Morgunblaðið - 17.02.1972, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. FEBRUAR 1972
11
Fjölmenni á Norður-
landaráðsþing
Nokkur mikilvæg fslandsmál til
umræðu á fundinum í Helsingfors
hann Hafstein, Bjarni Guðnason,
Gylfi Þ. Gíslason, Friðjón Sig-
urðsson skrifsto'f ust: j óri, ráðu-
neytisstjóramir, Guðmundur
Benediktsson, Birgir Thorlaeius,
Brynjóiifur Intgólfsson og Ámi
Snævarr, ritjóri Nordisk Kontakit
af Island-s hálfu, Bjöm Jóthanns-
son og Ámi Kristjánsson, sem
er i dómnefnd þeirri, sena velur
tónlistarverðlaun Norðurlanda-
ráðs og mun Ámi kynna á þing-
inu við verðlaunaafhendmgu
það tónskáld sean blýtur verð-
launin í ár. Einnig munu islenzk-
ir fulltrúar æsku 1 ý ðsf él a g a
sselkja þingið.
mmmé;’
Glaumbær fær þak „yfir höfuðið“.
Tunnuverksmið j an
fer í gang aftur
45 manns fá vinnu í 4 mánuði
Húsverndarnefnd vill
að Glaumbær standi
Unnið að því að setja þak á húsið
WNG Norðurlat 1 daráós hefst í
Helsinki 19. febrúar og stendur
til 24. febrúar. Samkvæmt upp-
lýsingum Friðjóns Signrðssonar
skrifstofnstjóra Alþingis eru
helztu mál á þinginu í sambandi
við efnahagsmál. Búast má við
að efnahagsmálin verði fyrst og
fremst til umræðu í aimennum
umræðum og breytt viðhorf
vegna aðildar ýmissa Norður-
landanna að EBE og tengsla
annarra. Þá verður m. a. rætt
um nýja skipan samstarfsins á
árinu, menningarsamnings Norð
urlandaráðs, sem gekk í giidi um
síðustu áramót, en þar í er m. a.
menningarmálaskrifstofan í
Kaupmannahöfn. Þá verður f jali
að um menningarfjárlög í þti
sanrbandi, sanrgöngur milli Norð
úrlandanna og sitthvað fleira
svo sem mengunarmál og eitur-
lýí-
Þeir þættir sem snerta ísland
mest eru Iíklega bættar sam-
göngur milli Islands, Færeyja
og Grænlands og annarra Norð-
urlanda og tilagau um rétt yfir
hafsbotninum. Þá má einnig
nefna í því sanrbandi þýðingar-
miðstöð og eldfjallarannsóknar-
stöð.
Þeir sem taka þátt í þinginu af
líslands hálfu eru Ólafur Jóhann-
esson forsæt isráðherra, Magnús
Torfi Ólafsson menntamálaráð-
herra, Magnús Kjartansson heil-
brigðismálaráðherra, Jón Skaíta-
son formaður Islandsdeildar
Norðurlandaráðs, Maitthías Á.
Mathiesen varaformaður deildar-
innar, Gils Guðmiundsson, Jó-
Siglufirði, 14. febrúar.
HINGAÐ kom í vikunni með
skipi efni í 40 þúsund tunmur og
er ætlunin að Tunnuverksmiðja
rikisins fari I gang næstu daga.
Þetta er svipað magn og kom til
landsins í fyrrahaust og var þá
smíðað úr. Við þetta fá 45 manns
vinnu, sem stendur í á að gizka
4 mánuði.
Ekki hefur verið tekin ákvörð-
un um að panta efni í tunnur
fyrir næsta vetur. En það er
nauðsynil*egt að gera með þess-
um fyrirvara, því Norðmenn
höggva ekki skóg nema upp í
fyrirframgerðar pantanir og
skógarhögg stunda þeir að vetr-
inum.
Það sem valda mun þessari
tregðu stjórnvalda, að taka
ákvörðun um þetta er fyrirhug-
að síldveiðibann, sem kemur til
með að koma í veg fyrir notkun
þessarar framleiðslu í landinu.
Eitthvað smávegis af tunnum er
notað undir gréisleppuhrogn og
annað, en meginmagnið er fyrir
söltun á síld. — Stefán.
VEGFABENDUB um Fríkirkju-
veginn hafa eflaust veitt því at-
hyg-li, að vinna er hafin við að
setja þak yfir Glaumbæ. í þvi
tilefni sneri Morgunblaðið sér til
Gnðjóns Styrkárssonar lögfræð-
ings, sem sæti á í húsnefndinni,
og spurði haim hverju þetta
sætti.
Hann sagði, að fljót'lega eftir
eldsvoðann hefði verið ákveðið
að setja þak yfir húsið meðan
framtíð hússins væri rædd. Hanin
kvað hafa verið leitiað til Reykja-
víkurborgar um kaup á húsinu,
en svar hefði ekki borizt. Hins
vegar hefði frétzt að húsvemdar-
nefnd hefði lagt til að húsið yrði
varðveiitt í sinni gömlu mynd, og
þvi hefði þótt ráðlegt að ráðast
sem fyrst í að setja þak yfir
húsið.
Hins vegar kvað hann enn aillt
óráðið um frekari tilyeru húss-
ins og nýtingu þess í framtiðin'ii.
Gerðar hefðu verið lauslegar
áætlanir um kostnað þess að
endurbyggja Glaumbæ í sinni
görníu mynd sem skemmtistað,
en óráðið vaari hvort húsið yrði
selt í núverandi ástandi eða
hvort það yrði endurbyggt.
„Kerfið svari betur til
athafna þjóðarinnar
.44
„Augljóst er, að aldrei hafa
störf íslendinga verið jafn marg
brotin og vandasöm og þau
eru í dag. Þess vegna þyrfti
a.m.k. við framhaidsskóiastigið
að starfa sívökul námsskrár
nefnd til að tryggja að fræðsl-
an, sem er fram boðin, svari jafn
an kröfum tímans. Stundum eru
þessar kröfur þannig, að þjálfa
þarf í tæka tíð hóp manna til
stjórnunar, eftirlits eða viðhalds
á tæknibúnaði, sem fyrirsjáan-
legt er að niuni ryðja sér tU
rúms. Hér er auðvitað ekki átt
við, að gleymast megi lífsfyll-
ingarhlutverk fræðslukerfis-
ins, heldnr er áherzla Jögð á, að
nauðsynlegt sé, að kerfið svari
betnr til athafna þjóðarinnar.“
Svo mælti Bjami Krist-
jánsson, skólastjóri Tækniskóla
Islands, í framsöguerindi um
verk- og tæknimenntun á Is-
landi, en erindið flutti hann á
ráðstefnu Félags háskólamennt
aðra kennara á iangardag.
GAGNFBÆÐI 1
GAGNFBÆÐASKÓLA
Bjami hóf framsöguerindi sitt
á því að ræða um tæknimennt-
un á framhaldsskólastigi og
sagði þá:
„Það er orðið langt siðan
skrýtin spuming hvarflaði að
mér —r bamaleg spurning
mundu liklega margir segja,
en hún var svona: Af hverju
ætli gagnfræðaskóli heiti ekki
aðeins fræðaskóli eða eitthvað
annað? .— Af hverju þetta for-
skeyti gagn — ? Mér sýníst nafn
giftin benda til þess, að skól-
anum hafi verið ætlað að búa
nemendiur beinlínis undir gagn-
leg sitörf í þjóðfélaginu.
.j Hérlendis eru framleidd
og meðhöndluð ógrynni af mat-
vælum. Ég nefni flskvinnslu-
stöðvar, niðursuðuverksmiðjur,
sláturhús, kjötvinnslustöðvar,
mjölikurbú, smjörlikisgerðir, mat
vöruverzlanir, kexverksmiðjur,
sælgætisgerðir og veitingastaði.
Með þetta í huga, sýnist mér
það hreinasta goðgá, að ekki
skuli vera til matvælakjörsvið
gagnfræðaskóla.
Á slíkum kjörsviðum ætti mat
vælafræðin að vera með mismun
andi áherzlum eftir atvinnulíf-
inu í nágrenni hvers skóla. Aðr-
ar sérstakar námsgreinar fyrir
þessi kjörsvið mætti ætla að
væru viðeigandi líffræði, efna-
fræði, eðlisfræði, hreinlætis- eða
gerlaíræði og öryggismál.
Nám á matvælakjönsviði ætti
ekki aðeins að vera beinn
starfsundirbúningur, heldur
einnig undirbúningur undir nám
í bændaskóla, fiskvinnsluskóla,
garðyrkjuskóla, hótel- og veit-
ingaskóla, húsmæðrakennara-
skóla og iðnnám í matvælagrein
um.
Nú er næstum þvi eitt ár sið-
an svokölluð kjörsviðaneifnd
skilaði áliti til menntamálaráðu-
neytisins um stofnun starfrænna
kjörsviða við gagnfæðaskóla.
Auk matvælakjörsviðs voru
gerðar tillö'gur um sjómennsku-
kjörsvið og viðskiptakjörsvið.
Það hafa því komið fram hug-
myndir um gagnfræði í gagn-
fræðaskóla, en hugmyndlrn-
ar einar hrökkva skammt, ef eng
inn fæst til að framkvæma þær.
IÐNMENNTUN í MOLUM
Hvaða menntun höfum við á
framhaldsskólastigi, sem lýt-
ur að iðnaði og framleiðslu? —
Jú, við hðfum iðnmenntun, en
ári mikið I molum. Sem betur fer
er þó talsvert af molumim kom-
ið í deigluna til uppfræðslu og
steypu í ný mót.
Námsáfanginn iðnsveinn ætti
að liggja u.þ.b. 3 ár inni á fram-
haldsskólastiginu, og þar ofan á
ætti tafarlaust að byggja 2ja ára
nám í nokkrum mikilvægum
greinum. Þessi námsáfangi hef-
ur verið kallaður iðntæknir til
aðgreiningar frá. rannsókna-
tæknum og gæzlutæknum. —
Hugtökin iðntæknir og iðnmeist
ari frá mistaraskóla eru nokk-
uð frábrugðin hvort öðru, en þó
ekki svo, að annar gæti í mörg-
um tilvikum komið í stað hins,
aðeins ef við hefðum nóg af öðr-
um hvorum.
Með frjáisiegu orðalagi álít ég
það hreina glópsku að ganga
fram galvaskir og mæla sig við
iðnaðarþjóðirnar í kringum okk
*
Utdráttur úr erindi Bjarna
Kristjánssonar, skólastjóra
um verk- og tæknimenntun
ur og gera sér þó ekki ljóst, að
okkur vantar fjölda af tæknum
eða vel skóluðum meisturum.
Þær greinar, sem hér eru mest
aðkallandi eru: byggingar, vél-
ar, rekstur, rafmagn (raflagnir,
rafveitur), rafeindir (sjálf-
virkni, rafreiknar, skrifvélar,
sjúkratæki, fiskleitartæki, sigl-
ingatæki, útvarp, sjónvarp, sími
og önnur fjarskipti).
Og starfssviðið yrði einkum:
1) Verkstjórn (menn, vélar, fjár
magn). 2) Verktakar (smærri fyr
irtæki og aðstoð í stærri fyrir-
tækjum). 3) Rékstur smærri
verzlunar- og framleiðslufyrir-
tækja). 4) Aðstoð við hönnun.
5) Eftirlit og vandasamar við-
gerðir."
3IA ÁBA TÆKNIMENNTUN
Á HÁSKÓLASTIGI
Þessu næst vék Bjami að hug-
myndum sínum um verk-
og tæknimenntun á háskólastigi:
„Á háskóiastigi álít ég í fyrsta
lagi, að fram eigi að fara 3ja
ára tæknimenntun, sem ljúki
með námsáfanganum tæknifræð-
ingur.
Höfuðáherzlu ber að leggja á
að kenna nemendum að beita
fræðilegum lögmálum í raun-
hæfu starfi, þjálfun til sjálf-
stæðra tæknifræðillegra vinnu-
bragða og hæfni til að meta
tæknivandamál frá hagrænu
sjónarmiði og þó með fullu til-
liti til umhverfisverndar.
Með öðrum orðum er það skoð
un mín, að í þessu 3ja ára námi
eigi að leggja megináherzlu á
hina tæknifræðilegu sérmennt-1
un og þjálfun til framleiðslu- og
st jórnunarstarfa.
Ofan á námsáfangann tækni-
fræðingur ætti að byggja u.þ.b.
IV2 árs nám, sem leiddi til áfang
anna verkfræðingur og tækni-
hagfræðingur.
Hér tel ég, að megináíherzlu
beri að leggja á hina fræðilegu
hlið hverrar greinar. —
Á þennan hátt yrðu verkfræð-
ingar og tæknihagfræðingar
ekki aðeins vel undir þátttöku
í atvinnulífinu búnir, heldur
einnig undir rannsóknastörf og
kennslu.
Eftir því, sem ég bezt
veit, eru þessar hugmyndir fyrst
fram settar í áliti Verk- og-
tæknimenntunarnefndar, sem út
kom á vegum menntamálaráðu-
neytisins i júní s.l.“
LANGT FBÁ ÞÖBFINNI
Bjami Kristjánsson vék næst
að Tækniskóla íslands. Hann
gat fyrst um húsnæðisvandræði
skólans og sagði þá m.a.:
„Brautin liggur í krákustígum
milli Sjómannaskólans og Hótel
Esju og venjulega með viðkomu
í Skipholti 37, en þar er jafnan
kaffi á könnunni!"
Um starf skólans sagði Bjami:
„Skólinn er stofnaður til
að framleiða tæknifræðinga úr
iðnsveinum, en slík aðgerð tek-
ur 5 ár, þegar bezt gengur.
Starfið hófst 1964 um haustið.
Fyrsti hópur tæknifræðinga var
brautskráður s.l. sumar — það
voru 12 byggingatæknifræðing-
ar.
Aðrir hafa verið sendir til er-
lendra tækniskóla til að ljúka
þar tveim síðustu námsárunum.
Mér telst svo til að það sé 101
nemandi.
Fyrstu tvö námsárin i tækni-
skólanum er námið almenns eðl-
is og lýkur fneð þvi, sem innan
skólans er kallað „tæknistúd-
entspróf".
Þessu prófi hafa 150 nemend-
ur lokið á 5 árum með fullnægj-
Framhald á bls. 23.