Morgunblaðið - 07.06.1973, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGU'R 7. JÚNÍ 1973
23
Jóhann Finnsson
tannlæknir—Minning
Fæddur 23. nóv'ember 1920.
Dáinn 2. júní 1973.
Jóhann Finnsson, tannlæknir
lézt 2. júní síðastliðinn. Er þar
gengiinn einn bezti drengur sem
ég hef kynnzt, langt um aldur
fram og með óvenju slysalegum
hætti. Jöhann var fæddur að
Hvilft í önundarfirði, 23.11. 1920
og var því 52 ára þegar hann
lézt. Hann var sonur hjónanna
Finns Finnssonar, bónda S
Hvilft og Guðlaugar Sveinsdótt-
ur.
Kynni okkar Jóhanns hófust
þegar hann inmritaðist til náms
í tanrtlæknadeild Háskólans
haustið 1947, en hann lauk það-
an kandidatsprófi í jamúar 1950.
Ekki óraði mig þá fyrir þvi að
piltur þessi ætti eftir að verða
nánasti samstarfsmaður minn,
samkennari og hjálparhella um
tveggja áratuga skeið.
Tannlæknadeildin var nú lág-
reist og lítils megnug á þeim ár-
unum og í sárri þörf fyrir aukið
kennaralið. Mér leizt strax vel
á þennan greinda og ötula pilt,
sem reyndist þvi betur sem
lengra sóttist námið.
Ég leitaði álits og aðstoðar
Vilmundar Jónssonar, landlækn
is um að reyna að fá Jóhann til
kennslustarfa við tannlækna-
deildina er hann hefði lokið
námi. Það var auðsótt mál af
Vilmundar hálfu er hann vissi
hver pilturinn var, en þá var
nú erfiðara um vik að ráða
kennara að Háskólamum en nú,
enda fjárráð næsta ólík.
Allt lánaðist þetta þó og Jó-
hann fór til Englands að loknu
prófi tiil frekara náms. Hann
hóf síðan kennslu við tann-
læknadeildina haustið 1951 og
kenndi síðan óslitið þar ýmsar
greinar tannlækninganna, ef frá
eru taldar fjölmargar utanlands
ferðir hans til frekara náms.
Eitt timabil var hann við fram-
haldsnám í Bandaríkjunum og á
Norðurlöndum í eitt og hálft ár
og var vilji hans til að fylgj-
ast vel með í sínum kennslu-
greinum einlægur og ótvíræður.
Jóhann var lánsamur kennari
og bar þar margt til. Hann var
afbragðs vel að sér í tannlækn-
isfræði, að mínu mati einhver
fjölhæfasti tannlæknir sem ég
hefi kynnzt. Þar að auki átti
hann hægt með að skilja stúdent
ana, vinna trúnað þeirra og
traust og var alla tíð ódeigur
talsmaður þeirra.
Það er því ekki lítið áfall fyr
ir tannlæknadeildina að missa
óvænt afbragðs kennara og leið
beinanda og mun það seint að
fullu bætt.
Jóhann var kvæntur ágætri
konu, Kristveigu Bjömsdóttur
c" áttu þau fjögur mannvænleg
böm. Ég færi þeim innitegar
samúðarkveðjur. Þá mun ég
jafnan minnast Jóhanns er ég
heyri góðs manns getið.
Jón Sigfryggsson.
Reiðarslag, sársauki eins og
högg í andlit, sól hættir að
skína, söngur vorfugla þagnar,
blóm fölna, myrkur á alla vegu.
Vinurinn okkar góði S grand-
leysi að reyna kallana slna i
sundreið. Gæðingnum fatast
tckin og maðurinn með ljáinn á
næsta leiti. Lifskrafturinn, þrek
ið og karlmennskan lýtur í
lægra haldi fyrir knapa á bleik-
um reiójkjóta.
Það var fyrir tuttugu árum,
sem við fögnuðum tíu ára stúd-
entaafmæli og þá vom tveir
horfnir úr hópnum. Og enn hef-
ur verið höggvið í sama kné-
runn, skarðið hefur stækkað, og
það sem við getum sizt sætt okk
ur við er, að almættið hefur far-
ið i manngreinarálit, þeir
fremstu hafa íorfið fyrst: Steini
Halldórs, skrautblóm mála-
deildarmanna, Hermann Gunn-
arsson, presturinn með gull-
hjartað, Einar Jónsson, uppfinn
ingamaður af guðs náð og nú Jó
hann Finnsson, heimsmaðurinn
með sanníslenzka höfðingjainn-
rætið.
Orð eru lítils megandi á
stundu sem þessari. Þögn í lotn
ing samir bezt virðingu góðs
drengs. Lof og gullhamrar voru
ekki að skapi Jóhanns, hann
hefði i bezta falli brosað og
sagt: „Látið ekki svona krakk-
ar.“
Við nutum þess helðurs, sem
af sumum var mteskilinn, að
vera kölluð heimsmannabekkur,
þegar við sátum i skóla undir
stjórn Sigurðar sáluga Guð-
mundssonar norður á Akureyri
og Þórarinn heitinn Björnsson
áréttaði þetta skemmtiiega þeg-
ar hann þakkaði pkkur komuna
á tíu ára stúdentaafmælinu. . ið
vorum stolt af þessu heiti og
flíkuðum því gjarnan, þegar við
hittumst á gleðifundum. Auðvit-
að hafa mörg i okkar hópi orð-
ið heimsborgarar með árunum,
en sá eini sem var það í reynd
á skólabekk fyrir norðan, var
Jóhann Finnsson. Hann tók
yngri bekkjarbræður sína til
bæna og kenndi þeim framkomu
og fas fyrirmanna, en var þó
svo mikil'l Islendingur, að við
borð lá, að hann hefði raun af
því að þurfa að læra erlend
tungumál.
Greiðvikni og hjálpsemi
gerðu Jóhanni erfitt um vi'k að
taka sanngjama greiðslu fyrir
unnin störf, en þó vissum við,
sem þekktum hann bezt, að fjár-
málavit hans var á heimsmæli-
kvarða og viðskiptajöfrar sóttu
fast að honum til að fá hann að
standa fyrir stórfyrirtækjum, og
það undir eins meðan hann var
ungur stúdent. Hann vakti
traust, hvar sem hann fór, var
höfðingi heim að sækja, allra
manna kátastur í vinahópi, opin
skár, hreinskilinn, raungóður,
heil'l, gerði alla hluti eins vel og
hann bezt gat.
Við sem eftir stöndum syrgj-
um góðan dreng og sendum eftir
lifandi konu, börnum, aldraðri
móður ásamt stórum hópi vanda
manna samúðarkveðjur, drúpum
höfðum segjandi:
Requiescat in pacem.
Björn Bjarman.
JÓHANN Finnsson var fjórði
nemandinn, sem útskrifaðist frá
tannlaeknadeild Háskóla ísilands
og jafnframt sá síðasti, sem út-
skrifaðist samkvæim't fyrstu
reglugerð hennar, þ. e. menn
urðu að hafa lokið miðhluta-
prófi í Iæknisfræði tiil að kom-
ast í deildina. Hann útskrifaðist
30. jan. 1950 eftir tilskilið nám.
Jóhann var ágætur náms-
maður. Við vorum þá aðeins
tveir kennarar við tannlækna-
deildina, prófessor Jón Sig-
tryggsson og undirritaður. Það
lætur því að líkum, að sam-
bandið milli okkar kennaranna
og nemenda var mjög náið og
persónulegt. Allar minningar
frá þessum tíma um þennan
ágæta mann eru mér hugþekk-
ar. Hann var samvizkusamur
nemandi, ávallt kurteis og glað-
sinna.
Að Loknu kandidatsprófi fór
Jóhann til Englands og stund-
aði þar sémám í tannrétting-
um. Eftir heimkomuna gerðist
hann svo kennari við tannlækna-
deildina og hefur verið það
síðan, að undanteknum þeim
tíma, sem hann stundaði nám
í Bandarfkjunum í tannholds-
sjúkdómum og kenndi hann
eftir það þá fræðigrein hér
heima. Hann var alla tíma mjög
duglegur kennari og sérstak-
lega vel látinn af öllum þeim
sem samskipti höfðu við hann,
hvort sem í hlut átti starfsfólk,
nemendur eða samkennarar.
Á vináttu þá sem myndaðist
milli okkar Jóhanns, þegar
hann var nemandi minn, féll
aldrei siðar nokkur skuggi.
Hver, sem kynntist Jóhanni
Finnssynd nokkuð náið hlaut að
vc.rða þess vís, að þar var á
ferð heilsteyptur persónuleiki
drengskapar maður. Hann var
ráðholiur og þá jafnan bezt til
hans að leita, þegar mest þurfti
á akilningi og mannlegu viðhorfi
að halda. Vinátta hans var laus
við alia eigingirni og aldrei
heyrði ég hann hallmæla nokkr-
um manni né vera tii viðtals um
annarra ágalla.
Jóhann gerði mörgum gott í
starfi sínu og mun ekki hafa
metið hvert verk sitt til hæstu
fjármuna endurgreiðslu.
Hann var ágætur heimilisfaðir
og kosbaði kapps um að veita
konu sinni og börnunum þeirra
fjórum, fagra og farsæla daga.
Hann átti sumarbústað nærri
Reykjalundi og þar dvaldi fjöl-
skyidan í yl og gróanda sum-
ansins og niaut hvíldar og yndis.
Liðinn vetur hefuir fært okk-
ur íslendingum margar þungar
búsifjar, og mun lengi verða
minnzt í islenzkri sögu. Sjóslys
hafa verið óvenju mörg og
margur hnaustur sjómaður gist
vota gröf. Finnst mér sem
óvenju margir samferðamenn
mér kunnir hafi horfið af svið-
Lnu þessa síðustu mánuði.
Síðustu dagar maimánaðar
voru sólríkir. Þó oft andaði
köldu af norðri var maður orð-
inn bjartsýnn á, að sumarið
væri komið. En þá dregur
skyndilega ský fyrir sól. Jó-
hann Finnsson hefur drukknað.
Það hefur orðið átakanlegt og
óskiljanlegt slys. Við, sem
þekktum Jóhann og vissum hve
gætinn hann var og sjálfsör-
uggur eigum ef til vill erfiðast
með að skilja svona slys.
Víst verður Jóhann harm-
dauði öll'um þeim er til hans
þekktu, en harmatölur mundu
honum sízt að skapi, þótt hann
látinn liggi, Ég mun ávallt
minnast Jóhanns er ég heyri
góðs manns getið, og votta ég
ástvinum hans öllum mína inni-
legustu samúð.
Guðmundur Hraundal.
Þú hvarfst inn í eilífðina, þeg
ar þú tefldir í tvísýnu eins og
þú vandist við og löngum hef-
ur tíðkazt í umhverfi, sem þú
ólst upp i. Þegar kona, jafn-
aldra þín að vestan, sem
þekkti þig frá mannamótum og
samkomum fyrr á árum á Vest-
fjörðum, sagði andlát þitt á Þing
völlum um siðustu helgi, varð
þeim, sem þetta skrifar, á að
segja: „Jóhann hefur sennilega
alltaf verið ofurhugi . . . jafn-
vel gapi.“ Kunningjakona þín
sagði að bragði: „Ekki endilega,
heldur óhrseddur eins og karl-
menn eiga að vera.“
Og svona var þér kippt frá
okkur snögglega, svona varstu
rifinn á brott ískalt og með
hrottalegum hætti. Kannski hef
ur þinn tími verið kominn eins
og hjá bardagamanni lífsins, sem
verður allt í einu að beygja sig
undir hörð örlög — hver veit?
Það er erfitt að átta sig á þvi
fyrir okkur, vini þína og félaga,
einkum af árg. 43 frá M.A., þar
sem þú varst alltaf potturinn
og pannan í öllum afmælum og
samlcundum, að við getum aldrei
gengið að þér vísum til að ylja
andrúmsloftið með kátínu og
elskulegheitum, sem þú áttir til
meira af en aðrir, langtum
meira, kæri Jóhann.
Þú gafst jákvæðan tón inn í
umhverfið, hvar sem þú fórst,
og varst blessunarlega laus við
frádræga afstöðu gagnvart
mönnum og málefnum eins og
einkennlr margan íslendinginn,
skóla- sem óskólagenginn; þú
varst maður kærleika og lifs-
ins. Einhver sagði, að þú hefð-
ir haft svo heitt hjarta, að það
hefði verið hægt að brenna sig
á því. Einn vina þinna sagði:
„Það er hart að geta ekki hitt
hann aftur. Mér finnst ég eiga
svo margt ósagt við hann.“ Ann
ar félagi sagði: „Hann skar sig
í spað fyrir mann, ef því var
að skipta. Og maður endurgalt
honum aldrei. Það er hart.“
Það er svolítið einkennilegt,
að á vissan hátt mynd-
aðist þagnarskylda i féiagsskap,
þegar þú í fimmta bekkjar ferð
inni vestur á Snæfellsnes bjarg
aðir lífi þess, sem sendir þér
þessi kveðjuorð. Þá réð ungæð-
ishátturinn ferðinni og tekið
upp á því að glannast fram á
yztu klettabrún og ginandi sjór
inn beint niðri undir. Allt í
einu byrjað að renna til. Og þú
eldsnöggur og náðir föstu taki.
Það var skrýtin tilfinning að
vera þannig bjargað úr háska.
Einstaka sinnum var þetta rifj-
að upp, en með háttvísi.
Þú áttir til vestfirzkra að
telja, og eins og einkenn-
ir marga slika var í þér harka
og karlmennska, en á hinn bóg-
inn létt lund sem prýddi þig
eins og réttur háralitur.
„Horum omnium fortissimi
sunt Belgae" — hraustastir
þeirra allra eru Belgir, stendur í
fyrstu bók Caesars, sem við lás-
um saman, og þannig sagðist
Brynleifur kennari okkar hafa
byrjað ræðu sina á bindindis-
mannaþingi í Bruxelles og hlot-
ið kapó og húrra fyrir, og þessi
orð leita alltaf á hugann, þegar
hugsað er til vestfirzkra skóla-
og bekkjarbræðra, sem voru
fjandanum hraustari og kjörn-
ir í framlinuna. Sigurður heit-
inn skólameistari skipaði þá
i ábyrgðar- og foringjastöð-
ur. Þeir báru af öðrum að rösk
leik.
Þú varst bæði röskur og
hraustur, alltaf hraustur, jafn-
vel þótt þú fyndir til —
kannski alveg eins mikið og aðr
ir eða jafnvel meira — hver
veit? Lífsstíll þinn var með
heimsmannsblæ allt frá þvi að
við oflátungamir i máladeild
43 tókum upp á þvi að bera
barðastóra ameríska hatta og
ganga í síðum jökkum með zut
zut sniði. Þú fékkst einn slík-
an sendan frá bróður þínum í
Ameríku, bjartan eins og sól-
skinið í Flórida, og þann-
ig tróðstu upp með okkur í
skammdegismánuðunum — þann
ig fylktum við liði á Hótel Gull
foss ellegar á Gildaskála Kea,
þú, Barði Frið, Hermann Gunn
arsson, Jón Þorst, Ótti,
Kalli Jó, Hörður Helga, ég, Val-
týr og Jón Hjalti og héldum
veizlur stórar með tilbehör. Því
likar veizlur.
Þú hefur nú orðið viðskila
við okkur í einni slíkri bæjar-
ferðinni. Við erum að leita að
þér, vinur sæll, og við finnum
þig örugglega.
Roðgúl á Stokkseyri,
6. júní 1973.
s t g r.
Kveðja frá Tannlæknafélagi
íslanils
Sú harmafregn barst að
morgni s.l. sunnudags, að koll-
ega Jóhann Finnsson veeri lát-
inn, hefði drukknað eims og
kunnugt er af fréttum á leið til
lands ríðandi úr Geldinganesi.
Þar flæðir yfir granda milli
ness og lands og gerast þar
straumar harðir, þegar stór-
streymt er.
Jóhann var feeddur at Hvilft
í Önundarfirði 23.11. 1920. For-
eldrar hans voru þau hjónin
Guðlaug Sveinsdóttir og Finnur
Finnsson, bóndi þar. Ólst Jó-
hann þar upp 1 hópi ellefu
systklna, sem öll gengu mennta-
veginn.
Jóhann Finnsson lauk námi
frá tannlæknadeild Háskóla Is-
lands, en hafði áður lokið mið-
h’.utaprófi frá læknadeild H.Í.,
eins og þá var krafizt.
Um haustið sama ár fær Jó-
hann styrk frá BritiSh Council
og nemur tannréttingar á East-
man Dental Hospital i London.
Jóhann kemur heim eftiir árs-
dvöl i London og tekur að sér
kennslu í tannréttingum við
tannlæknadeild H.í. svo og al-
menna kliniska kennsiu. Jafn-
hliða kennslustörfum sínum rak
Jóhann eigin tannlækningastofu
fyrst að Lækjargötu 6B og síðar
að Hverfisgötu 106A. Hafði
hann umfangsmikinn praxis og
undruðust margir vinnuþrek
hans.
Jóhann mun hafa gert sér
grein fyrir því, að framfarir og
breytingar innan tannlækms
fræðinnar eru örar og því nauö-
syn á að viðhalda og auka stofn-
menntun. Tók hann þvi sig upp
ásamt fjölskyldu sinni í ágús-t
1962 og stundaði framhaldsnám
við tannlæknaskólann í Birming
ham, Alabama í Bandaríkjunum
i eitt ár. Lagði Jóhann aðal'íega
fyrir sig tannholdssjúkdóma og
að nokkru leyti barnatannlækn-
ingar. Auk þess, sem hann var
ólatur við að stunda svokallaða
helgarkursusa, sem haldnir eru
flestar helgar þar suður frá
fyrir praktiserandi tannlækna,
sem vilja auka við og viðhalda
þekkingu sinni. Þegar heim kom
sumarið 1963 lét Jóhann ekki
þar við sitja og hélt enn utan
til frekara náms og dvaldist við
tannlæknaskólann í Árósum um
þriggja mánaða skeið þá um vet
urinn og lagði stund á sömu
greinar og áður I Alabama. Er
óhætt að fullyrða, að Jóhann
hafi verið mörgum íslenzkum
tannlæknum fyrirmynd þess, að
stofnmenntun er fyrst einhvers
virði svo framarlega áð aukið sé
við hana og fylgzt méð nýjung-
um á hverjum tírna. Að sjálf-
sögðu var Jóhann með, þegar
nokkrir islenzkir tannlæknar
tóku sig upp og sóttu fyrir-
lestra og kursusa í Chicago í
febrúar síðast liðnum.
Jóhann kvæntist eftirlifandl
konu sinni frú Kristveigu
Björnsdóttur 1. júl'i 1949 og
hafa þau eignazt fjögur eisku-
leg og mannvænteg börn. Hús
þeirra að Hvassaleiti 77 ber
dugnaði og smekkvísi húsráð-
enda fagurt vitni.
Jóhann var félagslyndur mað
ur og Sat í stjórn Tannlækna-
félags íslands í fimm ár sem
gjaldkeri. Þá starfaði hann einn
ig í ýmsum nefndum innan T.F.Í.
Jóhann var einn af stofnendum
Dentalíu, Innkaupasambands
tannlækna, og sat i stjórn þess í
mörg ár.
Um leið og Jóhanni Finnssyná
eru þökkuð margvísleg störf
hans I þág-i íslenzkra tann-
lækna, sendir Tannlæknafélag
íslands innilegar samúðarkveðj-
ur til konu hans, frú Kristveig-
ar, barna, aldraðrar móður og
annarra ættingja.
Blessuð sé minning hans.
Hörður Sævaldsson.
Hún var blóðug bylgjan sem
barst að landi frá Eiðisgranda
síðastliðið laugardagskvöld.
Okkur verður flestum að
gjöra okkur í hugarlund
hversu bezt verður kosið um
gerð samferðamanns.
Leiit okkar að fyrirmynd og
fullkomleika í þessu efni hefir
stundum verið nefnd mannshug
sjónin.
Leitin að manninum sem fuil-
nægir í öllu þessari hugsjón
okkar getur orðið löng, svo löng
að ævin v„-rður of stutt til þess
að niðurstaða fáist, enda mis-
jafnar kröfur gjörðar eftir aldri
og umhverfi.
Þessi einfalda hugleiðing viitj-
ar okkar þær döpru stundir
sem vinir og féiagar Jóhanns
Finnssonar, tannlæknis, verða
að una þessa daga.
Undirritaður bekkjarbróðlr
sem þykist hafa átt því láni að
íagna, að telja Jóhann meðal
beztu vima, er ekki í vafa um,
að hann hefir fáa þekkt sem
nær standa mannshugsjón jafn-
Framhald á bls. 25