Alþýðublaðið - 17.08.1958, Side 5

Sunnudagur 17. ágúst 1958
AlþýðublaBið
-5
r
Oskar Hallgrímsson:
SÍÐASTA áratuginn hefur í
ýmsum Evrópulöndum þróazt
víðtæk samvinna milli samtaka
verkafólks annars vegar og
samtaka atvinnurekenda hins
vegar um skipulegt starf þess-
ara höfuðaðila vinnumarkaðar.
ins til þess að auka verknýt-
íngu í atvinnulífinu- Úrræðin
eru bætt skipulagning fram-
leiðsluþtarfsemfnnar, hagnýt-
ing tækninnar í þágu fram-
leiðslunnar og síðast en ekki
sízt aukin fræðsla um grund-
völl og þróun atvinnulífsins.
Segja má, að sam.vinna þessi sé
grundvölluð á. þeirri stað-
reynd, að frumskilyrði þess, að
allur almenningur getj öðlazt
betri lífskjör, er það, að fram-
leiðslustarfsemin aukist og
verði hagkvæmari, en það hef-
ur aftur í för með sér auknar
þjóðartekjur og lækkandi fram
leiðslukostnað.
Meðal annars til þess að auð
velda þetta samstarf hafa verið
settar upp svonefndar fram.
leiðnistofnanip í hinum ýmsu
löndum. Þær hafa m. a. það
hlutverk með höndum að leið-
foeina aðilum vinnumarkaðar-
ins í tæknilegum vandamálum,
sem upp koma í sambandi við
þessi mál og þróun þeirra. Þess
ar stofnanir hafa svo aftur sam
vinnu sín í'milli og við Fram-
leiðniráð Evrópu (EPA), en
það er deild úr Efnahagssam-
vinnustofnun Evrópu og hefur
það hlutverk að miðla reynslu
og þekkingu, sem fæst í aðildar
ríkjunum, ti'l þeirra, sem
skemmra eru á veg komnir í
þessu efni.
Enda þótt þessarj starfsemi
foafi, svo sem fyrr getur, verið
foaldið uppi um tíu ára skeið í
ýmsum grannríkjum okkar,
foafa kynni af henni verið sára-
lítil hér á landi tii þessa. Fæst-
ir munu gera sér fulla grein
þess, hvað felst raunverulega í
nýyrðum, sem til hafa orðið á
al'lra síðustu árum, svo sem í
orðunum framleiðni, hagræð-
ing, hagsýsla o. s. frv. Vart staf
ar þetta þó af því, að menn telji
að slík starfsemi eigi ekki er-
xndi hingað. Ástandið í efna-
foagsmálum þjóðarinnar og þró
nn þeirra síðasta áratuginn
Vitnar a. m. k. mjög greinilega
gegn þeirri viðbáru. Sennileg-
asta skýringu á áhugaleysi því
er ríkt hefur um þessi mái hér
á landi, er sú staðreynd, að ná-
lega engin fræðsla hefur veríð
Veitc um þýðingu þessa þáttar
'Tramleiðnimálanna fyrir þróun
og viðgang atvinnulífsins og
afkomu þjóðarinnar.
/ ■
Á sl. ári átti ég þess kost fyr-
ir tilstyrk Alþjóðasamvinnu-
Stofnunarinnar (IOA), að kynn-
ast nokkuð viðhorfi verkaiýðs-
samtakanna í Danmörku og
Noregi til þessara mála og þeim
skerfi, sem þau leggja a/f mörk-
um' til þess að stuðla að eðh-
legri þróun þeirra. Mun hér á
eftir greint nokkuð frá fram-
kvæmd þessarar samvinnu eins
og hún kom mér fyrir sjónir,
,af þeim kynnum, sem ég hafði
af þessum málum í umræddri
ferð. Bið és þó menn að hafa í
huga, að hér var um snögga
ferð að ræða og því ekki að-
staða til þess að kynnast ein-
stökum atriðum jafnýtarlega
og æskilegt hefðj verið, þótt
Óskar Hallgrímsson
gegja megi, að fengizt hafi all-
góð yfirlitsmynd.
Tilhögun og framkvæmd
þeirra mála, sem ætlunin var
að kynnast í ferð þessari, ef
mjög með svipuðum hætti í
báðum þessum löndum, og sé
ég því ekki ástæðu til þess að
gera grein fyrir framkvæmd
þessara mála í hvoru landi um
sig, en kýs í þess stað að reyna
að draga saman eina heildar-
mynd af tilhögun þessarar
starfsemi í báðum löndum,
eftir því sem hún kom mér fyr-
ir sjónir. Kann að vera um stig
mun að ræða milli landanna
um einstök atriði, en eðlismun
ur er þar ekkj fyrir hendf að
mínum dómi. Á þetta sér sínar
eðlilegu skýringar. Þróunin í
þessum grannlöndum hefur
mjög haldizt í hendur og þau
haft nána samvinnu á þessu
sviði sem raunar flestum öðr-
um.
Afstaða verkalýðssamtakanna
til aukinnar hagræðingar-
starfsemi og framleiðni
Verkalýðssamtök þessara
landa hafa, svo sem önnur hlið
stæð samtök, haft tvö megin-
stefnumál að tryggja sem flest
um fulla atvinnu og að bæta
afkomu og lífskjör vinnustétt-
I. hluti
anna. Að þessum markmiðum
hefur verið unnið eftir ýmsum
leiðum, sem ekki verða rakiar
hér. Árangur sá, sem náðst hef
ur í þessum efnum, er ótvíræð.
ur. Réttuv manna til vinnu er
hú viðurkenndur af öllum að-
ilum, og lífskjör manna hafa
stórbatnað. Innan verkalýðs-
samtakanna hefur jafnframt
stöðugt farið vaxandi skilning-
ur á því, að raunhæfar kjara-
bætur vinnustéttunum til
handa geti því aðeins átt sér
stað, að um framleiðsluaukn-
ingu þjóðarbúsins sé að ræða.
Lsiðirnar til framleiðsluaukn-
ingar eru að sjálfsögðu margar.
Einn veigamikill liður í þeirri
viðleitni er að nýta til fu'lls
þau framleiðslutæki og það
vinnuafl, sem fyrir er, og
skipuleggja framleiðslustarf-
semina á sem hagkvæmastan
hátt, samfara því að hagnýta td
fulls þá möguleika, sem tækni-
þróunin býður upp á. Með þessi
höfuðsjónarmið í huga taidi
verkalýðshreyfing þessara
landa, svo sem víða annars stað
ar, rétt að taka upp nánari sam
vinnu við vinnukaupendur um
viðleitni til aukinnar fram-
leiðni með hagræðingu í at-
vinnulífinu, einkum í iðnaði og
verksmiðjurekstri. En á þessu
sviði eru einmitt fjölmörg við
fangsefni, sem unnt á að vera
að leysa með samstarfi þessara
aði'la, vinnuseljenda og vinnu-
kaupenda.
Upphaf þessarar samvinnu
um það, sem kalla mætti fram-
leiðnimálefni, má rekja til loka
síðustu heimsstyrjaldar. Lönd
þessi voru bæði styrjaldarvett-
vangur og hersetin um árabil.
Við lok styrjaldarinnar voru at
vinnutækin þar ýmist í rústum
og/eða orðin úrelt í tæknilegu
tilliti. Augljóst var því, að sam
eina varð alla krafta þjóðanna
um endurreisnarstarfið, ef þær
áttu á ný að ná aðstöðu sinni
til samkeppni á heimsmarkað-
inum; og unnt átti að vera að
skapa þegnunum sömu-lífskjör
og þeir bjuggu við fyrir styrj-
öldina, hvað þá heldur betri.
Verkalýðshreyfingin hafði hér
sömu hagsmuni og aðrar stétt-
ir þjóðfé'lagsins. Sem einn þátt
í því að auðvelda og hraða end-
urreisnarstarfinu og auka fram
leiðslugetuna benti verkalýðs-
hreyfingin á gildi þess, að kom
ið yrði á fót samvinnunefndum
vinnuseljenda og vinnukaup-
enda í atvinnulífinu. Höfuðað-
ilarnir á vinnumarkaðnum',
samtök atvinnurekenda og
verkalýðs, tóku þegar upp við-
ræður um, hvernig hrinda
mætti hugmyndinni í fram.
kvæmd. í Noregi náðu þessi
samtök þegar í árslok 1945 sam
Tilkynnlng frá Sogsvlrkjuninni.
Stjórn Sogsvirkjunarinnar hefur verið tjáð, að Sem. '
entsverksm.ðja ríkisins verði að stöðva framleiðslu á
sementi innan sólarhrings vegna skorts á rafmagni frá
Andakílsárvirkjun, nema verksmiðjan fái nú þesar raf
orku frá Sogsvirkjuninni. Ennfremur sé sementslaust í
land.nu og muni byggingarframkvæmdir. því að mestu
stöðvast.
Stjóm Sogsvirkjunarinnar tekur ekki endanlega af-
stöðu til beiðnr um sölu á raforku til Sementsverk-
smiðjunnar, fyrr en eftir að bæjarstjórn Reykjavíkur
hefur fjallað um málið á fundi 21. ágúst næstk.. en til
þess að firra vandræðum samþykkir stiórn Sogsvirkjun
arinnar að láta Sementsverksmiðjunni í té raforkú frá
Sogsvirkjuninni dagana 16. ■— 20. ágúst, enda verði lok
að fyrir strauminn 21. ágúst kl. 9 árdegis.
Reykjavík_ 15 . ágúst 1958.
er 16 síður vikulega.
SUNNUDAGSBLAÐIÐ
er fylgiblað Alþýðublaðsins,
Gerist áskrifendur að Áiþýðublaðinu.
Sími 14900.
>
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Iðnskólínn í Reykjavík
Innritun í skólann fyrir allt skólaárið 1958—1959 og
september námskeið, fer fram dagana 21. til 26. ágúst
að báðum dögum meðtöldum kl. 10—12 og 14—19_ nema
laugardaginn 23. ágúst kl. 10—12, f skrifstofu skólans,
Skólagjald kr. 400.00, greiðist við innritun.
$
S
1
|
S‘
I
V
Almenn inntökuskilyrði eru miðskólapróf og að um
sækjandi sé fullra 15 ára. Skulu umsækjendur sýna próf ^
vottorð frá fyrri skóla við innritun. ý
Þeim, sem hafið hafa iðnám og ekki hafa lokið mið \
skólaprófi. gefst kostur á að þreyta inntökupróf í ís V
lenzku og reikningi, og hefst námskeið til undirbúnings ý
þeim prófum í september næstkomandi, um leið og nám V
skeið til undirbúnings öðrum haustprófum. f
Námskeiðsgjöld, kr. 100 00 fyrir hverja námsgrein, \
greiðist við innritun, á ofangreindum tíma.
, . |.
Skolastjori. 3
V
V

komulagi um að setja slíkar
samvinnunefndir á stofn, og var
samningur þar að lútandi und-
irritaður 7. desember 1945 (Av-
talen om produksjonsutvalg av
7. des. 1945). Tæpum tveirn ár-
um síðar var hliðstæður samn
ingur undirritaður milli sam-
taka atvinnurekend'a og verka
fólks í Danmörku, er gilt hef-
ur frá 1. ágúst 1947 (avtalexi
om samarbejdsudvalg).
í samningum þessum er
kveðið svo á, að setja skuli á
fót samvinnunefndir, skipaðar
fulltrúum vinnukaupenda og
vinnuseljendá, í hverju fyriit'-
'tæki af vissri Stærð, sém starfar
á sviði iðnaðar og verksmiðjtt'
rekstrar.
Frá íþróttavellinum
leika á Melavellinum
Dómari: Þorlákur Þórðarson,
Hvor sigrar? — Allir á völiinn!
f«« Mótanefndin.