lagt sitt af
mörkum til að koma íslenzku
þjóðfélagi á það stig, sem það
er nú á. — sh.