Morgunblaðið - 15.03.1973, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1§. MARZ 1973
Dagrún Kristjánsdóttir:
Hvað á að bíða lengi?
NOKKRAR samvizkuspumingar
til alilra landsmanna. Hve lengi
á að líða núverandi stjóm að
ráðska með einkafé almenn-
ings? Hve lengi á að líða það, að
ráðherrarnir seilist ofan í v£isa
ainnarra, þegar þá vantar nokkr-
ar milljónir og milljarða til að
krafsa í bráð yfir eigin mistök,
eyðslu og óforsjálni? Hve lengi
á að líða það, að stjórnarherr-
amir reyti hvern einasta eyri af:
Ellilífeyrisþegum, fátækUm
bamafjölskyldum, öryrkjum og
veiku fólki?
Hve lengi á þeim að líðast að
skattpína hvern einasta borgara,
(nema þá sem nóga eiga pen-
ingama) svo að hann verður að
vinna margfalda vinnu, þ.e.
leggja nótt við dag, ef hann er
svo sanwizkusamur að vilja
borga það, sem honum er gert
að borga af stjómvöldum. — Og
að því loknu er ekkert eftir, til
að kaupa brýnustu nauðsynjar
fyrir. — Þá er um tvennt að
velja, að svelta eða reyna að fá
víxillán. Hvorugt er gott og ekki
hægt til lengdar.
Önnur leið er líka til og hún
er að segja sig til sveitar.
Er það þetta, sem vinstri stjórn
in er að keppa að með óstjóm
sinni? Er þetta velmegunin, sem
hún lofaði, þegar hún tók við,
ailir áttu að hafa það svo gott,
— allir áttu að fá kjarabætur
beint og óbeint — öllum var lof-
að styrkjum sem erfitt áttu upp-
dráttar. Vinnustyttingu var kom
ið á svo að öllum gæti liðið sem
bezt og hvíit sin lúnu bein eftir
40 stunda vinnuviku. Það var
svo sem sjálfsagt því ekki veit-
ir af að hvila sig vel, sbr. þegar
kölski sagði við bóndann:
„Hvíldu þig, hvíld er góð“. Bónd-
inn fór að hans ráðum, lá og
flatmagaði alla daga, ekkert var
gert, enda svalt hann og fjöl-
skyldan í hel. Já, hvíld er góð,
en það er öruggt að meiri skyssa
h-efur ekki lengi verið gerð en
einmitt að knýja fram þessa 40
stunda vinnuviku. Það er tap
fyrir alla, sérstaklega þó fyrir
atvinnurekendur, sem margir
hverjir risa ekki undir þessum
álögum, það kostar þá offjár. Tap
ríkisins, þ.e.a.s. þjóðarbúsins, er
gifurlegt, hefur það ráð á þessu?
Auðvitað þarf ekki að spyrja
svo flónslega, því hvert tveggja
ára barn sér það að þetta er
hreint glapræði, a.m.k. var ekki
timabært að framkvæma þessa
breytingu á þeim tíma, sem gert
var — eða í þann mund, sem bú-
ið var að ryksjúga alla vara-
sjóði, ríkiskassann og vasa hvers
einasta þegns í landinu, og það
margsinns.
Þrátt fyrir allt þetta er sam-
þykkt 40 stunda vinnuvika og
varðar við lög — næstum þvi,
að hreyfa hönd eða fót umfram
það. Venjuleg vika telur í allt
168 stundir. Þar af er unnið i 40
stundir, eftir eru 128 klst. Venju
legur maður þarf 8 stunda svefn
á sólarhring eða 56 st. á viku,
þá eru eftir enn 72 klst. á viku
ti! að hvíla sig, eða til jafnaðar
10 klst. og 17 mín. á dag, — fyr-
ir utan svefntima!
Getur þjóð, sem er á barmi
gjaldþrots, leyft sér sliíka tíma-
sóun?
Hvernig er öllum þessum
hvildartíma eytt? Ekki eru allir
svo andlega sinnaðir, að þeir
sitji eins og góðu börnin heima
með bók í hendi, eða sinni ein-

NETAFLOT
Ódýrir plasthringir
fyrir veiðar á grunnsævi.
c—
1J rim
imiiiiiiinGFÍt
Bústaðasókn
Aðalfundur Bústaðasóknar verður haldinn að lok-
inni messu sunnud. 18. marz í safnaðarheimilinu.
Sóknarnefnd.
hverjum gagnlegum frístunda-
áhugamálum?
Hvað gera hin'r, sem hvorki
eru bókhneigðir eða hafa önnur
þarfleg áhugamái fyrir sig? Það
ætti öllum að vera ljóst að það
þarf mikið andlegt þrek til þess
að standast það að eyða öl'lum
þessum frítíma í ekki neitt. Ár-
angurinn hlýtur að verða sá að
VEGNA h'ns mikla frítíma, er
ýmislegt gert til að láta tímann
líða, — sem er ef til vill ekki svo
hollt, hvorki fyrir einstakling-
inn né þjóðfélagið, eitthvað sem
hvorki er hollt heilsunnar vegna
né fjárhagslega.
Fyrir það Mður ekki aðeins
einstaklingurinn, heldur einnig
fjölskyidan og þjóðfélagið i
heild.
Stytting vinnuvikunnar leiðir
margt iUt af sér. Fólk, sem áður
þurfti og vildi vinna og gat unn-
ið á sama vinnustað lengri tíma
á dag, það fær ekki að gera það,
þvi þá eru það alls konar félög
sem (svo til) banna það. Fast-
ráðning í meir en 40 stundir vifeu
lega er ekki leyfiiieg. Þar af leið-
ir, að þeir, sem neyðast til, eða
vilja vinna lengri tíma vikulega,
verða að sækja á önnur mið tU
þess að drýgja þær tekjur sem
ekki hrökkva til að fyUa hina
botnlausu hít skattheimtunnar,
og til að framfleyta heimili á
sómsamlegan hátt. Þetta veldur
óþægindum, tímasóun og fjárút-
látum, ef reynt er, — en sé það
ekki gert, þá er ekki um annað
að ræða fyrir marga en að herða
sultaróHna þar til ekkert er leng
ur tU að herða að og ólarinnar er
ekki þörf iengur.
Nú, það er ef til viU spamaður
eí hægt er að arfleiða einhvera
annan að óUnni sem hefur þörf
fyrir hana, en ekki haft ráð á
að kaupa svo nauðsynlegan hlut,
nú á þessum síðustu tímium
vinstri stjórnarinnar. En þá er
spurningin: Hækkar þá ekki toll-
urinn á þeim um leið og eftir-
spurn eykst? Það væri ófyrirgef-
ánlegt glapræði af stjómvöldum
að láta þá tekjuöflun fara fyrir
ofan garð eða neðan — við ríkis-
kassann, því litið munar vesæl-
an.
Um þann stórkostlega greiða,
sem fyrirtækjum og stofnunum
— jafnt atvinnufyrirtækj um og
líknarstofnunum — var gert með
þvi að banna fólki að vinna eins
og það hafði þörf og löngun tU,
ætla ég ekki að fara mörgum
orðum að s'nni nema aðeins að
varpa fram tveimur spurningum
í þvi sambandi. Hvaðan fær hinn
almenni launþegi laun sín, þeg-
ar atvinnufyrirtækjunum hefur
verið lokað vegna þess að þau
rísa ekki mörg hver undir þeim
kvöðum, sem á þau voru lögð
með styttingu vinnuviku og
hækkuðum launum, ásamt öHum
öðrum álögum, sem rík'svaidið
leggur þeim á herðar? Hvar fær
þetta fólk vinnu, þegar svo er
komið? Og ég ætla að leyfa mér
að varpa fram þriðju spurning-
unni í framhaldi af þessum
tveimur. Hvar ætlar stjóm
„hinna vinnandi stétta“ að taka
þessa fáu aura, sem hana van-
hagar svo sárlega um (að visu
er það smásmugulegt að telja
þeim eftir þessa vasapeninga,
þar sem væntanlega verður ekki
um meira að ræða en 30—32 millj
arða árið 1974), þegar hvergi er
atvinnu að fá og enginn á neitt
til að lifa fyrir, hvað þá að borga
þá geysilegu skatta, sem enginn
þarf að kvarta um að séu of lág-
ir, og sífellt hækka?
Hvar og af hverjum verða þess
ar vesölu upphæðir teknar?
Verður reynt að leita í vösum
gamla fólksins að krónunum,
sem að því voru réttar, á meðan
verið var að tæma varasjóði frá
tíð hægri stjómar? Auðvitað má
reyna það, en hætt er við, að
þær krónur séu komnar tU síns
heima — afturgengnar í botn-
lausum vasa vinstri stjórnarinn-
ar, og ábatahorfur úr þeirri átt
eru ekki m'klar.
Hvað ætlar stjórnin að gera,
þegar hún er búin að þrautpína
alla til hins ýtrasta: Atvinnufyr-
irtæki, launþega, aldraða? Vitan-
lega er alltaf hægt að skrifa
himinháar tölur á blað og segja:
þetta verðum við að fá í okkar
vasa. Það er auðvelt að ieggja
á svimandi háa skatta, hækka all
ar vörur upp úr öMu valdi, —
jafnvel annanhvern dag og svo,
að UM MUNAR. — En hver get-
ur borgað og hver getur keypt
þessar „jóiagjafir“ stjómarinnar,
þegar búið er að þjarma svo að
öllu venjulegu fólki, að lengra
verður ekki komizt, og enginn
veit lengur hvað snýr upp eða
niður.
Það var mikið fárast um það
í tíð fyrrverandi stjórnar, ef vör
ur hækkuðu um nokkra aura eða
krónu. En hvað gerist nú í stjóm-
artíð vinstri manna, sem allit þótt
ust geta og ætla að gera fyrir
fólkið í landinu? Það eru sann-
arlega engin vettlingatök hjá
þeim, þegar þeir rétta fram sína
föðurlegu hjálparhönd, fulir
mildi og kærleika til aUra lands-
íns bama, enda sagði blessaður
forsætisráðherrann við eitt gott
tækifæri: „Það er gaman að vera
Islend'ngur í dag.“
Já, það er gaman, þegar lands-
feðurnir eru slíkir sem þeir eru
nú.
Ég veit það, að húsmæðumar
eru glaðar, þegar þær fara sínar
daglegu ferðir eftir mjólk og
öðrum nauðsynjum út í næstu
verzlun — hafa lengi verið það,
en gleð n vex með hverjum degi
sem líður, — það er dýrðlegt að
þurfa ekki alltaf að rogast með
pyngjuna jafnþunga heim aftur,
það er eiginlega óþo'iandi að geta
ekki tæmt hana í hvert sinn. En
kæru húsmæður, þið þurfið ekki
lengur að hafa áhyggjur af þvi
að þið hnjótið um þúsund — eða
fimm þúsumdkallínn, við hvert
fótmál he m úr verzluminni. —
Eða húsbóndinn, ekki þarf hann
lengur að liggja vakandi langar
nætur og leiðar, vegna þess að
honum takist ekki að losna nógu
fljótt við allar þær hrúgur af
peningum, sem honum berast.
Þegar neyðin er stærst er hjálp-
in næst, og ég fullvissa ykkur
um það, að það eru margar hend
ur framréttar tU að létta þessum
byrðum af ykkur — hendur rik-
isstjómarinnar. Það er mikil
Stjórn Lífeyrissjóðs
verkalýðsfélaganna í Vesturlandskjördæmi auglýsir
að hún hefur samþykkt að fasteignalán verði veitt
til sjóðfélaga í vor.
Umsóknarfrestur er til 15. apríl 1973.
Þeir sjóðfélagar sem ætla að sækja um lán snúi sér
til skrifstofu sjóðsins að Suðurgötu 36, Akranesi,
sími 93-1927 og fulltrúa hans í Borgarnesi, Stykkis-
hólmi, Búðardal, Ólafsvík og Helfissandi, og munu
eyðublöð og aðrar upplýsingar gefnar varðandi lánin.
Stjórnin.
Tilboð
Tilboð óskast í eftirtaldar bifreiðar i núverandi
ástandi eftir hjón:
SAAB 96, árgerð 1972
MOSKVITCH, árgerð 1971
SKODA, árgerð 1965
Bifreiðarnar verða til sýnis í porti Vöku h.f., Stór-
höfða 3, föstudaginn 16. þ.m. frá kl. 13:00 — 16:00.
Tilboðum skal skila til skrifstofu Brunabótafélagsins
sama dag fyrir kl. 17:00.
BRUNABÓTAFÉLAG ISLANDS,
LAUGAVEGI 103 - SÍMI 26055.
guðsblessun að eiga þá að í neyð,
sem hvorki yfirgefa vini sína né
ráðherrastólana, þó að rigni eldi
og brennisteini og eldglæringum
slái fyrir í stjórnarsölum. Það
eru óneitanlega hraustmeimi,
sem halda um stjómvöl þjóðar-
skútu okkar íslendinga og ólík-
legir til þess að fara frá borði
fyrr en skútan er sokkin með
manni og rnús, — og góðum skip
stjórum ber að fylgja farkost-
inum í djúpið, frekar en að yfir-
gefa hann á meðan nokkur von
er um björgun. En skipstjórar
eru misjafnir, sumir sökkva skút
unni, en bjarga sjálfum sér og
fáeinum aurum. Bezti kosturinn
er þó sá að bjarga öHu — fleyi,
áhöfr og sjálfum sér. En býst
nokkur við því hér eftir (bráð-
um tveggja ára setu í ráðherra-
stólum), að þessari stjóm takist
að bjarga einu eða neinu, eru
okkur ekki nær dagiiega færðar
sönnur á hið gagnstæða? Hvað
húigsa til dæmis húsmæður
þessa dagana, finnst þeim til um
hugulsemi stjórnarinnar í garð
heimilanna? Dagleg útgjöld
hækka, — ekki um nokkrar
krónur — heldur hundruð króna
og spáð er meiri hækkunum oft-
ar seinna á árinu.
Er ekki kominn tími til að
fara að gera eitthvað og spyma
við fótum? Það gagnar ekkert
að kvarta niður í kaffibollann
sinn um dýrtið og óstjóm, heima
í eldhúskróknum, stjórnarherr-
amir heyra það ekki og kaffi-
bollinn segir ekki frá. En ef til
vill yrði tekið eftir því ef hús
mæður væru einu slnni saintaka
og elduðu ekki mat í hálfan mán
uð. Keyptu ekki vöruna, sem
sífeUt er sprengd upp, — en svo
undarlega vill til að brýnustu
nauðsynjar fyrir heimUin, af
ýmsiu tagi, hækka langmest, en
það er hoHasta matvaran og
heimiMsáhöld og tæki, sem eng-
in húsmóðir má án vera. Hvað
veldur, eru ekki heimilin nauð-
synleg undirstaða í þjóðfélaginu
— sú undirstaða sem alit bygg-
ist á?
Engir, er sitja í ráðherrastól-
um geta velt milljörðum á miUi
handa sér, ef heimilin eru aUs-
laus, en svo Mtur út nú, að gera
eigi alvöru úr þvf að kippa öllurn
stoðum undan þjóðarbúinu og
ganga rösklega til verks. — Og í
stað þess að láta sér hugsast svo
einföid úrlausn vandans að
draga úr einhverjum fram-
kvæmdum, sem „þeim er heima
sitja“ þykja stundum vafasamar
og sýnast ekki allar vera bráð-
nauðsynlegar, þegar hart er í
ári og hafa Mtið gildi fyrir stund-
lega og eiliflega velferð lands-
ins þegna. — Og það sem þjóðin
hefur verið án i 1100 ár, ætti að
þola enn nokkurra mánaða bið,
án þess að neinn bíði við það tjón
á sálu sinni. En ýmsar þessar
framkvæmdir kosta tugi og
hundruð milljóna króna, sem ef
t'l vill munaði um að þurfa ekki
að pína út úr skattgreiðendum,
þegar árar sem nú. Nei, i stað
svo auðveldrar lausnar úr fjár-
málaöngþveiti ríkisstjórnarinnar
— þá er ráðizt að heimilunum,
og einstaklingunum, (þvi þeir
eru líka fólk, þó sjaidan sé á
það minnzt) jafnt ungum sem
gömlum. Hver einasta leið er f£ir
'n sem hugsanleg er tU að
plokka og reyta hvem eyri, áður
en hann kemst í buddu þess, sem
fyrir honum hefur unnið. En ef
til viU er það guðleg forsjón,
sem hefur skákað þessum mönn-
um niður (eða upp) í ráðherra-
stólana, okkur hinum til eilifr-
ar sáluhjálpar, því sagt er aö
eigi skuM safna fjársjóðum á
jörðu, sem mölur og ryð fá grand
að. Og það mega þeir þó eiga að
dyggilega hafa þéir reynt að
koma í veg fyrir að við syndug-
ir þegnar föl'lum í þá freistni að
leyna földum fjársjóðum, sem
leitt geta sálir okkar beina leið
niður á við á ónefndan stað, í
stað upp, sem þykir víst öllu
huggulegra og viðkunnanlegra
tii frásagnar. Og það er ekki Mt-
ið afrek að bjarga heiiU þjóð úr
klórn hins vonda mammons.
2. marz 1973.