Morgunblaðið - 21.03.1973, Blaðsíða 10

I
10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. MARZ 1973
í
I
I
i
!
i
1
l
!
i
i
I
i
!
I
I
I
I
!
„Gas á
kveikjarann“
Ég gekk um götur Heimaey.j-
ar, án þess að fyrirhitta lif-
andi sál, óð vikur, hlustandi á
drunur eldfjallsins sem
spjó eldi og: e.vðileggingTi,
horfði á galtóm hús, sem áður
voru full af iífi og andaði að
mér gasmenguðu andrúmsiofti.
Ég hef aldrei til Vestmanna-
eyja komið og því var erfitt
að gera sér í hugarlund iðandi
bæjarlíf, sem áður hafði verið,
eða að byggð risi hér á
ný. En Vestmannaeyingar eru
bjartsýnni en ég.
l»eir leggja nótt við dag I
baráttu sinni við náttúruöflin
og nú í dag ógnar hraunið, sem
skríður hægt og sígandi í átt
að bænum, höfninni og innsigl-
ingunni. Til varnar ýttu Eyja-
menn upp 800 metra löng-
um varnargarði og í hann not-
uðu þeir vikurinn, sem áður
var þeirra ógnvaldur, gegn
eyðileggingunni — hrauninu.
Um leið byrjuðu þeir að kæla
hraunjaðarinn, fyrst með bílum
siökkviliðsins, en núna hafa
þeir lagt vatnsleiðslur upp frá
Skansinum inn á hraunið, eft-
ir varnargarðinum endUöngum,
út eftir hafnargarðinum,
og þegar fast land þrýtur taka
við dæluskip. Með vatnskæling
unni ætla þeir að stöðva
rennsli hraunsins í átt að bæn-
um, höfninni og innsiglingunni
og Flakkarann á leið sinni nið-
ur í hafnarmynnið. I*egar
hraunjaðarinn storknar, hleðst
hann upp og myndar voldugan
varnargarð um Ieið og hann
beinir hraunrennslinu i austur
átt að Bjarnarey og suður með
Urðunum.
— „Náttúruöflin hafa sagt
okkur strið á hendur, en v'ið
ætlum að verja okkar Fjyju með
öllum tiltækum ráðum. Höfnin
er lifæð okkar Vestmannaey-
inga og meðan hún fyilist ekki
af hrauni þá höldum við áfram
okkar baráttu. Við getum
hreinsað burt vikurinn, lagfært
skemmd hús og byggt ný. Gróð
urinn mun vaxa og kjarninn af
Vestmannaeyingum kemur aft-
ur.“
Uppi á varnargarðinum hitti
ég ungan Vestmannaeying,
hann benti mér á húsið sitt,
sem leit út eins og gjallhrúga
með þaki:
„I»að er hægt að sætta
sig við að sjá húsin fara und-
ir vikur því það er hlutur, sem
við getum ekki spnrnað gegn,
en hraunrennslið getum við
stöðvað með vatnskælingu og
þess vegna er sárt að horfa
upp á hraunið gleypa húsin.
Með þeim dæluútbúnaði, sem
nú er í Eyjum, er ekki
hægt að kæla hraunjaðarinn á
öllum vamargarðinum. Við dæl
um þar sem glóðin er og þegar
hraunjaðarinn þar er storknað
ur, er komin glóð annars stað-
ar. f»á flytjum við kæiinguna
á þann stað og er þá viðbúið
að hraunrennslið taki sig upp
á fyrri staðnum."
Þá vaknar sú spurning, því í
andskotanum eru ekki fengnar
fleiri dælur 1 gagnið?
Ekld er allt búið enn, nú
hefur gasið tekið sér bólfestu
I bænum, en von Eyjabúa er
sú, að vindurinn gangi í lið með
þeim og sópi burt gasinu. Við-
brögð Eyjabúa gagnvart gas-
inu komast tU skila í svari
eins þeirra, þegar honum var
tjáð að gas væri komið i húsið
hans:
„Mig hefur lengi vantað gas
á kveikjarann minn.“