Morgunblaðið - 16.12.1972, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 1972
Veigamestu atriðin vantar
í f j árlagaf rumvarpið
segir Jóhann Haf stein
Önnur umræða um fjárlaga-
friunvarpið stóð í sameinuðu AI-
þingi fram yfir miðnætti
sl. fimmtudag. Hér á eftir verð-
ur gerð grein fyrir þeim sjón-
armiðum, sem fram komu í um-
ræðunum að loknum framsögu-
ræðum talsmanna meirihluta og
minnihluta f járveitingarnefnd-
ar.
Halidór E. Sigurðsson, fjár-
málaráðherra, sagði, að í ríkis-
rekstrinum yrði hvorki sparað
né skipulagt nema á bak við
það lægi mikil vmna. í>að væri
ánægjulegt, að þetta sjónarmið
virtist komia fram I raeðum þing-
Kianna. Efti.r áramót yrði samið
frumvarp um innheimtiumenn rík
isins og tryggingar á vegum rík-
isins. Meta þyrfti, hvort rikið
ætti sjáift að taka að sér trygg-
imgamar eða e.t.v. að bjóða þær
út. Ráðherramn sagði, að fjár-
lagaumræðumar hefðu oft áð-
ur dregizt fram í miðjan desem-
ber og nefndi um það dæmi frá
árunum 1963 og 1964. Það væiri
Jóhann Hafstein
því ekkert nýtt, þó að önnur um
ræða væri seint á ferðinni. Fá
dæmi væm um, að tekjuáætlun
hefði legið fyrir við aðra um-
ræðu. Á árunum 1967 og 1968
hefði t.d. verið halli á frumvarp
inu við 2. uraræðu. Þá hefði vant
að framkvæmdafé í miklu ríkari
mæli en nú ætti sér stað. Það
væri ekkert nýtt, að ríkisstjóm
gerði viðtækar efnahagsráðstaf-
anir eftir áramót.
Ráðherrann sagði það rétt
vera, að fjárlagafrumvarpið
væri rétt mynd af stjómarstefn
unni. Þetta fjárlagafrumv&rp
sýndi líka aðra mynd en áður.
Félagslega sviðið ætti nú meira
fylgi að fagna en áður. Um hitt
gætu rnenn deilt, hvort of langt
hefði verið gengið í því að taka
tryggingakerfið í þjónustu fólks
ins í landinu.
Steinþór Gest' ison sagði, að
þessi fjárlagaai'greiðsla væii
með óvenjulegum hætti. Fjár
málaráðíherrann hefði sagt, að
verið væri að greiðc. upp skuld-
ir liðinna ára. Að surnnu leyti
væri þetta rétt. Nú væri leitazt
við að greiða upp skuldir við
hafnarmannvi'rki. En því væri
ekki að leyna, að enn myndu
safnast upp skuldir í ýmsum
rraáteflokkum eins og í s’kólamál
um. Þá gat hann þess, að fram
hefðu komið óskir frá ríkisspítöl
unum um að ráða 220 nýja starfs
rnenn, er kosta myndu ríkissjóð
21 m. kr. á næsta ári.
Steingrímur Hermannsson
sagði, að miklu væri ábótavant
við fjárlagagerðina; ástandið
hefði farið versnandi síðustu ár.
í upphiafi hefði Ejárlaga- og hag
sýslustofnunin unnið gott verk
og kynnt sér málin. Þetta væri
nú breytt og útilokað væri að
komast þar að. Of mikið verk
væri að ætla fjárveitingarnefnd
s.ð skoða alla þætti frumvarps-
ins á þeim stutta tíima, er hún
hefði til stefnu. Starfsliðið, sem
starfaði að niðuirskurðinuim, lok-
aði sig inni og leitaði ekki upp-
lýsinga um málefnin. Þá taldi
hann útþenslu og vöxt Háskól-
ans ekki eins vel hugsaðan eins
og vera bæri.
Lárus Jónsson minnti á, að
stjómarflokkarnir hældu sér af
því að vera félagslega sinnaðir.
En á liðnu vori hefði Magnús
Kjartansson sagt, að félagsleg
sókn myndi því aðeins berc. ár-
angur, að jafnvægi yrði fcryggt í
efnahagsmálunum. Með þessum
ummælum hefði ráðherrann í
raun viðurkennt, að settur hefði
verið hemill á félagslegar um-
bætur á næstunni. Nú skorti um
3000 til 5000 m. kr. á fjáröflun
ríkisins. Og 1000 til 2000 m.kr.
halli blasti nú við útfliutningsat
vinnuvegunum. Á næsta ári
væri fyrirsjianlegur 6000 m.kr.
viðskiptahalli við útlönd.
Ragnhildur Helgadóttir get
þess m.a., að aðeins þrjú af 17
kvenfélagasambönduim fengju
sérstakan styrk samikvæmt frum
varpinu. Þá minnti hún á nauð
syn þess að leitarstöð Krabba-
m'einsfélagsins yrði tryggt n&uð
synlegt fjármagn, svo að hún
gæti haldið áfram starf-
rækslu sinni. Þá upplýsti hún,
að fjölskýldubætur hefðu verið
hækkaðar fyrir skömmu úr 8
þús. kr. í 13 þús. kr., en hvergi
væri gert ráð fyrir þessari hækk
un í fjárlagafrumvarpinu. Kaup
gjald ætti samkvæimit kj-airasamn
ingum að hækka 1. marz n.k., en
í frumvarpinu væri ekki
gert ráð fyrir hækkuðum út-
gjöldum vegna f jölskyldubóta
af þessum sökum.
Friðjón Þórðarson ræddi m.a.
um skattastefnu ríkisstjórnarinn
ar. Sagðist hainn ekki miuna eft-
Jón G. Sólnes.
Jón G. Sólnes hefur flutt til-
lögu til þingsályktunar um
breytingu á reglugerð um skip-
an gjaldeyris- og innflutnings-
mála frá 1960. Tillagan miðar
að því að gera öll gjaldeyris-
og innflutningsviðskipti auð-
veldari í framkvæmd m.a. með
því að draga úr eyðublaðanotk-
un.
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela við-
skiptaráðherra að gera breyt-
ingar á reglugerð um skipan
gjaildeyris- og innflutniingsmáia
o. ffl. sem nú er í gildi. Verði
breytingin við það miðuð, að öll
gjaldeyris- og innflutningsvið-
skipti verði auðveldari í fram-
kvæmd en nú er, t.d. með þvi
að minnka verulega eyðublaða-
notkun, skýrslugerðir og þá um
faingsmiikílu skriffininsku, sem
ir, að skattaálögur hefðu vakið
jafn miikl-a reiði og gremju eins
og kom upp á sl. suimiri, er skatt
skráín kom út. Eimkum hefði
giaimda fólkinu giramizt, enda
hefði það farið mjög illa út úr
skattalagabreytinignjin'um, sem
ríkisstjómin beitti sér fyrir.
Pálmi Jónsson minnti á, að rík
isstjórnin hefði Slegið á frest til
áramóta ákvörðun um verðlags-
grundvöll landbúnaðarvara,
bráðabiirgðaráðstafanimar í efna
hagsmálum voru ákveðnar á sl.
sumri. Þess væri að vænta að
staðið yrði við það fyrirheit, að
nýr verðlagsgirundvai'ur yrði
lagður nú um áramótin. Núver-
andi grundvöllur væri orðinn 2ja
ára ganmall og marktöluir væm
þvi allar orðnar úreltar. Þannig
ættu ýmisir liðir eftir að koma
iinn í mynd rikisfjármáianna. 1
flestum kjördæmium væri ætlað
10 sinnum meira fjármiagn til
heilbrigðismála en í NorðTjrlands
kjördæmi vestra.
Jón G. Sólnes sagði, að menn
hefðu e.t.v. búizt við betri
árangri hjá rikisstjórninni haf-
and'i í huga það miklla kerffi, sem
hún hefði komið upp, þar sem
væri Framkvæmdiastofniuin ríkis-
ins. Á starfstíma núverandi rík-
isstjómar hefði ríkis’kerfið þan-
izt út og opinbaruim starfsm'önn-
um fjölgað uim tæplega 700. Vöxt
nú er samifara afgreiðslu slíkra
mála. Áherzla verði lögð á það
að ákvæði um vegferð fjár-
magns að og frá landinu verði
gerð mun auðveldari en nú er.
Bent er á sem áfanga í þessu
máli, að við væntanlegar breyt-
ingar á umræddri reglugerð sé
við það miðað, að ákvæði um
skipan gjaldeyris- og innflutn-
ingsmá'l'a o. fl. verði hér á landi
með svipuðum hætti og gerist í
nágrannalöndum okkar t.d. í
Danmörku. Stefnt verði að þvi,
að væntanlegar breytingar á
fyrrgreindri reglugerð taki
gildi hið ailra fyrsta og eigi síð
ar en 1. apríl 1973.“
1 greinargerð segir m.a.:
„Þegar núgildandi reglugerð
um skipan gjaldeyris- og inn-
fl’U'tniingsmiá'la o. fl. var gefin út
Halldór E. Sigm ósson
ur ríkiskerfisins væri að verða
eins og frumskóganmyrkviði.
Erfiðara og erfiðara reyndist að
koma málum fram. Ágætt væri
að endurvekja breimisun'efnd, en
í raun þyrfti að stofna niður-
skurðamefnd.
Halldór Blöndal sagði, að
heyra hefði mátt á ræðu Stein-
grims Hermiaranssonar, að for-
stöðumönnuím ríkissto'fnana væri
þungt i skapi nú. Rétt væri hjá
honum, að afgreiðsla fjár-
laganma hefði farið versnandi,
einkum umdanfariin tvö ár. Pram
hefði komiið hjá framisötgumiannl
meiri'hluta fjárveitiingamefndar,
að hann treysti sér ekiki í raun
til þess að afgreiða fjárlögin fyr
ir jól, þó að honuim yrði e.t.v.
þröngvað til þess. Gjörsaimlega
hinn 27. mai 1960, var stórt spor
stigið í þá átt að gera öll mál
varðandi gjaldeyriis-, iranfiutm-
ings- og fjárfestingarmál auð-
veldari í framkvæmd en verið
hafði. Þjóðin hafði um áratugi
búið við margs konar kerfi
hafta og takmarkana í sambandi
við þessi mál, sem á margvís-
legan hátt hafði beinlínis verið
dragbítur á alla athafnasemi,
framkvæmdamöguleika og fjár-
magnssköpun einstaklinga og
fyrirtækja og um leið eðlilegs
hagvaxtar þjóðarinnar í heild.
Tilkoma fyrrgreindrar reglu
gerðar var því vissulega mikil
úrbót á því vandræðaástandi,
sem rikt hafði í þessum málum
til þess tíma, að hún tók gildi.
Á þeim rúmum áratug, sem lið
inn er frá þvi, að fyrrgreind
reglugerð var getfin út, hafa
hins vegar orðið svo örar breyt
ingar i heimdnum á sviði við-
Gjaldeyris- og innflutnings-
viðskipti verði auðvelduð
Þingsályktunartill. Jóns G. Sólnes
Matthías Á. Mathiesen:
ÁLAGÐIR SKATTAR
HÆKKAÐ UM 44%
Brúttótekjur hafa hækkað
um 30% á sama tíma
Halldór E. Sigurðsson, fjár-
málaráðherra, mælti sl. mið
vikudag fyrir frumvarpi til stað
festingar á bráðabirgðalögum
frá því s.l. sumar um skatta-
ívilnanir elli- og örorkulífeyr-
isþega. 1 ræðu Matthíasar Á.
Mathiesen kom fram, að brúttó
tekjur einstaklinga hækkuðu
um 30% frá 1971 til 1972, en
álagðir skattar hækkuðu á sama
tíma um 44%.
Matthías Á. Mathiesen og
Matthías Bjamason flytja breyt
ingartillögu við frumvarp ríkis-
stjórnarinnar, sem felur í sér,
að frá hreinum tekjum einstakl-
AIÞinCI
HAFA
inga og hjóna, sem annað hvort
eða bæði eru orðin 67 ára eða
eldri, skuli draga frá fjárhæð,
er nemi fullum árlegum elli-
lífeyri á skattárinu, miðað við,
að hann sé fyrst tekimn frá 67
ára aldri. Hjá þeim, sem rétt
áttu til örorkulífeyris á skattár-
inu, skal aukafrádráttur þessi
nema fullum árlegum örorkulíf-
eyri.
Þingmaðurinn sagði, að öldr-
uðum hefði verið misboðið með
setningu skattalaganna á síð-
asta þingi. Til sanns vegar
mætti færa, að hinir öldruðu
þyrftu að tvíborga skatt af
þeim styrk, er þeir fengju frá
Tryggiingastofn’U’ninini. Tillaga
sjálfstæðismanna væri sú, að
greiðslur frá Tryggingastofnun-
Matthías Á. Mathiesen.
inni til aldraðra og öryrkja
yrðu frádráttarbærar.
Einnig tóku til máls Halldór
E. Sigurðsson, Jóhann Hafstein
og Halldór Blöndal. Umræðunni
var frestað að ósk Halldórs
Blöndals, þar sem fjármálaráð-
herra hafði yfirgefið fundinn.
skipta og þá sérstaklega fjár-
magnsflutnings almennt, að nú
er svo komið að dómi flm. þess-
arar tillögu, að mörg ákvæði nú
gildandi reglugerðar eru orðin
algerlega úrelt og standa bein-
linis í vegi fyrir eðlilegum hag-
vexti þjóðarinnar í heild.
Hvort sem okkur líkar það
betur eða verr, þá er högum
okkar þann veg farið nú, að
við erum frá þvi að vera ein-
angruð þjóð komnir í miðja þjóð
braut að því er snertir sam
skipti þjóðanna, og er þátttaka
okkar í hinum mörgu alþjóða-
stofnunum, sem við höfum gerzt
aðilar að, glöggt dæmi þessum
staðhæfingum til sönnunar.
Staðreyndirnar blasa því við
okkur á þann hátt, að ef við ætl
um okkur ekki að dragast aft-
ur úr á sviði viðskipta- og fjár-
magnssköpunar, þjóðinni til
óbætamiegs tjóns, verðum við
að haga athöfnum okkar á við-
skipta- og fjármálasviðinu á
þann veg, að þær samrýmist al-
þjóðlegum leikreglum."