Morgunblaðið - 18.02.1972, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐH), FÖSTUDAGUR 18. FE8RÚAR 1972
® 22-0-22-
RAUDARÁRSTÍG 31
V_____________>
14444 g25555
|V™»1
|^|ÍLAlEO^VEFISG0TUj03jB
14444 @ 25555
LEÍGUFLUG
FLUGKENNSLA
FLUGSTÖÐIN HF
Simaf 11422. 26422.
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
Tt 21190 21188
STAKSTEINAR
Menningarvití
kommúnista
Sá tími er lön/fit liðton, er
kofnmúnistar böfðu KginM í
menniogwmálmn Islendimg*
og Kristinn E. Andrémn gai
ráðið örlögiun skilds og smm»-
arra rithöfunda. En gamt s«n
áður hafa komniúnistar aldrei
almennilegra getað losað sig
við þá ríku tilhneigingu að
legjja pólitiskt niat á verk
Iistamanna almennt og bök-
menntaverk sérstaklega, Þetta
kemur td. glög-glegra fram i
viðtali, sem Þjóöviljiiui birti
sl. miðvikudag við fulltrúa Af
þýðubandalagrsins í úthiutun-
arnefnd Iistamannalaiina. í
viðtali þessu gerist það, sem
er næsta fátítt, ef ekki eins-
dæmi, að nefndarmaður í út-
hlutunarnefndinni tekur sér
fyrir hendur að gefa einstök-
um listamönnum eins konar
einkunnir, kveða upp úr um
það, að þessir hefðu ekki átt
heima í þessuni flokki. held-
ur hinir. Ekki fer hjá þvi, að
slíkt tal beri keim af póiitisk-
um árásiun — og kannski hef-
ur það líka verið tHgangurinn.
En nóg er stríðið um útfalut-
imarnefnd listamannalauna,
þótt einstakir nefndarmenn
kasti ekki oliu á eldinn með
sUku taU, sem f ulltrúi Alþýðu-
bandalagsins i úthlutunar-
nefndinni.
„Einhæfur og
þröngur
bókmennta-
smekkuru
I viðtali þessti kemst full-
trúi Alþýðuhandalagsins að
þeirri niðurstöðu, að þeir Ár-
mann Kr. Einarsson. Jóhann
Hjálmarsson og Jón Helga-
son, ritstjóri hefðu siður átt
heima í efri flokknum en
aðrir sem hann nefnir.
Segir hann, að val nefndar-
innar lýsi „einhæfum og
þröngum bókmenntasmekk“.
Raunar mætti segja, miðað
við tillögur nefndarmannsins.
að þessi lýsing eigi betur við
biíknienntasmekk hans sjálfs
heldur en meðnefndarmanna
hans. En um bökmennta-
smekk má að sjálfsögðu alltaf
deila. Hitt er staðreynd, að
Armann Kr. Einarsaon er
mikilvirkur og vinsæU
bamabókahöfundur. -lön
Helgason, ritstjóri, kjörinn
fuUtrúi fyrir þá bókmennta-
grein, sem kennd er vlð þjóð-
legan fróðleik og Jóhann
Hjálntarsson er eitt af yngstu
Ijóðskáldum okkar, sean hlaut
mikla viðurkenningu, korn-
ungur maður. Hann er einnig
í hópi hinna yngstu, sem nú
hljóta listamannalaun. Þegar
fjölbreytni þeirra bókmennta-
gTeina, sem þessir menn eru
fulltniar fyrir, er skoðuð,
verður vart hægt að segja, að
það séu sannfærandi rök, að
val þeirra lýsi „einhæfum og
þröngum bókmenntasmekk.“
Fyrirkomulag á úthliitun
listamannalauna hefur alltaf
verið umdeilt og hálfgert
vandræðamál. Sjálfsagt verð-
ur aldrei fundin sú lausn, sem
öllum hæfír eða allir geta
fellt síg við. Hitt er víst, að
taki einstakir nefndamienn í
úthhitunarnefndinni upp ]>ann
sið, að veitast að einstökum
Iistamönnum, sem litotið hafa
viðurkenningu nefndarinnar,
mun það ekki verða neinuoi
til vegsauka, allra shct þeim
sjálfum. Og hafa ber i huga,
að eoginn listamaður, sem
hlotiö hefur I i stanian nalauu
hefur sótt um þau. Á útliiut-
uninni ber þvi nefndin ein
alla ábyrgð — og auðvett að
segja sig úr nefndinni, ef sam
vizkan íþyngir mönnum um
of. Enginn ætti að ætla sér
þá dui, að hann hafi npp á að
bjóða þá einu lausn á fyrir-
komulagi útlilutunarinnar,
seni allir geti sætt sig við.
Önnur sjónarmið Iiljóta t.a.m.
að ríkja til viðurkenningarút-
hlutunar en t.a.m. starfa-
styrkja. Um starfsstyrki geta
nienn sótt. Þeim á að fjölga
verulega svo að þeir komi
ekki sízt ungum og efnileg-
um listamönnum að gagni.
Oft hafa samtök listamanna
óskað eftir því, að listamanna
laun væru efld, svo að þau
kæmu að einliverjuni notum
og óskað eftir því, að þau
væru undanþegin skatti. Ef
marka má fjárlögin hefur
vinstri stjórnin ekki sýnt
neinn sérstakan áhuga á að
auka framlög til listamanna,
þrátt fyrir stóru orðin.
BÍLALEIGAN
AKBBAVT
r 8-23-47
sendum
Ódýrari
en aárir!
SHOOll
LEIGAH
AUÐBREKKU 44-46.
SiMI 42600.
Skuldubréf
Ssijuni ríkistryggð skuldabréf.
Seljum fasteignatryggð skulda-
bréf.
Hjá okkur er miðstöð verðbréfa-
viðskiptanna.
FYRIRGREIÐSLUSKRIFSTOFAN
fasteigna- og verðbréfasala
Austurstræti 14, sími 16223.
Þorleífur Guðmundsson
heimasími 12469.
Predikun trésins
ÞAÐ predika fleiri en prest-
ar. Stundum getum við liluat
að í hljóði kvölds eða bjarma
morguns á raddir þagnarimi
ar frá umhverfínu, ef við eig
um opinn hug og hertt hjarta.
Um jólaleytið predika trén,
sem tekin eru að heigu tákni
æðsta lifs — já lífsins sjáLLfs
á jörðu.
Hlustið með mér á predik-
un trésins: Komdu vegmóði
vinur.
Hvíldu þig friðsæla stund
í forsælunni undir greinum
mínum. Horfðu á heiðríkj-
uea gegnum laufhaddinn
mittn, þar sem geislar leika
og ástfangnir söngvarar vors
ins eiga sér hreiður.
Alla mína löngu ævi hef ég
varið hverri stund til að
teygja mig hærra og hærra
inn í heiðbláma himins, nær
og nær hinni miklu móður
sól.
Þótt ég væri í upphafi ofur
lítið fræ, hrakið af stormum
haustins, unz ég náði að kúra
mig niður í mosasæng fjálls
ins, er ég nú haest og hirnni
næst af öllu því, sem lifir á
jörðu.
Samt eru mörg tré miklu
eldri en ég. Sum eru allt að
þrem þúsundum ára að aldri.
Saga mannkyns gæti mestöll
verið skráð á börk þeirra.
Þau hafa lyft greinum yfir
hinum fornu Egyptum, séð
fsrael hverfa á brott úr Eg-
yptalamdi, veitt hermönnum
Hannibals skjól fyrir brerm-
andi hita dagsins og giatt
börnin með björtu sumar-
skrúði á dögum Alexanders
mikla.
Einu sinni vaar tréð átrúnað
argoð heilla þjóða. Á mestu
hátíðum ársins safnaðist fólk
ið saman undir laufþakinu,
söng og dansaði, hló og grét
og horfði á himin Guðs gegn
um laufþakið í musteri
minma greina.
Og öldum saman veittu
trén húsaskjól og bygginga-
efni börnum jarðar, yl og ljós
í vetrarkuldum áranna, fyrir
heilar milljónaþjóðir, kynslóð
eftir kynslóð.
Ennþá getur vart nokkurt
heimili án okkar verið.
Borðin, stólarnir, rúmin,
allt líf fólks, umhverfi og að-
búnaður daga og naetur er
slungið nærveru minni og
þjónustu.
Pappírinn, sem geymir
þessi orð augum hinna eftir
komandi og ber þau út um
landið, já, öll speki nútímans
og vísindi og niður til fyrstu
stafanna, sem bamshönd mót
ar, og aftur upp til guðinnblás
inma Ijóða skáldsins og dýr-
mætustu hugsana spekings-
ins, þessi pappír er unnin úr
Mfskrafti miínum, þeim
mætti, sem blöðin mín sóttu
till himindjúpsins í gleði sinni
yfir geislum vordags og
döggvun nætur. Og samt er
enn ótailið hið mesta:
Ég hef orðið tákn lífsins
sjálfs i æðstu og göfugustu
draumum og hugsunum mann
kynsmeistaranna.
í goðafræði norðursins er
ég Askur Yggdrasils, baðmur
ausinn hvítaauri heilags anda
af himni, tréð, sem guðinn
sjálfur gerði að hinztu hvílu
á jörðu.
Og enn í dag mynda ég
vöggu bams og líkkistu öld-
ungs við upphaf og endi líf-
dags.
Ég er lífsins tré í miðjum
sælustaðnum Eden á panadís
arvöllum. Ég er skilningstréð,
sem olli öllum hvörfum í sögu
mannssálar.
Ég er tákn guðsríkis á jörðu
í boðskap Jesú Krists, fræ-
korn frá fornöld, siem á enn
eilífa fegurð, vöxt, líf og
starf.
Og allra minnisstæðasti at
burður í allri minni sögu er,
að hann, Drottinn elskunnar
og sannleikans sjálfur var
festur upp á tréð sem tákn
hinnar eilífu leitar mannkyns
að fullkomnun.
Ég mun æ og að eilífu bena
hann uppi sem þann kærleika,
sem breiðir út faðminn m<y*i
lífi jarðar öllu sem lýsandí
vita um lönd og álfur sem
Guð sjálfan í gróanda jarðar.
Og einmitt hangandi upp á
trénu mun hann benda ötlum
til sin hærra mót himni og
sól.
Þannig verður mitt æðsta
hlutverk að seiða alla í sólar
átt og benda til hins mesta
vaxtar hins minnsta frækorns
og til þeirrar fórnar, sem
frelsar og fyrirgefur.
Framhald á bls. 11
med DC-8
LOFTLEIDIR
FARPÖflTUn
bein líno í fQi/kráfdeild

^Kaupmannahöfn ^Osló
sunnuddgd/ * sunnudasa/
mdnuddgd/ bfáffJaga/ oriðjuddgd/
fimmtuddgd og&tudaga. fimmtudagd
} Stokkhólmur
mánuddgd/
föstudðgd.
^ Glassow
Idugdrddga
^ London
Idugardagd