Alþýðublaðið - 06.08.1958, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 6. ágúst 1958.
iiltýðublaSig
3?
AlþýöublDbiö
Útgefandi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Ritstjórnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson,
Emilía Samúelsdóttir.
14901 og 14902.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýðuhúsið
Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgötu 8—10.
¥l®lsí við sæns-ka frændur:
tirnar svíkia
_ í
: Kjarskerðing almennmgs’
ALLMIKLAR umrœður hafa verið um það í blöðum að
undanförnu, að kjaradeilur einstakra verkalýðsfélaga og
star-fs'hópa séu hagfræðileg glappaskot og þjóðfélginu í
heild til ógagns. Hefur Morgunblaðið mikið rætt þetta mál
íjsamþandi við grein dir. Jóhannesar Nordals í síðustu Fjár-
m'álatíðindum. Heldur doktorinn því fram, að kauphækkun-
arkröfur einstakra félaga og almennar launahækkanir, sem
í kjölfarið sigli, munj ríða slig á hinar nýju efnahagsáðstaf-
anir. Tekur Morgunblaðið mjög undir þessa skoðun hagfræð
íngsins, og telur það tvímæla'laust, að „kjaraskerðing al-
mennings" sé óhjákvæmileg.
Engan þarf að úndra það, þótt Morgunblaðið hallist á
þá sveif, að lífskjör almennings þurfi að rýrna. Það er
nakin stefna Sjálfstæðisflokksins, þótt hingað til hafi
Morgunblaðið reynt að felai þann Istefnukjarna. Nú
gleymdi það hlutverkj sínu, þegar það var að reyna að
stilla dr. Jóhannesi Nordal gegn stjórnínni. Þá kom að
kjarnanum. í framhaldi af hugleiðingum um almenna
kjaraskerðingu segir blaðið orðrétt: „Víst er Iausnin tor-
fengin með þeim hætti, en þetta er þó eina Ieiðin, sem
nokkur von er tíl að árangur fáist eftir. Allt annað er
þýðingarlaust fálm“. Enn segir blaðið, og er nú heldur
kampakátt: „Dr. Jóhannes fer ekki dult með, að kjara-
skerðing almennin,gs hafi verið .óhjákvæmileg, eins og
málum var komið.“
Það er ágætt að hafa þessa játningu Morgunblaðsins
svarta á hvítu. Undanfarin. tvö ár hefur það nefnilega ver-
ið ákaflega önnum kafið við að ýta undir kauphækkanir,
örva til verkfalla og eggja einstaka starfshópa til kaup-
deilna. Ef taka- á blaðið alvarlega, er það segir nú, að
„kjaraskerðing almennings“ sé óhjákvæmileg og „allt ann-
að sé þýðingarlaust fálm“, hvað á þá að marka verkfaila-
baráttu þess og verkalýðskjass að undanförnu? Ef stefna
verkalýðsfélaga, er þau rayna að halda kjörum félaga sinna
í horfinu, er hagfræðilega og þjóðfélagslega alröng að dómi
blaðsins, hví er bað þá að ýta undir þessa stefnu? Það værj
óneitanlega gaman að fá svar blaðsins við þessafi spurn-
ingu. Ekki svo að skilja þó, að svarið liggi ekki öllumi, sem
fýlgzt hafa með pólitík Sjálfstæðisflokksins að undanförnu,
í augumi uppi: Öll stefna flokksins miðast við það eitt að
koma á ringuireið í þjóðfélaginu, s'tofna til vandræða og
flokkadrátta. Um þjóðarhag er minna skeytt. Samræínið f
skrifum Morgunblaðsins verður því oft harla bágborið,
eins og hér hefur verið bent á.
Hitt þarf enginn að efa, sem þekkir kjarnann í stefnu
Sjálfstæðisfíokksins, að Morgunblaðið er fyllilega á lín-
unni, þegar það telur „kjaraskerðingu almennings“ lífs-
nauðsynlega þjóðfélaginu. Á annan hátt verða forrétt-
indi hinna fáu og ríku ekki tryggð. Verkalýðsharátta
Morgunhlaðsius er því áróðurshragð í bili til að leita eft-
ir fylgi. Þegar völdin eru fengin, mun auðvelt að koma
á þessari þráðu „kjaraskerðingu almennings“.
En þótt verkalýðshreyfingin þurfi að gjalda varhug við
flíru'látuim forréttindam/anna, hvílir eigi að síður á henni
mikil ábyrgð. Kjarni málsins er sá, að hlutverk hreyfing-
arinnar er að vinna að sem réttl'átastri skiptingu þjóðar-
teknanna hverju sinni. Meðan hag’fræðingar reikna með
auðsöfnun einstaklinga og gróðafélaga og óþarfa eyðslu
forráðamanna framleiðslutækja, geta einstök verkalýðsfélög
ekki farið einhliða að þeirra ráðum. Þau voru stofnuð til að
gæta hagsmuna félaga sinna í bráð, þótt æskilegast væri,
að sú hagsmunabarátta miðist í framtíðinni við lengd.
Hingað til hefur það revnzt verkalýðshreyfingunni ókleift,
og liggja til þess mþrgar ástæður. Morgunblaðið mun ekki
finna þar neitt lausnarorð, en V'Onandi vex alþýðusamtök-
unum svo fiskur um hrygg, að þeim verðj í náinni framtíð
unnt að leggja þær línur, er miði að almennu kjarajafn-
vægi í lengd.
„ÞETTA er önnur ferð mín
hingað, — kom hingað sumar-
ið 1955, og rættist þá 45 .ára
gamall draumur minn um að
sjá landið þar sem íslendinga-
sögurnar höfðu gerzt. Nú kom
ég með ellefu ára dótturson
minn rqeð mér, og það er von
mín að hann eigi ef-tif að koma
hingað oft og taka tryggö við
landið og þjóðina“, segir Edv-
in Björklu'nd frá Södértálje í
Svíþjóð. „Og það er 1-íka von
mín að ég eigi eftir að korna
hingað nokkrum sinnúm enn
Auglýsið í Alþýðublaðinu.

Södertalje er gömul járn-
steypuborg, — nú er þar>borg
ASA og Scania Vabis. Við mun
um. kannast. betur við séinna
nafnið, nema lyfjafræðingarh-
ir, þeir kannast að mirmsta
kosti eins vel við híð fýrra, því
ASÁ er nafn á efnagerð ihik-
illi, semj frámleiðir einkum ný-
tízku lyf, ef svo má að orði
komast, og hefur á að skipa
efnafræðingum á því sviði,
sem njóta mikils álits. Scania
Vabis bílaverksmiðjurnar eru
heimskunnar fyr;r vörubíla
sína og langferðabíla. — Þar
starf-a um 3;5Ö0 manns og enn
er verið að stækka verksmiðj-
urnar. Auk þess er fyrirtækið
nú að reisa verksmiðjur í Braz
ilíu, sem eiga að framle''ða Scan
ia Vabis bíla til sölu í Ame-
ríku. Enn er verksmiðja í
Södertalje, sem ' framleiðir
ýmsa hrey-filhluta í flugvélar.
Járnsteypa hefur jafnan staðið
þar á háu stigi og járniðnaðar-
menn láta mikið til sín taka í
félags- og skipulagsmálum borg
arinnar, sem télur nú um 30
þúsund íbúa.
Björklund' finnst mikið til
um alla framsókn hér, einkum
byggingarnar og lízt honum
allt það framtak hið myndar-
legasta. „Það er líka mikið
byggt í Södertálje", segir hann,
„en þar annast hið opinbera yf-
irleitt slíkar framkvæmdir. —
Okkar reynsla er sú að þá
verði byggingar bæði ódýrari
og vandaðri, en einkum getur
ríkið boðið láns-kjör. Vitanlega
er líka byggt á vegum einka-
framfaks, en okkar reynsla er
sem sagt þessi“.
Þeir frændur hafa allvíða far
ið um landið, meðal annars til
Akureyrar. „Það er eitthvað
annað að komja hingað núna en
síðast. Þá var sífelld rigningar-
súld1 á méðan ég dvaldist hér.
Nú get ég ekkí sagt að ég hafi
séð skýskaf á lofti. Það kemur
sér M'ka vel fyrir mig, — fyrir
bragðið hef ég getað aukið og
bætt að mun mjókvikmynd,
sem ég vaf að basla við að
taka hér síðast, þrátt fyrir alla
súldina. Það hefur viðrað bet-
ur til þess núna, — og hver
veit nema ég eigi eftrr að bæta
við kvikmiyndina enn, að það
verð; sólskin og heiðrikja þeg-
ar ég kem næst. Landslag er
hér sérkennllégt og li'tirnir ein'
kennilega sterkir og hreinir."
Og svo er það dótt.ursonur-
i'nn. Anders Larsson heitir
hann. Hann segir knattspyrnu-
líf heldur dauft í Södertalie,
en meira fjör í frjálsíþróttum.
Evrópumeistarinn í stangar-
stökki, Luridberg, býr i næsta
húsi, hástökkvara eiga þeir,
sem siokkið hefur 2,09 m., og
einhvern efnilegasta millivega
■ lengdahlaupara Svía nú. Ann-
Frændurnij. frá Södertálje
ars er afinn fullt eins fróður
um; þessi mál. Og Andrés er
líka myndatökumaður, hv=fur
meðferðis dýra og vandaða
mynd'avél, Ijósmiæli og allt
hvað heit; hefur. Hann kveðst
hafa tekið mikið hér af mynd-
um. Islendingasögurnar, — nci,
hann hefur ekkj lesið þær enn,
en hann skal lesa þær, segir aí'-
inn, — þær svíkja ek«i neínn.

Framhald af 5. síðu.
litlum einbýlishúsum, risa-
samstæðum upp á margar
hæðir og raðhúsum. Og þarna
rísa hinir nýju skýskafar mitt
í öllu samjan. Líkast til hefur
þetta verið skipulegt vel og
vandlega, en einhvern veg-
inn finnst manni, þegar mað
ur gengur þarna um, að einu
hafi verið breytt hér, öðru þar
og svo verði hálfgerð ringul-
reið úr öllu saman. En marg-
ar glæsilegar íbúðir verða
þarna, þótt óhrjálegt sé um
að lítast þessa stundina. Og
nöfnin á götunum eru ekki
dónaleg: Þarna eru Sólheim-
ar, Álfhei'mar og Goðheimar.
íbúarnir hljóta að verða
meira en Jítiðl rómantískiir!
Að visu er lítið komið af göt-
uirí ennþá, en það er nú venj-
an hér á landi: — Göturnar
koma síðast!
En meðal annarrá orða: —
Hvenær á að gera Langholts-
veginn. áðalbraut!
Laugardagur.
. . . Ég ók uþp að Hafra-
vatni í dag. Það var mikill
munur að .komast burt úr ryk
inu á MósfellssVeitarveginum
og allri umferðinni og stanza
v:ð vatnið. Þár var mjög kyrr
látt og friðsælt. Á fáum stöð-
um í námunda við borgina er
e'ins rólegt og þárna \nð vatn-
ið. Váfalaust hafa margir
Reykvíkingar :ekk; hugmynd
um, hve fagurt er í dalverp-
inu og hlíðunum í kring. —-
Kannski er það gott, örtré'cí
mundi fljótt setja svip sinn á
umhverfið. og áreiðarilega til
hins verra. En fóik, sem ekki
kýs að leita langt yiir
skamrnt, ætti að leggja leið
sína að Hafravatni. Það boi'g
ar sig.
Mikið gerði höfuðborgin í-
búum sínum til góðs, ef hún
festi sér þetta landsvæði í
framtíðinn'. Það væri óiriet-
anlegt. En það er allt önn'ár
saga.
Ég ók suður hjá Miðda! cg
niður að Geithálsi. Þar var
nýbúið að bera ofan í Austur
veginn á köflum. Laus sandA-
urinn rauk veg allrar verald-
ar í mikilli umferðinni, og
naumast v-arð séð út úr aug-
unum fyrir ryki. Skyldi ís-
lenzka sementið hreinsa lo-í't-
ið og auka útsýn?
2.-8.-?58. .
Vöggur.

SKIPAUTGCRB RíMSiN.S
Skjaldbreið
til Snæfellsnesshafna og Flaé
eyjar hinn 8. þ. m.
Tekið á móti flutningi í dlag,
Farseðlar seklir á morgun.
•i ■