Morgunblaðið - 01.10.1972, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. OKTÓBER 1972
17
Áætlanir NATO gegn
stríði á norðurslóðum
---1—7'vM. 'AA-----
"s./
A THE OBSERVER
* --v
Eftir Iioland Huntford
SEPTEMBER er hefðbuindinin
sem heræfingaimiániuður í
Evrópu. Um mdðjan mánuðinn
byrjaði þannig At!lantshaifs-
bandaliaigið flota- og liajnd-
gömguæfingiair utndir nafnimu
STRONG EXPRESS úti fyrir
strönd Noröuir-Noregs. Þanna
er norðuiranmiur NATO og
eins og eir, þá ec hiamn ef til
vil veikasti hileklkiurinin í
vörmum Vessitur-Evrópu.
Markmi'ð þessara heræf'iniga
er að æfa gagnaðgeirðir gegn
huigsainiliegri sókin af hálfu
Rússia úr ÍShafi út á Norður-
Atiantshaif. Sl'ík sókn yrði að
liikiinduim trviþætt. I fyrsta laigi
fflotasókn til þess að tryggja
yfirráð yfiir hafiniu mi'lli ís-
liainds, Noregs og Bretilands-
eyjia ag í öðru lagi sókin á
iandi yfir Norðuir-Skandinav-
iu til þess að tryggja yfirráð
yfir nors'ku fjörðurruim, sem
STRONG EXPRESS og voru
þau frá 20 l'öndum. Eitt hinna
tækni'leg'u m'airkmiða var að
afla filota af þessu tagi
reynisliu í því að vimná saman
iinin'byrðis. Annað markmið er
að æfa satnræmdar hemaðar--
aðgerðiir, en uim 60.000 manna
NATO-lið æfði landgön'gu á
norðurströnd Naregs.
Sú hætta, sem þetta ' 'r’ið
þyrfti að bera af sér. e:
óþægi'iega ógnveikjandi Fom-
kvæmt NATO-sikýrs'uim haifa
Sovétrikin 7 vélaherfyiiki á
Kóiaskaga, þ. e. því liamdisvæði,
sem liggur að Norður-Noregi.
■ Landgönigusvejt úr flotamium
hefur einnig bækistöðvar sin-
ar þar. Þá ræður sovézíkii filiug-
heriinn. yfir 200 árásarfliugvél-
um, sem komid eir fyrir á fliug-
völlúim þarraa í gremnd við
la'ndamæ'rin. Saimt er það
flota'mátturinin, sem er áhrifa-
mestur, því að þanraa hefur
sovézki norðunfioticnn s'töðvar
siraar, en það er stærsti og
vold'Ugasti hluti alls filota
Sovétirikjanina. Bækistöðvair
haras eru í Murmamsk, seim
l'igguir að Islhafimiu, en er ís-
lauis og ekki fjarri niorskiu
landamæirumuim. í þessum
flota eru um 500 sikip, þar á
meðal 150 ka'fbátar. Af þeiim
eru uim 60 kjarnorkukn'úínitr
og um 60 búnir fiuigisikeytuim
með kjarnaodd'um. Til viðbót-
ar þess'U korraa þrjár sveitir
úr filiugberrautm, sem ekki eru
langt undan og er híutverk
þeirra greimiliega sóknárað-
gerðir iran í norðurhl'uta
Skandiiraavi'u.
Landgönguæfiragair Rússa
fara fram á Kolaskaga, þar
Fratnhald á bls. 22
eru heppiiiegir fyrir kafbáta-
lægi, sökuim þess að þeir eru
djúpir og hafinirniar við þá is-
laiusiair.
Herfræðingar NATO taka
síðari möguieifcanin það alvar-
lega, að sumiir þeirra þykjast
sjá fyrir, að slíik skyndiárás
Rússa væri búin og fram-
kvæmd, áður en Vestuirveldin
fengju áttað sig. Á þann hátt
gætu Rú.ssar náð mjög heppi-
legu herniaðarmairkmiði, sem
Vesturveldin gætu aðeins
svarað með aimíeiraniri styrjöld.
Heræfiiraguirauim nú er æblað
að veita herafla NATO æfingu
í því að sraúast gegn sl'ikri
sókn. Vafailaius't er þeiim ja'fn-
framt ætlað að draga kjark
úr Rússium ti'l þess að leggja
út í ævinitýri af þessu tagi,
hafi þeir alið með sér Slika
hugsun.
Um 200 skip tóku þátt í
OBSERVERMAP ©
arinnar vakti svo mikla andúð,
að stjórnin sá sig tilknúna að
gera nokkrar iagfæringar. Verst
voru ellilifeyrisþegar og aðrir
þeir, sem við rýrust kjör eiga
að búa, leiknir, og því gaf
stjórnin út bráðabirgðalög, sem
menn skildu svo í fyrstu, að
þýddu 14.000 kr. skattalækkun
á allan þorra hinna öldruðu.
En hnýtt var aftan í ákvæði um
reikningskúnstir, sem þurrkuðu
þennan ,.ábata“ gamla fólksins í
fliesitum tdtvilk'uim út eða rýrðu
verulega. Þótt álagðir skattar
séu nú urn þúsund milljón'um kr.
hærri en áætlun skatta er á fjár
lögum taldi ríkisstjórnin sig
ekki hafa efni á að gefa eftir
nema sem sváraði fjörutiu millj-
ónum króna. Skattaívilnunin til
aldraðra var því nánast sýnd-
armennska.
Fyrst eftir að skattskrárnar
komu út, héldu menn, að um mis-
tök hefði verið að ræða
af hálfu stjórnarherranna; þeir
hefðu ekki gert sér grein fyrir
því, hve grátt gamla fólkið væri
leikið. Og þegar það spurðist út,
að ríkisstjórnin ætlaði að verða
við kröfu Sjálfstæðisflokksins
um lagfæringu á sköttum aldr-
aðra, sannfærðust menn um, að
hinar nýju skattareglur hefðu
verið settar af misgáningi. Það
var auðvitað hægt að fyrirgefa,
ef gerð yrði gagnger leiðrétting,
þegar staðreyndirnar lágu fyrir.
Nú er hins vegar komið á dag-
inn, að ekki hefur verið um að
ræða neinn misskilning. Stjórn-
arherrarnir hafa ætlað sér að
ná fé, hvar sem það væri að
hafa, og jafnvel þar, sem fjár-
hagur væri svo bágur, að menn
gætu í raun réttri enga skatta
greitt. Þess vegna var „rausn“
bráðabirgðalaganna með þeim
hætti, sem raun ber vitni. í bezta
tilviki var gefim eftir upphæð,
sem svarar tæplega 1/10
mánaðarlauna ráðherranna og í
f®es>tufn tilvikum mirana — eða
stjornannnar til þeirra, sem við
erfiðastan hag eiga að búa. Hún
hefur því í raun réttri bitið
hausinn af skömminni með
smánarlækkunum, sem gamla
fólkið fær i raun.
Arásirnar á
Loft Bjarnason
Einhverjar fáránlegustu árásir,
sem um getur í seinni tíma blaða-
mennsku, voru gerðar á Loft
Bjarnason útgerðarmanm, fyrir
það, að hann var ekki óðfús að
taka hvalveiðiskip sín frá veið-
um og leigja þau til landhelgis-
gæzlu. Benti hann strax á, að
hann teldi skipin ekki hæf til
siglingar í vetrarveðrum, og
hver er sá útgerðarmaður, sem
fús er að beita skipum sínum í
tvisýnu, jafnvel þótt það sé gert
að ósik yfirvalda?
Þetta tilefni var af kommún-
istum notað til að þyrla upp
óhróðri Um Loft Bjarnason, telja
hann handbendi erlendra auð-
hringa, andstæðing landhelg-
isútfærslunnar og fram eftir
þeim götunum.
Hvert einasta mannsbarn, sem
Loft Bjarnason þekkir, þótt
ekki sé nema af afspurn, veit,
að betri Islending er ekki að
finna, og fáránlegast er að halda
því fram, að hann vilji ekki, að
íslenzk fiskiskip sitji að íslenzk-
um veiðisvæðum. En illgirni
þeirra manna, sem stjórna skrif-
um kommúnistablaðsins, eru
engin takmörk sett.
Þetta dæmi mætti þó gjarnan
verða til þess, að einhverjir hug-
leiddu, hvernig hér væri um-
horfs, ef vinstri stjórn sæti að
völdum og samhliða væri þrýst-
ingur frá rússneskum hernaðar-
yfirvöldum, eins og átti sér stað
i Austur-Evrópulöndum. Halda
menn ekki, að þá yrðu einstakl-
ingarnir hundeltir, reynt að
rægja þá og eyðileggja mannorð
þeirra, einmitt þá, sem fram úr
hefðu skarað? Og halda menn,
að þá væri ónýtt að hafa við
völd suma þá ráðamanna lýð-
ræðisflokkanna, sem jafn geð-
lausir eru og raun ber vitni.
Flæktur í vef
óorðheldni
Sjaldan hafa biaðalesendur
skemmt sér betur en við lestur
greinar þeirrar, sem Hannes
Jónsson blaðafulltrúi ríkis-
stjórnarinnar fékk birta i Morg-
unblaðinu, en sendi jafnframt
öðrum blöðum. Menn bókstaf-
lega veltust um af hlátri, er
þeir lásu lýsingar blaðafulltrú-
ans á mikilvægi starfa þeirra
manna „sem i eldlínunni
standa". Eða ummæli „greindar-
konunnar", sem taldi, að þeir,
sem gagnrýndu málflutning
blaðafulltrúans, væru „á móti
landhelgismálinu".
„Venjulegast er það svo
í milliríkjadeilu, sem leitazt er
við að leysa eftir diplomatiskum
leiðum, að tvær framvarð-
arsveitir koma þar mikið við
sögu,“ segir blaðafullbrúi. Og
annarri þeirra, þeirri mikilvæg-
ari, að manni skilst, stýrir eng-
inn annar en Hannes Jónsson.
Annars var ekki hugmyndin
að ræða þessa broslegu grein að
öðru leyti en því, að blaðafull-
trúinn segir, „að það nýjasta,
sem til var í stjórnarráðinu um
málið, var „British Agression in
Icelandic Waters", 12 ára gam-
alt rit“.
Nú veit blaðafulltrúinn full-
vel, að fyrrverandi ríkisstjórn
lét ganga frá kynningarriti um
landhelgismálið, og ráðherr-
ar vinstri stjórnarinnar lýstu
yfir því, að þeir vildu eklii
breyt'a sta fkrök í því handriti
og gáfu það út. Það handrit var
til í stjórnarráðinu, þegar þeir
komu þangað, og þess vegna fer
biaðafulltrúinn þarna sem oftar
með ósatt mál.
Labb-rabb
Þegar þau hörmulegu tíðindi
spyrjast, að menn farist af slys-
förum, vaknar ætíð sú spurn-
ing, hvað hægt sé að gera til
að bæta öryggi manna. Bréfrit-
ara hefur yerið bent á, að 35%
innflutningstollur sé á hin-
um svokölluðu labb-rabb-tækj-
um. sem eru hin mestu öryggis-
tæki, ti.d. fyrir gangnamenn.
Virðist fráleitt að viðhalda
þeirri skattlagningu og ætt-i að
afnema hana, þvi að vissulega
gæti það komið í veg fyrir slys,
ef þeir, sem um fjaBlendi ferðast,
héfðu slí’k tæki við höndiina.
Annað er klæðaburður manna.
í göngum sjást þeir menn lang-
ar leiðir, sem gulklæddir eru,
en hinir dökkklæddu ekki. Þetta
er öryggisatriði, sem menn að-
eins þurfa að hugleiða til að
framkvæma það.
Og hvernig væri, að foreldrar
hugleiddu nú, er myrkur og vet-
ur fer i hönd. hve æskilegt það
er, að börn séu Ijósklædd úti,
en ekki dökkklædd. Geta ekki
framleiðendur ytri barnafatnað-
ar sett meira af gulum fötum á
markað?
Jökulsárlón í Vestragili. — Ljósm. Sigurst. Guðnumdsson.
þá ekki neitt. Þetta sýnir hug