Morgunblaðið - 29.10.1972, Blaðsíða 14
14
MORGU'NBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. OKTÓBER 1972
Sjómennskan er tíu sinnum
betri en „showmennskan“
„ÉG veit nú ekki, hvort ég
hef frá nokkru skemmtilegu
að segja,“ sagði Jóhann Pét-
ursson, er Morgunblaðið
hringdi í hann og hað um
viðtal. Blaðamaðurinn vildi
ekki trúa slíku — Jóhann
hefði m.a. leikið í kvikmynd
um vestanhafs. „Já, en það
var nú nauðaómerkileg
mynd og hef ég lítt skemmti
Iegt af henni að segja,“
sagði Jóhann, en lét samt til
leiðast að hitta blaðamann-
inn. Jóhann er jafn lítillát-
ur og hann er stór og satt
að segja fannst mér ég vera
orðinn lítill væskill, er ég
hitti Jóhann daginn eftir.
Það er kannski ekki skrítið,
því að sagt hefur verið um
Jóhann Pétursson að hann
sé stærsti maður í heimi.
Hvað um það — eitt er víst
að hann mældist fyrir
nokkrum árum 225 senti-
metrar „en ég er nú víst
eitthvað farinn að ganga
saman," sagði hann sjálfur.
Jóhann Pétursson fæddist í
hðfuðstað Norðurlands, Akur-
eyri 9. febrúar 1913 og var
sonur hjónanna Sigurjónu Jó-
hannsdóttur og Pétur Gunn-
laugssonar, sjómanns. Við
spyrjum Jóhann, hvort hann
hafi alizt upp á Akureyri, og
hann svarar:
• UPPALINN I
SVABFAÐARDAL
— Nei, ég fluttist ungur með
foreldrum mínum i Svarfaðar-
dal og sleit þar barnsskónum.
Bjuggu þau í Brekkukoti, þar
til faðir minn lézt, er ég var
12 ára. Fluttumst við þá að Ing
vöruim, en þessir bæir eru sinn
hvorum megin við Tjörn. 1 milii
tíðinni bjuggum við þó á Jarð-
brú hjá afa mínum og ömmu
Steinunni, sem Snorri Sigfús-
son segir einhvers staðar að
hafi bakað bezta flatbrauð, sem
hann hafi á ævmni smakkað.
Á Ingvörum er ég svo fram
á tvítugsaldur. Ég var
þriðja elzta bam foreldra
minna, en alls erum við systk-
inin 9 talsins. Mamma stundaði
búskap til þess að hafa ofan
í okkur og á, en ég fór snemma
að stunda sjó til þess að létta
henni störfin og afla fanga í
heimilið. Fékkst ég við sjó-
mennskuna þar til ég var um
tvíitugt — þá varð ég að hætta,
því að ég var orðinn slæmur í
fótum, hafði skemmt fætuma,
þar eð ég fékk ekki nægilega
stóra skó til að vera í. Ég
varð þá að fara á spítala á
Akureyri og þar í bæ dvald-
ist ég næstu 2 árin.
• ÆTL.AÐI AÐ GUGGNA
Á SÝNINGUNUM
— Hvenær leggur þú svo
land undir fót og ferð utan?
— Það var árið 1935, að ég
fór utan í atvinnuleit til Kaup
mannahafnar. Ég varð sam-
ferða Steingrími Matthíassyni,
þeim góða lækni, sem ætlaði
að aðstoða mig við að fá at-
vinnu. Það gekk nú svona og
svona, en ég fékk atvinnu við
að koma fram í Dyrehavisbakk-
en i Kaupmannahöfn. >á byrj-
aði ég í skemmtitiðnaðinum,
dubbaði mig upp sem stóran
mann og sýndi mig.
— Hvernig líkaði þér það?
— Bölvanlega í fyrstu og ég
var í raun alveg að guggna á
þessu andlega. Ég varð þó að
líta á aðstæðumar og reyna að
vinna og þetta tókst sæmilega.
Frá Danmörku fór ég svo til
Frakklands og ferðaðist um
með sirkus milli skemmistaða
þar, í Þýzkalandi og í Lond-
on. Jú, ég á svo sem margar
skemmtilegar minningar frá
þessum dögum. Það vargaman
að sjá sig um i heiminum, koma
til Parísar á heimssýninguna
1937 og til London, en þar starf
aði ég með hringleikahúsi Bert
rand Mills, sem hét Olympía.
• ÚRKLIPPUBÓKIN
GLAPTI UM FYRIR
VÖRÐUNUM
— Hvar ertu svo, þegar strið
ið skellur á?
— Ég var raunar í Þýzka-
landi, þegar striðið skall á.
Spjallaö við
Jóhann
Pétursson,
sem sagður
er stærsti
maður heims
Hringleikahúsið varð að hætta,
sökum ástandsins og ég lét mitt
hafurtask niður í ferðatöskur,
setti þær i bílinn minn og ók
til Danmerkur, Þetta var í sept
embermánuði 1939. Ég reyndi
að fá pappírana mína í lag og
gekk það og ég gat lagt
af stað. Ég ætla nú ekkert
ónotaorð að láta falla um Þjóð
verjana á þessum tíma — það
hafa aðrir séð um að gera, en
ég var fjarska hamingjusamur,
þegar ég komst yfir til Dan-
merkur. Það gerðist þó ekki
átakalaust. Þannig var að ég
hafði nýlega keypt mér notað-
an bíl hjá fyrirtæki einu i
Bremen og var ekki búinn að
greiða hann að fullu, Ég tefldi
því á tvær hættur og hélt af
stað til landamæra Þýzkalands
og Danmerkur. Ég var að sjálf
sögðu scöðvaður við landamær-
in og rétti ég þá vörðunum úr-
kliippubófk, sem ég hafði með-
ferðis og þar var m.a. mynd af
mér og heimsins minnsta
manni. Verðirnir urðu Svo upp-
teknir af þessu að sá, siem feng
ið hafði bókina fyrstur kallaði
á alla félaga sína og dunduðu
þeir i einar 10 mínútur við að
Skoða úrklippurnar, sem m.a.
voru úr þýzkum blöðum.
Skemmtu þeir sér vel yfir bók
inni og gleymdu stríðinu þess-
ar 10 mínútur. Þegar þeir
höfðu svo skoðað nægju sína,
leyfðu þeir mér að fara og
kvöddu mig með kurt og pí.
Þeir gleymdu sem sagt skyld-
unum við föðurlandið augna-
blik, þvi að auðvitað áttu þeir
að athuga pappíra bílsins líka,
en það gleymdist alveg. Ég
var svo sem ekki að koma mér
undan þvi að greiða bílinn, því
að strax og auðið var sendi ég
peningana frá Danmörku og
greiddi bílinn og fékk þá papp
írana yfir hann senda. Þennan
bil kom ég svo með heim til ís-
lands síðar. Þetta var ljósleit-
ur Ford, smíðaður í Þýzka-
lamdi.
— Og þú ætlaðir heim frá
Danmörku?
— Já, ég ætlaði að fara heim
með Esjunni yfir Petsamo, en
bíl kom ég svo heim með til Is-
inn og missti af skipinu. Lokað
ist ég því inni í Kaupmanna-
höfn öll stríðsárin. Gyðingar
voru unnvörpum að flýja til
Svíþjóðar og mér datt svo sem
í hug, að reyna að kornast þang-
að, en peningaráðin leyfðu það
ekki, því að slík ferð var dýr.
Ég beið því bara eftir að strið-
inu lyki og kom svo heim með
fyrstu ferð eftir stríðið, kom
með Esjunni 1945.
• TIL AMERÍKU
— Hve lengi varstu heima í
það skipti?
— Ég var hér heima i um
það bil 2 ár. Þegar ég fór ut-
an aftur hafði ég gert ráð fyr-
ir að setjast að hér heima, en
mér tókst ekki að fá atvinnu
hér. Það er erfitt fyrir svona
stórá fugla eins og mig að fá
atvinnu við sitt hæfi hér. Ég
fór því vestur til Ameríku í
marzmánuði 1948 og yfirgaf
hólmann. Ég var þá ráðinn við
stórt hringleikahús Ringling
Brothers, Bamum & Bealy.
Þetta hringleikahús er mjðg