Alþýðublaðið - 19.08.1958, Blaðsíða 6

e
AlþýðublaSiS
Þriðjudagur 19. ágúst 1958
Óskar Hallgrímsson:
HLUTVERK OG VERK-
SVIÐ SAMVINNUNEFND-
ANNA.
Meginhlutverk þessara sam-
vinnunefnda er að leita að leið-
um til þess að auka framleiðsl
una, bæta skipulag framleiðsl-
unnar, og lækka framleiðslu-
kostnaðinn. Út frá þessu megin
sjónarn||ði geraþær tillögur um
hagræðling,u. í rekstr'ii fyrir-
tækja, aukna tækni, nýja vinnu
filhögun, sparnað í hráefnum o.
s. frv. Annað mikilvægasta
verkefni nefndanna er að
fjalla um aðbúnað verkafólks
á vinnustað, öryggisráðstafamr
til þess að afstýra slysum, at-
vinnuöryggi og önnur félags-
leg vandamál starfsfólksins. —
Með öðrum orðum, allt það,
sem' getur orðið til þess að bæta
aðstöðu starfsmanna, auka á
vinnugleðina og vekja á'huga
þeirra á framlei ðslustarfsemj-
inni og rekstri og afkomu fyr-
irtækisins.
Samvmnunefndirnar hafa
ekki ákvörðunarvald, líeldur
eru þær aðeins ráðgefandi. —
Fulltrúar aðila ræða þar þau
vandamál, sem uppi eru í fyr-
irtækinu hverju: sinni, fjalla
um tillögur sem fram koma,
ýmist frá starfsfólki eða for-
ráðamönnum’, og leitast við að
komast að sameiginlegri niður-
stöðu. Mikið er því undir því
komið, að gagnkvæmur skiln-
ingur á viðfangsefninu og full
ur trúnaður sé fyrir hendi milli
aðiia. Þannig er það t. d. mikil-
vægt fyrir framhald samstarfs,
að forráðamenn fyrirtækja láti
fulltrúum starfsfólksins réttar
upplýsingar í té, t -d. um rekst-
ur og afkomu fyrirtækis, mark
aðshorfur, efnisútvegun og ann
að það, sem. haft getur gildi fyr-
ir atvinnuöryggi starfsmanna
fyrirtækisins. í því skyni að
tryggja þetta m. a. er svo á-
S
MEÐFYLGJANDI grein birtist í 3. heift þessa ár- \
gangs Iðnaðarmála. Höfundurinn, Óskar Hallgrímsson for S
maður Iðnsveinaráðs A.S.Í., kynnti sér samvinnu at- S
vinnurekenda og verkamanna um framleiðslu og starfs S
tilhögun á Norðurlöndum fyrir nokkru. Þar sem þetta )
málefni hefur lítið verið rætt hér á landi og fáir hafa ^
kynnt sér þýðingu og skipulag þessarar samvinnu, en
hiin er hin merkasta, þykir Afþýðublaðinu hlýða að birta ^
greinina í heild. Birtist hér annar kafli greinarinnar, en ^
sá fyrsti birtist á sunnudaginn var. Alls verða kaflarn ^
ir þrír. S
S
kveðið í samningum þeim, er
að framan getur, að fyrirtæki
sé skylt að gefa samvinnunefnd
sams konar upplýsingar um
rekstur og fjárhag fyrirtækis
og gefnar eru hluthöfum á að-
alfundi þess. Yfirleitt má segja,
að öll áherzla sé lögð á, að sam
vinnunefndirnar hafi á hverj-
Ánnar hluti
um tíma sem gleggstar upplýs-
ingar og bezt yfirlit um hag og
afkomu fyrirtækis, markaðs-
möguleika, hráefnisútvegun og
annað það, sem haft getur á-
hi if á reksturinn á einn eða ann
an hátt, þannig að nefndirnar
geti. í tíma séð fyrir og tekið
til umræðu hugsanlegar breyt-
ingar á rekstrinum, svo að sem
mmnstar truflanir verði á fram
feiðslunni við framkvæmd
þeirra.
Einn hinna mörgu þátta, sem
stuðla að aukinni framleiðni,
er að hagnýta tæknina til fulls
í þágu atvinnuveganna. — Ný
tækni krefst m. a- sérmenntað-
ra starfsmanna í ýmsum grein-
um. Eitt af verkefnum nefnd-
anna er því það að gera tillögur
um tæknimenntun nemenda og
nýrra starfsmanna, svo og um
endurþjálfun þeirra, sem fyrir
eru, ef þörf krefur. Á þetta að
tryggja það, að menntun og
hæfni starfsfólksins samsvari á
hverjum tíma þeim kröfum,
sem gerðar eru til þess. Eru
mörg dæmi um það, að fyrir-
tæki hafi eftir ábendingu sam-
vinnunefndar kom.ið á fót eig
in forskóla fyrfr nemendur
sína og veitt starfsmönnum sín
um styrki til framhaldsnáms í
ýmsum greinum.
Þrátt fyrir hinar jákvæðu
hlið.ar á þessu samstarfi er eng
in ástæða til þess að draga dul
á, að eftir sem áður eru fyrir
hendi hagsmunaandstæður
milli þeirra stétta, sem að sam
starfinuí standa. Hlýtur svo
jafnan að verða, meðan deilt er
um skiptingu þjóðarteknanna-
Þeim deilum er þó ’haldið utan
við starfssvið nefndanna, enda
fara samningar um kaup og
kjaramál fram með venjulegum
hætti, þ. e. milli höfuðsamtaka.
aðila vinnumarkaðarins.
Revnslan af samvinnunefnd-
unum hjá þessum fræridþjóðum
vorum bendir ótvírætt til þess,
að beggja hagur hafi verið að
starfsemi þeirra. Sá hagur skil-
ar sér einnig í auknum verð-
mætum til þjóðarheildarinnar, '
með meiri festu í vinnumarkað
inum., auknum útflutningsverð-
mætum og lækkandi vöruverði
innanlands. Enda eru allir sam
mála um að viðhalda og auka
starfsemi nefndanna, þótt nú
séu burtu fallnar þær forsendur
sem urðu til þess, að samvinnu !
nefndirnar voru í upphafi sett
ar á stofn.
VINNUATHUGANIR —
NÝ LAUNAGREIÐSLU-
KERFI.
Svo sem fram: er komið hér
að framan, hafa verkalýðssam-
tökin í þessum löndum tekið já
kvæða gfstöíu til hagræðingar
í atvinnulífinu og aukinnar
framleiðni. í þassu sambandi
vil ég undirstrika, a5 það. sem
sagt hefur verið og sagt verðu,-
hér eftir í grein þessar; um af-
stöðu sa'mtaka 'vinnustéUanna
í þessum löndum til hugtaka
þessara, gildir um framkvæmd
þessara mála eins og hún hefur
verið þar, það er hagræðingu,
sem stsfnir að aukinni fram-
..Nfræður í dag'
verkamaður,
NÍRÆÐUR er í dag Guð-
mundur Sigurðsson verkamað-
ur, Grjótagötu 12 í Revkjavík.
Hann er Ra’igvellingur að ætt,
bjó um skeið í Vestmannaeyj-
um, en fluttist búferlum til
Reykjalvíkur árið 1914. Hann
réðist þá í vinnu hjá Samein-
.aða og hefur starfað þar síðan
mestan hluta ævi sinnar, unz
hann lét af störfum fyrir nokkr
um árum fynr elli sakir. Hon-
um mun þó hafa verið óljúft
að hopa fyrir kerlingu 'EVi, því
að hann var hið mesta karl-
menni, eitilharður og staifsam
ur með afbrigðum. Þó gekk
Guðmundur ekki með öilu heill
til skógar. Þegar hann á unga
aidri bar þungar drápsklyfjar
úr Reykjavík og austur í Rang-
árvallasýslu skaddaðist hann í
baki, lá lengi rúmfastur og
mun hafa kennt sér þess meins
allt síðan.
Guðmundur kvæntist Eir.
n-ýiu Jónsdóttur, en missti hana
árið 1937.
Guðmundur gekk snemma í
Dagsbrún í Reykjavík og tók
mikinn þátt í félagslífi verka-
manna um langt árabil. Þó að
hann sé nú að komast á tíræð-
isaldur er lundin hin sama og
áður fyrr. Hann hefur æ:tíð
verið gamansamur, en þó mik-
ill alvörumaður og traustur fé-1
lagi hverjum sem hann kynnt-
Grjótagöty 12
Guðinundur Sigurðsson.
ist. Síðan hann hætti að vinna
var hann svo til daglegur gest-
ur á Arnarhóli og ræddi hann
þar við gamla vinnuféiaga.
Þetta mun vera fyrsta sumar-
ið, sem hann hefur ekki getað
fengið sér gönguferð á hólinn,
tekið sér sæti á steinbekknum
til að horfa út yfir höfnina, þar
sem starfssvið hans var og út
yfir flóann, sem honum var svo
kær. «
Fjölmargir gamlir vinnufé-
Isgar og vinir senda Guðmundi
í dag heillaóskir og þakka hon
um liðin ár.
SUnnudagur.
--------ÞAÐ ER komið
nýtt kennileiti við Faxaflóa,
stórt og mikið, og spýr annar-
legum reykj arstrók upp í blá-
loftin: reykháfur Sements-
verksmiðjunnar á Akranesi.
Mér þótti það harla skrýtið i
dag, þegar ég var að sníglast
kringum þann mikla stromp
þar efra, að hæð hnas og tign
virðist miklu. minni, þegar
maður er nálægt honum.
Hann svona rétt teygir sig upp
yfir stórbyggingarnar í kring,
þegar staðið er framan við
verksmiðjuháknið, en þegar
komið er hinum megin við
Hvalfjörðinn, hverfa flestir
drættir í svip Akraness fyrir
þessari gufuspúandi strýtu.
Það þýðir ekkert að stríða
Akurnesingum á því, að þetta
gersemi þeirra spúi yfir þá
eldi og brennisteini. „O, sussu
nei,“ segja þeir, „þetta er bara
meinlaus vatnsgufa, ryk
finnst ekki í loftinu.“ Og þar
sem hver er sæll í sinni trú,
ier bezt að fella talið. Enda
verða Akurnesingar minna
varir við reykinn úr þessari
eftirlætistrjónu sinni en við
aðrir Faxaflóabúar. Sem sagt:
„Fjarlægðin gerir fjöllin blá
og mennina mikla,“ sagði vor
ágæti Jóhann .Sigurjónsson,
og fjarlægðin gerir stromp
þeirra Akurnesinga mikinn og
gufur þeirra ekki síður!“
Annars var bæði vatns- og
rafmagnsskortur á Akranesi
um þessa helgi; vatnsbólið í
dalnum í Akrafjalli nærri
þorrið og Andakíll dræmur,
svo að Akurnesingar urðu að
taka fram kertin í ágústhúm-
inu, ef þeir vildu gera sér eitt.
hvað til gagns eða gamans um
lágnættið. Skortur á vatni og
rafmagni er mikið vandamál
þeirra Akurnesinga í framtíð-
inni. Um rafmagn til hinnar
nýju og glæsilegu sements-
verksmiðju er bezt að ræða
sem minnst. En sýnilegt er,
að af því máli mun gerast
mikil saga, og það heldur fyrr
en seinna.
Mánudagur.
--------Þegar ég var að
synda mitt venjulega morgun
sund í dag, varð mér hugsað
til Eyjólfs kappa Jónssonar,
sem bráðum ætlar að, sýna
! þeim þarna úti í henni veröld,
hvernig þeir synda hér í
Skerjafirðhium. Og sem ég
tók að hugleiða, hvernig þessi
stælti landi mundi stíga á
land hjá brezkum, eftir hið
fræga sund, sló landhelgismál
inu allt í einu saman við mynd
ina af kappanum, bar sem
hann stóð á strönd Engla,
enda varð það þá jafnsntemma,
að ég hafði lok ð mínum 200
m spretti. En upp úr þessum
samslætti og hugrenninga-
flækju fæddist sú hugsun,
hvort ekki væri rétt að biðja
sundkappann að segja brezk-
um í nokkrum velvöldum orð
um frá þýðingu landhelgi
vorrar utan við Skerjafirði
þessa lands, um leið og hann
stikaði upp á ströndina eftir
sundið yfir sundið. Má mikið
vera, ef það yrði ekki áhri-fa-
ríkara en allar þessar mörgu
ræður á alls konar fundum,
sem oftast nær eru haldnir til
þess að sýnast og látast. —
Ég bið forláts, manni detta
hinir fáránlegustu hlutir 1
hug, þegar maður byrjar dag-
inn með því að synda 200
metra!
Þriðiiulagur.
---------Það athyglisverð-
asta, sem ég heyrði í dag, var
um einn örlitinn vasaklút.
Einhver sagði mér þá sögu, að
,í búð elnni hér í bænum,
fengjust þeir raritetsvasaklút.
ar, að slíkt mundi vart þakkj-
ast á byggðu bóli annars stað-
ar. Klútar þessir eru svo litlir,
að enginn léti sig henda þá
fávizku að snýta sér í þá,
enda munu þeir meir til
skrauls gerðir en þurfta, svo
fínir eru þe.r og fornem. Þeir
ku vera komnir allar götur
úr Kínaveldi, þar sem
Kilj an segir helztu stj órnarað
geröjr þessa stundina vexa her
ferðir gegn flugum og. bréfa-
rusli, og' eru þeir handmálaðir
af mikilli kúnst, sem fákunn-
andi landa tækist aldrei að
leika eftir. Þess r langsóttu,
fínmáluðu og smágerðu vasa-
klúíar kosta aðeins rétt innan
við eitt hundrað krónur. Síðan
ég heyrði söguna um þessa
litlu, innfluttu hundraðkrónu
vasaklúta, hef ég lengi dags
verið að brjóta heilann um,
hvort þeir væru dýrir eða ó-
dýrir, hvort þetta væri síór-
kostiegur verzlunarmáti eður
ei, og hvort nokkurt nef í
þessu landi komist nokkru
sin ú í kynni við slíkan for-
látaklút? En sú gáta er óleyst
enn, og ég hef litla von um
að vasabbókin leysi hana, þótt
ég hripi hana hér til geymslu.
Miðvikutla»ur.
----------Ég. hitti sérfræð-
ing minn í heimspólitíkinni,
Kalla á kvistinum, í dag.