Morgunblaðið - 20.02.1972, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. FEBRÚAR 1972
TYITUG
.STULKA
OSKAST.;
I þýðingu Huldu Valtýsdóltur.
dæmi hennar í huganum og
ikomst að því, að það mundi vera
rétt, ef forsendurnar væru fyr-
ir hendi. Ég furðaði mig á því,
að manneskja, sem fór út í það
að leggja á sig þennan reikning
og finna útkomuna (eins og
Kitty gerði) skyldi ekki koma
auga á það ógeðslega ög hörmu-
lega i niðurstöðunni.
„Og þegar hann er áttatíu og
•þriggja, verða þær fimm ára,‘‘
sagði ég i tilraunaskyni.
,,Já,“ sagði hún hrifin af því
að ég virtist skilja hugsanagang
inn.
Ég gafst upp. „Jæja, sé hann
að leita að músíknemanda, þá
leitar hann á skökkum stað.
Fólki á þessum aldri er sama
um allt, sem heitir tónlist.
Nema einstaka furðufyrirbærum
sem eiga hesta á stalli og skrifa
jóiakort eftir ákveðnum nafna-
lista. Og það fólk er ekki Roy
að skapi.“
„Bf til vill finnst honum mús-
ikáhuginn ekiki skipta höfuðmáli
lengur. Er ek'ki annars popmús-
ik músik.
„Nei. En hvað get ég gert fyr-
ir þig, Kitty? Ég skil ekki
hvað. . .“
„Elsku Douglas, reyndu fyrst
að komast að því, hver hún er.“
„En þú sagðir áðan. . “
„Og hve langt þetta er komið.
>á getum við tekið ákvarðanir."
„Á ég þá að njósna? Og hvers
konar ákvarðanir áttu við?“
„Mér er sama, þótt þú segir
honum, að ég hatfi beðið þig að
tala um þetta við hann. Þú
mundir vera reiðubúinn að gera
það sem í þínu valdi stæði til
að aftra því, að hann fórnaði sér
fyrir einhverja tvítuga stelpu-
skjátu. Það væri blátt áfram
glæpur gaignvart mér og börn-
unum og öllum og gagnvart hon
um sjálfum, — og unga selló-
leikaranum sem hann er að
segja til.“
Að ónefnd'um félögum hans í
Samtökunum gegn kjamorku-
vopnaiframleiðslu. „Jð, ég skil.
En ég skil ekki hvernig þú eða
ég eða nokkur annar getur feng
ið hann ofan af þvi, sem hann
hefur ákveðið."
„Ef þú kemst að einhverju, þá
gætum við. .. “
Nú upþhófst ógurlegur undir-
gangur á loftinu, samfara sams
konar öskri og ég hafði heyrt í
símanum, háværu gelti í Loð-
hnoðra, reiðilegri rödd Gilberts,
óljósri fjórðu rödd og ósam-
stilltu fótataki. Kitty stóð á fæt
ur og leit til lofts, eins og hún
ætti von á vélbyssuskothríð og
tók sér síðan stöðu við dyrnar
að þvi er virtist á fyrirfram
áikveðnum stað. Drenghnokki í
nýtízkulegum grænium flauels-
fötum hentist inn um dyrnar og
beint í fangið á henni. Þetta
mun vera Ashley Vandervane,
hugsaði ég með mér. Gilbert
kam á hæla honum og hávað-
inn komst i algleyming. Það
kom í ljós, að Ashley var ekki
að flýja undan Gilbert. Hann
vildi bara fá aðistoð móður sinn
ar til að öðlast eignarétt yfir
einhverju — ellefta súkkulaði-
stykkinu eða glasi rnieð blásýru
eða guð má vita hverju, — sem
Gilbert af illvilja einberum
vildi meina honum. Ég veitti þvi
litla athygli, vegna þess að mér
varð starsýnt á Penny Vander-
vane sem kom í kjölfarið. Þó
einkum á brjóstin á henni. Ekk-
ert var því til fyrirstöðu, vegna
þess að rúmur helmingur þeirra
var sýnilegur í flegnu v-háls-
málinu á treyjunni hennar. Þau
voru þó ekki sérstaklega stór
en aðallega athyglisverð fyrir
það, hvað þau sköguðu út i loft-
ið. Manni datt í hug að við snert
ingu væru þau álíka hörð og
hnéskeljar. Já, einmitt. Vand-
lega mótaðar hnós'keljar dregn-
ar fyrsta flokks hörundi. Nú sá
ég, að þau voru átföst tfremur há
vöxnum útlimagrönnum líkama
og ofan á honum sat höfuðið
með stuttklipptu hári og andliti
með griðarstórum himinbláum
augum.
Þeim renndi hún snöggvast til
mín, en ekkert benti til þess að
hún þekkti mig og áhuginn fyr-
ir mér var álika og menn sýna
samferðafólki í lyftu. Skítt með
það. En nú vissi ég, að ég stóð
andispænis tilefninu til forvitn-
innar, sem alltatf vaknaði hjá
mér, þegar Kitty bað mig að
koma. Ég mundi þó sýnilega
þurfa að biða lengi (ef sá timi
kæmi þá nokkum tíma) eftir
því að geta rætt við Penny
Vandervane um brjóstin á
henni.
Ashley ók sér i fangi móður
sinnar með annan þumalfingur-
inn upp i sér en hinum hand-
leggnum sveiflaði hann i sífellu
upp og niður. Ég minntist þess
ekki að hafa séð sldkt athæfi
fyrr. Hann tók snöggvast út úr
sér fingurinn til þess að segja
að Gilbert hefði slegið sig. Gil-
bert neitaði og ég trúði honum
en Loðhnoðri var á annarri
skoðun og urraði við fætur
hans. Kitty leysti máiið með því
að fara út úr stofunni með son
sinn og hundurinn fylgdi þeim
eftir.
„Uppeldið á þessum dreng er
fyrir neðan allar he]lur,“ sagði
Gilbert.
„Ekki kemur mér við, hvemig
hann er alinn upp,“ sagði
Fenny.
„Engum virðist koma það við.
Það er ausið í hann leikföngum,
gjöfum, sælgæti og ís. Af hverju
er hann ekki í skólanum í dag?“
„Hann var ekki upplagðUr.“
„Það á að reka hann I skól-
ann. Drengurinn er bara sex
ára, svo honum er ekki um að
kenna. Við hverju er að búast,
þegar hann fær að sofa í rúmi
foreldra sinna?“
Penny yppti öxlum og sneri
sér örlítið í áttina til min, en
hætti svo við það.
„Ég heiti Douglas Yandell,"
sagði ég. Mér fannst öruggast
að byrja frá byrjun.
Hún brosti við. „Ég veit það.“
Gilbert gretti sig framan i
hana. „Ég heiti Gilbert Alexand
er,“ sagði hann og rétti mér
höndina.
Eftir nokkurt hik sagði ég:
„Hvemig liður pabba þínium?“
„Útúrdrukkinn. Láttu ekki
svona, Gilbert. Ég er að gera að
velvakandi
0 Skortur
á hjúkrunarfólki
Stjáni blái skrifar okkur
þessa hugleiðingu.
„Hvers vegna er alltaf verið
að tala um hjúkrunarkvenna-
skort? 1 dagblöðum hér á landi
má segja, að daglega birtist
greinar um þennan hjúkrunar-
kvennaskort, eins og fólk vill
kalla þetta fyrirbæri, þar sem
rætt er fram og aftur um ýms-
ar lausnir á þessu vandamáli.
Verkfræðingar, yfirhjúkrunar-
konur og fleira fólk gera
kannanir og koma síðan með
lausnir, sem munu koma í veg
fyrir skortinn í fyrsta lagi að
sex til sjö árum liðnum og
yfirleitt miklu seinna. Engum
hefur dottið í hug að fjölga
karlmönnum við hjúkrunar-
störf, en það er auðvitað bezta
og auk þess langeinfaldasta
lausnin, ef viðkomandi aðilar
fást til þess að framkvæma
nauðsynlegar ráðstafanir. T.d.
þarf að koma á fót kynningar-
Starfsemi, einkum í gagnfræða-
skólum landsins, því að hér á
landi er fjöldi fólks, sem ekki
veit að karlmenn geta fengið
inngöngu í Hjúkrunarskóla
Islands. Sem dæmi má nefna
það, að í almennum umræðum
um viðkomandi efni eru marg-
ir, sem tala um hjúkrunar-
kvennaskóla íslands, enda er
það ekki að undra, því að marg-
ir þeirra, sem stunda eða hafa
stundað nám I gagnfræðaskól-
um landsins vita, að þar er
stúlkum kennd hjúkrun en
ekki piltum. Fljótt á litið má
þvi ætla það, að piltum sé ekki
ætlað að sinna hjúkrunarstörf-
um. Það stendur eflaust fast í
mörgu fólki að eingöngu kven-
menn eigi að sinna hjúkrunar-
störfum, enda hefur sá siður
haldizt frá fomu fari. En nú
er kominn annar tími. Tími
framfara, þegar nauðsynlegt
er að halda vel á rikisfénu og
þörf er einfaldra og gagnlegra
úrlausna. Mér finnst því óþarfi
að eyða stórum fjárupphæðum
í það að reisa barnaheimili við
hverja sjúkrastofnun á land-
inu, eins og ég hef heyrt að
eigi að koma til framkvæmda,
þegar áðumefnd lausn er mögu
leg. Hins vegar er sjálfsagt að
reisa barnaheimili við sjúkra-
stofnanir, þar sem það svarar
kostnaði samanborið við fjölda
hjúkrunarkvenna á viðkomandi
stað, t.d. í Reykjavík og á Ak-
ureyri.
Maður nokkur að nafni
Kjartan Jóhannsson kannaði
árið 1967 fráhvarf útskrifaðra
hjúkrunarkvenna m.a. fyrstu
12 árin frá upphafi starfstima
þeirra og birtust niðurstöður í
Morgunblaðinu 5. september sl.
Hvorki meira né minna en 77%
hættu störfum á þessum 12 ár-
um. Það leikur enginn vafi á
þvi, hvers vegna stærsti hluti
þessara 77% hætti störfum.
Ástæðan er barneignir og
hjónabönd. Hins vegar yrði
þróunin á annan veg ef karl-
menn hæfu hjúkrunarstörf að
ráði. Þeir þyrftu ekki að hverfa
frá vinnu sinni eins og kven-
mönnum er oft nauðsynlegt að
gera, þvi að þeir þurfa að sjá
fyrir f jölskyldum sínum, þegar
þeir hafa stofnað þær. Þar
með væri skortur á hjúkrunar-
fólki úr sögunni eftir nokkur
ár. Auk þess má skjóta því að
yfirvöldum landsins, að ef þau
hafa einihvem áhuga á því að
ráða bót á þessum skorti, þá
er ekki seinna vænna að
hækka kaup hjúkrunarfólks,
sem nægir varla einstaklingi
hvað þá manni með fjölskyldu.
Þegar er komin reynsla af
hjúkrunarmönnum, þar sem að
minnsta kosti þrir eru starf-
andi nú, og auk þess er tölu-
verður fjöldi karlmanna starf-
andi sem sjúkraliðar. Þessi
reynsla er, að því er ég bezt
veit, mjög jákvæð og auk þess
er það mitt álit, að nauðsyn-
legt sé að hafa starfandi karl-
menn á sjúkrahúsum, þar sem
þeir, sökum byggingarlags
síns, eru oftast betur til þess
fallnir en kvenmenn að vinna
erfið verk. Þar á ég t.d. við
það, að oft á timum verður
hjúkrunaríólk að lyfta eða
snúa þungu fóliki. Einnig
væri það af skiljanlegum ástæð
um mjög þægiiegt, bæði fyrir
hjúkrunarkonur og karlmenn
liggjandi í sjúkrahúsum, að
hjúkrunarmenn eða karlmenn
starfandi sem sjúkraliðar væru
til staðar, þegar t.d. baða þarf
karlmann eða þegar þá þarf að
raka fyrir uppskurð, enda er
það aðeins mannsæmandi þjón-
usta.
Meginorsökin fyrir þvi, að ég
rita þessa grein er sú, að skort-
ur á hjúkrunarfólki hérlendis
er orðinn allt of þreytandi um-
ræðuefni, og hann mun líklega
aldrei taka enda, nema eitthvað
verði gert nú þegar í málinu,
en að vandlega athuguðu máli
tel ég áðumefnda lausn koma
sterklegast til greina. Auk þess
ara orsaka er það orðið óþol-
andi að sjúkrahúsum í hinum
fámennarl kaupstöðum skuli
Mðast það að láta ólærðar
gangastúlkur sinna sjúkraliða-
störfum og jafnvel hjúkrunar-
fóiksstörfum, sem er algjört
brot á lögum. Hér með skora
ég á forráðamenn Hjúkrunar-
skóla Islands að gera eitthvað
róttækt í anda þessa bréfs til
úrlausnar umrædds vanda-
mál..
Ef einhver, sem les þessa
grein, vili einhverju við bæta,
mótmæla eða koma með aðrar
athugasemdir, yrði ég mjög
þakklátur, þar sem ég sé engan
misbrest á þessari ágætu
lausn, sem sé að breikka far-
veginn fyrir karlmenn til hjúkr-
unarstarfa.
Stjáni blái.“
0 Og skáldið var kona
„Blessaður Velvakandi!
Ég tók upp heimilisfang,
sem þú birtir frá júgóslavn-
esku ástarskáldi og karlkenndir
þú þetta skáld. Ég skrifaði sem
fljótast. Jú, svarið kom fljótt,
en reyndar var það frá kven-
manni, sem hefur vlst alltaf
talið sig vera það. Hún bað
mig um að láta þig vita af þvi.
Og annað var það, að systir
hennar hefur mikinn áhuga á
að eignazt pennavin hér á Is-
landi. Hún er 21 árs og er henn-
ar heimilisfang það sama og
systur hennar. Og ef einhver
hefur áhuga á að skrifa, þá er
nafn og heimilisfang
Bincic Ivanka,
Put St. Luke 1
58000 Split,
Jugoslavija.
Blessaður aftur.
Helga.“
Við vonum að Helga hafi
ekki orðið fyrir vonbrigðum,
þótt júgóslavneska skáldið
væri kona. Við verðum hins
vegar að viðurkenna það hreint
og klárt, að við erum ekki það
færir í júgóslavnesku máli að
við getum kyngreint fólk það-
an eftir nöfnum þeirra. Sé
Helga hins vegar harmi lostin
yfir þvi að skáldið reyndist
kynsystir hennar, viljum við
benda henni á að reyna að kom
ast í samband við karlkyns
skáld í Júgóslavíu og þætti
okkur ekki ósennilegt að skáld-
konan hjálpaði henni við það.
Þvi miður eru júgóslavnesk
skáld allt of lítið kynnt hér á
landi og væri okkur þökk að
þvi ef Helga vildi leggja okk-
ur lið í kynningu þeirra.
0 Enn um nafnlausu
bréfin
Enn viljum við minna okk-
ar ágætu bréfritara á að láta
nafn sitt fylgja tilskrifunum
til okkar, þótt þeir óski þess
að nafn þeirra Verði ekki birt.
Raunar er það von okkar, að
við getum birt nöfn sem allra
flestra og að enginn þurfi að
skrifa undir dulnefni. 1 lanig-
flestum tilvikum er það líka
hreinasti óþarfi. Mörgum, sem
óska að halda nafni sínu
leyndu, væri sómi að því að
birta það með bréfi sínu, svo
ágæt eru mörg þeirra. En að
lokum. Það er ófrávíkjanlegt
skilyrði af okkar hálfu, ef birta
á bréf, að nafn og heimilisfang
íylgi.