Morgunblaðið - 22.04.1972, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR OG LESBÓK
John Young og Charles Duke heilsa bandariska fánanum, en fyrsta verkefni þeirra þegar þeir
stigu út úr tunglferjunni Iaust fyrir klukkah firtim i gasr, var að setja hann upp.
Kanada bannar
úthafslaxveiði
Ottawa, 21. apríl. — NTB AP
JACK Davies, umhverfismála-
ráðherra Kanada, sagði í gær-
kvöldi að Kanadastjórn hygðist
kaupa öll skip og allan veiði-
búnað kanadískra Iaxveiðimanna
á Atlantshafsströndinni. Davis
sagði, að Ðanir og fleiri þjóðir
mundu þá neyðast til að grípa
til samsvarandi ráðstafana til
þess að vernda laxastofninn.
Laxveiðar Dana við Grænland
eru almennt taidar aðalorsök
þeirrar rýrnunar, sem hefur orð-
ið á laxastofninum og sam-
kvæmt samningi þeirn, sem
Bandarikjamenn og Danir gerðu
nýlega verður dregið úr laxveið-
unum við Graenland og þeim
hætt með öllu fyrir 1975.
Davis telur hins vegar að það
verði þá um seinan og sagði að
Kanadamenn mundu beita sér
fyrir tafariausri stöðvum veiða á
úthafinu þegar fundur verður
haldinn í Norðvestur-Atlantshafs
nefndinni í Washington i næsta
mánuði. Kanadamenn hyggjast
Geimfaramir aka um tunglið
í leit að kulnuðum eldfjöllum
Seinkar um sex tíma vegma bilmnar
Houston, 21. apríl. — AP
GEIMFARARNIR John
Young og Charles Duke yfir-
gáfu tunglferjuna Orion
laust fyrir klukkan finini í
dag, til þess að fara í fyrstu
tunglgönguna. Tunglökuferð
væri kannski réttara, því þeir
félagar niunu notast mikið
við tunglbílinn sem þeir tóku
með sér, og aðeins fara úr
homuim til að safna sýnis-
hormum. Þeir voru himinlif-
andi þegar þeir stigu niður á
tunglið, enda munaði ekki
hvert stríðsöskirið öðru ferlegra.
beim fannst etórkostlega gam
an að skokka um því þeir eru
svo léttiir á tunglinu vegna lítils
aðdráttarafls þess.
Ekki fengu þeir langan leiik
tíima því að það bíður þeirra
ærinn starfi og hófu þeir því
fljótlega að setja upp kjarnorku
knúna vísindastöð sem á að
senda upplýsingar til jarðar í
a.m.k. eitt ár. Það var um 3ja
klst. verk og það var ekki fyrr
en þeir höfðu lokið því að þeir
gátu lagt upp.
LEITA ELDFJALLA
Þetta er í fyrsta skipti sem
lent er í fjalllendi á tunglinu.
Descartes fjallasvæðið er hrjúft
og erfitt yfirferðair, en þar von
ast geimfararnir til að finna
sannanir fyrir því að fyrir meira
en fjórum milljörðum áxa hafi
verið mikið eldgosatimabil á
tunglinu. Margiir vísindamenn
gerá ýmsar ráðstafanir til þess
að efla laxstofninn, meðal ann-
ars með fjölgun klakstöðva.
Davis sagði að hann teldi að
laxstofninn kæmist ekki í eðli-
legt horf fyrr en að tíu árum
liðnum. Laxveiðar Kanada-
manna hafa rýrnað úr 6.3 milij-
ónum punda árið 1967 í fjórar
milljónir 1971, en veiði Dana
hefur verið rúmlega fjórar
milljónir á ári. Kanadamenn
segja að Atlantshafslaxinn sé í
hættu vegna aukinnar veiði,
þar sem lax hefur ekki gengið
í ár á austurströndinni til að
hrygna sáðan Danir hófu veið-
arnar við Grænland.
telja að eldgos hafi átt þátt í því
að „mynda“ turaglið, fjöll þese,
dali, gjár og sprungur. Geim-
fararniir vonast einnig tál að
finraa upptök „hinis upphafiega
tuniglryks" og komast e. t. v.
að því hveir® vegna umbrotalít-
ið hefua- vetrið á tunglinu um
rúmlega þriggja milljarða ára
skeið.
STUTT FYRSTA FERÐ
Fyrsita feirð geimfaranna frá
Framh. á bls. 12
Mexíkó
styður
200 mílur
Santiago, 21. april. AP.
LUIS Eehevierria Mexdkóifor-
seti lýsti yfir því á viðsikipta
málaráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna i Santiago í Chile,
að Mexikóstjórn styddi 200
mrna fisikveiðiicigsögu ýmissa
Suður-Ameríkurílkja og hyigð-
ist berjast fiyrir þvií að 200
mílurnar hlytu almenna al-
þjóðaviðarkenrairagu.
Echeverria sagði að rik-u
þjóðimar yrðu að bjóða fram
sérstakar ráðstafanir tii þess
að hjálpa fiátækum þjóðum
að dragast ekki meira aftur
úr en orðið vœri í framfara-
kapphia upino og gæta þess
að haigur fátæku þjóðanna
væri jafnan látinn sitja i fiyr-
irrúmi.
Harðar loftárásir á N-Vietnam
miklu að hætt væri við lend-
ing'una vegna bilunar á móð-
urskipimu, sem Thomas Matt-
ingly flýgur nú einn á braut
um tunglið.
You-ng og Duke hoppuðu fram
eg aftur eine og smástrákar
fynst eftir að þeir höfðu fast
tutngi undir fóturn og rálku upp
Mótmæli í Moskvu. Rýrö varpað
á heimsókn Nixons þangað
Saigon, 21. apríl AP—NTB
0 Bandarískar herþotur —
þeirra á meðal niargar risa-
þotur af gerðinni B-52 — gerðu
í dag loftárásir á svæðið um-
hverfis hafnarborgina Thanh
Hoa í Norður-Vietnam, en bær
þessi er um 125 km fyrir sunn-
an höfuðborgina Hanoi. Segja
talsmenn bandaríska hersins að
árásirnar hafi verið gerðar á
herstöðvar, flutningamiðstöðv-
19 grískir stjórnmálamenn:
Vilja fá konunginn
aftur til Grikklands
Fimm ár frá valdatöku
herforingjastjórnarinnar
AÞENU 21. aprii — AP, NTB.
Nítján fyrrverandi ráðherrar
hafa sent frá sér yfirlýsingu þar
sem þeir krefjast þess að
Konstantin konungi verði leyft
að snúa aftur til Grikldands og
að myndilð verði lýðræWsstjórn
undir forystu Constantins Cara-
nianlis, fyrrverantli forsæt'sráð-
herra. I yfirlýsingnnni segir, að
aðeins konungurinn og Cara-
manlis geti gefið þjóðinni þá
stjórnskipun sem biin vill.
Yflihlýisiragin er send úf í iiiefnd
þess að í dag (föstudag) eru
fiimm ár siðan herforingjastjórn-
iin tók völdiin. Það eru þó litlar
jiik'ur til að Griikkiamd verði lýð-
ræðisríki á næstunni. George
Papadopouiois, forsætisráðherra,
heíur mjög styrkt stöðu sdna að
undaraförniu, m. a. tiekið sér fior-
setavald, og það er óiikOeigt að
nokfcur stjómmiáiasamitök í !and-
Fraimh, á Ws. 12
ar og loft varnarstöðvar, og að
á svæði þessu værn birgðastöðv
ar þar sem safnað er saman
vistuni og biinaði fyrir innrásar-
her Norður-Vietnama í Suður-
Vietnam.
0 Á siiður-vígstöðviiniim í
Siiðnr-Vietnam hafa harðir
bardagar geisað við bæinn An
Ix>c, sem Norður-Vietnamar hafa
setið um í 16 daga. Mikið mann
fall hefur orðið i þessnm bar-
döguni, og sem dæmi er nefnt
að 100 menn hafi fallið úr 500
nianna sveit siiður-vietnamskra
falllilifarhermanna.
0 Danska þingið og stjórn
Sovétríkjanna hafa form-
lega mótmælt loftárásununi á
Norður-Vietnam. Danska þingið
samþykkti tillögu þess efnis á
fnndi sínnni á fininitudag nieð
110 atkvæðum gegn 57, en í
Moskvu komii mótmælin frani
í flokksmálgagninu „Pravda“,
og í ræðu, seni flutt var á sér-
stakri hátiðasamkoniu í Krenil
í tilefni þess að 102 ár voru i
dag liðin frá fæðingu Lenins.
0 I frétt frá Moskvu hermir
að sovéík yfirvöld hafi sent
fjölmiðlum fyrirniæli um að
hætta að nefna fyrirhugaða
heintsókn Nixons Bandarikjafor
seta þangað „opinbera heim-
sókn“, en þess í stað tala iim
„fund æðstii manna“ rikjanna.
Fylgir það fréttinni að hér sé
nokkuð verið að draga úr þýð-
ingu heimsóknarinnar, því op-
inberri heimsókn fylgi sú kvöð
Framh. á b)s. 21
LESBÓKIN, seim út keanur í dag,
er m.a. he.guð sjötugsafmæili
Nóbe’isská 1 ds'nis Halldórs Laxriess
á rraorgun, S'uniroudaig.