Morgunblaðið - 05.04.1972, Side 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. APRlL 1972
TVITUG
.STULKA
OSKAST..:
1 þýðingu Huldu Valtýsdóítur.
„Uppihaílnin-g'U númer 9“ og Syl-
víu og allt það. Svo íók hann
tónsprotann og æfingin hófst.
Þetta var fýrsti þátturinn í
tfyrstu sinfóniunni. Af einhverj-
um duldium ástæðum hafði höf-
undurinn ákveðið, að þessi þátt
ur skyldi leikinn á fimmtán min
útum. Hefði Weber átt hlut að
máli, hefði hann kosið helminigi
lengri tima, fjórðungi stærri
hljómsveit og komið átta sinn-
nm fleiri tilhrigðum að. Ég
reyndi að gera mér grein fyrir,
hvemig fiutningurinn var, góð-
ur, í meðallagi, lélegur, en það
var enginn hægðarleikur, þega-r
um var að ræða verk, sem voru
ekki eftir minum smekk. I
tfyrstu greindi ég ekkert nema
hæfileikaleysi Mahlers í flutn-
ingi Nýju Londonar-sinfóníu-
hljómsveitarinnar undir stjórn
Roys. En þegar á leið fóru að
renna upp fyrir mér jákvæðar
hiiðar. Jafnvel fuigiasöngs-trill-
an hafði nokkuð til sins ágæt-
is.
Lokakaflinn var þó fyrir
neðan allar hellur, en það var
Mahler að kenna. Og að leifcn-
um lokn-um fannst mér ég verða
að segja Roy það til hróss, að
hon-um hafði tekizt nokkuð ve-1.
Og við það létti mér. Hinir
áheyrendurnir voru líkiega sam
mála mér. Að minnsta kosti
kiöppuðu þeir og það gerði ég
tóka.
„Fjári gott,“ sagði Roy.
„Þakka ykkur fyrir. Þetta var
nærri þvi eins og ég vil hafa
það. Jæja, klukkan er að verða
hálf eitt svo ég held, að við
sleppum síðasta háiiifltiimanum.
Þið hafið unnið vel í mongun
og sáðustiu daga, svo ég geri það
að tillögu minni, að við tötoum
oktour frí það sem etfti-r er dags-
ins, nema eindregin mótmæl-i ber
ist. Þá segjum við það. Hittumst
aftur á mánudagsmorgun klukk
an tíu. Þatoka ytokur fyrir.“
Hann fór í jatokann og kom
til miín niður í saflinn. í fyrstu
fannst mér miður þetta ráðslag
hans að -gefa Wjómsveitinni frí
það sem eftic var dagsins, fanns-t
hann igera það fyrir sjáltfan si-g
þótt hann léti í annað stoína. En
ef til vill var ég ekki sanngjam.
Ég minnti sjáltfan mig á að rétt
áður hafði ég -glaðat yfir
frammistöðu hans og auk þess
var það efcki í mínum verka-
hring að gæta þess að hann svik
ist ekki um. Roy ha-fði Mka
þennan undarlega hæfileika til
að gera aðra annaðhvort með-
s-eka sér eða að uimvöndunarsöm
um uppalanda eða hvo-rt
tveg-gja.
Við gengum út á tröppurnar.
Veðrið hafði breytzt síðustu dag
ana .Loftið var ratot og skýjað,
með snörpum vindhviðum. Hám
ið á Roy feyfctist tffl í einni hvið-
unni.
„Jæja, Dug'gers, við stoulum fá
okkur hressimgu einhvers s-taðar
hérna nálægt.“
„Á rólegum stað. Við þurfum
að ræða margt.“
„Hægan, karlinn," sagði
hann. „Ég rseði ekkert, fyrr en
ég er búinn að fá mér nototora
sjússa. Ef ég geri það þá no-kk-
uð.“
„Mér skildist, að þér lægi eitt-
hvað á hjarta."
„Nú?“
„Þú sagðir það í símanum.“
„Var það? Já, Mtolega. En það
er ekkert -merkilegt. Við höfum
líka nógan tíma. Hvemiig finnst
þér okkur takast?"
Ég sagði honurn það, á meðan
við snerum fyrir mörg götu
hom og fundum lotos vinveitinga
stað. Þar inni var ödlu haldið í
aldamótastill og eiktoi við-
hafit neitt hálfkák eins og á Isl-
inigtonkránni. Trégólf með sagi,
útskornar veg-gþiljur og speglar
við barinn, marmaraplötur
(senniléga) á borðunium og borð-
fæturnir -undan göml-um sauma-
vélum (sennilega). Þjónn í rauð
um stuittjakka og víðum buxum
tók við pönt-un ofckar: bjórkolla
handa mér, tveir visfcísjússar
handa Roy.
„Ég er íeginn, að þú ert
áinægðu-r með fiiuitninginn,“ sagði
hann og sa-u-p á gdasin-u. Mér
fannst Oíka okk-ur takast ve-1, en
menn treysta ekki eins vel eig-
in dóm.greind, þegar komið er á
minn aMiur. Mér veitir ekkert af
up-pörvun."
„Jæja. Varla þó í sambandi
við „Upphafninigu númer 9“'og
Pi-g.sou t-h-1 jómsveitina og það
al-lt. Nei, Ro-y, ég sá auglýsing-
una. Þvi í fjéranuim ertu að
þessu? Á þínum aldri. Þú ættir
frekar að . ..“
„Ó, þú mikla eyðingarafl per-
sónufrelsis. Heldurðu að allt
hefði staðnað, þegar Rrahms dó
eða hvað ? Þú mátt efcki. ..“
„Nei, alllt staðnaði með Sehö-
enberg, að undanskildum ein-
staka fyrirbærum, sem tókst að
„Við skuiium ekki fara út i
þetta, Duggers."
„Jæja. Fyrirgefðu. En í ai-
Vöru, hver er tilgangurinn ?
Hvers vegna s-kiparðu sjálfum
þér á bekk með þesstu pop-dóti,
sem ekkert er ne-ma ti'ligerðin?
Þú heíur sagt það áður, að þú
verðir að fá að ráða þér sjálf-
ur. En þú ert tónlis-tamaður. Ég
veit ekki, hvað þetta pop-fólk
er að fást við og kæri mig ekki
um að vita það. Hvemiig stendu-r
á því að þú villit blanda þessu
saman? Ef þú heldur að öðrum
finnis.t þetta sniðugt eða fyndið,
þá skjátlast þér. Og ég á þá sér-
staklega við þá sem stend-
ur ekki á sama -um þig. Og þér
er e-kki sa-ma um áMt þeirra. Eða
ætfti ekki að standa á sama. Ég
get ekki...“
„Reyndu að líta á þetta frá
annarri hllið. Ldtfið bre-ytist —
breytist óðflu-ga, svo að ómögu-
legt er að vita, hvað tekur við.
Nú, jæja, við getum sagt
sem svo, að pop-músílk sé ekki
merkileg frá listrænu sjónarmiði.
En hver á að dæma um það,
hvað er listrænt sjónarmið? Það
breytist ne-fnilega ldka. Og við
verðum að losna undan oki aiira
hu-gsanavein'ja, sem við ólums-t
upp við. Hrun kapitalismans er
fram-undan og við verðum
að .. .“
„Fjandinn hirði hrun kapital-
ismans." Mér fannst við vera
komnir að einhverri þunga-
miðju, sem oft hafði hvarflað í
hug mér und-an-faírið. Það var þó
engan veginn timabært að fara
út í þá sálma, en svo varð þó
að vera. „Ég held, að ekker-t
vaki annað fyrir þér en að sfcít-
nýta -unigt fólk.“
Roy ra-k upp ske-llihláitur. Það
var einn erfiðasti eðliskostur
hans, að skaimima>ryrði ihrund-u af
honum eins og vatn af gæs.
„Skíitnýta. Ja, hérna, herra
Yandell, sir! Þú kannt sannar-
lega að koma orðum að þvi. Nú,
gótt oig vel. Það getur vel ve-r-
ið að svo sé, Iþvl ég sæfci ým-is-
legt itil ungs fóllfes, sem ég get
ekiki öðlazt anhars staðar."
Ég tfann þunga þreytuvertoi
f.ara um mig alŒan.
„Nei, ég á ekfei bara við, að
menn eigi að endurstooða al-lt
viðtaorf sitt — reyna að sjá Mut-
ina á nýju Ijósi, eins og ég var
að segja hér um dagimn," saigði
hann og sýndi þar með furðu-
legt minni, af honum að vera.
„Ef rétJt er að farið og heppn-
in er með, finna menn á mínum
aldri ýmislegt hjiá umgu fólki
sem eftirsóknairvert er. Þegiðu.
Ég á við skilyrðislausa aðdáun.
Og hún er þakkarverð, get ég
sagt þér.“
„H-ana getur þú fen-gið
óskipta hjá Loðhnoðra. Og ég
hðlit, að þú -kysir fremur, að hún
væri gagnrýnin. Eða eigum við
að kaila það grundvalliaða við-
urkenming-u."
„Hún er lilka góð og hana fæ
ég hjá þér og einum eða tveimur
öðrum. Henmi er ég líka þatok-
látuir. Þér er óhiætt að trúa því.
Húm er mér mikiis virði, þegar
mér -finnst ég ve-ra misheppnað
tónskáld, miðlunigs fiðluleikari
og þaðan af ómierkari Mjóimsveit
arstjóri. En ég get sagt þér það,
Duggers, gamli vimur að þú
s-tenzt ekki samjöfnuð við tíu
nlitján ára eða tvítugar stúlkur
og kæra-stana þeirra."
„Ha? Hvers vegna kærastana
þein'a?“
„Þeir eru til uppfyllingar og
vífcka sviðið. Stúlkumar liggja
Humarbátar
Frystihús á Suðurlandi óskar eftir humar-
bátum í viðskipti á komandi humarvertíð.
Getum veitt margs konar fyrirgreiðslu.
Lysthafendur leggi nöfn sín og símanúmer
inn á afgr. Mbl. merkt: „H — 1463“.
velvakandi
0 SOS: Drykkjuskapur
Bjami G. Tómasson, málara-
meistari, skrifar:
„SOS!
Kæri Veíva-kandi, bi-r'u þetta
neyðarkall fyrir mig.
Ég var búinn að ákveða að
-taka undir það, sem Steinar
Guðmundsson sagði í dáiikum
Velvakanda nú ekki fyrir
iöngu um áfengisvandamálið,
e-h það dróst. Svo var það, að
ég hi-tti gaml-an kunn-imgja
minn, sem búinn er að vera í
afvötnun í tvo mán-uði og hólt
sér vera svo vel borgið, að nú
væri sér óhætt að fá sér i eitt
og eitt glas. En hann þekkti
ekki sjiálfan siig, svo að þetta
endaði með ofsalegri alkóhól-
neyzlu. Hjónun-um len-ti sam-
an með voðalegum afieiðimgum.
Konan hans varð fyrir árás af
hans hendi, og þegar ég hafði
talað við hann, va-r þessi ágæti
maður (áður fyrr en áflengið
hafði spilit hon-um) með tár í
augumum yfir því að hafa ráð-
izt á fjölskyldu sina. Konan
var búin að gefa hon-um mörg
tækifæri til að bæta ráð sitt,
en nú kornu ekki til greina
fleiri, að henni fannst. Honum
fannst þvi liggja beinast við að
fá sér lei-gt úti í bæ og flytja
að heiman. Þannig var djöfuM
inn búinn að sundra þeim; í
stað þess að þau öxiuðu byrð-
ina saman og sneru saman bök
um í baráttunni við þennan
tjanda, hafði hann sigrað þau.
0 Kristindómurinn
og afl hans
Þessi mál er eng-um fært að
tala um, fyirr en sá sami hefur
1-ært að gjörþekkja sjál'fan sig
í samibandi við allkóhól'ið. Það
er ótrúlegt en sat-t, en til að svo
megi verða, þarf heilbrigðan
anda í taugaveikluðum líkama.
Það trúa því ektoi allir, að guði
vigt hús, þar sem þessir m-enn
fengju að halda til og sumgin
væri yfir þeim heilög messa,
væri eins góð eða betri en
læknismeðferð. Kristindómur-
inn, siðgæði hans o-g heilagt afl
er einn fær um að skapa þá
mótstöðu í hjörtum þeirra, sem
þarfnast hjálpræðis hans. Þess
ir menn standa þvi vomda ekki
smúnimg, þeir er-u fallnir fyrir
því án minmstu meðvitumdar,
svo eitursnögg er árás þess.
MannsMk-aminm er musteri and
ans, og þróttmikii prédi'kun um
kristiiegt siðgæði getur rekið
fjandann þaðan út. 1 beinu
framhaldi af þessu er guði vígt
hús sá bústað-ur, sem þessir
menn þarfnast.
0 Því ckki að taka menn
á orðinu?
Þegar talað er uri menn, sem
fyrir samneyti sitt við aitoóhól
eru orðnir Mtoari möðkum en
mönnu-m, þá er þet'a vandamál
ekki miðað eimgöngu við þá.
Það er kaldhæðni, þegar Stór-
stúka íslands neitar að kapp-
ræða þetta mál, sem hún er bor
in til að sinna, en henni er
vorkunn, hún hefur aldrei bor-
ið skynbragð á þessi mál. Steim
ar Guðmundsson sagði: „E. t.v.
er hægt að stöðva þetta vanda
mál>.“ Hann talar aí varúð, ég
geri það ekki, það er hægt að
stöðva þessa þróun, ef öllu
nefndafargani er sleppt. Og
hvað eru þá þeir memn- að
h-u-gsa, sem eiga að ráða þess-
um málum? Hvað er meint með
því að taka ekki m,ann eins og
S'.einar á orðimu? Spyr sá sem
ekki vei-t. Er ekki svarið fóilgið
í því, sem hér fer á efltir? Ég
sagði við fcunnimgja mimn, sem
rætt er um hér að framan: Það
er sorglegt, að það sku-li vera
hægt að stöðva þe-tta, og það
skuli ekki vera gert. Með tár-
vot au-gu sagði hann: „Þeir
vilija ekki stöðva það.“ Það,
sem nú er verið að gera í þessu
máli er engin l'a-usn. Væri ég
spurður að því hvað ég ætlaði
að gera i þessu máli, veeri svar
ið þetta: É-g g-et ekki tjáð mig
urn það vegna ótta um, að þeir
sem n-ú fara með þessi ’ >41,
færu að gera ennþá mei-n vit-
leysu. Eima lausnim er að láta
vandamáiið í hendur þeirra,
sem treysta sér til að leysa
það.
Alþingismönnum okkar og
rikisstjórn skai bent á, að enn
bíða okkar kosnin-gar, og þá
getur þetta mál orðið þuragt á
metumum, ef það er rétt fært í
kosningabúnin-ginn. Það er gíf-
urlegur f jöldi hræddur við þessa
þróun og viiitt lausn á henni, en
eims og unnið er að þessu máli
•nú, er en-gin la-us-n fyrirsjáan-
leg.
Bjarni G. Tómasson,
málaram.,
Meðallholti 6.“
0 Hlaupið í Skeiðará
og höfðingjarnir úr
Keykjavík
Th. Einarsson á Akranesi
skritfar:
„Vel'vakandi góöur!
Ég sendi þér noikkrar iírnur
vegna Skeiðarár'hiia-ups þess,
sem nú er að verða afstaðið.
Um leið og það hafiði verið auig
lýst í öllluim fjöltniðllunartækj-
um, að Sk'eiðarárhlaup mymdi
fram fara bráðlega, þust-u alls
kon-a-r fræðin-gar a-ustur til að
mæi-a og gjöra s-inar kúnstir
sem þeix höfðu lær-dóm til. Það
er nú svo komið, að als konar
hla-up og vatnavextir láta ekki
oft á sér kraaila, hvað þá eld-
igos. Nei, slíik skemmtiatriði eru
ekki á hve-rjum deigi. Hér áður
fyrr þóttu allar náttúruhamfar
ir hin mesta plága, en nú eru
þær ævintýri. En sem sagt, nú
var Skeiðarárhlia-up að hefjast.
Sjónvarpið sendi sin-n fræg-
asta iþróttafiréttaritara, Ómar
Ragnarsson til að fylgjast, með
hia-upimu og lýsa þvi í varp-
imu, því að hanin er manna van-
ast-ur að lýsa alts konar hlaup
um.
Svo þegar talið var, að hflaup
ið -næði hámarki, þustu austur
stórmenni mör-g úr Reytojavík,
ása-mt tiliheyrandi ráðlherra. Em
bændiur sögðu, að þetta væri
tíkarspræna saman borið við
önniuir hla-up. Þegar vegamáia-
stjóri var spurður, hivermig hom
u-m litist á, sagði hanm, að garð
amir stæðu enm. En þá var
vatmið ektoi búið að ná þeim.
Þegar hringvegarráðlherra var
spurður, hvermiig homum liitiist á
h-rimgvegar.stæðið, svaraði
hann þvi til, að þetta veeri yfir
stiganlliegt. Þó reyndi hann
ekki til að stiga yfir fljótið.
En, þegar Skeiðará sá öli
þessi stórmenni, datt henni í
hiug að gjöra þeim smágrikk og
hægði á sér. Hún minnti á
mann einrn, sem koamimm var til
kappreiða með hest simn þeg-
ar hann var kominn á bak sím-
urn ágæta hesti, fóru nokkrir
strákar að hlæja. Þá sagði
knapinn: Ef þið ekki hættið að
Mæja, þá hætti ég að ríða. Eins
var með Skeiðará, það var eims
og hún vildi segja við höfðim-gj
ana úr Reytojaviito: Ef þið hæitt-
ið ekki að horfa á miig, þá
hætti ég að hlaupa.
Og strax og Skeiðará tóto að
mimnka skriðinn, fór al'liur skar
inn til Reykja-víkur. Þá tók sú
gamla sprettinn aftur og lauk
símu hlaupi. Em Ómar Ragnars
som lýsti Maupimu af sinini
kunrnu snilM, eims og ölöum
hilau-puim og stökku-m, sem hanm
lýsir.
Th. Einarason, Aknanesi."