Morgunblaðið - 17.02.1972, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. FEBR'OAR 1972
Kvikmyndaver
í kjallaranum
Rabbað við Gísla Gestssoo,
kvikmyndagerðarmann,
um fyrirtæki hans, Víðsjá
GisH Gestsson undir býr kvikmyndun.
I kjallara snyrtilegs raðliúss
við Vogratnngu í Kópavog'i er
starfrækt forvitnilegt fyrir-
tæki. Forvitnilegt að því ieyti,
að þar er rekin kvikmynda-
gerð, og að sjónvarpinu frá-
töldu er þetta eina fyrirtæki
langstærsti hluti íslenzks
kvikmyndaiðnaðar vorra tíma.
Víðsjá nefnist fyrirtækið og
stofnandi þess og framkvæmda
stjóri er Gísli Gestsson, kvik-
myndagerðarmaður. Um leið er
hann eini fastráðni starfsmað-
ur þess og vinnur flest þau
störf, sem þar þarf að inna af
hendi. f kjallarantim hefur
hann innréttað hljóðeinangrað
an myndatöku- og hljóð-
upptökusal, klippiherbergi og
skrifstofu, og í því eina her-
bergi sem óinnréttað er, dreym
ir hann um að koma upp kvik-
myndasafni.
Víðsjá var stofnað árið 1966
eða í þann mund, sem íslenzku
sjónvarpi var hleypt af stokk-
unum. Markmið þess í upphafi
var að reyna að afla tækja til
að aðstaða myndaðist fyrir
kvikmyndagerð á Islandi. Með
tilkomu auglýsinga í sjónvarpi
hafði fyrirtækið tryggt sér
fjárhagslegan grundvöll, en
engu að síður hefur Gísli ætíð
litið á þann rekstur sem eins
konar hliðargrein. Aðaláhuga-
mál hans er gerð íslenzkra
heimildarmynda, sem hann álit
ur forsendu frekari umsvifa á
sviði kvikmyndagerðar hér-
lendis. Víðsjá fékk líka fljót-
lega verkefni á þvi sviði.
„Ég var svo heppinn," segir
Gisli, „að á erfiðasta tíma var
mér falið að gera Reykjavik-
urmyndina. Ég held mér sé
óhætt að fullyrða, að þetta
hafi verið í fyrsta sinn sem
íslenzkur aðili eða stofnun
hafi veitt Islendingi aðstöðu
til heimildamyndagerðar við
skaplegar aðstæður. Það
var mér því ómetanleg viður-
kenning og hvatning að fá að
gera þessa mynd, þvi fram til
þessa hafði það verið ríkjandi
sjónarmið að fela ekki öðrum
en útlendingum slík verkefni."
Gerð auglýsingamynda fyrir
sjónvarp hefur þó jafnan fjár-
magnað alla starfsemi fyr-
irtækisins, og sú starfsemi hef
ur vaxið hröðum skrefum með
hverju árinu sem líður. „Og
hvað sem segja má um auglýs-
ingamyndagerðina, hefur hún
samt sem áður verið ágætur
skóli á ýmsan hátt,“ segir
Gísli. Nú er svo komið að Við-
sjá hefur tiltölulega fáa en
stóra viðskiptavini á þessu
sviði, Víðsjá vinnur ekki nein-
ar myndir í gegnum teiknistof
ur landsins, „einfaldlega vegna
þess að fyrirtækið rekur
í rauninni sína eigin auglýs-
ingaskrifstofu," segir Gísli.
Um leið og gerð er áætlun um
gerð auglýsingamyndarinnar
eru teknar ákvarðanir um sýn
ingar á þeim í sjónvarpi. Víð-
sjá leggur fram sinar tillögur
til auglýsandans um gerð
myndarinnar án milliliða, mál-
in eru rædd fram og aftur, en
auglýsandinn tekur loka-
ákvörðunina.
Viðsjá er ágætlega búið tækj
um, og Gísli bendir á að þetta
sé eina einkafyrirtækið hér-
lendis með fullkomna aðstöðu
til kvikmyndagerðar — hvað
varðar tæki til upptöku
á mynd og tali, og til frágangs
mynda. I stúdióinu er hægt að
Fólk
og
framtak
fullvinna myndina að öllu
leyti nema hvað varðar
tónblöndun og framköllun á
filmum. Víðsjá leigir aðstöðu
til tónblöndunar hjá sjónvarp-
inu, en framköllunin fer ým-
ist fram inni i sjónvarpi eða
filman er send út til Lundúna,
þar sem sjónvarpið getur að-
eins framkallað eina tegund
filmu. „Aðstaðan hér til fram-
köllunar er vægast sagt ófull-
kornin", segir Gisli, „og raun-
ar gott dæmi um það hversu
farið hefur verið aftan að hlut
unum í þessum efnum, þegar
byrjað var á sjónvarpi án þess
að íslenzk kvikmyndagerð
væri til.“ Víðsjá annast jöfnum
höndum gerð 35mm og 16mm
mynda og hefur yfir að
ráða tveimur 35mm tökuvélum
og nokkrum 16mm vélum af
ýmsum gerðum. Aðstaða til
hljóðupptöku er mjög fullkom
in, „og er talið bezta
hljóðstúdíóið hérlendis af upp
tökumönnum sjónvarpsins hvað
hljómburð snertir," segir Gísli.
Varðandi kostnaðinn við
gerð einnar auglýsingamyndar
getur Gísli þess, að 7—15 sek.
mynd kosti um 21 þúsund
krónur miðað við fullunna
mynd, en þá er ekki reiknað
með greiðslu til leikara
o.s.frv. Tækin sem notuð eru
til að gera slika mynd hjá Víð
sjá kosta hins vegar um eina
milljón króna, og tækin sem
leigð eru hjá sjónvarpinu um
7—8 miltjónir, en þau leágiir
fyrirtækið frá kr. 1.000
á klukkustund. I>á er að geta
um filmukostnað og framköll-
un, þannig að þúsundirnar eru
fljótar að koma.
f>á er komið að hinum þætti
starfseimi Víðsjár — heiimilda'r-
myndunum. Reykjavíkurmynd
in var fyrsta verkefni fyrir-
tækisins á þvi sviði eins og áð-
ur er getið, og í þessum mán-
uði verður önnur myndin frum
sýnd, sem Gísli hefur nýlega
lokið við. Þetta er skógrækt-
armynd, sem gerð er á vegum
Skógræktar ríkisins. Undir-
búningsvinna hófst 1965, þann
Framhald á bls, 20.
Næg atvinna en húsnæðisskortur
Hákon Aðalsteinsson, lög-
regluþjónn, er fréttaritari
Morgunblaðsins á Egilsstöð-
um og þegar hann skrapp i
höfuðstaðinn fyrir nokkrum
dögum, notuðum við tækifær
ið og ræddum við hann tim at
vinnuástand og uppbygg-
ingu Egilsstaða.
Við spurðum Hákon fyrst
um þá þjónustustarfsemi, sem
rekin er á Egilsstöðum.
— Við höfum m.a. þrjú
bílaverkstæði, sem eru dæmi
gerð verkstæði fyrir sveita-
héruð, því að segja má að
hægt sé að fá þar þjónustu
allan sólarhringinn. Það er
ailtaf reynt að hjálpa náung
anum, ef hann lendir í erfið-
leikum með bliinn sinn eða
dráttarvéliina.
Kaupfélag Héraðsbúa hef-
ur aðaílaðsetur sitt á Egils-
stöðum og er þar með mið-
stöð fyrir alla sína starfsemi,
en kaupfélagið veitir þjón-
ustu ölllum aimenningi á Hér
aði og einnig á fjörðunum.
Mjólkurstöð kaupfélagsins
tekur við mjðlk af öllu Hér-
aði og selur hana siðan öil-
um verzlunum í hérað-
inu, m.a. til Kaupfélagsins
og Verzlunarfélags Ausitur-
lands án nokkurra árekstra,
enda þótt þessi tvö félög séu
að öðru leyti í samkeppni
hvort við annað. En þó er
þeim það sameiginiegt, að
þau lieggja áherzlu á að
byggja upp sam bezta þjón-
ustu við fólkið.
— En svo eruð þið líka
með sjálfstæðan iðnað.
—- Já, það er rétt. Prjóna-
stofan Dyngja gerði nýlega
mjög góðan samning við
bandaríska aðila gegnum
Tómas Holton um að prjóna
kápur og nam samningsupp-
hæðin 90 miiiljónuim króna.
Þetta er stórt verkefni og
þess vegna hefur Dyngja
gert samning við allar þær
prjónastofur á landinu, sem
geta sinnt því að prjóna
þessa tegund af kápum. Káp
urnar eru eftirsótt vara hjá
því fólki, sem viill klœðast
Hákon Aðalsteinsson.
sérstæðum fatnaði. í prjóna-
stofunni vinna margar hús-
mæður á Egilsstöðum, bæði
heilan og hálfan daginn, og
þetta er mjög mi'kil búbót
fyrir þær húsmæður, sem á
annað borð eiga heiman-
gengt.
Skógerðin Agila hefur
einnig staðið sig mjög vel.
Hún fékk á sínuim tíma einka
framleiðslurétt hér á landi á
ROS-bamaskónum hol-
lenzku, sem eru að góðu
kunnir hér, og eins framleið-
ir skógerðin undir merkjun
um Tango og Arbo við mikl-
ar vinsældir.
— Svo að þessi iðnað-
ur hefur gefið góða raun?
—- Já og það 'er að mínum
dómi nauðsynlegt að byggja
upp meiri iðnað hér.
Þessi vísir að iðnaði hefur
reynzt vel og skapað mikla
atvinnu og dregið þá að, sem
eru að filytjast úr svéitunum
á Austurlandi. Þeir staðnæm
ast nú á Egilsstöðum, í stað
þess að filytjast eithvað enn
þá lengra í burtu,
Eins og er sækir fólk til
Egiilsstaða hvaðanæva að af
landinu, en húsnæðisvand
ræði hafa staðið í vegi fyrir
þvi að allir sem vilja gætu
filutzt til okkar og er þó not-
uð hver smuga. Og nú, þeg-
ar Lagarfossvirkjun er á döf-
inni, eyks-t atvinna og at-
vinnumögulieikar allan árs
ins hring í þau 2 eða 3 ár
sem tekur að reisa virkjun-
ina.
Til samanburðar má geta
þess, að þegar Grímsárvirkj-
un var reist, voru innan við
10 hús í Egilsstaðakauptúni,
en eftir að hún var risin,
fjölgaði jafnt og þétt íbúum
Framhald á bis, 20.
Fréttir
frá
Egils-
stöðum
Rætt við Hákon
Aðalsteinsson,
fréttaritara
Egilsstaðakauptún. (Ljósm. Hákon Aðalsteinsson).