Morgunblaðið - 16.05.1972, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. MAl 1972
lítboð
Húsfélögin Ásbraut 11—13 í Kópavogi, óska
eftir tilboðum í að fullgera lóðina við húsið.
Útboðsgögn verða afhent hjá Sigurði Ingólfs-
syni gegn 2.000,00 kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað laugar-
daginn 27. maí kl. 2 e. h.
H j artabí llinn:
Um 800 þús. krónur
hafa safnazt
STÖÐUGT berast framlög í
söfmm Blaðamannafélaigs fs-
lands ti'l kaupa á hjartabíl, og
imm söfnumaru pph æðin nú vera
orðlm um 800 þúsund krónur.
Nýleiga afhenti starfsfóilk fyrir-
tsekjanna Hreins, Nóa og Sirius-
ar 21 þúsund krónur til söfnun-
arinnar, sem það hafði safnað
innan fyrirtækjarana til minn-
ingar um látiran samstarfsmann.
Eru töiuverð brögð að því að
starfsfólk fyrirtækja efni til
söfnunar til hjartaibíisins í minn-
ingu látins samstarfsfólks og eru
raökkrar shkar safnanir í garagi
um þessar mundir. Þá afhentí
ekikja ein hér í bæ 50 þúsund
krónur fyrir fáeinum dögurn til
söfnunarinnar í miiraniragu eigin-
mararas sins.
Krossviði stolið
UM heíigiina var sbolið 15 kiross-
viðarplötum, 1,22x3 rnetrar, frá
Yirjuhöfða 8. Plötunniair enu 12
mm þykíkair, en þarna er um að
ræða vatnsQiímdian krossvið, bnún-
am og sémsitaklega bonaðan. Rann-
söknairilögiregflan í Reykjavik lýs-
iir eftir viitmum í xniáli þesisiu.
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í smíði og uppsetningu loft-
ræstikerfis 1 stöðvarhús Laxá III við Laxá
1 Þingeyjarsýslu.
Útboðsgögn eru afhent á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen s.f., Ármúla 4 og á
skrifstofu Laxárvirkjunar, Akureyri gegn
1000,— kr .skilatryggingu.
Tilboðum skal skilað fyrir 5. júní.
UTAVER
GRENSÁSVEGI 22-24
SÍMAR: 30280 - 32262
ViS önnumsi mælingar, lagningu, gerum tilboS og gefum
góSa greiSsluskiimála. LeitiS til þeirra, sem bjóSa Sommer verS og
Sommer gæði.
Tcppín sem endast endast og endast
á stigahús og stóra gólffleti
Sommer teppjn eru úr nælon. Það er sterkasta teppaefnið
og hrlndir bezt frá sér óhreinindum. Yfirborðið er með þéttum, lá-
réttum þráðum. Undirlagið er áfast og tryggir mýkt,
sfslétta áferð og er vatnsþétt.
Sommer gólf- og veggklæðning er heimsþekkt. Sommer teppjn
hafa staðizt ótrúiegustu gæðaprófanir, m. a. á fjölförnustu
jérnbrautarstöðvum Evrópu.
BtZr ú auglýsa í Morgunblaðinu
— Uppeldisinál
Framh. af bls. 17
bamamna i borig eims og tjd. Reyfcja-
vik farið í dag? Að hvaða ieyti er
hún önnur en í sveitum og þorpum
landsins fyrr og nú?
Heimilið er ekki lengur vettvang-
ur hins fjölbreytta atvinnulífs
á sama hátt og svedtaheimilin eru
eða voru á sina visu. Faðirinn stund
ar vinnu utan heimilisins og stund-
um báðir foreldrarair. Vinnustaður-
inn er í engum tengslum við heimilið
ieragur. Startfsþéttiuim þeim, er inntir
voru af hendi á heimilum, hefux því
tfækkað að mun. Pátt er eftir annað
en störf húsfreyjuranar. Uppeldis-
gildi kaupstaðarheimiiisins hefur því
einniig rýraað að þessu leytd, því að
sú starfsreynsfla, er það veitir hinu
vaxandi barai, er fábreyttari og ein
hæfari en sú, er heimili í sveitum og
þorpum gefmr kiost á. Bannið i bæj-
unum er nær aigjörlega firrt tæki-
færum til að kynnast atvinnudífinu
af eigin raun eða taka þátt í þvi á
siran hátt.
Fjölskyidur borgarbúa eru tiðast
fémennar. Börnin eru víðast fá og
yfirleitt búa ekki aðrir á heimilun-
um en foreldrar og börn þeirra.
Minna er um, að amma og afi eða ein
hverjir ættingjar búi með barnafjöl-
skyldum, nema urag hjón með börn
sín flytjist inra tifl foreldra annars
hvors vegna húsnæðisskorts, eða ung
kona með óskiflgetið barn divelji á-
fram í föðurhúsum. Hin algenga borg
arfjöiskylda samanstendur því af
foreldrum og bömum þeirra (kjama
fjöiskylda). Af j>essu fámenni leiðir
aðalllega tvennt, sem telja má uppeld
islega ókosti. Á borgarheimilinu
umgengist bam á forstoóJaaldri fátt
fóik og stoortir oft leikfélaga heima
fyrir. Félagslegt uppeldi barasins á
þessum fynstu árum ævinnar verður
því fábreytt. 1 öðru iagi mæðir aBt
uppeldi og eftirlit á móðurinni einni
saman, og getur það orðið býsna mik
ið álag að geta nær aldrei um frjálst
höfuð strokið. Hún getur ekkert unn
ið af heimilisstörfunium án þess að
hafa börn eða barn i sjónmáli eða sér
til „aðstoðar" og ekfeert farið án
þess að hatfa barn sér við hönd.
Loks ef hún forfaHast af einhverj-
um ástæðum, eru otft lítil sem eragin
tök á að fá hjálp í hennar stað, eða
þá svo dýrt að erfitt er að standa
straum af kostnaðinum.
Einnig er mjög algengt að etetejur,
fráskildar konur eða ógiftar mæður
búi einar ineð bömum sinum eða
barni. Vinna þær jafnan utan heimil
is fyrir börnum sínum. Hver á þá að
ganga börnunum i móðurstað meðan
þær eru fjarri heimilum sinum við
vinnu, þegar enginn annar fuiflorð-
inn býr á heimiiinu?
Loks er vaxandi hópur giftra
tevenna sem ós-kar eftir að vinna ut-
an heimiiis og ber margt til þess. Við
breytta heimiiishætti og aukin þæg-
indi hafa margar nútíma húsmæður
ek'ki nóig að startfa á hirau tdltölu-
lega þrönga verksviði húsmóðurinn-
ar í raútíma borgarMfi. Við það bæt-
ist, að æ fleiri konur hafa hlotið og
immu hfljóta góða oig dýrmæta starfs-
menntun á einhverju sviði, sem þær
hafa einlægan áhuiga á að rækja, og
er þjóðfélagirau mikils virði, að þær
geri það. Er það nauðsynlegt, að
þjóðfélagið komi til móts við þessar
konur, svo að þær njóti sín og þjóð-
féflagið njóti þeirra í fyllri mæli.
Þótt allur þorri borgarbúa búi við
göðar aðstæður, eru þó margir, sem
búa við þröng húsakynni. Auk þess
eru heimilin, því miður, víðast fyrst
oig fremst sniðin við hætfi fullorðna
fóiksins og aHtof sjaldan tekið tillit
tH þarfa baraanna. Oft er því lítið
leikrými, sem bömin geta haft tál
frjálsra afnota. Sarraa má að visu
segja um mörg sveitaheimili, en þar
bætir landrými utanhúss upp þxengsl
in innanhiúss. (Biúast má þó við, að ör
yggi Mtlu baraanna úti við í sveitum
sé orðið minna en var eftir þvi sem
véOiaikostur sveitaheimiflanna er
orfSiran meiri). í Reykjavik er
jþéttbýMð mi'kið, húsagarðar eru víð-
aist li'tQár og sumis staðar emgdr, cng otf
Mtið er um óbyggð svæði önnur en
þá leikveflM sem gerðir hafa verið á
síðari árum til þess að bæta úr
steorti á frjálsu leiterými fyrir börn
borgarbúa. Er sannarlega mikii bót
að leifcvöllunum, þótt betur megi, eí
duga skal.
Gatan loktear börain ti!l sffin, svo
óhollur og hættulegur leikvanig’rar
isem hún er. Óvitabömum er þar Mtið
örygigi búið, þar sem biflaumferðin
ógnar þeim við hvert spor. Er náið
eftiriit með böraum úti enraþá nauð-
syralegra í stærri bæjum en í sveit-
um, en oft eru á því liti] tök, þar
sem móöirin er oftast ein uim heimiflis
störfin og otft bundlin ytfir uraglbarni,
matseld eða þ.u J.
Þröng húsateynni, Mtið leiterými,
vöntun á eðMlegum viðfangsefnum,
slysahætta á götunum og skortur á
eftiriiti með Htium böraum valda
mestum örðugleikum í uppeldi unigra
barna á heirmlum í Reykjavík og öðr
um bæjum á borð við hana. Borgir
oig borgarHf eru ekki við barna hæfi.
Borgimar hafa byggzt upp eftir kröf
um fufllorðna fóilksins, atviranuhátt-
um þess og fjárhagsóstæðum. Upp-
eldisskillyrðram fyrir börnin hef-
rar víðast verið lítiH gaumur gefinn
fyrr en á alira síðustu árum. Mönn-
um er nú orðið ljóst, að við svo búið
má ekki standa. Til þess að ráða bót
á mestu erfiðfleikunum í uppeldi
barna á forskólaalldrinuim hafa
tvenns konar dagvistunarstofnunum
verið komið á fót, leitesteólum og dag
heimilum.
í næstu grein verðlur fjallllað um
leiksteólastarfsemi á dagheimilum og
fleiikskólum og upjieldisgiidi þeirrar
starfsemi.
— Umhverfi manns
Framh. af Ms. 17
freðfisikíramleiðisOu er lögð geyisilega
mikil vinna í að tina þesisa orma úr
fiskinum.
Önnur tegund menguraar í fiiski atf
völdiuim onms er srailkiflfJinn Anisakis
marina, sem stundum finnst í síld.
Ormur þessi veldur aivariegum sjúk
dómi á mönnum, toomist hann lifandi
niður í meltingarfærin, en sem betur
fer drepst ormurinn við flestar þær
verfeunaraðtferðir, sem notaðar eru á
stíld. Trikínumar í svínakjötinu eru
enn eitt dæmið um mengun fæðu af
vöfldum orma.
Hér hetfur verið getið þeirra smit-
nœmu meragana í fæðu, sem marte-
verðastar eru á þeim hjara veraldar,
er við byggjum. Á þessum mengran-
um þurfum við að hafa valkandi au,ga
og varast þær etftir meetti. Er það
miikílviæigt beeði fyrir heiflsutfar oflck-
ar sjálfra og íyrir matvælaútflutn-
inginn.