Morgunblaðið - 20.02.1972, Side 1
32 SIÐUR OG LESBOK
Tuttugasta þirig Norðurlandaráffs var sett í gær (laugardag) í þtnghúsimi í Helsinki. Myndin er
frá setningunni.
20. t>ing Norðurlandaráðs sett:
Sérstakt aukaþing í
haust um markaðsmál?
Nýjar leiðir nauðsynlegar, segir Ib
Stetter fráfarandi forseti ráðsins
loiðir í siamistarfi Norðujiar.ca-
þjóða, er samræmdust þeim nýju
Framh. á bls. 2
Landhelgismálid:
„Getum ekki
beðið lengur66
— sagði Ólafur Jóhannesson,
forsætisráðherra í ræðu,
á fundi Norðurlandaráðs
ÓLAFUR Jóhannesson, forsætis-
ráðherra, tók þátt í almennu tim-
ræðuinum á fundi Norðurlanda-
ráðs í Helsinld laugardaginn 19.
þ.m. I>agði hann þar höfuð-
áherzhi á að kynna málstað Is-
lands í landlielgismálinu, en
gerði einnig m.a. sainstarfið í
menningarmálum og viðhorfum
til Efnahagsbandalags Kvrópu að
umræðuefni.
Um landhielgismiálið sagði Ö'af
■ur Jólharmeisison m.a., að öfll þjöð
in stseði sem einn maður vörð
«n það baráttumál, sem lagðiur
tefði verið grundvöllur að fyrir
aldarfjóirðungi, þegar Alþingi, ár
ið 1948 settL lög um visindalega
vermdiun fisíkimiða landigrunns-
ins, grundivölluð á því sjónar-
míði, að fisíkimiðin við Islland
væru 'hluti af auðlindium landsins
innan sanngjamrar fjarlægðar
frá ströndium.
Framkvæmd þessarar stefnu
hefði reynzt erfið vegna hags-
rnurna annarra þjöða, sem stund-
að hefðu veiðar á Islandsmiðum.
Þessir hagsmunir hefðu mótað
hinar úreltu reglur um þrönga
landhelgi, sem ek'ki tækju neitf
tifllit til þess, að um auðlindir
strandrikisins væri að ræða. Sem
betur fer fyrir íslendinga væri
þessi grundvallarhugsunarháttur
ekki lengur aðgengilegur fyrir
samfélag þjöðanna ög stæðu þvi
vonir til, að á hafréttarráðstefnu
Sameinuðu þjóðarana á næsta árl
yrði gengið frá hinum raunhætfa
igrundvelli, sem er mat á aðstæð-
um á hverjum stað.
„En við getum ekki beðið leng-
ur,“ sagði Ólafur. „SiívaxancB
þróun veiðitækni og ihætta á sí«
vaxandi ágangi erlendra veiði-
skipa margra þjóða á íslandsmið
um igæti leitt til tjóns á lífshags-
munum Islendinga, sem eiklki
yrði bætt. Þess vegna hetfur rfiít-
isstjórn Islands nú álkveðið að
færa út fiskveiðitafcmörkin við
Island í 50 mílur hinn 1. septem-
ber nfc.“
Ólafur Jóhannesson taflaði þvl
næst um viðræður íslendinga við
fcvær þjóðir, sem mestra hags-
Framh. á bls. 2
Námaverkfallid i Bretlandi:
Málamiðlunartillagan
samþykkt eftir 13
tíma fund með Heath
Ftrá Bw-ni Jóha nnssyn i,
He'.sinki, 19. febrúar.
Tufctngasta þing Norðurlanda-
ráðs var sett í sal finnska þjóð-
þimgsins kl. 11 árdegis í dag.
Þimtgið sitja fulltrúar þjóðþinga
Norðurlauda, Færeyja og Álands-
eyja, fjöldi ráðíterra og gesta.
Þfingið var sett af diansika þing-
manninum Ib Stefcter, firáfarandi
diorseta ráðsins, en harnn tók við
þvfi starfi af Jens Otto Krag, er
hann varð fónsætisiráðherira á
imý.
1 upphafi sefcningarræðu sinn-
ar mimntist Ib Stefcter tveggja
fliátinna þfimgmainina, sem tóku
miilfcimn þátt í störfum Norður-
flandaráðs, Svians Uans Larssons
og Dananis Akisefls Lansens.
Ib Sfcefcter vék að því í ræðu
sinni, að norræn samvinna væri
nú á timamófcum, vegna þess að
Noregur og Danmörk haifa sótt
um aðifld að Efnahagsibandalagi
Evrópu, en hann minnti á að
þjóðaraíkvæð.agr-eiiðsía færi fram
í báðum löndunum um aðildina.
Þá minmtist hamn á, að íslland,
Svíþjóð og Finnfliand hafa óskað
editir sérsamningum við EBE.
Hann sagði, að það væri Ijóst að
hvernig sem þessum samndngum
lyktaði, yrðu miklar breyt-
ingar á markaðsmálum Evrópu
vegna aðifldiar Bretflands að EBE
1. janúar 1973. Þessi þróun
mundi vaflda ýmsum mi'klum
vandamáflum á sviði norrænnar
samvinnu.
Ib Stetter sagði, að það væri
mifcilvægt að finna fljótt nýjar
London, 19. febrúar — NTB
SAMNINGANEFND námuverka-
manna samþykkti kl. 2 sl. nótt að
mæla með því að málamiðlunar
t.iHagan um 20% launahækkun,
yrði samþykkt. Þeir höfðu áður
hafnað tilboðinii algerlega og
staðið fast á kröfum sínum um
25%, en Edward Heath, forsætis
ráðherra skarst þá persónulega i
leikinn, og eftir 13 tíma fund á
skrifstofu hans í Downingstræti
númer 10, fékkst fyrmefnt sam
þykki í gegn.
Eftir fundinn sögðu samninga
menn námuverkamanna, að þótt
þeir hefðu ekki náð 25% beinni
hækkun hefðu þeir fengið ýmsar
hliðáirkröfur samþykktar. Þeir
sögðu eininig að verkfallsverðir
yrðu nú kallaðir inn.
Tilboðið verður lagt fyrir
námuverkamennina eftir helgina,
og er búizt við endanlegri niður
atöðu á miðvikudag eða fimmtu-
dag, í næstu viku. Þetta er vereta
verkfall sem Bretland hefur orð
ið fyrir síðan 1926, og gera má
ráð fyrir að marga.r vikur líði
áður en eðlilega ástamd kemst á
í landinu. Rafmagn verður t.d.
sfcammtað enn um sinn.
Þá eiga mörg fyrirtæki eftir að
gena upp reikningana, og má bú
ast við að mörg þeirra verði að
leggja upp laupana vegna þess
taps, sem þau hafa orðið að liða
í verkfallinu.
Nixon hvílist í Uonolulu:
Mao verður sennilega
ekki á flugvellinum
Tveir fundir forsetans og
formannsins rádgerðir
Skákeinvígiö:
Rússar mótmæla að
keppt verði í 2 borgum
Hotnolulu, 19. febrúar. NTB.
NIXON forseti nmn eiga að
minnsta kosti tvo fundi með Mao
Tse-tung formanni í Kínaförinni
em talið er ólíkiegt að Mao mæti
á flugvellinum til þess að taka á
móti Nixon þegar hann kemur
til Peking á mánudag. Fyrri
fnndur Maos og Nixons verður
væntanlega haldinn á þriðjudag
samkvæmt áreiðanlegum heim-
ildum í Honolulu, þar sem for-
setinni dvelst nií.
Stjóinnimá]asiambaind Bamdaríkj-
amima og Kim,a verður efldki tekið
upp að nýju mú þegar og ám
tafar, að því er biaðafulltrúi for-
setaims, Romold Ziegler, eaigðd
blaðamiönmuin er ferðast með
Nixom í Homolulu í morgum,
Forsetinm er viss um þetta,
sagði blaðafulltrúiinm, em hamm
gerir sér vomir um að kornið
verði á stöðugu sambamdi milli
lamdamma í eimhverri mymd.
Nixon hefur tilkyminit þing-
mönmum að sögn Zieglers að
hanm og kinverskir foryistumenm
hafi þegar orðið ásáttir um að
báðum aðilum sé frjálst að taka
fyrir hvert það umræðuefmi sem
þeir óska í viðræðunum, en fyrst
og fremst skuli fjallað um mál-
efni sem einikum smerta samlbúð
Baridaríkj anm og Kíma, en efcki
unálefnii sem smerta eitthvert
þriðja rí'ki. Víetmiammáiið vixðist
því ekki mumu verða tekið til
ítarlegrar meðferðar eims og
talið hefur verið til þessa sacmr
kvæmt sumum heimildum. Frétt-
ir frá Hamoi og Pefldmg að undam-
förnu hafa líka hmigið í þessa
átt.
ÁRÁS Á NIXON
Peking-útvarpið gerði í gær-
kvöldi harða árás á utanríkis-
stefnu Bandaríkjaforseta og hélt
því fram að Nixom hefði sýrat
þegar hanm gerði Þjóðþingi
Band ar íkj anma nýlega greim
fyrir utanríkisstefnu sinni að
bamdiar. heimvaldasinnar ætluðu
ekki að breyta fjamdsamlegri aí-
stöðu simni gagnvart Kína. Em
lögð var áherzla á að kínverska
Framh. á bls. 2
Moisíkivu, 18. fébrúar, NTB.
SOVÉZKA skáksambandið hefur
mótmælt því að einvígið um
heimsmeistaratitilinn eigi að
fara fram í tveim borgum, segir
Tass fréttastofan. Sem kiumugt
er, gátu heimsmeistarinn
Spassky, og áskoramdinn Fisch-
er, ekki orðið sammála um keppn
isstað og formaður Alþjóða skák
sambandsins, dr. Enwe ákvað þá
að skipta einviginu miUi Belgrad
og Reykjavíkur.
Fisoher hafði valið Belgrad, en
Spassky Reykjavik. í mótmséla-
orðsendingu sovézka skáJksam.-
bandsins, segir að það stríði á
móti reglum alþjóðasambamdsins
að halda heimsmeistarakeppnina
í tveim borgum. Dr. Euwe hetfur
meitað þessu, og visar til regln-
anna þar sem sikýrt er tekið
fram að ef keppendurnir igeti ekSd
orðið ásáttir um stað, þá sé það
iforsetaite að taka ákvörðun.