Morgunblaðið - 15.02.1972, Blaðsíða 27

MORGUNBLABIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. FHBRÚAR 1972
27
— Mótmæli
Framhald af bls. 1.
hefði verið stefnt fyrir rétt
ásamt Bemadettu.
Lögfræðingiuir þeirra í Bel-
fSast vseri að reyraa að fá mál-
inu frestað, en þeir vissu ekki
hvað honum yrði ágengt í því
efni,
Við komum til Enniakillen
nokkrir erlendir blaðamenn
um hádegisbilið á sunnudag
eftir rúmlega tveggja klukku
stunda akstur frá Belfaat um
elskulegt og víða undurfagurt
landsvæði, þar sem skiptast á
grænir ásar, stöðuvötn og
skógabelti. Herflokkar stöðv-
uðu bifreiðar á þeseari leið að
minnsta kosti fimm sinnum og
olli það talsverðri töf. Þeir
skoðuðu vegabréf og far-
angursgeymalur.
• MIKILL VIÐBÚNAÐUR
Þeir blaðamenm, sem dvalizt
hafa á Norður-írlandi segja,
að svo miklar varúðarráðstaf
anir hafi ekki fyrr verið gerð
ar þama fyrir fjöldafundi.
í sjálfum bænum var mik-
ill viðbúnaður heirs og lög-
reglu, einkum í námunda
við þann stað er fólk skyldi
safnast saman. Hvarvetna
voru herbifreiðar og hermenn
með riffla siraa og vélbyssur
mundaðar. Þyrlur flugu yfir
miðbænum og tilkynntu um
gjallarhorn að ólöglegt væri
að halda fjöldagöngur og þeir
sem að þeim stæðu ættu á
hættu að vera sóttir til saka.
Hermenn komu upp gadda-
vírsgirðingum þvert yfir göt-
una þar sem ganga átti niður
í bæinn. Voru um hríð varaga
veltur um það hvort göngu-
menn myndu reyraa að ryðjast
þar í gegn, en það hefði vafa-
laust endað með skelfingu,
arvo öflugt lið lögreglu og
vopnaðra hermanna, sem þar
var fyrir.
Eftir um það bil 2—300
metra göngu staðnæmdist
fólkið við girðingu.
Fyrirliðinn, MacManus,
þingmaður, kallaði til her-
manna, hvort þeir ætluðu að
leyfa göngunni að fara í gegn
og fékk neitandi svar. Þá var
göragumöranum beisnt niður
hliðargötu að grasvelli þar
sem fundur var settur og ræð
ur haldnar. Fór samkoman
síðan friðsamlega fram i feg-
ursta veðri. Baráttubugur
virtist hinn mesti í fundar-
mönnum, en svo var vindur
þó napur, að flestir virtust
ósköp fegnir þegar fundinum
lauk. Ekki er gott að segja
hversu margir voru á fundin-
um, sumir gizka á 3—4000,
aðrir sögðu 6—8000, og virtist
mér fyrri talan Mklegri. Sagt
var, að margt manna hefði
ekki komizt til Enniskillen af
völdum tafa af hefrsins hálfu.
Báðir aðilar líta á það sem sig
ur fyrir sig að ekki skyldi
koma til átaka.
Ég ræddi við rraargt fólk
þama í Enniskillem, karla og
konur, börn og tmglinga. Ekki
voru aJlir á einu máli um af-
stöðuna til umræddra átta til-
lagna sem vænta mátti frá
Heaflh, en svörin voru mjög
eftir efnahag o>g aðstæðum.
Flestir voru þeirrar skoðunar
að sHkar tiliögur hefðu þurft
að koma mifklu fyrr.
GALI.HÖRB
BEBNADETTA
Sem fyrr sagði hiitti ég
þarna á fundiraum Bernadettu
Devlin, sem eðlilega hafði lít-
inn frið fyrir blaðairaönraum.
Bernadetta er mjög lítil vexti,
en sýnist ósveigjanleg og gall
hörð baráttumanneskja. Ræða
hennar var bráðvel samin og
fhitt, og sögðu þó félagar min
ir að hún hefði ekki verið eins
eldheit og oft áður. Það er
auðséð á fari þessarar ungu
korau að það sem hún segir
ag gerir er henni rammasta
alvara. Hún virðist róleg og
æsingalaus, tilgerðarlauus og
tilhaldislaus. Hún segist vera
óháð flokkspólitik, en dregur
þó enga dul á að hún sé sós-
íalisti, berjist fyrir sósíalist-
ísku, sameinuðu Irlandi. Hún
kvaðst eklki vilja sjá tillögur
Heaths, var harðorð í garð
kaþólskra íhaldsmanna, sem
hún kallaði svo — sagði þá
að visu viija sarraednað írland,
en þeir kærðu sig kollótta um
félagslegar umíbætur sam-
kvæmt sósialistiskum hug-
mynidum. Sömuleiðis gagn-
rýndi hún stjórn Johns Lynch
og sakaði hann um hálfvelgju
í þessari deilu.
Ég spurði Bernadettu hvort
hún hefði heimsótt einhver
sósíaiistisk ríki — en það
hafði hún ekki og spurði á
móti hvort nokkurt raunveru
lega sósialistískt ríkd væri til.
Hún kvaðst hvorki stefna að
sósíalisma á borð við útgáfur
hans í Sovétríkjunum, Júgó-
slaviu, Kúbu eða Kina ogheld
ur ekki að sósíaldemókrati
eins og á Norðurlöndum.
ÓTTAST EKKI
SAMEININGU
— Hvers kona sósíalisma
þá, spurði ég, og hún svaraði:
— Sósíalisma þar sem fólk
ræður málu.m sinum sjálft,
þar sem allir hafa jafnan rétt,
vinnu, húsnæði og mannsæm-
andi ffif.
— Hvort hún óttaðist ekki
að alvarlegur ágreininigur
yrði meðal Ira um stjómar-
far landsins þó svo þeim tæk-
ist að fá það sameinað og
hvort hún héldi að friðvæn-
legt yrði í írsku ríki sem hefði
innan vébanda 3 milljönir ka-
þólskra og eina milljón ó-
ánægðra mótmælenda. Hún
kvaðst sannfærð um að
þetta myndi blessast, fólkið
nuundi gera sér ljóst að fram-
tíðin væri ekki kaþólskt I-
haldssamt samfélag með lúth-
erskum minnihluta heldur
sósíalistískt ríki þar sem ailir
hefðu jafnan rétt til lífsins
gæða og trúarbrögð skiptu
engu máli. Sérhver maður
gæti haft þá trú sem hon-
um sýndist.
— Heldurðu að þú eigir eft-
ir að lifa þessa breytiragu?
— Það veit ég ekki, svar-
aði Bernadetta, ég er ekki spá
maður.
Áður hafði ég hitt að máli
Kevin Agnew, varafórseta
Mannréttindasamtakanna.
Hann var þó ekki þama á
þeirra vegum, því að þau tóku
ekki þátt í þessu andófi. Agn-
ew er maður á efri árum, lög-
fræðingur að starfi og kvaðst
kaþólskur trúmaður og ekki
hafa trú á þvi að trúarbrögð
yrðu kveðin niður í samein-
uðu sósalistískiu frlandi.
Hins vegar virtist haran ekki
ýkja trúaður á að þar kæmist
á sósíaliskt þjóðskipulag í
náraustu framtíð. Agnew lagði
hins vegar áherzLu á að það
sem nú væri að gerast I fr-
landi væri framhald af atburð
unum 1916 og 1920—21.
BÁÐU EKKI UM YFIRRÁÐ
Ég spurði hvað bonum fynd
ist um þær tillögur sem He-
ath væri sagður hafa á prjón-
uraum og hann svaraði:
-— Þú verður að muna eitt
umfram allt, við höfuim aldrei
gengizt undir brezk yfirráð
af fúsum og frjái-sum vilja.
Við báðum ekki enska og
skozka menn að koma hingað
á 16. og 17. ö!d og leggja und-
ir sig Ulster Víð báðum ekki
um skiptingu Ir ands, hún er
atgerlega á ábyrgð Engyend-
inga. Við höfum a drei beðið
um Stormom og ekkert haft
að segja um þá stjórnarskrá
sem hér giidir. Við höfum
ekki haft lýðræðislega aðstöðu
í Stormont með tilsvarandi
áhrifum á gang málanna. Ef
við .nú samþykktum að setj-
ast við samningaborðið og
ræða þessar táilögur og semd-
um siðan á grundveMi þeirra
um aukna aðlild að srtjóm og
þingi N-írlands, þá mundum
við i fyrsta sinn kalla sjálfir
yfir okkur stjórn brezku krún
unraar og það viljum við ekki.
Meðal amnarra fundar-
manna, sem ég talaði við,
voru þrir kaþólskir prestar,
sem allir voru fylgjaradi því,
að reyrat yrði að setjast að
samningaborði á grundvelli
þeirra tíllagna, sem Heath
kyrani að leggja fram. Þó voru
þeir allir á einu máli um, að
ekki mætti missa sjónar á þvi
eradanlega markmiði, að ír-
land yrði sameinað, en þeir
vildu vinna það til að hefja
viðræður, ef það gæti komið
í veg fyrir frekari bXóðsútheil-
ingar. Prestarnir voru litt
hrifnir af hugmyndiinni um
sósíaliskt ríki í Irlandi, ef
það ætti að vera eins og í
Austur-Evrópu. Á hinn bóginn
sögðust þeir ekkert hafa á
móti þvi að byggja upp irskt
þjóðfélag á ýmsura þáttum
sósíalisma. Þeir staðhsafðu að
mannréttindasamtökin hefðu
upphaflega verið stofnuð tll
þess að vinna að sanngjöm-
um rétttætiskröfum um bætt
lífsskiiyrði miranihlutans.
Hefði verið komið tii móts við
þessar kröfur strax, hefði
þetta mál aldrei komizt á
svona aivarlegt stig.
HÁLFGERT
HERNAÐARÁSTAND
Hér í BeMast gengur lífið
sinn gang, rátt fyrir háifgert
herraaðarástand. Fóikið er
glatt að sjá og elskulegt I
viðmóti, en mér er sagt, að
ástandið hafi mjög dregið úr
samkvæmisMfi i borginni.
1 morgun vaknaði ég við
hörkuspreragingu sem varð I
banka hér neðarlega i Vikfcor-
íustræti. Þegar ég kom þang-
að skömmu síðar vom her-
menn að hreinsa buirt grjót
og glerbrot, en húsdð virtist
nánast ónýtt. Sprengjan hafði
verið skilin eftir í tözku við
dyr bankans, en inni var
fjöidi fólks við vinnu. Einn
25 km löng’ bílaröð
— fólk flykktas:. t fyrir borg-
arniörkin í góða veðrinu
Borgaihúa,- notuðu.
góða veðrið s.. sunnuda - op
fiykktust i bílium sinum ú
fyrir borgarmörkin á s’tiði o>:
í fjallgöngur í nágrenn:
Reyikjavíkur. Fóru flestir um
hádegisbiil og til baka síðdeg-
is. Gekk umferðin all vel fyrir
sig og litið var um óhöpp að
sögn iögreglunnar. Mesta áiag
ið í umferðinni var urn 6 leytið
á sunmudagskvöld, en þá var
ai i 'eiid bílaröð frá Skiðaskái
anum i Hveradölium og að EIl
V'h *ni. eða aíls um 25 kin
iönp: röð af bíluim. Gekk um-
ferrV r fremur róíega, en ör-
uggiega.
Flest fólk var í Hveradöl-
um, Jósepsdal og Bláfjöllum
og i Skálafelli, en einnig
var mannfjöl'di víða annare
staðar.
— Samstaða
Framhald af bls. 28
gerð grein fyrir þvi, að
vegna lífshagismuna þjóðar-
innar og vegraa breyttra að-
stæðna geti samniragar þeir
um landhelgismál, sem gerð-
ir voru við þessi ríki 1961,
ekki leragur átt vdð og séu
Islendingar ekki bundnir aí
ákvæðum þeirra.
3. Að haldið verði áfram sam-
komulagstilraunum við rxk-
issitjórnir Bretlands og Sam-
bandslý ðveldis i ns Þýzka-
lands um þau vandaimál,
sem skapast vegna útfærsl-
uranar.
4. Að unnið verði áfram I sam-
ráði við fiski'fræðiniga að
ströngu eftirMti með fiski-
stofnxxm við landið og sett-
ar, etftir þvi sem nauðsyn-
legt reynist, xeglur um frið-
un þeirra og einstakra fiski-
miða til þess að koma í veg
fyrir ofveiði.
5. Að haldið verði áfram sam-
starfi við aðrar þjóðir um
nauðsynlegar ráðstafánir til
þess að koma í veg fyrir
mengun sjávar og heimilar
ríkisstjóxninni að lýsa ein-
hliða yfir sérstakri mengun-
ariögsögu á hafinu um-
hverfis Island."
BRE YTIN GARTILLAGA
STJÓRNARANDSTÖÐUNNAR
Við 1. tölulið þessarar tillögu
hafa þeir Jóharm Hafstein, Matt-
hías Á. Mathiesen og Gylfi Þ.
GMslason, flutt svohljóðandi
breytingartillögu:
„1. töluliður orðist svo:
Að fiskveiðilandhelgin nái yfir
landgrunnið, þannig að ytri mörk
heranar verði sem næst 400 metra
jatfndýpisMnu, en þó hvergi nær
landi en 50 sjómílur frá grunn-
linum aiLt í kringum landið, og
komi stækkunin til framkvæmda
eigi síðar en 1, september 1972.“
NEFNDARÁLIT
UTANRÍKISMÁLANEFNDAR
Um leið og tiiiaga utanrikis-
málanefndar um þingsályktixn í
landhelgismáMnu var lögð fram
á Alþingi í gær, var svohljóðatxdi
nefndarálit utanríkismálaneöxd-
ar einnig lagt fram:
„Utanrikismálanefnd hefur
hatft til athugunar þingsályktura-
artiMögu á þingskjali 21 (þ.e.
þingsáiyktunartiliaga rikisstjóm-
arinnar) um landhelgismál,
breytingartillögu við haraa á
þingskjali 72 (frá Benedikt Grön-
dal) og þingsályktunartillögu á
þingskjali 56 (frá Gunnari Thor-
oddsen o.ffl.) um landhelgi og
verndun fiskistofna.
Nefndin leggur til, að tillagan
á þiragskjali 21 verði afgreidd á
þann hátt, sem greinir í breyt-
ingartillögu nefndarinnar á þing-
skjali 336.
FuUitxniar stjórnarflokkanna
í utanríkiismáianefnd (Bjarrxi
Guðnason, Eysteinn Jónsson,
Gils Guðmundsson og Þórarinn
Þórarinsson) taka fram, að þeir
Mti svo á, að i-íkisstjórnin hafi
samkvsemt 2. tftluMð breytingar-
tiliftgunnar heimlld til þeon «8
segja upp samningunum vMI
Bxetland og Sambandsiýðveldið
Þýzkaland og að fyrir Mggi vitn-
eskja um, að það verði gert.
Gyltfi Þ. Gíslason, Jóhann Haf-
sttein og Matthias Á Mathiesen
hafa fyrirvara um 1. og 2. tfthi-
Mð brev tin gartiliögu n nar og
munu fflytja breytin.gartiUögu
við 1. tölulið hennar."
Voðaskotið
LÍÐAN DRENGSINS í Kópa-
vogi, sem varð fyrir voðaskoti
í síðustu vi'ku, var óbreytt í gaer
og var hann þungt haldinn. Liigig-
ur hann á gjörgaszhidei'ld Borg-
arspitlans og er ekki úr lifis-
hætfcu.
starfsmannanna kom of seirat
til vinnu og fannst honum
taskan á gangstéttinni tor-
tryggileg. Hefur þefcta senni-
lega viljað starfstfóilki'nu til
Mfs, því að engin viðvörun
var gefin. Þessi skernmdar-
starfsemi, sem allir gamga út
frá að IRA beri ábyrgð á,
virðist hleypa sífellt meiri
hörku í stjörnina. Hún er
staðráðin í að gefast ekki upp
fyrir sMku ofbeidi, alveg eins
og minnihlutinn segist stað-
ráðinn í þvi að gefast ekki
upp fyrir boðum og bönnum
eða brezkum hexmönnum.
- Hótel
Framhald af bls. 28
þak, en síðan kvað hainn mögu-
leilka á að stofraa hlutafélag xxm
lokatframkvæmdina. „Þetta hef-
ur verið draumur minm í mörg
ár,“ sagði Ludvig, „en niú er þetta
kiomið í gamg og ég er irajög á-
mægðuT með að geta staðsett
hótelið á þessu mikla umferðar-
svæði sem er við Hlemim.“
Hótelið er teiknað af Gunmari
Harassyrai og Óla Jóharani Ás-
muindssyni, byggingameistarar
eru Þórður Þórðarson og Krist-
inn Pétursson, Hagverfc hf. sér
um allar kostnaðaráætlanir, Raf-
teikraing sf. ,um raflagmir, Fjar-
hitum um vatras- og hitalagrair og
loftræsitinigu.
— B.S.R.B.
Framhald af bls. 28
söfnunin áfram. Hér fer á eftir
fréttatilkynning BSRB:
„Á síðasta fundi Kjararáðs
BSRB og samningaxi'efndar ríkis-
ins með sáttasemjara var heim-
ilað að skýra frá þeim tilboðum,
sem fram hafa komið.
Á saroeigimlegum fundi banda-
lagsstjórraar og Kjararáðs 7. febr
úar sl. var samþykkt að gera svo
fellt gagnfiiboð:
Óbreyttar kröfur um 14%
launahækkanir upp í 21. launa-
flokk (að þeim flokki meðtöld-
um), eins og fram var sett í upp-
haflegum kröfum bandalagsins í
bréfi til fjármálatráðheira.
Á hámarkslaun í 22.
— — - 23.
— — - 24.
— — - 25.
— — - 26.
— — - 27.
— - 28.
Á laun í launaflokkunum B-1
til B-5 komi engin hækkún.
Framangrélndar prósentutölur
eru miðaðar við fúllnaðarhækk-
un hinn 1. rnRrz 1973, og komi
þær í Sörþií átföngum og í upp-
haflegri kröfugerð BSRB i hlut-
fölluintuim 4:4:6.
Atf hálfu ríkisstjómarinnar hef
ur komið fram eitt tilboð í kjara-
deilunni, um, að þeir, sem hafa
laun innan við kr. 18.018,— á
mánuð fái sérstaka hækkun, sem
gæti mest náð 4%. Samkvæmt
tilboði ríkisins áttu þessir starfs-
meran ekki að fá þá 14% almeranu
kauphækkun, sem aðrar stéttir
fá í áföngum. f tilboðimi er
nefndur möguleiki á að flýta ald
urshækkunum hjá einhverjum
starfshópum, en engin skýring
hefur fengizt á því til hverra
þetta ætti að taka.
Á sjöunda þúsund starfsmenn
ríkis og sveitarfélaga hafa nú
skrifað undir ályktun aukaþings
BSRB vegna kjaradeilunraar og
heldur undirskriftasöfnunin
áfram.
Samkvæmt lögum er deilan nú
komin til Kjaradóms, og hetfur
stjórn BSRB samþykkt að leggja
fram sem kröfu fyrir Kjaradómi
gagntilboð það, sem lagt var
fram á sáttastiginu og hér að'
fnatraan er getið."
launaflokki komi
13% hækkun.
12% —
10% —
8% —
6% —
4% —
2% —