Morgunblaðið - 16.12.1972, Blaðsíða 19

MORGUKBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. DESEMBDR 1972
51
Guimar Finnbogason, cand. mag.:
Sjónhildur
ÉG LÆT þessa Ktiiu grein heiba
svona einkennilegu nafni, til að
lesandmn hugsi sem svo: Hvað
er maðurinn að fara? Hvaða vit-
leysa eir nú þetta ? Það er svo
auðvelt og skemmitilegt, að gagn
rýrna þaið, sem vitlaust er. Svo
er greinin iíitoa ærið stutt. Ég
œtla að lesa hana.
Sl. þriðjudagstovöld mátti sjá
og heyna í sjónvarpiniu þátt, sem
hét:
Hvað vildi ég nú sagt hafa?
Umræðuþáittur um móðurmáls-
toennslu í skólum.
Þeir, sem umma ísienzkri
tumgu, hhrtu að lyfta brúnuon og
leggja við hlustir. Hér var eitt-
hvað álhugavert á seyði.
1 þættinum leiddiu saimain
hasta sína tveiir toenmarar í iis-
lenzku í menintaskól'a og hásikóla
og hins vegar tveir meimiendur í
gagmifrBeðaisítoðla og hemmsura-.
skðla.
Fyrsta spuming stjórnanda
þáttarins var eitthvað á þessa
leið:
Hvað veldur aúkinni Áfengis-
nieyzlu unglinga?
Svar skólamemiendamna: Unigl-
ingair eru feiimmir að tjá sig,
margir geta 'það ratunar ekki. —
Skólamir (þ. e. kerumrar) hafa
brugðizit þeirri skyidu að kenna
nemendum að tjá sig, jafinvel
sbundium orðað svo, að kemna
neimendium að taku (Ef kenmar-
ar haifa brugðizt i nokkru, þá er
það helzt í því að kenma niemend
um að þegja. Höif.).
Stjómanda þáittarims varð sú
skyssa á, að beiima þessari spum-
ingu ekki jafnframt til ísl'emzku-
kennaramnia, a. m. k. minmiist ég
ekki að hafa heyrt þá svara
henml. Segja má, að mikill hiuti
þáttarins hafi gruindvailllazt á
fyrrgreimdri spuirningu og svari
niemendanin'a. — Af þessu var
svo ieidd spurningin, hvers
vegina miermemdum væri ekki
kennt að tala í skóluim — og læt-
ur að Mkum, að þessi þábtur
ramn svo gjörsamlega út i sand-
imm, að ekki varð ammað eftir en
leðja og hún frtemur þunm í
þokkabót.
Áður en tiíind verða til þau rök,
sem eðliliagt var að fram kæmi í
fyrmeflndium umræðuþætti,
Skuliu þessi orð send sjónvarps-
mönmium:
Það er ótætot að tefla fámenn-
um hópi starfsimanina sjónvarps-
ins fram sem spyrjendium og
stjómendum í margkynjuðum
þáttum, því að það er á eimskis
mamms faeri að taka yfir svo
vítt svið sem umræðuþættir sjón
varps hljóta að spamma, heldur
verður að leiita til sérhæfðra
mainna. Löngum he'fur virzt, að
giidi sérhæfingar sé óþekkt at-
riði hjá sjónvarpinu, er velja
skal memn til að stjórna um-
ræöuþáttum. Þessu' verður að
breyba.
Þá er komið að þumgamiðju
málsi-ns. (Leiðizt yður lesbur-
inn? Ef svo er, Skuiuð þér líba
út um gluggann, og ef þar er
ekbert skemimtiiegt að sjá — þá
er bara að halda áfram).
1. Það er hetliber bábilja áð
staðíhæfa að rekja megi drykkju
lcmgun ungs fólks tíl þeirrar or-
saikar, að umglimgum sé ekki
toenmt í sköium að koma fyrir
sig orði, að tjá sig eins og upp-
eldisfrömuðir segja.
Rök: Þeir unglingar (og raun-
ar aðriir), sem kumna vel og
skjótlega að koma fyrir sig orði,
neyba áfengis engu síður en hinn
hópuriinm.
2. Skólair leggja rnum minni
áiherzlu á (en alis ekki enga) að
æfa miemiendur sina í að taia en
rita tunguna. Þetta er rétt og
eðliLegt.
Rök: Á hverri stundu dags í
fjölda ára æfir hver nemandi
sig í að koma fyrir sig orði.
Verður þetta með margvísiegum
hætti; á meðal félaga, við toenn-
ara, á fjöimörgum fundum eða
samkomium, bæði imnam og utam
vébanda skólans. Ef nokkur
þrifnaður er í unigu fólki, hefur
það nóg tækifæri til tjáningar-
æfingar, en að sjálfsögðu eru
kennairair vel færir til að sinna
þessum þætti skðlastarfsins, ef
óskað er. Sú röksemd, að betra
væri að taka upp gömlu heyr-
araaðferðina (yfirtheyrsla) í
skóium, fær ekki staðizt. Sú að-
fierð er lifvan'a. Hins vegar má
vel vera, að þessi leið hafi verið
góð og gild, þegar aðeims greind-
tusbu börm þjóðarimmar sátu á
skólaibekk tiltölulega litinm hluita
ævi sinnar.
Niðurstaða: Það er mun mieiri
ástæða til að leggja rækt við
ribmálið, það er erfiðara að klífa
hjalla ritaðs máls, og einmig á
ritað orð að öðru jöfnu að
starnda leogur en hið talaða, en
vaiflaiaust er gamam að tala fal-
legt og skýrt mál, en tíl þeirrar
kennslu þarf tíma, og tíminn er
peningar.
Ekki verður svo skilizt við
þetta atriði að gera lesamda ekkl
ljóst, að kennarar vimmia eimnig
á því plarni að æfa nemendur i
talii og að tjá sig, — otg skal því
upplýst, að á sl. hausci koini út
m. a. ein toenmslubók í íslenzku
fyrir 3. og 4. bekk gagnfræða-
stigs, og á ég þar við bókina
Málið mitt, útg. Valfell. í þess-
ari bók eru 6 kaflar, sem sérsbák
lega eru ætlaðir nemendum tii
umræðu og tjáningar. Allir kaft-
amir snerba atriði iíðandi stund-
ar og höfða tíl ungs fóLks, og er
þá eftir starf kenmarans að til-
reiða réttinn. Einmig komu út á
sama tima bækurmar Listvör og
Ritvör, en í þeim eru nokkrar
emdursagnir, ætlaðar nemendum
tíl þjálfumiar í munnlegri frásögn
eða ri'taðri. Kenmarar rnumu ekki
láta simin hiutinm eftir liggja, etf
námstjórar og prófstjórar veifia
hendi.
3. Þá var og látið i það skíma,
að til væru þeir menn, setu
Skirrðust við að tjá sig af ótta
við að brjóta málfræðireglur
tunigummar.
Senn svar við þessari ábemd-
ingu finnst mér nægja að segja:
Hlógu nú allir nema stjóm-
andi þáttarims. (Hanm lét hömd
siina (fyrir munminin)).
Og nú er aðeins eftir að slá
botminn í þessar hugleiðinigar.
Ef Sjónvarpið vill rísa hærra
en verið hiefur í umræðuþátbum,
verður það að treysta bebur þann
grumm, seim byggt er á, og kalba
til hæfa byggingameistaira.
Nú þegar þér hafið hlaupið
yfir þessa grein og heyrt eða
séð, hvað hún var frámunalega
leiðinleg, reynið þá að hugga ýð-
ur við þetta:
Ó, hve það var indælit, að ég
skriflaði ekki þessa grein.
Reykjavík, 10. des. 1972.
JÓLATRÉ
GRENÍCREÍNAP^
. H ÍTZSkSS JÓLASKRZYTÍNGAfh
Xy Hafnarfjar)arvej o3 Kip*vo$sL<ak. Simi ¥2260
Hagsýn húsmóðir
notar
ÞEYTIKREM til köku- og desertgerðar og á vöfflur
og pönnukökur.
ÞEYTIKREM er ódýrara og notadrýgra en nokkur
önnur sambærileg vara á markaðnum.
ÞEYTIKREM er framleitt úr valinni jurtafeiti og
fitusneyddum landbúnaðarafurðum. Engin gervi-
efni, engin dýrafeiti.
ÞEYTIKREM fæst í flestum matvöruverzlunum.
Það er selt í % líters pokum í frystu formi.
ÞEYTIKREM-pokana á að geyma í frysti. Sé aðeins
þörf V\ líters, er auðvelt að skera frosnu pokana í
tvennt og leggja þann hlutann, sem- ekki á að
nota, í frystinn aftur.
ÞEYTIKREM er bezt að þýða skömmu fyrir notk-
un. Þeytið hratt, þeytikrem strokkast ekki.
KREMGERÐIN HF., sími 4I2I2.
HEIDSÖLUBIRGÐIR:
Heildverzlua John Lindsay hf.,
síini 26400.
JÓLATRÉSSALA
TAKIÐ BÖRNIN MEÐ I JÓLATRÉSSKÓGINN.

ATH.: Jólatrén eru nýkomin, nýhöggvin og hafa ^Y/Á'
aldrei komið í hús. Tryggir barrheldni M-
trjanna.
RAUÐGRENI — BLÁGRENI.
mm
MlKLATORC-
SlMAX
2X8ZX * tqns’
Karlmannlegur, frískandi ilmur. — Styrkir húðina. — Sumir
karlmenn kjósa Ijóshærðar stúlkur,
aðrir dökkhærðar. — Ekki eru
allir sammála um stjórnmál,
en allir eru sammála um
ínglish Ceather,
HERBASNYRTIV ÖRUR