Morgunblaðið - 11.10.1972, Blaðsíða 11

MORGlJ’NBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. OKTÓBER 1972
11
Guðmundur Magnússon um iðnþróunaráform:
Vilji og geta þjóðfélagsins og
raunhæf markmið skilyrði
frekari iðnþróunar
Verður iðnbylting aðeins
til á pappírnum?
Iðnaðarráðherra, Magniis
Kjartansson skýrði frá svo-
nefndri iðnbyltingri á blaða-
mannafundi nýlega. Svoköll-
uð iðnbylting er beint fram-
bald iðnþróunar, sem við-
reisnarstjórnin beitti sér fyr-
ir á sínum tima og fékk Guð-
mund Magnússon, prófessor
til þess að gera áætlun um.
Af þessu tilefni átti Mbl. sam
tal við Guðmund og spurði
hann fyrst um aðdraganda
málsins. Hann sagði:
— Þetta byrjaði með inn-
göngu Islands í EFTA. Þá var
allt á huldu um stöðu iðnað-
arins og hvert hagræði eða
óhagræði hann hefði af sam-
starfinu i EFTA. Hér hafði
verið á ferð í kringum árið
1960 Norðmaður til þess að
athuga tollvernd íslenzkra
fyrirtækja, en frá því er hans
störfum lauk, hafði lítið ver
ið að málinu unnið. Var því
fyllsta ástæða fyrir því að
staða iðnaðarins yrði athug-
uð nánar og fól þáverandi iðn
aðarráðherra, Jóhann Haf-
stein mér að kanna ástand og
horfur iðnaðarins. tír athug-
uninni varð skýrsla, sem unn
in var á tiltölulega skömm-
um tíma. Mikið var stuðzt
við gögnin sem fyrirliggjandi
voru, þar eð ekki var svig-
rúm til gagnasöfnunar á
frumupplýsingum.
— En hvernig urðu iðnþró
unaráformin til?
— Eftir að komið var í
EFTA, var bæði almenn til-
finning fyrir gagnsemi þess
og persónulegur áhugi Jó-
hanns Hafstein á að viðhorf
iðnaðarins væru könnuð til
lengri tíma. Þetta var ekki
hvað sízt vegna þátttökunn-
ar í efnahagssamstarfi við
aðrar þjóðir og nauðsynjar
þess að efla stóriðju- og smá
iðjuútflutning í því skyni að
tryggja öran hagvöxt, þar
sem tillit væri tekið til at-
Vinnuöryggis og sveiflujöfn-
unar.
— Var þetta erfitt verk-
efni?
— 1 raun var ekki auðtek
ið á þessu verkefni og það
tók nokkurn tíma að komast
niður á heppilegan vinnu-
grundvöll. Það var skýrt tek-
ið fram, að niðurstöður könn
unarinnar yrðu leiðbeinandi
frekar en bindandi áætlun um
hugsanlega þróun iðnaðarins,
einkum fram til ársins 1974
og í stórum dráttum fram
til ársins 1980. Fljótt kom i
ljós, að tómt mál var að tala
um að gera slíka áætlun,
nema aðrir atvinnuvegir yrðu
teknir með í reikninginn, lik-
legt framboð á fjármagni,
vinnuafli og orku, o.s.frv. í
þessum málum var haft náið
samstarf við Efnahagsstofn-
unina um framvindu verkefn
isins. Síðan þessi áætlun var
gerð, hafa að sjálfsögðu að-
stæður og forsendur breytzt
að nokkru, en mér finnst á-
nægjulegt, að haldið er áfram
og væntanlega hefur verið
unnt að hafa gagn af þessari
skýrslu minni, eins og mér
raunar hefur sýnzt á vinnu-
skýrslum þeirra sérfræðinga
Sameinuðiu þjóðanraa, sem nú
hafa unnið að könnun á að-
stæðum islenzks iðnaðar.
Þeir, sem vilja kynna sér
þau Iðnþróunaráform, sem
gefin voru út 1971, geta vænt
anlega fengið þau í iðnaðar-
ráðuneytinu.
— Að hvaða leyti hafa for-
sendur breytzt frá því er þú
vannst þitt verkefni?
— Frá þvi er ég vann mitt
verk er 1%—2 ár og á þeim
tíma hafa sumar forsendur,
eins og ég sagði, að sjálf-
sögðu breytzt. Áætlunargerð
Guðmundur Magnússon,
prófessor.
sem þessi er og verkefni, sem
aldrei tekur enda og sífellt
verður að vera í mótun eftir
framþróun allri. Sem dæmi
má geta þess, að Sigölduvirkj
un hefur seinkað frá því er
ég gerði mina áætlun og lögð
hefur verið meiri áherzla á
fjármunamyndun í sjávarút-
vegi, þótit það geti sléttazit út
yfir lengri tíma. Sömuleiðis
virðist rekstrargrundvöllur
fyrirtækjanna ekki eins hvetj
andi nú til útflutnings, sem
er óviðumandd til l'enigri tíma,
ef gera á útflutningsátak í
iðnaði.
— Hver var mesta nýlunda
í þessari rannsókn þinni?
— Það nýja, sem þarna var
gent vair, að spáð var i hliut-
deild einstakra atvinnugreina,
hvað viðkemur útflutningi
þó einkum iðnaðarins fram
til ársins 1980. Ennfremur
hverju væri uninit að áorka í
þvi að jafna sveiflur í þjóðar
tekjum og útflutningstekjum.
Þær forseradur voru gerðair, að
Sigöldu- og Hrauneyjarfoss-
virkjunum yrði lokið um ár-
ið 1980 og þá athugað hvaða
orkufrekan iðnað þessar virkj
anir leyfðu svo að unnt yrði
að auka útflutning iðnaðar-
vara. Sömuleiðis var gerð spá
um léttaiðnað, hvað fram-
leiðslan gæti vaxið í mismun
andi iðngreinum og athugun
gerð á því, hvemig það kæmi
heim og saman við vinnuafls
spá Efnahagsstofnunarinnar
— hve mikið fjármagn þyrfti
til að standa undir fram-
kvæmdum o.s.frv.
Allt hangiir hvað í öðru í
hagkerfinu. Þess vegna var
reynt að meta heildardæmið
og það sem gerði einna erfið-
ast um að spá, er, að spá
þurfti í þróun annarra at-
vinnugreina jafnframt, þar
sem iðnaðurinn er ekki nema
hluti af heildinni. Sömuleiðis
varð að afstemma líklega
vinnuaflsnotkun og vinnuafls
framboð, orkuframleiðslu og
orkusölu og fjármagnsþörf á
móti innlendum spamaði og
innfluttu f jármagni, o.s.frv.
— Hvaða samanburð er
unnt að gera á iðnbyltingu
núvenandi stjómeur og iðin.þró-
un viðreisnarstjómarinnar?
— Enn sem komið er þá er
samanburður mjög erfiður.
Áður en ég treysti mér til
þess að gera hamm, veirð ég að
sjá lokaáætlunina. Þá fyrst
er unnt að vega og meta mis
munandi forsendur og niður-
stöður. Lokiaáætiliumar skitet
mér, að sé ekki að vænta fyrr
en eftir nokkra mánuði eða í
upphafi næsta árs. Varið hef
ur verið verulegu fjármagni
og mannafla til þessara athug
ania, bæði firá Sameimuðu þjóð
unum og islenzka rikinu og
við hljótum að búast við mörg
um nýjum frumupplýsingum
og vel unninni áætlun i alla
staði. Allir vita, að „iðnbylt-
ing" af einu eða öðru tagi á
sér ekki stað á pappírnum
eða með fögrum orðum. Vilji
og geta þjóðarbúsins til þess
að ná raunhæfum markmið-
um hljóta að vera frumfor-
sendur þess, að iðnaðurinn,
jafnt sem aðrar atvinnugrein
ar, eflist og dafni.
Vandamál fráskil-
inna foreldra
— rædd á fundi Félags
einstædra foreldra
Þekktur guðfræðing-
ur heldur fyrirlestra
VETRARSTARF Félags ein-
stæðra foreldra hefst n.k. föstu
dagskvöld, 13. okt. og verður þá
fundur að Hallveigarstöðum, þar
s«n rætt verður efnið „Vanda-
mál fráskilinna foreldra, séð frá
báðum aðilurn". Fjórir foreldrar,
tvær konur og tveir karlar munu
ræða málið og stýrir Valborg
Bentsdóttir umræðum. Gestum
verður að sjálfsögðu heimilt að
leggja orð í belg og taka þátt í
umræðum. Einnig verður á fund
inum skipað í starfsnefndir vetr
arins.
Skrifstofa félagsins að Traðar
kptssundi 6, hefur opnað
að nýjiu, að suimarleyfium lokn-
umn. Ilefur reynzt mikil þörf fyrir
þá upplýsih.ga1 og fyrirgreiðslu-
starfsemi sem þar er veitt. Tvær
félagskonur starfa á skrifstoif-
unni, þær Jódís Jónsdótör og
Margrét Örnólfsdóttir. Stefnt er
að þvi að auika starfsemi skrif-
stofunnar, en hún er nú opin
tvisvar í vitou, fjóra tíma í senn.
Geta má þess, að jólakort fé-
lagsins eru í vinnslu hjá Kassa-
gerð Reykjavíkur, en þetta er
þriðja árið, sem félagið gefur út
jólakort. öllum ágóða er varið til
starfsemi félagsins og reksburs
skrifstofiu hennar. f ár verða
gefnar út þrjár nýjar tegundir
jólakorta og tvær endurprentað-
ar végna mikillar eftirspumar.
Auik þess er verið að undirbúa
útgáfu minningarkorts Félags
einstæðra foreldra.
Félagafjöldi í FEF losar nú tvö
þúisrund og hefur félagatala aukizt
jafnt og þétt frá því félagið var
stofnað fyrir tæpum þremur ár-
um. Geta má þess að styrktar-
félagar eru allmargir, ekki
hvað sízt úr hópi fráskilinna
feðra, sem ekki hafa börn sin
hjá sér.
DAGANA 12.—15. október verð-
ur hér á landi stúdentaleiðtoginn
Michael Green, en hann er rekt
or við guðfræðiháskólann, St.
John’s College, í Nottingham í
Englandi.
Michael Green er þekktur rit-
höfundur í heimalandi sínu og
reyndar í fleiri löndum þar eð
bækur hans hafa verið gefnar
út á mörgum tungumálum.
Þekktustu bækur hans eru: Man
Alive, Runaway World og Jesus
spells Freedom. Sú fyrst nefnda
kom út á þessu ári í 6. útgáfu i
yfir 120 þús. eintökum.
Michael Green er tíður gestur
í sjónvarpi og hljóðvarpi í Eng-
landi enda viðurkenndur ræðu-
maður og skarpskyggn fræði-
maður. Hann heldur fyrirlestra
víða erlendis um efni, sem varða
nútímamanninn og þörf hans fyr
ir Jesúm Krist.
Hér á landi verður Michael
Green í boði Kristilegs stúdenta-
félags og Kristilegra skólasam-
taka. Talar hann á alm. samkom
um í Frikirkjunni fimmtudags-,
tföstudags- og laugardagskvöld
kl. 20.30 (12,—14. okt.) Sunnu-
daginn 15. okt. talar hann við
Guðsþjónustu I hinu nývigða
safnaðarheimili Grensássóknar
við Háaleitisbraut kl. 11.
Laugardaginn 14. okt. kl. 16.
heldur hann fyrirlestur í 1.
kennslustofu Háskóla íslands.
Einnig mun hann heimsækja
nokkra framhaldsskóla í Reykja
vik eftir því sem tíminn leyfir.
(Fréttatilkynning).
Michael Green.
velkomna?
ATVINNUREKANDI
VERKTAKI
Vertu reiðubúinn að mæta
ófyrirsjáanlegum óhöppum með
vel tryggðu hjá Almennum.
Hikið ekki — Hringið strax
ALMENNAR
TRYGGINGARf
Pósthússtræti 9, sími 17700