Morgunblaðið - 28.04.1973, Qupperneq 13

MORGUMBLADIÐ, LAUGAROAGU'R 28. APRítL 1973
13
Gunnar J. Friðriksson flytur ræðu sína. Við lilið hans situr f undarst.jóri, Sveinn Valfells.
var óskað eftir sérstökum sam-
uindanþeginn virðisaukaskatti.
Áfleiðíngin er sú, að þær þjóð-
ir sem nota viröisaukaskatt,
skapa ú t fl u t n ingsat v innu veg u n
um mun betri samkeppnis-
aðstöðu en þær þjóðir sem beita
venjulegum söluskatti. Mun það
vissulega hafa mikla þýðingu
fyrir útflutning, ef endurgreidd
ur fengist ailur útlagður virð-
isaukaskattur á rekstrarvörum
og aðkeyptri þjónustu þessara
fyrirtækja.
Með hliðsjón af samkeppnisað
stöðu iðnaðarins ber því að taka
til mjög alvarlegrar yfirvegun-
ar, hvort ekki sé nauðsyn-
iegt að hér á landi verði tekinn
upp virðisaukaskattur eins og í
öðrum V-Evrópulöndum í stað
söil uskatts ins.
Einn skattur er það, sem iðn
aðimum er gert að greiða, sem
landbúnaður og sjávarútvegur
eru undanþegnir, en það er 2% %
lauinaskattur. f>að er alger jafn
réttiskrafa iðnaðarins, að hann
verði einnig undanþeginn þesis-
iran skatti.
AFNÁM tolla af vélum
OG VARAHLUTUM
Eins og kunnugt er lækkuðu
tollar á innfluttum iðnaðar
vörum um 30% við inn-
göragu í EFTA. Iðnrekendur ósk
«ðu eftir þvi, að tollar á hrá-
efnunre lækkuðu meira eða um
50% og var fallizt á það og einn-
Ig vair óskaö eftir þvr, að toll-
ar á vélum féliu alveg niður en
þar eð siikt var ekki talið fram
kværhanlegt í einum áfanga
töktu iðnrefrendur viðunandi að
tollar á véium væru 7%, í trausti
þess, að fljótlega yrði haf-
izit handa um frekari tollalækk-
anir á þeim. Iðnrekendlur hafa
síðan unnið að því að fá ýmsar
lagfærfengar, m.a. á tollum af
vélahiutum og kompónentum.
Var lögð rn'ikil vinna í það af
félagsins hálfu, með aðstoð sérJ
fræðinga í tækni- og toliamál-
um, að vinna ýtarlegar tiliögur
þar að lútandi. Þær tilögur hafa
því miðuir ekki ennþá fengið
samlþykkt f jármálaráðuneytis-
ins.
Með hiiðsj,ón af þvi sem ég
hef áður sagt um hvað áliðið er
aðlögunartímanum og hvenær
megi búast vlð að raunverulegri
tollvernd iðnaðairims ljúki, er
það orðin kmýjandi nauðsyn að
nú þegar verði afnumdir tollar
af vélum og vétahlutum. Næstu
2—3 árin þarf iðnaðurinn að
geta hagnýtt sér til að byggja
sig upp tækniiega. Er það frum
skilyrði, að hann geti aflað sér
þeirra tækja, sem með þarf, á
verði sem ekki er hærra heldur
en það verð, sem keppinautam-
ir þurfa að greiða.
t>á er nauðsynlegt að afnema
nú þegar það sem eftir stendur
af hráefnatollum vegma þess hve
iHa sá aðlögumartími hefur
nýtzt sem iðnaðurinn hefur haft,
einis og ég áður gat unt, vegna
verðlagslhafta og þess, að ýmsar
þær aðgerðir sem heitið var,
hafa komið seinma til fram-
kvæmda en ætlað var.
fjArmAl iðnaoarins
Eiitt af því sem mikið var rætt
fyrir inngönguna í EFTA voru
fjármál iðnaðarins. Tékið var
vei undir óskir iðmrekenda um
aukið lánsfé til Iðnlánasjóðs en
ekki fallizt á tHimæli um að fram
lag ríkissjóðs til Iðniánasjóðs
væri jafnhátt iðnlánas ióðsgjaldi.
Með lögum, sem samþykkt voru
nú í þinglök fyrir forgöngu iðn-
aðarráðherra, er að veru-
legu leyti komið til móts við þess
ar óskir. í»á var farið fram á
að aðgangur iðnaðar og kjör
varðandi rekstranlán yrðu hiið-
stæð og hjá landibúnaði og
sjávaútvegi. Á siíðasta ári náði
þetta fram að ganga með lög-
um um verðtryggimgB iðnrekstr
arlátia. Mjög hægt hefur
þó gengið-að koma þessif í frárri-
kvæmd ert nokkur skriður mun
þó vera kominn á það núna. f>á
keppniaiánum og var það síðan
gert með stofnun Útflutningslána
sjóðs, sem tók tid starfa í jan.
1971. Farið var fram á stofnun
sérstaks aðlögunarsjóðs í sam-
ræmi við tillögur Arne Haar frá
1966. Verkefni hans áttu meðal
annars að vera undirbúningsat-
huiganir á iðngreinum eða fyr-
irtækjahópum til þess að efna til
samstarfs eða samrtma og einn-
ig stuðningur við kostnað af
sérfræðilegri Leiðbeiningarþjón-
ustu fyrir fyrirtækjahópa eða
heilar iðngreinar. 1 framkvæmd
hefur þetta orðið þannig,
að ekki vair stofnaður sérstak-
ur sjóðuir, heldur hefur Iðnþró-
unarsjóður, í samstarfi við sam-
tök iðnaðarins, tekið að sér
þetta hiuitverk. Á sáðasta þi ngi
var samþykkt frumvarp iðnaðar
ráðherra, þar sem kotnið er á fót
Iðnrekstrarsjóði, sem að miklu
leyti liefur sama markmið og eru
því fflfflur á að hægt verði að
auka þessa starfsemi verulega.
Það miki'Ivægasta, sem fram
kom í viðræðum um f jármál var
það, að ráðherra uppiýsti að ef
Isiand gengi í EFTA mundu
Norðurlöndin setja á stofn Iðn-
þróunarsjóð, t£L að veita fjárfest
inganrlán til iðnfyrirtækja, sem
yrðu fyrir aukiraii samkeppni
vegnai aðildarinnar og einnig til
iðnaðar, sem möguleiika hefði á
úitflutrn'ingi Þá var eirrnig gert
ráð fýrir að sjóðurinn gæti
stjnrkt aðgerðir tifl. eflingar sama
iðnaði. Ef ekki væri með verð-
lagshömlum og of háum sköttum
komið í veg fyrir eðlilega fjár-
munamyndun hjá fyrirtækj-
unum sjálfum, má segja að all-
vel sé séð fyrir fjárfestingarlán
um tiil samkeppnisiðnaðarins, þó
taisvert skorti á um rekstrar-
lán.
AI HIX TÆKNIÞRÖUN
Ljóst 'þótti þegar rætt var um
aðildina að EFTA, að ef iðnað-
urinn a'tti- aö geta' komizt í við-
unandi samkeppnisaðstöðu, yrði
að leggja mikla áherzlu á aukna
tækni'þróun. Var tekið mjög já-
kvætt undir það, að iðnaðurinn
fenigi greiðan aðgang að tækni-
legri lei ðöe in ingarþ j ón u s tu, að
því er smeartir framfeiðiSl'Utækni,
rekstrarhagfrasði og stjórnunar
mál fyrirtækja og athug-
aðir möguleikar á því að starfs-
menm fyrirtækja ættu kost á
styrkjum til starfsnáms erlend-
is. I þvt samibandi gerði þávér-
andi iðnaðarráðherra grein fyr-
ir ráðagerðum um erlenda sér-
fræðiaðstoð í tengslum við
UNIDO og áætlunargerð um iðn
þróun á nœstu 5—10‘ árum.
Sú áætlun er fyrst núna að
sjá dagsins ljós og sérfræðHeg
aðstoð í tengslu-m við hana hef-
ur verið sáralítil nema í útflutn
ingsáætlumum og beinum aðgerð
uim til að örva og efla útflutn-
ing.
Sú léiðbeiningarþjónusta sem
fengizt hefur fram tifl þessa hef-
ur eins og ég hef áður sagt ver-
ið kostuð að verulegu leyti af
I ðnþróun arsjóði. Hefur Xðnþró-
unarsjóður þar unmið mikið
gagn og áramgur, þar sem leið-
beiningarþjónustu hefur fengst
notið við, orðið mjög athyglis-
verður. Hefði það orðið mjög al
varlegt mál ef iðnaðurinn hefði
orðið að bíða þess, að iðnþró-
umaráætluinim kæmi til fram-
kvæmda. Er það nú orðin
knýjandi nauðsyn, að tækniþjón
uista við iðnaðimn verði stórauk-
in og fastara skipulagi komið á
þá starfsemi, og tryggja þarf
henni nægilegt fjármagn.
H»NI>RÓUNARMIÐSTÖ»
ÍSLANDS
Um langt árabH hafa verið
starfandi 3 stofnanir, sem ætl-
að heíur verið það hlutverk að
; þjóna iðnaðinum, þ.e.a.s. Ramn-
sóknarstofnun iðnaðarins, Rann
sóiknarstofnun byggingariðn-
aðarins og Iðnaðarmálastofn-
un íslands, sem síðan varð Iðn-
þróunarstofnun Islands. Iðnrek-
endur hafa lengi álitið. að
vegna fjárskorts og einníg
vegna skipuIagsgaUa hafi þess-
ar stofnanir ekki getað veitt iðn
aðiniuim þá þjónustu sem hann
þarfnast. Þess vegna gerði Fé-
Lag íslenzkra iðnrekenda það að
tiHögu sfeini, þegar leitað var um
sagnar um frumvarp til laga um
Iðn þróimar.st.o f nvn Islands, að
komið yrði á fóit tækniþjónustu-
stofnun fyrir iðnaðinn, í Ukingu
við það sem á Norðuriöndunum
er kaffiað Teknoiogisk Institut.
Slíkar stofnanir eru starfandi
á öHum hinum Norðurlöndun-
um og gegna því hlutverki að
auka tækniþekkingu í iðn-
aði með námskeiðum og. með leið
beiningum innan fyrirtækja
ásamt því að taka að sér ýmsa
prófunar- og tilraunastarfsemi
fyrir iðnaðinn. Miðar þessi starf
semi fyrst og fremst að því að
gera somáum og.miðlungsstórum
iðn f yrirtækjum kleift að hag-
nýta sér niðurstöður rannsókna
óg afla sér tæknikunnáttu, sem
annars er aðein® á færi stór-
fyrirtækja í iðnaði. 1 samba.ndi
við þessa ósk skipað! iðnaðar-
ráðherra á s.l. vori nefnd, sem
í áttu sæti fulltrúi iðnreken<tS
auk forstöðumanna þjónustu-
stofnananna þriggja og fuUtrúi
ráðuneytisins. Nefnd þessi hef-
ur skilað áliti um samhæfingu
tæknistofnana iðnaðarins.
Nefndin Leggur til að opinber
þjónustustarfsemi á sviði tækni-
og stjómunarmála i þágu ís-
lenzks iðnaðar verði samhæfð
undiir einni stjórn í einni stofn-
un sem hljóti nafnið Iðnþróun-
armiðstöð íslands. Skal hún
vinma að hagnýtum rannsóknum,
tiliraumum, prófunum og tækni-
legu eftiriiti, skipulegri ráðgjöf,
fræðslu, upplýsingarstarfsemi og
stöðlun. Eítt af megin atriðun-
um í tiHögu nefndarinnar er auk
in áherzla á starfsemi ráðunauta
og að eitt af hlutverkum þeirra
séu heimsóknir til fyrirtækj-
anna.
Tfl þess að starfsemi slíkrar
stofnunar komi að notum,
þarf hún að sjálfsögðu traust-
an tekjustofn, sem byggi á föst-
um framlögum á fjárlögum en
einnig tekjum af seldri þjónustu.
Einhverjir kunna að segja, að ef
núverandi stofnunum væri
trvggt nægilegt fjármagn væri
óþarfi að koma á sflkri stofnun.
Það er þó skoðun iðnrekenda að
þar muni vanta þá samhæffeigu
sem nauðsynleg er, sérstaklega
núna, þegar gerðar eru alhliða
úttefctir á heilum iðngrein-
um eða fyrirtækjum þaa* sem
þurfa að koma til leiðbeiningar
á öllum sviðum þ.e.a.s. í tækni,
stjómun og verkfræðslu.
Eins og ég gat um áður er
það tiLgangur tækniþjónustú-
stöðva (Teknologisk Institut) að
koma árangri a-f starfi rann-sókn
arstofnana út í iðnaðinn,
en ekki að fást við grundvall-
arrarmsóknir sem eiga heima í
rannsóknarstofnunum, sjálfstæð
um eða í tengsium við hásfcóla.
Ég vil ekki vanmeta það starf
sem þjónustusftofnanir iðnaðar-
ins hafa unnið til þessa. Þær
staðreyndir blasa hhw veg-
a við, að eigi iðnaðurinn að fá
staðizt, verður haran að hafa að-
gang að tækniþjónustu, sem
ekki má standa að baki því sem
keppinautar hans 4 binum Norð
urlöndunum hafa. Revnslan þar
hefur sýnt, að fyrir smærri og
meðalstór fyrirtæki, eins og
þorri íslenzkra iðnfyrirtækja er,
verður það bezt gert gegnum
Teknologisk Institut eða blið
stæðar tækniþjónustumiðstöðvar.
TiHögur nefndarinnar um Iðn-
þróunarmiðstöð Islartdis stefna í
þá átt og ber því að hrinda
þeim í ffamkvæmd með þeim
breytingum sem F.Í.I.' hefur lagt
til.
Ég hef nú bent á þau heíztu
atriði, sem rætt var um í sam-
bandi við inngöngu íslands í
EFTA. Á það sama að sjálf-
sögðu ernnig við eftir að Island
hefur gert samnimg við Efnaixags
bandalag Evrópu um hliðstæðar
toiíaniðurfærsl'ur.

b( i*> vi:l oo ódýbt
1 KAi'PMANNAHflFN
IVIikið íækkuð vetrartfjöld.
Hotel Yiking- býður yður ný-
tízku herbergi með aðgangi
að l>að» og berbergi með
baði. Siinar i ölium her-
bcrgjum, fyrsta flokks veit-
ingasalnr, bar og sjðnvarp.
2 mín f r& Amalicnborg. 5
mín. til Kongens Nytorv og
Stríksins.
| HOTEL VIKING E
m Bredgade 65, 1260 Kobenhavn K m
m Tff. (01) 1245 50, Telex 19590. £
m m
Scndum bækling og verð ■
r4iuiiiiniiiniiiiiiii^
MATVÖRUVERZLANíR
Kœliborð
Tif söfu er amerrskt kætiborð, ekki nýtt, en mjög vandað.
2,70 m x, 1,15 m. Spegili og Ijós í baki. Sérstaklega hentugt
fyrír gænmeti og ávexti.
Verð- og greiðslufyr'trkomulag eftir samkomulagi.
Upplýsirtgar í síma 19176.
Hnppdrætti 6. bekkjoi V.Í.
Dregið hefur verið í heppdrætti 6. bekkjar Verzlunarskóla
Islands Upp kormi eftirfarartdi númer
1. 5633. — 2. 1661. — 3. 541. — 4. 5172.
Upplýsingar í síma 13550. milli kl. 2 og 3 alla virka daga.
Htísnæði til leigu
Tit leigu er 240 fm. húsnæði að Hjalla-
brekku 2, Kópavogi (gengið inn frá Auð-
brekku). Húsnæðinu má skipta í tvo
híuta þannig að sérinngangur og sér-
hiti yrði fyrir hvorn hluta. Húsnæðið er
nýtt og mjög hentugt fyrir fæknastofur,
skrifstofur eða léttan íðnað. Gott útsýni.
Húsnæðið verðurtil sýnis r dag kl. 16-18.
Aðalfasteignasalan, Austurstr. 14
Sími 38785 - 26560.